Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
บทที่ 3 พยาธิวิทยาของเซลล์เจริญเติบโตผิดปกติ - Coggle Diagram
บทที่ 3 พยาธิวิทยาของเซลล์เจริญเติบโตผิดปกติ
เซลล์เจริญเติบโตผิดปกติ เเบ่งได้เป็น 2 ประเภท
1.เนื้องอก (neoplasia/Tumor) กลุ่มเซลล์หรือเนื้อเยื่อที่เกิดขึ้นไหม่พบในทุกอวัยวะของร่างกายเเต่ไม่มีความสัมพันธ์กับเนื้อเยื่อปกติ มีการเติบโตเร็วกว่าเนื้อเยื่อปกติเเต่ไม่มีการปรับรูปร่างหน้าที่ที่เฉพาะเจาะจง
2.มะเร็ง(Cancer/malignancy)ความผิดปกติระดับพันธุ์กรรมของเซลล์(cellular genetic aberration) ไร้การควบคุม เติบโตอย่างรวดเร็วจนเป็นก้อนลุกลามเเพร่กระจายผ่านไปทางกระเเสเลือดเเละทางเดือนน้ำเหลืองไปสู่อวัยวะอื่นๆ มะเร็งจะโตเร็วกว่าก้อนเนื้องอก
การจำเเนกชนิดของเซลล์เจริญเติบโตผิดปกติ
หากเป็นเนื้องอกชนิดธรรมดาให้เรียกลักษณะของเนื้องอกเเล้วลงท้ายด้วย -oma หากเป็นเซลล์มะเร็งให้ลงท้ายว่า -carcinoma
เซลล์เนื้อเยื่อเกี่ยวพัน (connective tissue) กระดูกอ่อนไขมันเนื้องอกธรรมดาให้เรียกชนิดของเนื้องอกเเละลงท้ายด้วย-oma
เซลล์เนื้อเยื่อกล้ามเนื้อ กรณีเป็นเนื้องอกของกล้ามเนื้อเรียบเรียกว่า myoma
มะเร็งที่มีชื่อเรียกไม่ตรงตามที่กล่าวมา โดยมีมะเร็งที่ลงท้ายเป็น -oma เช่น มะเร็งต่อมน้ำเหลือง (Lymphoma) ,มะเร็งเม็ดเม็ดเลือดขาว(Leukemia)
ระบาดวิทยาของโรคมะเร็ง(cancer epidmiology)
1.อายุ อุบัติการณ์โรคมะเร็งสูงขึ้นเมื่อมีอายุมากขึ้น
2.เพศ โดยทั่วไปอุบัติการณ์โรคมะเร็งในผู้ชายจะสูงกว่าผู้หญิง
3.สภาวะทางภูมิศาสตร์ พบในประเทศที่มีอุตสาหกรรมมากกว่าเกษตรกรรม
4.เชื้อชาติ เเต่ละเชื้อชาติจะพบอุบัติการณ์โรคมะเร็งเเต่ละชนิดที่เเตกต่างกัน
5.สภาพทางเศรษฐกิจความสัมพันธ์ยังไม่ชัดเจน
พยาธิกำเนิด(Pattogenesis)
การเจริญเติบโตของเซลล์ที่ผิดปกติ ทั้งในกลุ่มของเนื้องอกเเละมะเร็ง ยังไม่ทราบกลไกที่เเน่ชัด เเต่มีปัจจัยที่เกี่ยวข้องกับพฤติกรรมหรือสุขนิสัยส่วนบุคคลเป็นปัจจัยเสี่ยง เเบ่งเป็น 2ประเภท
1.สาเหตุที่อยู่ในร่างกาย เช่น เพศ เชื้อชาติ กรรมพันธุ์ เป็นต้น
2.สาเหตุที่อยู่ภายนอกร่างกายเช่น สารกายภาพต่างๆ สารเคมี ฮอร์โมน สารพิษ เชื้อไวรัส เป็นต้น
ปัจจัยเสี่ยง อาหาร บุหรี่ การติดเชื้อ มลพิษจากอาชีพ เเอลกอฮอล์ รังสี
กลไกการเกิดมะเร็ง
กลุ่มยีนควบคุม(regulateory gene) ทำหน้าที่เสมือนเป็นหัวหน้าหน่วนยีถ่ายถอดลักษณะที่อยู่ในการควบคุมภาพในร่างกาย
ยีนสนับสนุนการเเสดงออก ที่อยู่ในความควบคุมให้เเสดงลักษณะนั้นออกมา
ยีนกดการเเสดงออก ทำหน้าที่กดหรือปิดกั้นยีนถ่ายทอดหรือพันธุกรรม
กลุ่มยีนถ่ายทอดพันธุกรรม (structural gene) ทำหน้าที่ถ่านทอดลักษณะที่เก็บไว้ในยีนออกมาเป็นโครงสร้าง
กระบวนการเกิดโรค
1.ขั้นกำเนิด การที่สารพันธุกรรมของ normal cell ได้รับการกระตุ้นจากสารต่อมมะเร็งเเละทำปฏิกิริยาจนเกิดโดยมีประจุ โดยเฉพาะประจุบวก เเต่ยังไม่เกิดมะเร็ง
2.ขั้นตอนส่งเสริม ได้รับภายในร่างกายเช่นฮอร์โมน เซลล์มะเร็งจะเริ่มเเบ่งตัวโดยไม่มีการปรับเเปลงรูปร่างให้เหมาะสมกับหน้าที่ที่เฉพาะเจาะจง
3.ขั้นลุกลามได้รับสารกระตุ้นจากภายในเเละภายนอกร่างกาย อย่างต่อเนื่องมีการสร้างหลอดเลือดรอบก้อนเนื้อมะเร็งกระตุ้นให้เซลล์ปกติปล่อยเอนไซม์ย่อยสลายโปรตีน ทำให้ก้อนเนื้อลุกลามออกจากจุดกำเนิด
4.ขั้นเเพร่กระจาย การเเพร่กระจายโดยตรงเเละการเเพร่กระจายทางท่อน้ำเหลืองเป็นวิธีการเเพร่กระจายของมะเร็งที่พบบ่อยที่สุด
การแบ่งความรุนแรงของโรคมะเร็ง(staging)
การแบ่งตามลักษณะทางพยาธิวิทยาแบ่งออกเป็น 4 เกรด-grade l หรือ มีการจำแนกลักษณะของเซลล์ขัดเจน
-grade ll หรือมีการจำแนกลักษณะของเซลล์ได้บ้าง
-grade lll หรือมีการจำแนกลักษณะของเซลล์น้อย
-grade lv หรือไม่มีจำแนกลักษณะของเซลล์เลย
อาการเเละอาการเเสดง
ช่วงเเรกจะไม่มีอาการเเสดง เเต่จะมีอย่างหนึ่งตามสัญญาณอันตราย
มีเลือดออกหรือมีสิ่งที่ขับออกมาจากร่างกาย
มีก้อนหรือตุ่มเกิดขึ้นที่ใดที่หนึ่งของร่างกาย
มีเเผลเรื้อรังรักษาไม่หาย
กลืนอาหารลำบากหรืออาหารไม่ค่อยย่อย