Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

บทที่ 2 การพยาบาลผู้ป่วยศัลยกรรม - Coggle Diagram

- - - - การขับถ่าย ถ้าเป็นการผ่าตัดเล็ก หรือการผ่าตัดที่ไม่เกี่ยวข้องกับอวัยวะในช่องท้อง แพทย์อาจสั่งหรือไม่สั่งให้สวนอุจจาระก็ได้ การผ่าตัดในช่องท้อง ลำไส้ และทวารหนักแพทย์จะสั่งให้สวนอุจจาระ เพื่อให้ลำไส้สะอาด
      - อาหารและน้ำดื่ม โดยทั่วไปวิธีการผ่าตัดโดยทำให้หมดความรู้สึกโดยการดมยาสลบกระเพาะอาหารจะต้องว่างเพื่อป้องกันการอาเจียนแล้วสำลักเศษอาหารเข้าในปอดขณะดมยาดังนั้นจึงต้องงดอาหารก่อนผ่าตัดอย่างน้อย 8 ชั่วโมงก่อน
      - การเตรียมเฉพาะที่ เนื่องจากผิวหนังเป็นแหล่งที่มีเชื้อจุลินทรีย์มาก ดังนั้นจึงต้องมีการเตรียมผิวหนัง บริเวณที่จะทำผ่าตัดให้สะอาดและลดจำนวนจุลินทรีย์ การเตรียมผิวหนังควรเตรียมใกล้เวลาผ่าตัดมากที่สุดเท่าที่จะทำได้ เพื่อลดการเจริญเติบโตใหม่ของเชื้อโรค
      - การดูแลสภาพร่างกายทั่วไป ในเช้าวันที่ทำผ่าตัด ให้ผู้ป่วยอาบน้ำทำความสะอาดร่างกายตามปกติ สวม เสื้อผ้าชุดใหม่ และให้นอนรออยู่ที่เตียงตลอดเวลาจนกว่าจะไปห้องผ่าตัด
      - การให้ยาแก่ผู้ป่วยก่อนผ่าตัดพยาบาลต้องตรวจสอบประวัติการได้รับยาอาจเป็นยารักษาโรคประจำตัวของ ผู้ป่วยว่าเช้าวันก่อนผ่าตัดผู้ปุวยจะต้องได้รับยานั้นๆ ด้วยหรือไม่จากแผนการรักษาของแพทย์ เพราะการงดยาที่สำคัญกับโรคที่ เป็นอาจทำให้ผู้ป่วยเกิดอันตรายถึงชีวิตได้ยาที่แพทย์อาจจะให้ก่อน
      - การส่งผู้ป่วยไปห้องผ่าตัด โดยทั่วไปให้ผู้ป่วยนอนรถเข็นนอน (Stretcher) ถ้าจ าเป็นไม่สามารถเคลื่อนย้ายได้อย่าง ปลอดภัยก็ให้นอนบนเตียง ห่มผ้าให้เรียบร้อย เพื่อให้ผู้ป่วยรู้สึกสบายและปลอดภัย ดึงเหล็กกั้นเตียงขึ้น เข็นรถด้วยความ นุ่มนวล ระมัดระวัง
- - - - ยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย (General anesthesia) ทำให้ผู้ปุวยหมดสติไม่รู้สึกตัว สามารถให้ได้ กับผู้ปุวยทุกประเภท และการผ่าตัดทุกชนิด
        
        โดยการสูดดมเอาแก๊ส หรือของเหลวระเหยเร็ว (Inhalation anesthesia) เป็นการสูดดมเอาไอ ระเหยของยาสลบ
        
        โดยการฉีดเข้าทางหลอดเลือดดำ (Intravenous anesthesia)
      - ยาระงับความรู้สึกเฉพาะที่ (Regional or Local anesthesia ) ท าให้ผู้ปุวยสูญเสียความรู้สึกเฉพาะส่วน ของร่างกายที่จะท าผ่าตัด ผู้ปุวยไม่รู้สึกเจ็บ แต่รู้สึกตัวดีตลอดเวลา
        
        การฉีดพ่นบนผิวหนัง (Local anesthesia) เป็นการฉีดยาชาลงบริเวณที่จะท าผ่าตัด ใช้ในการ ผ่าตัดเล็กๆเช่น ฉีดยาชาเพื่อถอนฟัน
        
        การ หยอด ทา พ่น ยาชาลงเฉพาะที่ (Topical anesthesia) บริเวณเยื่อเมือก ใช้ในการตรวจตา ทวารหนัก ช่องคลอด ยาที่พ่นจะมีความเย็นจัดสามารถลดความเจ็บปวดได้
        
        การฉีดบริเวณรอบๆ กลุ่มประสาทที่ไปเลี้ยงบริเวณที่จะท าผ่าตัด (Nerve block) เช่นการผ่าตัด บริเวณล าคอ ต่อมไทรอยด์ ใช้วิธี Cervical plexus block การผ่าตัดบริเวณแขนและมือ ใช้วิธี Brachial plexus block
        
        การฉีดเข้าไปที่ไขสันหลัง (Spinal anesthesia) ฉีดเข้าน้ าไขสันหลัง (subarachnoid space)
  - - - ท่านอนหงาย (supine Position) เป็นท่าสำหรับให้ยาระงับความรู้สึกทั่วร่างกาย ใช้ในการผ่าตัด ด้านหน้าของลำตัว เช่น ผ่าตัดไส้ติ่ง ผ่าตัดมือ แขน เต้านม
        ภาวะแทรกซ้อน คือ มีผลต่อระบบทางเดินหายใจ และการไหลเวียนเลือดน้อยจากการกดทับด้านหลัง ของร่างกาย
      - ท่าศีรษะต่ำปลายเท้าสูง (trendelenburg position) จัดท่าศีรษะต่ำ 15 องศา ปรับเข่าให้งอ เล็กน้อย เป็นท่าสำหรับการผ่าตัดช่องท้องส่วนล่างและอวัยวะในอุ้งเชิงกราน เช่นการผ่าตัด มดลูก ปีกมดลูก
      - ท่าศีรษะสูงปลายเท้าต่ำ (reverse trendelenburg position) จัดท่านอนหงาย ปรับปลายเท้าต่ำ กว่าศีรษะ ใช้ส าหรับผ่าตัดช่องท้องส่วนบน ใบหน้า และลำคอ ภาวะแทรกซ้อน คือ อาจมีการกดทับบริเวณปุมกระดูกด้านหลัง ข้อมือ ข้อศอก
      - ท่านอนกึ่งนั่ง (semi-fowler’s position) จัดท่านอนหงายราบหมุนเตียงส่วนลำตัวให้งอกึ่งนั่ง บริเวณกระดูกเชิงกรานและเข่างอ ใช้หมอนทรายรองใต้ไหล่ เพื่อให้คอยืดตรง และสอดหมอนเล็กรองรับคอไว้ใช้ส าหรับการ ผ่าตัดลำคอ เช่น ผ่าตัดต่อมไทรอยด์ ใบหน้า ภาวะแทรกซ้อน อาจพบอาการปวดต้นคอ เนื่องจากต้องนอนแหงนเป็นเวลานาน
      - ท่านั่ง (sitting position) จัดท่านอนหงายราบ หมุนเตียงให้ศีรษะสูงขึ้น ขางอต่ำลงเพื่อปรับเป็นท่า นั่ง ใช้หมอนรองก้นกบ กระดูกเชิงกราน ใต้เข่า ส้นเท้า ใช้ผ้าพันตลอดแนวขาเพื่อส่งเสริมการไหลเวียนกลับเข้าสู่ระบบ ไหลเวียนได้ดี ใช้สำหรับการผ่าตัดสมอง ผ่าตัดตกแต่งเต้านม ภาวะแทรกซ้อน ท่านี้อาจทำให้เกิดการหายใจเร็ว หรือหยุดหายใจ เกิดความดันโลหิตต่ำ ความดัน ในหลอดเลือดดำที่คอ
      - ท่าขึ้นขาหยั่ง (lithotomy position) การจัดท่าให้ผู้ปุวยนอนหงายราบเพื่อรับยาระงับความรู้สึก ก่อน แล้วจึงเลื่อนตัวผู้ปุวยลงมาด้านปลายเตียงชิดท่อนล่างของเตียงแล้วใส่ขาหยั่งให้สูงพอประมาณและกางออกเท่าๆกัน การนอนท่านี้จะทำให้เลือดมาคั่งที่อุ้งเชิงกรานประมาณ 800 ml. เมื่อยกขาลงในแนวราบการไหลเวียนจะกลับสู่บริเวณขา อย่างรวดเร็ว ทำให้เกิดความดันโลหิตต่ำได้
      - ท่านอนคว่ำ (Prone position) ให้จัดท่านอนหงายก่อน เพื่อรับยาระงับความรู้สึก จากนั้นจัดท่า นอนคว่ า ตะแคงหน้าไปด้านใดด้านหนึ่ง ใช้อุปกรณ์รองไหล่ ป้องกันการกดทับและและให้กระบังลมขยายตัวได้เต็มที่ทั้ง 2 ข้าง
      - Jack-Knife position (Krase) การจัดท่าเมื่อได้รับยาระงับความรู้สึกแบบทั่วร่างกายแล้วจัดท่านอนคว่ำ คือ ศีรษะและปลายเท้าอยู่ต่ำ บริเวณก้นสูง ใช้สำหรับการผ่าตัด ทวารหนัก ริดสีดวงทวาร
      - ท่านอนโก้งโค้ง (Knee-chest position ) จัดท่านอนให้เข่าชิดอกมากที่สุด ใช้หมอนรองบริเวณ หน้าอก ไหล่ ให้แขนทั้ง 2 ข้างวางข้างศีรษะ ใช้ตรวจทางเดินปัสสาวะและทวารหนัก เช่น การส่องกล้องทางทวารหนัก ภาวะแทรกซ้อน มีผลต่อการหายใจ
      - ท่านอนตะแคงเข่าชิดอก (sim’s position) การจัดท่าให้ผู้ปุวยนอนตะแคงไปด้านใดด้านหนึ่ง งอเข่า ทั้ง 2 ข้าง และก้มศีรษะให้คางชิดอกมากที่สุด โดยกอดเข่าไว้เพื่อให้กระดูกสันหลัง แยกจากกันและสะดวกในการแทงเข็มให้ ยาชาเป็นท่าส าหรับให้ยาชาผ่านช่องไขสันหลัง และช่องเหนือดูรา ภาวะแทรกซ้อน มีผลต่อการหายใจ
- - - - สอนให้ผู้ปุวยหายใจลึกๆ และไอเป็นครั้งคราว ซึ่งจะช่วยให้ปอดขยายได้เต็มที่ พยาบาลต้อง อธิบายวัตถุประสงค์ในการท าให้ผู้ปุวยทราบและเข้าใจ ตระหนักถึงความส าคัญและให้ความร่วมมือเพื่อดูแลตนเอง