Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
หน่วยที่ 5 การจัดองค์การ, นางสาวรัชดาวรรณ ภารแสวง 60440101046 …
หน่วยที่ 5
การจัดองค์การ
5.1 ความหมายของการจัดองค์การ
องค์การ (Organization)
เป็นโครงสร้างที่ตั้งขึ้นมาอย่างเป็นระบบ ซึ่งมีการปฏิบัติงานร่วมกันตั้งแต่สองคนขึ้นไป ในองค์การมีการแบ่งภาระหน้าที่ มอบอำนาจให้รับผิดชอบตามความสามารถและความถนัด กำหนดกฎระเบียบแบบแผนในการปฏิบัติงาน
การจัดองค์การ (Organizing)
หมายถึง การจัดวางความสัมพันธ์ของงานกับบุคคลในองค์การอย่างเป็นระบบด้วยการกำหนดกฎ ระเบียบ เพื่อให้ผู้ปฏิบัติงานได้เข้าใจในบทบาท และภารกิจที่ได้รับมอบหมายซึ่งจะต้องสอดคล้องกับเป้าหมายและแผนงานขององค์การ
5.4 ประเภทขององค์การ (Types of Organization)
องค์การที่เป็นทางการ (formal organization) เป็นองค์การที่มีการกำหนดรูปแบบไว้อย่างชัดเจนในด้านการจัดระบบงาน โครงสร้างขององค์การ แผนภูมิลักษณะงาน
องค์การที่ไม่เป็นทางการ (informal organization) เป็นองค์การที่เกิดจากความสัมพันธ์ส่วนตัว ไม่มีโครงสร้างและลักษณะที่แน่นอน เป็นการรวมตัวแบบหลวมๆ (loosely) ไม่มีกฎเกณฑ์บังคับ ไม่มีแนวทางปฏิบัติที่ชัดเจน
5.3 บทบาทของผู้บริหารในการจัดองค์การ
ผู้บริหารการพยาบาล
หมายถึง ผู้ที่ปฏิบัติหน้าที่ในฝ่ายบริการพยาบาล(องค์การพยาบาล)ด้านการกำหนดนโยบายที่เกี่ยวข้องโดยตรงกับการปฏิบัติวิชาชีพการพยาบาล ตลอดจนการดำเนินการให้นโยบายไปสู่การปฏิบัติการพยาบาลโดยตรง
ระดับผู้บริหารการพยาบาล
1. ผู้บริหารระดับสูง
(Chief Executive Officers; CEO) คือ คณะผู้บริหารระดับสูงที่รับผิดชอบในการบริหารองค์การโดยรวม ให้สามารถดำเนินงานไปได้ดี เช่น หัวหน้าฝ่ายการพยาบาล หรือรองผู้อำนวยการฝ่ายการพยาบาล (Director of Nursing Service)
2. ผู้บริหารระดับกลาง
(Functional or Middle Management Managers) คือผู้ที่รับผิดชอบในการบริหารการดำเนินการของงานด้านต่างๆที่มีความแตกต่างกันทางหน้าที่งาน (Functions) และเทคนิค (Technics) เช่น ผู้ตรวจการพยาบาล หัวหน้าแผนกการพยาบาล หรือผู้ชำนาญการพยาบาลแต่ละแผนก
3. ผู้บริหารระดับต้น
คือ ผู้คอยปฏิบัติหน้าที่ในการกำกับดูแล จูงใจ และชี้แนะการทำงานให้กับผู้ปฏิบัติงาน เช่น พยาบาลหัวหน้าตึก หัวหน้าหอผู้ป่วย หัวหน้าเวร หัวหน้าทีม โดยแต่ละตำแหน่งมีหน้าที่รับผิดชอบแตกต่างกันไป
*5.3 บทบาทของผู้บริหารในการจัดองค์การ
**
1) ทักษะด้านเทคนิค
(Technical Skill) คือความสามารถในการใช้ความรู้ ระเบียบวิธีปฏิบัติ เทคนิค การใช้เครื่องมือต่าง ๆ ในการปฏิบัติวิชาชีพการพยาบาลตามขอบเขตของการศึกษา และฝึกฝนที่ได้รับจากโปรแกรมการศึกษา
2) ทักษะด้านสัมพันธภาพ
(Human Skill) คือความสามารถในการตัดสินใจต่อการทำงานร่วมกับผู้อื่น ความเข้าใจในการติดต่อสื่อสาร กระตุ้นส่งเสริม และการใช้ภาวะผู้นำได้อย่างมีประสิทธิภาพ
3) ทักษะด้านความคิด
(Conceptual Skill) คือความเข้าใจด้านธรรมชาติขององค์การพยาบาล องค์การสุขภาพ และองค์การอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องในระบบบริการสุขภาพ เข้าใจกลไกการทำงานขององค์การพยาบาลในทุก ๆ ด้านที่สัมพันธ์กับองค์การสุขภาพ
5.2 ความสำคัญของการจัดองค์การ
1) การจัดองค์การแสดงให้เห็นถึงสายบังคับบัญชา ซึ่งผู้ปฏิบัติงานจะทราบว่าจะต้องรายงานกับใคร หรือใครเป็นผู้ต้องรับผิดชอบงานนั้น ๆ
2) แสดงให้เห็นถึงกระแสของการไหลของงาน (Work Flow)
3) ช่วยให้ผู้ปฏิบัติงานทราบขอบเขตของงานและบทบาทหน้าที่
4) เป็นกรอบในการทุ่มเทการทำงาน
5) เป็นช่องทางการติดต่อ การประสานงาน และการตัดสินใจ
6) ป้องกันการทำงานซ้ำซ้อน และลดความขัดแข้ง
7) สร้างทีมงานตามสายการบังคับบัญชา
8) ช่วยให้ผู้บริหารสามารถตัดสินใจได้รวดเร็วและถูกต้อง
5.5 ประเภทของโครงสร้างองค์การ (Type of organization structures)
1.โครงสร้างองค์การตามหน้าที่
(Functional organization) เป็นโครงสร้างที่แบ่งแยกหน้าที่การทำงานเป็นเกณฑ์ให้รู้ว่าใครทำหน้าที่อะไร จะแยกเป็นลำดับขั้นตามหน้าที่ การจัดแผนกในแต่ละสายบังคับบัญชา จะมีหัวหน้าแผนก
2.โครงสร้างองค์การแบบงานหลัก
เป็นโครงสร้างของหน่วยงานหลักขององค์การ เป็นหลักที่ยึดถือในการแบ่งงาน เป็นโครงสร้างที่เก่าแก่และแพร่หลายที่สุด พัฒนามาจากโครงสร้างแบบง่าย และแบบระบบราชการ ลักษณะโครงสร้างของงานเข้าใจง่าย กำหนดอำนาจหน้าที่ชัดเจน
3.โครงสร้างองค์การแบบงานหลักและงานที่ปรึกษา
(Line and Staff) เป็นการจัดโครงสร้างที่พัฒนามาจากโครงสร้างแบบงานหลัก แต่จะมีผู้เชี่ยวชาญเฉพาะสาขาเป็นที่ปรึกษาแก่ผู้บริหาร บุคลากรในงานที่ปรึกษาจะทำหน้าที่ช่วยเหลือให้การปฏิบัติงานของบุคลากรในงานหลักเป็นไปด้วยดี
4.โครงสร้างแบบเมตริกซ์
(matrix organization) โครงสร้างจะทำให้อำนาจหน้าที่ 2 ตำแหน่ง ที่เป็นอำนาจหน้าที่ภายในแผนกจะมีทิศทางในแนวดิ่ง นั่นคือ หน้าที่ในหน่วยงานหลัก และอำนาจหน้าที่ในแนวนอน จะเน้นที่โครงสร้าง
5.6 หลักการจัดองค์การ (Principle of organizing)
หลักวัตถุประสงค์ (Objective) กล่าวว่า องค์การต้องมีวัตถุประสงค์ที่กำหนดไว้อย่างชัดเจน
หลักความรู้ความสามารถเฉพาะอย่าง (Specialization) กล่าวว่า การจัดแบ่งงานควรจะแบ่งตามความถนัด พนักงานควรจะรับมอบหน้าที่เฉพาะเพียงอย่างเดียว
หลักการประสานงาน (Coordination) คือ การหาทางทำให้ทุกๆ ฝ่ายร่วมมือกันและทำงานสอดคล้องกัน
หลักของอำนาจหน้าที่ (Authority) กล่าวว่า ทุกองค์การต้องมีอำนาจสูงสุด
หลักความรับผิดชอบ (Responsibility) หลักของความรับผิดชอบ กล่าวว่า อำนาจหน้าที่ควรจะเท่ากับความรับผิดชอบ
หลักความสมดุล (Balance) จะต้องมอบหมายให้หน่วยงานย่อยทำงานให้สมดุลกันกล่าวคือปริมาณงานควรจะมีปริมาณที่ใกล้เคียงกัน
หลักความต่อเนื่อง (Continuity) ในการจัดองค์การเพื่อการบริหารงานควรจะเป็นการกระทำที่ต่อเนื่อง
หลักการโต้ตอบและการติดต่อ (Correspondence) ตำแหน่งทุกตำแหน่งจะต้องมีการโต้ตอบระหว่างกันและติดต่อสื่อสารกัน
หลักขอบเขตของการควบคุม (Span of control) เป็นการกำหนดขีดความสามารถในการบังคับบัญชาของผู้บังคับบัญชาคนหนึ่ง ๆ ว่าควรจะควบคุมดูแลผู้ใต้บังคับบัญชา
5.7 กระบวนการจัดองค์การ (Process of organization)
โครงสร้างขององค์การช่วยให้เกิดประโยชน์หลายประการ
คือ
โครงสร้างเป็นกรอบงาน (Framework) ทำให้ผู้ปฏิบัติงานเข้าใจในโครงสร้างและระบบการทำงานอย่างแน่ชัด และทราบว่าถ้าทำดีจะมีโอกาสเลื่อนขั้นตามลำดับอย่างไร
แสดงให้เห็นความสัมพันธ์ของแต่ละหน่วยงานและสายการบังคับบัญชาชัดเจน
ช่วยให้การวิเคราะห์งานและปรับปรุงองค์การ เมื่อพบข้อบกพร่อง
ทำให้ผู้ปฏิบัติงานเข้าใจวัตถุประสงค์หรือเป้าหมายขององค์การอย่างแน่ชัด
เป็นเครื่องมือในการมอบอำนาจหน้าที่และความรับผิดชอบ
ช่วยในการประสานงานของหน่วยงานและบุคลากรแต่ละฝ่าย
ช่วยกระตุ้นเตือนให้สมาชิกขององค์การทำงานมีประสิทธิภาพมากขึ้น
5.8 การออกแบบองค์การ (Organization design)
การออกแบบองค์การ (Organization design)
คือ กระบวนการจัดโครงสร้างองค์การให้เหมาะสม โดยต้องคำนึงถึงสภาพแวดล้อมทั้งภายในและภายนอก รวมทั้งเทคโนโลยีที่เปลี่ยนไปเพื่อความอยู่รอดขององค์การ
5.9 การจัดองค์การทางการพยาบาล
องค์การพยาบาล (Nursing organization
) คือ การจัดสร้างสัมพันธภาพระหว่างบุคคล อำนาจหน้าที่ในการให้บริการพยาบาล เพื่อให้สามารถปฏิบัติงานได้ บรรลุวัตถุประสงค์ขององค์การ ตามที่กำหนดไว้
วัตถุประสงค์ของการจัดองค์การพยาบาล
1.กำหนดตำแหน่งหน้าที่ความรับผิดชอบ
2.ใช้ทรัพยากรในการบริหารได้อย่างเหมาะสม
3.กำหนดทิศทางขององค์การและสามารถคาดการณ์ได้
4.กำหนดขอบเขตและกิจกรรมทั้งหมดภายในองค์การ
โดยมีการแบ่งงานกันทำ
5.กำหนดเกณฑ์ในการปฏิบัติงาน
6.จัดลำดับขั้นตอนตามสายการบังคับบัญชา
นางสาวรัชดาวรรณ ภารแสวง 60440101046
นักศึกษาพยาบาลชั้นปีที่ 4