Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ภาวะน้าคร่ำผิดปกติ - Coggle Diagram

- - - - อุบัติการของครรภ์แฝดน้ามีแตกต่างกันมากคือ 1:60 ถึง 1:750 ของการคลอด รายที่มีน้าคร่ามากระหว่าง 2-3 ลิตร พบบ่อยกว่าน้าคร่าที่มากกว่า 3 ลิตร ครรภ์แฝดน้าพบบ่อยในหญิงตั้งครรภ์ที่เป็นโรคเบาหวาน ครรภ์แฝด และภาวะที่ทารกในครรภ์มีความพิการของระบบประสาทส่วนกลาง และระบบทางเดินอาหาร
    - - ทารกที่มีปัญหาในการกลืนน้าคร่า และการตีบตันของหลอดอาหาร ลำไส้เล็ก และมีความพิการ
      - สาเหตุที่สืบเนื่องจากมารดา พบได้ร้อยละ 20 ได้แก่ มารดาเป็นเบาหวาน เป็นต้น
      - ไม่ทราบสาเหตุ พบได้บ่อยร้อยละ 60 อาจเป็นความแปรปรวนของครรภ์ปกติ ส่วนมารดาอาการไม่รุนแรง
    - - น้าคร่ามากหรือครรภ์แฝดน้า (hydramnios หรือ polyhydramnios) หมายถึง ภาวะที่มีจานวนน้าคร่ามากกว่า 1,500 มิลลิลิตร หากน้าคร่าค่อย ๆ เพิ่มขึ้น เรียกว่าครรภ์แฝดน้าเรื้อรัง (Chronic hydramnios) แต่ถ้าจานวนน้าคร่าเพิ่มมากขึ้นในเวลาอันรวดเร็วภายใน 2-3 วันเรียกว่า ครรภ์แฝดน้าเฉียบพลัน (Acute hydramnios) ทั้งนี้ลักษณะของน้าคร่าจะเหมือนกับครรภ์ปกติ
    - - การซักประวัติ ประวัติเกี่ยวกับการตั้งครรภ์ อาจพบอาการหายในลาบากจากการกดของมดลูกที่ขยายออกไป แต่หญิงตั้งครรภ์จะทนได้หากน้าคร่านั้นค่อย ๆ เพิ่มขึ้น หากเป็นครรภ์แฝดน้าเฉียบพลันหญิงตั้งครรภ์มักจะทนไม่ได้ อาจนาไปสู่การคลอดก่อนกาหนด
      - การตรวจร่างกาย พบว่ามีมดลูกขนาดใหญ่กว่าระยะของการขาดประจาเดือน ร่วมกับการคลาหาส่วนของทารกในครรภ์ได้ยาก ฟังเสียงหัวใจทารกได้ยาก ผนังของมดลูกตึง ถ้าปริมาณน้าคร่ามากจะคลาส่วนต่าง ๆ ของทารกไม่ได้เลย
      - การวัดปริมาณน้าคร่าด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง วัดแบบ AFI (Amniotic Fluid Index) โดยวัดแอ่งของน้าคร่า 4 ส่วน (guardrant) ของมดลูก วัดเป็นเซนติเมตร และนามารวมกันเป็นค่า AFI ค่าที่น้อยหรือมากผิดปกติมักจะถือเอาที่ร้อยละ 5 และ 95 ของน้าคร่าแต่ละช่วงอายุครรภ์ ในทางปฏิบัติมักถือว่าเป็นครรภ์แฝดน้าเมื่อค่า AFI มากกว่า 24 เซนติเมตร
    - - ในรายที่มีปัญหาจากการกดเบียดมากอาจเจาะน้าคร่าออกเป็นช่วง ๆ ครั้งละไม่ควรเกิน 1-2 ลิตร หรืออาจได้รับการรักษาโดยการให้ Indomethacin เพื่อช่วยลดปริมาณปัสสาวะของทารกและน้าคร่าได้อย่างมีนัยสาคัญ ครรภ์แฝดน้าที่ค่อยเป็นค่อยไป มักไม่มีอาการก็ไม่ต้องทาอะไร เพียงตรวจหาความผิดปกติที่อาจเกิดร่วมด้วย เช่น โรคเบาหวาน หรือทารกในครรภ์ผิดปกติ
  - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        1) อายุครรภ์ 28 สัปดาห์ ขนาดหน้าท้อง ¾ เหนือสะดือ
        
        2) บ่นว่าหายใจไม่ค่อยออก ต้องนอนหนุนหมอน 2 ใบ
        
        3) อัตราการหายใจ 28 ครั้งต่อนาที
      - แผนการพยาบาล
        
        1) แนะนาให้มารดานอนในท่าศีรษะสูงหรือท่าตะแคง
        
        2) แนะนาให้นอนพักผ่อนให้มากขึ้น
        
        3) แนะนามาตรวจครรภ์ตามนัดสม่าเสมอ
        
        4) ดูแลช่วยเหลือกรณีที่ได้รับการเจาะถุงน้าคร่า
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        1) ได้รับการเจาะถุงน้าคร่า
        
        2) แพทย์ดูดน้าคร่าออกปริมาณ 2,000 ลิตร
      - แผนการพยาบาล
        
        1) สังเกตการหดรัดตัวของมดลูกและแนะนาให้มารดาสังเกตด้วย
        
        2) ใส่ผ้าอนามัยสังเกตน้าคร่ารั่วไหล หรือเลือดออกทางช่องคลอด
        
        3) สังเกตอาการและนับจานวนลูกดิ้น
        
        4) วัด Vital Signs
        
        5) แนะนาให้นอนพักผ่อนภายหลังการเจาะถุงน้าคร่า
- - - - ทารกพิการโดยกาเนิด
      - การอุดตันของระบบทางเดินปัสสาวะของทารก
      - ภาวะไตของทารกฝ่อทั้งสองข้าง
      - ทารกมีความผิดปกติของโครโมโซม
      - รกเสื่อมสภาพ
        
        มารดาเป็นความดันโลหิตสูง เบาหวาน หรือครรภ์เป็นพิษ
        
        ตั้งครรภ์เกินกาหนด
        
        รกลอกตัวก่อนกำหนด
        
        ภาวะทารกเจริญเติบโตช้าในครรภ์
      - Twin-Twin transfusion syndrome
      - การรั่วของถุงน้าคร่าเป็นเวลานาน ๆ
    - - การซักประวัติ พบว่ามีประวัติน้าคร่ารั่วทางช่องคลอดเป็นเวลานาน มดลูกไม่ค่อยโตขึ้น
      - การตรวจร่างกาย ตรวจทางหน้าท้องคลาพบส่วนทารกได้ง่ายชัดเจน และมักไม่สามารกคลอนศีรษะทารกในครรภ์ได้ (ballotlement)
      - การเจาะถุงน้าคร่า ในขณะคลอดหากทาการเจาถุงน้าคร่าพบว่าไม่มีน้าคร่าไหลออกมา หรือออกมาเพียงเล็กน้อย อาจมีลักษณะเหนียวร่วมด้วย หรือหลังจากทารกคลอดแล้วไม่มีน้าคร่าไหลออกมาเหมือนครรภ์ปกติ
      - การตรวจด้วยคลื่นเสียงความถี่สูง โดยการวัดแอ่งของน้าคร่า แอ่งที่ลึกที่สุดมีขนาด 2 เซนติเมตร หรือมี AFI 5-8 เซนติเมตรหรือน้อยกว่า
    - - การยุติการตั้งครรภ์ จะพิจารณาในรายที่มีความพิการของทารกรุนแรง
      - กรณีที่ทารกมีการเจริญเติบโตช้าในครรภ์ (IUGR) ก็ปฏิบัติตามแนวทางการรักษาภาวะ IUGR
      - การติดตามตรวจสุขภาพทารกในครรภ์ มักจะติดตามอย่างใกล้ชิดโดยเฉพาะในรายที่มีภาวะUPI
      - อาจให้ Selective antidiuretic agonist (1-deamino vasopressin) ขนาด 2 ไมโครกรัม ทางหลอดเลือดร่วมกับการดื่มน้ามาก ๆ (20 มิลลิลิตร/กิโลกรัม) พบว่าสามารกเพิ่ม AFI ได้
      - อาจให้น้าเกลือเข้าสู่โพรงน้าคร่า (Amnioinfusion) ในระยะคลอด หากมีปัญหาการกดสายสะดือ
    - - เกิดภาวะปอดแฟบ
      - เกิดการกดเบียดทารกในครรภ์ ทำให้เกิดความพิการสูง
      - ทารกขาดออกซิเจน
      - ทารกตายในครรภ์
    - - ข้อวินิจฉัยที่ 1 ภาวะสุขภาพของทารกในครรภ์อาจไม่สมบูรณ์จากภาวะน้าคร่าน้อย
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        ตรวจพบว่ามีน้าคร่าประมาณ 500 มิลลิลิตร
        
        คลาพบส่วนทารกในครรภ์ชัดเจน
        
        แผนการพยาบาล
        
        ติดตามผลการตรวจภาวะสุขภาพทารกในครรภ์เป็นระยะ
        
        แจ้งให้มารดาและครอบครัวทราบถึงภาวะเสี่ยงที่อาจเกิดแก่ทารกในครรภ์
        
        ดูแลให้มารดาได้รับอาหารและน้ำอย่างเพียงพอ
        
        แนะนำเรื่องการรับประทานยาต้านการขับปัสสาวะตามแผนการรักษา
      - ข้อวินิจฉัย 2 ทารกในครรภ์ได้รับออกซิเจนไม่เพียงพอเนื่องจากการกดของมดลูก
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        อัตราการเต้นของหัวใจทารกในครรภ์ 170 ครั้งต่อนาที
        
        ผลการตรวจ NST non reactive
        
        แผนการพยาบาล
        
        ดูแลให้มารดาได้นอนพักในท่าตะแคงซ้าย
        
        ให้มารดาได้รับออกซิเจน 5 ลิตรต่อนาที
        
        ดูแลให้ได้รับน้าเกลือทางหลอดเลือดดา
        
        ในกรณีที่มีการกดทับสายสะดือดูแลให้ได้รับน้าเกลือเข้าโพรงมดลูกตามแผนการรักษา
        
        ฟัง FHS ทุก ๆ 15 นาที
        
        On Monitor ติดตามภาวะสุขภาพทารกในครรภ์เป็นระยะ ๆ
      - ข้อวินิจฉัย 3 อาจเกิดภาวะคลอดยาวนานเนื่องจากขาดน้าคร่า
        
        ข้อมูลสนับสนุน
        
        เวลา 08.00 น. ปากมดลูกเปิด 4 เซนติเมตร และเวลา 10.00 น ปากมดลูกเปิด 5 เซนติเมตร
        
        ตั้งครรภ์และคลอดครั้งที่สอง
        
        แผนการพยาบาล
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูกและการเปิดขยายของปากมดลูก
        
        ดูแลให้ได้รับ Syntocinon ตามแผนการรักษา
        
        กระตุ้นให้มารดาขับถ่ายปัสสาวะให้กระเพาะปัสสาวะว่าง
        
        อธิบายให้มารดาทราบถึงภาวะการคลอดยากที่อาจเกิดขึ้น
        
        เตรียมช่วยเหลือกรณีได้รับการใช้สูติศาสตร์หัตถการช่วยคลอด