Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
:explode: DOBIVANJE ENERGIJE U STANICI :explode: - Coggle Diagram
:explode:
DOBIVANJE ENERGIJE U STANICI
:explode:
Živa stanica sama izgrađuje svoje organske molekule i makromolekule, te održava vlastiti ustroj i djelovanje
Za održanje reda i ustroja potreban je rad (rad je savladavanje sile na nekom putu), za rad je potrebna energija (energija je sposobnost obavljanja rada).
Postoje različite vrste energije, koje mogu prelaziti jedna u drugu: energija u hrani pohranjena je kao kemijska e.u kemijskim vezama u organskim molekulama- ona se pretvara u mehaničku.
Stanici i organizmu potrebni su tvar i energija: T i E ne možemo dobiti ni iz čega, ne možemo ih niti uništiti. Događa se samo pretvorba energije- iz jednog oblika u drugi. Dio E koji prelazi u toplinu ne može se više iskoristiti, dio koji se može koristiti naziva se slobodna ili korisna E.
Glikoliza i vrenje omogućuju stanici da dobije energiju (male količine) - i u uvjetima kada nema kisika!!
Tijekom glikolize nastanu 2 molekule ATP, a tijekom vrenja ne nastaje energija, već se obnavljaju molekule koje omogućuju glikolizu
Neke metaboličke reakcije događaju se spontano, ne treba im dotok E - kemijske reakcije u kojima se energija oslobađa - energetski povoljne, izvor su E za reakcije koje trebaju energiju, ne događaju se bez dotoka E – energetski nepovoljne
Energija iz jedne reakcije pokreće drugu reakciju preko prenositelja- ATP
Zaliha energije nalazi se u kemijskoj vezi fosfata s adenozinom (nukelotid adenin+ šećer riboza). Kad se u nekoj kemijskoj reakciji energija oslobodi, ADP pohranjuje tu energiju tako da se poveže s još jednim fosfatom (FOSFORILACIJA) pa prelazi u ATP. Tamo gdje je potrebna energija, ATP je predaje gubeći pri tome fosfatnu skupinu
U stanici (u mitohondiju) se odvija niz kemijskih reakcija koje su izvor energije za život. Niz kemijskih reakcija u stanici, međusobno povezanih, pod kontrolom enzima, nazivaju se matebolički put. Metabolički putovi u stanici u kojima se pohranjuje korisna energija u obliku organskih molekula i ATPa, dakle- izvor su energije, jesu :
Vrenje
Fotosinteza
Stanično disanje
FOTOSINTEZA
Proces kojim zelene biljke i alge proizvode organske molekule iz anorganskih. Energija za fotosintezu dobiva se od Sunca te se odvija u kloroplastima.
Kisik koji se oslobađa omogućuje (u atmosferi) oksidacijske reakcije razgradnje kojima se oslobađa energija pohranjena u hrani, a ona pokreće životne procese
Nastaje i ATP: svjetlosna energija potiče fosforilaciju (vezanje fosfata s ADP), on se kasnije utroši za sintezu šećera
Šećer pohranjuje toliko energije da se njegovom potpunom oksidacijom dobiva iz 1 molekule glukoze 38 molekula ATP-a
GLIKOLIZA
Prethodi staničnom disanju i vrenju
Razgradnja glukoze u 2 molekule pirogrožđane kiseline, u citoplazmi
Nastaje nešto malo ATP-a (2 molekule).
Nakon toga- oksidacija pirogrožđane, u mitohondriju nastaje mnogo više energije
Glikoliza je anaerobni proces, bez sudjelovanja kisika.
VRENJE ILI FERMENTACIJA
Anaerobni put dobivanja energije u nekih mikroorganizama, u citoplazmi
Razgrađuje se šećer do organskih molekula, a ne do anorganskih-
to je nepotpuna razgradnja, količina oslobođene energije je manja
Alkoholno vrenje- iz pirogrožđane kiseline nastaje alokohol etanol i CO2
Mliječno vrenje- bakterije pretvaraju pirogrožđanu kiselinu u mliječnu
STANIČNO DISANJE
Metabolički put tijekom kojeg glukoza oksidira i razlaže se do anorganskih spojeva CO2 i H2O, a pri tom se oslobađa energija
Fotosinteza i stanično disanje su obrnuti procesi: početni reaktanti u fotosintezi su proizvod staničnog disanja i obrnuto
Stanično disanje odvija se u mitohondriju - i u biljnoj i u životinjskoj stanici
Odvija se uz prisustvo kisika iz atmosfere, to je aeroban metabolički put
stadij= ciklus limunske kiseline (Krebsov ciklus): nastavlja se razgradnja glukoze započeta glikolizom
stadij=dišni lanac: elektroni se prenose s više na nižu energetsku razinu
Tijekom staničnog disanja pirogrožđana kiselina razgrađuje se do CO2 i H2O, pri čemu se oslobađa energija: 36 molekula ATP po molekuli glukoze
