Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Retinopathy Of Prematurity: ROP, ซาพรีนา อาบา ห้อง1 เลขที่51…
Retinopathy Of Prematurity: ROP
เป็นภาวะความผิดปกติของประสาทตา พบในทารกคลอดก่อนกำหนด มีน้ำหนักแรกคลอดน้อย และได้รับออกซิเจนที่มีความกติของเส้นเลือดจอเข้มข้นสูงเป็นเวลานาน ทำให้มีผลกระทบกับพัฒนาการของเส้นเลือดปกติที่ไปเลี้ยงจอประสาทตาเกิดการหยุดชะงัก
สาเหตุ
เกิดจากการที่ทารกเกิดก่อนกำหนดได้รับออกซิเจนนาน ๆ ในปริมาณที่สูง ทำให้การพัฒนาของหลอดเลือดที่ไปเลี้ยงเรตินาถูกรบกวน
พยาธิสภาพ
ทารกคลอดก่อนกำหนด เส้นเลือดจอประสาทตายังเจริญไม่เต็มที่
เส้นเลือดนี้ไวต่อ O2 ทารกเกิดก่อนกำหนดส่วนใหญ่มีปัญหาระบบหายใจ จำเป็นต้องได้รับ O2
ได้รับนานๆO2 นาน ๆ เส้นเลือดตีบและอุดตัน บริเวณที่เส้นเลือดยังงอกไปไม่ถึงเกิดการขาดเลือด
จอประสาทตาบริเวณอบ ๆ ขาดเลือดและหยุดการเจริญเติบโตของเส้นเลือดที่ไปยังส่วนปลาย โดยเฉพาะด้านหางตา
มีการสรางสารผิดปกติออกมา เรียกว่า VEGF (Vascular endothelial growth factor)
ไปกระตุ้นให้มีการสร้างเส้นเลือดใหม่ที่ผิดปกติ ซึ่งมีขนาดและการกระจายตัวที่ไม่เเน่นอน
ระยะรุนแรงอาจมีการกระจายตัวเข้าไปในวุ้นตา มีการสร้างพังผืดดึงรั้งจอประสาทตา
เกิดภาวะจอประสาทตาหลุดลอก
ทำให้สูญเสียการมองเห็นได้หรือตาบอดถาวรได้
ปัจจัย
ปัจจัยเสี่ยงหลัก คือ ภาวะ Immature retina
ทารกน้ำหนักแรกเกิดน้อย หรือมีอายุครรภ์ GA น้อยกว่า 32 Wks.
ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ ที่อาจมีผลให้โรค ROP รุนแรงขึ้น ได้แก่
1) ประวัติการรักษา เช่น ระยะเวลาในการใส่ท่อช่วยหายใจ ได้รับออกซิเจนนาน การใช้ความเข้มข้นของออกซิเจนสูง เปลี่ยนถ่ายเลืด ติดเชื้อ เป็นต้น
2) ทารกแฝด
3) ทารกน้ำหนักแรกเกิดที่มีปัญหาทางระบบหายใจ เช่น การขาดสาร surfactant (RDS) Interstitial emphysema , Pneumothorax
4) ความผิดปกติและพยาธิสภาพที่ก่อให้เกิด Oxygen free radicals จะกระตุ้นให้เกิด ROP ได้แก่ ภาวะมีเลือดออกในสมอง ภาวะชัก ซีด shock sepsis asphyxia Hypothermia Hypoxemia
5) ความผิดปกติของมารดาระหว่างการตั้งครรภ์ เช่น เบาหวานและความดันโลหิตสูง เป็นต้น
การพยาบาล
1.เสี่ยงต่อการเกิดภาวะผิดปกติของจอประสาทตา (ROP) หรือมีภาวะ ROP เนื่องจากทารกเกิดก่อนกำหนดได้รับออกซิเจนความเข'มข'นสูงเป็นเวลานาน
เสี่ยงต7อภาวะจอประสาทตาหลุดลอก เนื่องจาก มีการเจริญผิดปกติของเส'นเลือดจอประสาทตา
กิจกรรมการพยาบาล
ดูแลให้ารกได้รับ O2 เท่าที่จำเป็น
Try ลด fiO2
ใช'้Pulse oximeter ติดตาม O2 sat ตลอดเวลา Keep 88-92% หรือ 90%-94%
ดูแลให้ทารกได้รับยาวิตามินอี ตามแผนการรักษา
ดูแลเด็กกลุ่มเสี่ยงให้ได้รับการตรวจคัดกรอง ROP (31 สัปดาห์ เป็นต้นไป
เตรียมทารกเพื่อรับการตรวจภาวะ ROP โดยประเมินสภาพทั่วไปของทารก การหยอดยาขยายม่านตา
ใช' 1%Tropicamide (Mydriacyl R) eye drop 1 หยดทั้ง 2 ตา 3 รอบห่างกัน ครั้งละ 30 นาที
และ 10% Phenylephrine (Neosynephrine R) ข้างละ 1 หยด อีก 30 นาทีต่อมา
ผิดปกติที่อาจเกิดขึ้น เช่น apnea, hypothermia, hyperthermia, hypoglycemia
ดูแลทารกที่มีภาวะ ROP ตามแผนการรักษาของแพทย์
ให้ข้อมูลและ เสริมพลังแก่ผู้ป่วยและครอบครัว เรื่อง โรค การตรวจติดตาม การจำหน่าย กระตุ้นสายตา มาตามนัด
การดูแลต่อเนื่อง ทารก ROP: ภาวะแทรกซ้อน ความผิดปกติของสายตา
การรักษา
ใช้จี้บริเวณผิดปกติด้วยความเย็น
Medical treatment การให้ vitamin E
เริ่มรักษาภายใน 48 -72 ชม.
ผ่าตัดวุ้นตา (Vitrectomy)
การวินิจฉัย
แนะนำให้ตรวจทารกแรกเกิดกลุ่มเสี่ยงทุก
แบ่งลักษณะจอประสาทตาที่ตรวจพบเป็นกลุุ่มๆ ตามความรุนแรง ดังนี้
ตำแหน่ง (Zone) แบ่งเป็น 3 ส่วน Zone I, II, III เริ่มจากด้านหลัง ไปด้านหน้า ด้านข้าง
ขอบเขต (Extent) บรรยายขอบเขตของโรค โดยแบ่งตามชั่วโมงของนาฬิกา แต่ละช่วงชั่วโมงเป็น 30องศา
ความรุนแรง (Stage) แบ่งการเปลี่ยนแปลงที่จอประสาทตาจะแบ่งเป็นระยะต่าง ๆ ตามความรุนเเรงของโรค
Stage 1 เห็นเส้นแบ่ง (Demarcation line) ระหว่างจอประสาทตาที่มีเลือดไปเลี้ยงและจอประสาทตาที่ขาดเลือด (avascular retina)
Stage 2 เกิดเส้นเลือดผิดปกติงอก (Neovascularization) แต่ยังอยู่ในชั้นจอประสาทตาเห็นเป็นขอบนูน (Ridge) ระหว่างจอประสาทตาที่มีเลือดไปเลี้ยง และจอประสาทตาที่ขาดเลือด (Avascular retina)
Stage 3 เส้นเลือดผิดปกติงอกทะลุชั้นจอประสาทตาเข้าไปในวุ้นตา (Extra retinal proliferation)ถึงศูนยiกลางจอประสาทตา 4B จอประสาทตาลอกถึงศูนยiกลางจอประสาทตา
Stage 4 จอประสาทตาลอกบางส่วน (Subtotal retinal detachment) 4A จอประสาทตาลอกไม่
Stage 5 จอประสาทตาลอกทั้งหมด (Total retinal detachment)
Plus disease บอกถึงความรุนแรงของ ROP พบลักษณะ คือ เส้นเลือดที่จอประสาทตาขยายตัวและคดเคี้ยว
ภาวะเเทรกซ้อน
ตาเหล่/เข สายตาสั้น การหักเหของแสงผิดปกติ ภาวะตาขี้เกียจ ต้อกระจก ต้อหิน เลือดออกในลูกตา เรตินาหลุดลอก และตาบอดได้
ซาพรีนา อาบา ห้อง1 เลขที่51 รหัส6117701001103