Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติของจมูก, นางสาวกิตติพร…
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีปัญหาสุขภาพเกี่ยวกับความผิดปกติของจมูก
จมูก(nose)
จมูกส่วนนอก (External nose)
Bone section
Cartilagenous
section
จมูกส่วนใน(Internal nose)
Nasal cavity
Nasal septum
Nasopharynx
โพรงจมูกส่วนหน้าและส่วนหลัง
Turbinate
Inferior
Middle
Superior
โพรงอากาศข้างจมูก (paranasal sinus)
Frontal sinuses
Ethmoidal sinuses
Maxillary sinuses
Sphenoid sinuses
เส้นประสาทที่มาเลี้ยงจมูก
Olfactory nerve ทำหน้าที่ในการรับกลิ่น
Trigeminal nerve รับความรู้สึกเจ็บปวด การควบคุมการหลั่งน้ำมูก
Facial nerve ควบคุมการทำงานของกล้ามเนื้อจมูก
เส้นเลือดที่มาเลี้ยงจมูก
External and Internal carotid arteries
opthalmic, facial and maxillary branch เราเรียก
บริเวณนี้ว่า little areaopthalmic, facial and maxillary branch เราเรียกบริเวณนี้ว่า little area
หน้าที่
รับกลิ่น
เพิ่มอุณหภูมิและความชื้นแก่ลมหายใจ
เป็นทางผ่านของลมหายใจเข้าออก
คัดกรองสิ่งแปลกปลอม
ทำให้เสียงกังวานและไพเราะ
การซักประวัติ
อาการคัดจมูก(Nasal obstruction)
น้ำมูกไหล(Rhinorrhea)
เลือดกำเดาออก(Epistaxis)
จมูกไม่ได้กลิ่น (Anosmia)
ปวดศีรษะ (Headache)
การตรวจจมูกด้วยเครื่องมือพิเศษต่าง ๆ Rhinoscopy
การตรวจโดยใช้เครื่องมือพิเศษ
การตรวจโดยใช้กล้องส่อง (Rhinoscopy)
ตรวจลักษณะภายนอก เช่น รูปร่าง ผิวหนัง สันจมูก
ตรวจภายในจมูกด้านหน้า
ตรวจหลังจมูก
ตรวจโพรงอากาศข้างจมูก(Sinuses examination)
ตรวจดูจมูกด้านหน้าและหลัง
กดและเคาะตำแหน่งของโพรงอากาศข้างจมูก
เลือดกำเดาออก Epistaxis
เป็นภาวะที่มีเลือดออกทางจมูก จากการฉีกขาดของหลอดเลือด จากการได้รับบาดเจ็บ การมีสิ่งแปลกปลอม การติดเชื้อเป็นต้น หรือความผิดปกติบางอย่าง เช่น การแข็งตัวของเลือด รวมถึงเนื้องอกในช่องจมูก
อาการและอาการแสดง
มีเลือดออกจากผนังกั้นจมูกส่วนหน้า หรือ หลัง ถ้าสูญเสียเลือดมาก ๆ อาจทำให้เกิดภาวะ shock ได้
การรักษา
เลือดออกจากผนังกั้นจมูกส่วนหน้าใช้ chemical
or electro cautery หรือ Anterior nasal packing
เลือดออกจากผนังกั้นจมูกส่วนหลัง ใช้ Posteriorsnasal packing โดยใช้ gauze tampon or balloonสำคัญ คือ ภาวะแทรกซ้อน คือ ออกซิเจนต่ำลง
การพยาบาลผู้ป่วยที่มีภาวะเลือดกำเดาออก
ก่อนรักษา
จัดให้อยู่ในท่าศีรษะสูง ก้มหน้าเล็กน้อย เพื่อกันเลือดไหลลงคอ และ n/v
ประเมินจำนวน สี วัดสัญญาณชีพ
ถ้าเลือดออกไม่มากสอนให้ผู้ป่วย บีบจมูกๆ 2 ข้างไว้ 5-10 นาที
ใช้กระเป๋าน้ำแข็งวางประคบบริเวณสันจมูก
ถ้าเลือดไม่หยุดให้รายงานแพทย์ อาจใช้ adrenaline 1 : 1000 พ่น
ห้ามกรณีที่เป็นโรคความดันโลหิตสูง
หลังการรักษา
กรณีรักษาด้วยการจี้ (Cautery)
แนะนำให้อ้าปากเวลาไอ จาม
ห้ามสั่งน้ำมูก แกะแผลในจมูก
อย่างน้อย 1 สัปดาห
ใช้ยาตามแพทย์สั่ง
กรณีรักษาด้วยการใส่ตัวกดห้ามเลือด
(Nasal Packing)
สัญญาณชีพ
ให้กลั้วคอด้วยน้ำเกลือปราศจากเชื้อ
ดูแลให้ดื่มน้ำมาก ๆ
บวมให้ประคบด้วยน้ำเย็น
จัดท่านอน 45 – 60 องศา
ถ้ามีเลือดไหลลงคอให้บ้วนลงชามรูปไต
อธิบายให้ผู้ป่วยทราบ อาจมีอาการหูอื้อได้ แต่จะหายเมื่อเอาตัวกดห้ามเลือดออก หลังใส่ 48-72 ชั่วโมง
การให้คำแนะนำก่อนกลับบ้าน
ควรตรวจเพื่อค้นหาสาเหตุเพื่อการรักษาที่ถูกต้อง
แนะนำหลีกเลี่ยงการกระทบกระเทือนบริเวณจมูก
ห้ามยกของหนัก หรือ ออกกำลังกายที่ใช้แรงมาก ๆ อย่างน้อย 4-6 สัปดาห์ หลังการมีเลือดออก
เพิ่มความชุ่มชื้นให้ช่องจมูก
ถ้าพบมีเลือดออก ให้บีบจมูกให้แน่น วางประคบด้วยความเย็นใช้ยาตามแพทย์สั่ง
ริดสีดวงจมูก(Nasal Polyp)
เป็นภาวะที่มีเนื้องอกของเยื่อบุจมูกและโพรงอากาศข้างจมูก
สาเหตุ
เกิดจากการอักเสบ การระคายเคืองเกิดจากการอักเสบ การระคายเคือง
อาการ
คัน จาม คัดจมูก แน่นจมูก
สูญเสียการรับกลิ่น
การตรวจพบ
จะมีลักษณะเป็นก้อนสีขาว เทา
การรักษา
การกำจัดริดสีดวงจมูกออก
Medical Polypectomy
Surgical Polypectomy
Polypectomy or FESS
Caldwell – luc operation
การรักษาโรคที่เกิดร่วมและป้องกันการเกิดซ้ำ
หาสาเหตุการเกิด
การล้างจมูกด้วย NSS
การให้ยาเพื่อป้องกันการเกิดซ้ำ
โพรงอากาศข้างจมูกอักเสบ (sinusitis)
ภาวะโพรงอากาศข้างจมูกอักเสบเฉียบพลัน
สาเหตุ
เกิดจาก การติดเชื้อทางเดินหายใจส่วนบนมาก่อนและอาจมีภาวะแทรกซ้อนด้วย เช่น การอักเสบของช่องปากและฟัน
อาการ
ปวด กดเจ็บบริเวณโพรงจมูก คัดจมูก มีของเหลวเป็นหนองไหลออกมาจากช่องจมูก
ภาวะแทรกซ้อน
ผลต่อเยื่อบุทางเดินหายใจ
ผลกระทบต่อตา
ผลกระทบต่อสมอง
ผลกระทบต่อกระดูก
ภาวะโพรงอากาศข้างจมูกอักเสบเรื้อรัง
คือ ภาวะที่โพรงอากาศข้างจมูกมีการอักเสบติดเชื้ออยู่นานกว่า 2 เดือน ในวัยผู้ใหญ่ ในเด็ก มากกว่า 2 สัปดาห์
สาเหตุ
เกิดจาก การอักเสบของโพรงอากาศชนิดเฉียบพลัน นานเกิน 2 สัปดาห์ มักตรวจพบเชื้อแบคทีเรีย
อาการ
มักพบในเวลาตื่นนอนตอนเช้า มีอาการคัดแน่นจมูก มีน้ำมูกสีเขียวเหลือง เหม็น ไอ เจ็บคอ การรับรสเสียไป หูอื้อ หูชั้นกลางอักเสบร่วมด้วย
การรักษา
รักษาทางยา และ การผ่าตัด
การรักษาโดยการผ่าตัด
การเจาะดูดและล้างโพรงอากาศแมกซิล่า
(Antral puncture and sinus irrigation)
การทำรูเปิดระบายโพรงอากาศแมกซิล่า
(Nasoantral window)
Caldwell-luc operation
การผ่าตัดโพรงอากาศเอ็ธมอยด์
(ethmoidectomy)
การผ่าตัดระบายโพรงอากาศฟรอนตัล
(Frontal Sinus Trephination)
การผ่าตัดโพรงอากาศสฟีอยด์ (Sphenoidectomy and sphenoidotomyor sphenoidostomy)
การผ่าตัดโดยวิธี FESS
อื่น ๆ nasal septoplasty or septorhinoplastynasal polypectomy
ข้อวินิจฉัยการพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดในบริเวณจมูก
เกิดภาวะการหายใจไม่มีประสิทธิภาพเนื่องจาก ช่องจมูกบวมหรืออุดตัน
เสี่ยงต่อภาวะพร่องสารน้ำและสารอาหารเนื่องจาก การสูญเสียของเหลวในร่างกาย
ไม่สุขสบายเนื่องจากเนื้อเยื่อบริเวณจมูกได้รับบาดเจ็บ
เสี่ยงต่อภาวะติดเชื้อจากการมีของเหลวคั่งค้างในจมูก
การเปลี่ยนแปลงการรับรู้ต่าง ๆ เช่น การมองเห็น การรับกลิ่นเนื่องจากการกระทบกระเทือนจากการผ่าตัด
กิจกรรมการพยาบาล
จัดให้นอนศีรษะสูง ดูแลให้ได้รับยาลดบวม แนะนำให้ดื่มน้ำ มาก ๆ แนะนำให้ผู้ป่วยหายใจทางปาก บ้วนปากและกลั้วคอ บ่อย ๆ แนะนำให้ผู้ป่วยทราบว่าประมาณ 2-3 วันหลังผ่าตัด แพทย์จะเอา nasal packing ออก
ให้การพยาบาลเพื่อลดอาการปวดให้ยาบรรเทาอาการปวด ทันทีเมื่อเริ่มปวดตามแผนการรักษา แนะนำให้นอนศีรษะสูง ไม่ก้มหน้า ผู้ป่วยหลังผ่าตัดให้ประคบด้วยความเย็นบริเวณจมูก และหน้าผาก
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับยาตามแผนการรักษา ทั้งยารับประทาน ยา พ่น หรือยาหยอด เพื่อลดอาการบวมของเนื้อเยื่อในจมูก
เฝ้าระวังภาวะแทรกซ้อนโดยประเมินอาการ เช่น การมองเห็น อาการปวด ตามาก ปวดศีรษะ ระดับความรู้สึกตัว เป็นต้น
ประเมินอาการเลือดออกหลังผ่าตัด ประคบบริเวณแก้มด้วยความเย็น ตรวจสัญญาณชีพ และตรวจคอเพื่อดูว่ามีเลือดออกไหลลงคอหรือไม่ ตรวจดู nasal packing ถ้าหลุดลงไปในคอจะต้องรายงานแพทย์
ดูแลให้ผู้ป่วยได้รับสารน้ำอย่างเพียงพอ
แนะนำไม่ให้ผู้ป่วยดึง nasal packing ออก หลังจากที่แพทย์เอา nasal packing ออก แนะนำให้ผู้ป่วยนอนพักศีรษะสูงอย่างน้อย 1 ชั่วโมง หากมี เลือดออกให้ประคบด้วยความเย็น ห้ามสั่งน้ำมูกแรง ๆ และห้ามกลั้นหายใจ และออกแรงเบ่ง (valsalva) เป็นเวลา 2 สัปดาห์
นางสาวกิตติพร ดำจันทร์ เลขที่ 7 ห้อง 2A
รหัสนักศึกษา 62123301010