Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

HALK EDEBİYATI - Coggle Diagram

- - - - Nefeslerde samimi, içten ve akıcı bir dil kullanılır.
      - Halkın anlayabileceği sade bir Türkçeyle yazılsalar da sahip olduğu tasavvufi özelliklerden dolayı az da olsa Arapça-Farsça dini terimleri yer almaktadır.
      - Hece ölçüsüyle yazılan nefeslerin az da olsa aruzla yazılmış örnekleri de mevcuttur.
      - Nazım birimi dörtlük olmakla birlikte genellikle dörtlük sayısı 3-7 arasında değişmektedir.
      - Hece ölçüsünün en çok 11,8 ve 7’li kalıplarıyla söylenir.
  - - - Diğer şiirlerden farklı olarak ilahiler kendilerine ait özel bir besteyle okunur. Özel bir besteye sahip olmaları en belirgin özelliğini oluşturmaktadır.
      - Bu şiirlerin konusu Allah sevgisini içermekle birlikte amaç Allah’ı övmektir.
      - İlahiler çoğunlukla hece ölçüsüyle yazılır. Hece ölçüsünün 7, 8 ve 11’li kalıbıyla söylenmişlerdir.
      - Her ne kadar hece ölçüsüyle de söylenseler aruz ölçüsüyle oluşturulmuş örnekleri de bulunmaktadır.
      - Bu şiirlerin nazım birimi ise dörtlüktür. Dörtlük sayısı ise genellikle 3-7 arasında değişmektedir.
      - Bu şiir türünde amaç Allah sevgisini ve dini inançları halka benimsetmek olduğundan dil samimi ve akıcı bir şekilde kullanılmıştır.
  - - - Tam adı Ahmed bin İbrahim bin İlyas Yesevî’dir. 7 yaşında iken babasının ölümünden sonra, ablası ile birlikte Sayram yakınlarındaki Yesi’ye yerleşen Yesevi, burada “Arslan Baba” adlı bir Türk şeyhinden ilk eğitimini almaya başladı.Eğitiminin ilk aşamasını tamamladıktan sonra 27 yaşında iken Buhara‘ya gitti. Burada dönemin önde gelen din bilginlerinden olan Şeyh Yusuf Hemedani’ye bağlandı. yoğun bir tasavvuf eğitimi aldı ve, Şeyhin dört halifesinden üçüncüsü oldu.
    - - Hacı Bektaş Vali:
        
        Yüzyılda yaşamıştır.
        
        Anadolu’ya Horasan’dan gelen dervişlerden biridir.
        
        Türkçe yazdığı nefes denilen ilahileri ile Anadolu halkına dini tasavvufi ve ahlaki yol göstericilik yapmıştır.
        
        Ayrıca Makalat isimli tasavvufi eserinin varlığından kaynaklar söz etmektedir.
        
        Hacı Bektaş Veli, isimli eserini olarak kaleme almıştır.
      - Yunus Emre:
        
        Yüzyılda yaşamış olan Yunus Emre’nin hayatına ait kesin bilgiler çok azdır.
        
        Hem aruz hem hece vezni ile şiirler yazmıştır.
        
        Türk şiirine “nefes” adını veren Yunus’un şiirleri, okuyucuya birdenbire açılmayan, cezbeyle söylenmiş şiirler olup gönülleri, aniden parlayan bir ışık gibi aydınlatıp kaybolur.
        
        Gazel tarzında na’t türünün de edebiyatımızdaki ilk
        
        temsilcisidir.
    - - Kaygusuz Abdal
      - Hacı Bayram-ı Veli
      - Eşrefoğlu Rumî
    - - Pir Sultan Abdal:
        
        Sivas’ın Yıldızeli kazasına bağlı Banaz köyünde doğmuştur. 16. yüzyılda yaşamıştır.
        
        Batini inanışları daha çok benimsemiştir.
      - Aziz Mahmut Hüdâî:
        
        Bilindiği gibi mutasavvıf, alim, şair ve Celvetiye tarikatının kurucusudur.
        
        yüzyılda yaşamıştır.
        Sade ve hikemi mehiyette şiirler yazmış şiirlerinde bazen hece bazen aruzu kullanmıştır.
    - - Yüzyılda yaşamıştır.
      - Nakşibendiye tarikatına intisap etmiş biridir.
      - Aruzla yazdığı şiirlerde genellikle Nesimi ve Fuzuli, hece ile yazdığı şiirlerde Yunus Emre tesiri açıkça görülür.
- - - - Anonim halk edebiyatında, çoğunlukla hece ölçüsünün yedili kalıbıyla söylenen ve yine genellikle dört dizeden oluşan koşuk (şiir) biçimidir.
      - Uyak Düzeni: Çoğunlukla üçüncü dize serbest, birinci, ikinci ve üçüncü dizeler birbiriyle uyaklıdır.
      - Konularına Göre Maniler:
        
        Niyet manileri
        
        Aşk manileri
        
        İş manileri
        
        Bekçi ve davulcu manileri
        
        Mektup manileri
        
        Atışma manileri
        
        Oyun manileri
      - Uyaklara göre Maniler:
        
        Düz mani
        
        Yedekli mani
        
        Ayaklı mani
      - Konu: Maniler çoğunlukla aşk, doğa, ayrılık, özlem gibi konuları içerirler.