Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์ - Coggle Diagram
การเจริญเติบโตผิดปกติของเซลล์
เนื้องอกชนิดไม่ร้ายแรง (Benign tumor)
ไม่มีอันตราย ไม่ลุกลามแซงเนื้อดีรอบๆ แต่ไม่ค่อยมีอาการ
เจ็บปวดหรือไม่สบายจากก้อนเนื้องอก
ปัจจัยเสี่ยงต่อการเป็นโรคมะเร็ง
ปัจจัยจากสิ่งแวดล้อมภายนอกร่างกาย
ความผิดปกติทางพันธุกรรม
ความบกพร่องของระบบภูมิคุ้มกัน
ปัจจัยภายในร่างกาย
สารพิษจากเชื้อรา (Aflatoxin)
สารก่อมะเร็งที่เกิดจากการปิ้ง ย่าง(Hydrocarbon)
สีผสมอาหารที่มาจากสี ย้อมผ้า
พฤติกรรมการสูบบุหรี่และดื่มสุรา
การได้รับรังสีเอ็กซเรย์ อุลตราไวโอเลตจากแสงแดด
เนื้องอกชนิดร้ายแรง
(Malignant tumor or Cancer)
มะเร็งหรือก้อนเนื้อชนิดร้ายแรง ที่มีการลุกลามของเนื้อร้ายแผ่ออกไปคล้ายกล้ามปู
ประเภทของมะเร็ง
Carcinoma
Glandular เซลล์เยื่อบุผิวที่สร้างสารคัดหลั่ง
Squamous มีลักษณะแบนบางหลายเหลี่ยม
Transitional เปลี่ยนแปลงรูปร่างได้ตามการขยายและหดตัวของอวัยวะนั้นๆ
Pseudostratified เรียงตัวหลายชั้นเทียมจะพบในอวัยวะ เช่น ปอด
Sarcoma
Lymphoma พัฒนามาจากต่อมน้ำเหลือง
Leukemias มะเร็งของระบบโลหิต
Melanoma มะเร็งที่มาจากเซลล์ผลิตเม็ดสี (Melanocytes)
เกรดและระยะของโรคมะเร็ง
ความรุนแรงของมะเร็ง
(Degree of malignant neoplasm)
Grade II เซลล์มะเร็งยังคงทำหน้าที่คล้ายคลึงกับเซลล์เนื้อเยื่อปกติที่ต้นกำเนิดแต่แสดงคุณลักษณะของเซลล์มะเร็งมากขึ้น
Grade III เซลล์มะเร็งมีหน้าที่ต่างไปจากเซลล์เนื้อเยื่อปกติที่ต้นกำเนิดมาก แสดงคุณลักษณะของเซลล์มะเร็งอย่างชัดเจน
Grade I เซลล์มะเร็งทำหน้าที่คล้ายกับเซลล์ของเนื้อเยื่อปกติ
Grade IV เซลล์มะเร็งมีหน้าที่ต่างไปจากเซลล์เนื้อเยื่อปกติอย่างสิ้นเชิง
การแพร่กระจายและขอบเขตการลุกลามของมะเร็ง
(Stage of malignant neoplasm)
ระบบการแบ่งระยะทางคลินิก (Clinical stage grouping)
Stage II เซลล์มะเร็งลุกลามเข้าสู่เนื้อเยื่อใกล้เคียง
Stage III เซลล์มะเร็งแพร่กระจายสู่ต่อมน้ำเหลือง
Stage I เซลล์มะเร็งอยู่เฉพาะบริเวณที่กำเนิด
Stage IV เซลล์มะเร็งแพร่กระจายสู่อวัยวะอื่น ๆ
ระบบ “TNM”
T ย่อจาก tumor size ขนาดและความลึกของก้อนเนื้องอก
N ย่อจาก Regional lymph node บอกถึงการลุกลามของมะเร็งสู่ต่อม
น้ำเหลือง
M ย่อจาก Metastasis บอกถึงการแพร่กระจายไปยังอวัยวะอื่นๆ
วิธีการตรงจวินิจฉัยโรคมะเร็ง
การซักประวัติ
การตรวจร่างกาย คลำก้อน ต่อมน้ำเหลือง
การตรวจทางห้องปฏิบัติการและอื่นๆ
การตรวจหาเซลล์มะเร็งที่หลุดลอกออกมา (Exfoliative cytology) เช่น
การตรวจน้ำในช่องอก
Ultrasound
การตัดชิ้นเนื้อตรวจ(biopsy)
การตรวจด้วยรังสี (radioisotope studies)
การถ่ายภาพรังสีคอมพิวเตอร์(computed tomography)
การตรวจด้วย MRI(Magnetic resonance imaging.MRI)
การส่องกล้องตรวจอวัยวะในช่องท้อง(endoscope)
การตรวจทางห้องทดลอง(laboratory tests)
Tumor marker
Prostatic specific antigen (PAS)
Prostatic acid phosphatase (PAP)
CA 125
Carcinoembryonic antigen (CEA)
Alpha-fetoprotein (AFP)
Human chorionic gonodotropinm (HCG)
การรักษา (Treatment)
การผ่าตัด (Surgery)
รังสีรักษา (Radiation therapy)
เคมีบำบัด (Chemotherapy)
การใช้ฮอร์โมน
การรักษาโดยใช้สารชีวภาพหรือวิธีกระตุ้นภูมิคุ้มกัน
(Immunotherapy of Biologic therapy)
การรักษาอาการปวดจากโรคมะเร็ง
กลไกการเกิดความเจ็บปวด
อาการปวดทางร่างกาย (Nociceptive pain)
การปวดจากโครงสร้างกล้ามเนื้อ (Somatic pain) อาการปวดจะบอก
ตำแหน่งได้ เจ็บแบบเสียดแทง เจ็บตื้อๆ หรือเจ็บเหมือนโดนกด
การให้ยาระงับปวดจากโรคมะเร็ง
ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์(Non
steroidal anti inflammatory drugs-NSAID)
ยาแก้ปวดอย่างแรงกลุ่มมอร์ฟีนและอนุพันธ์ (Opiods)-
เป็นยาแก้ปวดที่มีประสิทธิมากที่สุด
ผลข้างเคียง
อาการคลื่นไส้ อาเจียน สามารถให้ยาแก้คลื่นไส้อาเจียน อาการท้องผูก
ยาแก้ปวดแบบแผ่นแปะ (Transdermal fentanyl)
สามารถใช้ได้ในผู้ป่วยที่มีอาการเจ็บปวดระดับปานกลางถึงมากอย่างต่อเนื่อง
วิธีจัดการอาการปวดโดยไม่ใช้ยา
วิธีการผ่อนคลาย เป็นการลดความตึงเครียดของกล้ามเนื้อลดความเหนื่อยล้าและวิตกกังวล ช่วยให้ผู้ป่วยนอนหลับได้มากขึ้น
การจินตนาการ ช่วยผ่อนคลาย ลดความเบื่อหน่าย
การทำสมาธิ ช่วยควบคุมการทำงานของร่างกาย
การเบี่ยงเบนความสนใจ เพื่อไม่ให้จิตใจจดจ่อกับความ
กังวลหรือความปวด
สรุปหลักการพยาลบาลผู้ป่วยมะเร็ง
การพยาบาลผู้ป่วยในระยะสุดท้าย
ระยะวิกฤตเฉียบพลัน (Acute crisis phase)
เป็นระยะที่มีอารมณ์เครียดวิตกกังวลสูงมากหาก
ระยะการมีชีวิตอยู่เพื่อรอความตายเนิ่นนาน
(Chronic-living dying phase)
ผู้ป่วยจะมีชีวิตอยู่ด้วย ความหวาดกลัว วิตกกังวลเป็นอย่างมาก
ระยะสุดท้าย (Terminally phase)
ผู้ป่วยจะเริ่มซึมเฉยอยู่กับตัวเองเป็นน ผลจากสภาพร่างกายที่ทรุดลง
ผู้ป่วยจะใช้พลังงานน้อยลง เป็นระยะที่ความตายคุกคาม
การดูแลรักษาผู้ป่วยใกล้ตาย
(care and management of the dying)
การพยาบาลทั่วๆไป(General nursing care)
การพยาบาลด้านจิตใจ การช่วยให้ผู้ป่วยเผชิญกับโรคและ
ยอมรับการรักษา
การพยาบาลผู้ป่วยในแต่ละวิธีการรักษา
Tumor Lysis Syndrome (TLS)
เกิดจากการที่เซลล์มะเร็งจำนวนมากเกิดการสลายตัวอย่างรวดเร็ว หลังจากการได้รับยาเคมีบำบัด หรือจากรังสีรักษา
การป้องกัน โดยการประเมินความเสี่ยงตามชนิดของมะเร็ง การให้สารน้ำทางหลอดเลือดดำเพื่อเจือจางสารเคมี และการให้ยาลดระดับกรดยูริกในกระแสเลือด
พบได้บ่อยในผู้ป่วยมะเร็งทางระบบโลหิตวิทยา เช่น มะเร็งต่อม
น้ำเหลือง มะเร็งเม็ดเลือดขาว (ALL)