Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ŞİİR - Coggle Diagram
ŞİİR
-
Modern Şiir Türleri
Lirik şiir
Duyguları, heyecanları, çoşkuları dile getiren şiirlerdir.Adını, eski Yunan’da “lyre (Lir)” adı verilen çalgılar eşliğinde söylenen şiirlerden almıştır. Aşk, ayrılık, sevgi gibi konularda söylenen şiirler bu türe örnektir.
Epik şiir
Savaş, kahramanlık, yiğitlik gibi konuları işleyen destansı şiirlerdir. Adını epope’den (destansı şiir) almıştır. Doğal ve yapma destanlar, epik şiir kapsamına girer. Halk edebiyatındaki “koçaklama”lar bu türdendir.
Didaktik şiir
Duygudan çok düşüncenin ağır bastığı eğitici, öğretici şiirlerdir. Fabllar bu türü örnekleyen şiirlerdendir.
Pastoral şiir
Doğa güzelliklerini, kır yaşamını anlatan şiirlerdir. Pastoral şiirin iki çeşidi vardır: İdil ve eglog.
Satirik şiir
Bir kişiyi, bir toplumu ya da düşünceyi yermek amacıyla yazılan şiirlerdir.
Bu şiir türü, Halk edebiyatında “taşlama”; Divan edebiyatında “hicviye”; günümüz edebiyatında ise “yergi”adıyla bilinir.
Dramatik şiir
Manzum tiyatro yapıtlarındaki şiirlerdir. Eski Yunan edebiyatında dramatik ürünler (tiyatro eserleri) manzum olarak yazılırdı. Yani dramatik şiir, bugünkü tiyatro sanatının yerini tutmaktaydı.
NAZIM TÜRLERİ
Koşuk
Halk edebiyatında koşma olarak adlandırılır. Divan edebiyatında ise gazel olarak ele alınır 7 ya da 11’li hece ölçüsü kullanılıp yiğitlik, sevgi ve doğa gibi konuların işlendiği nazım türüdür.
Sagu
Halk edebiyatındaki ismi ağıt olup divan edebiyatındaki ismi ise mersiye olarak adlandırılır. 7’li hece ölçüsü kullanılarak ölen bir kişinin ardından kopuz eşliğinde söylenen acı dolu sözlere verilen isimdir.
Sav
İslamiyet öncesinde söylenen özlü sözlere verilen isimdir. Yani bugünün karşılığı olan atasözleridir. Nazım biçimi olarak ele alınmaz.
Destan
En eski edebiyat türü olan destanlar gerçek olması mümkün olamayan kendi milletlerinin yüceltilip övülmesi maksadıyla yazılan uzun ve manzume hikayelerdir. Türüne göre destanlar doğal ve yapay destanlar olmak üzere 2’ye ayrılır.
Koşma
Âşık Edebiyatı nazım biçimidir. Genellikle hecenin 8'li ve 11'li kalıplarıyla yazılan; en az üç, en fazla altı dörtlükten oluşan bir nazım biçimidir.
Kafiye Şeması
-
-
Düz Kafiye
Kafiye şeması: “a a a b”, “bbbc”; “cc”; “a a b b”; aaba olmalı.
-
Örnek
Kara gözlüm, efkârlanma gül gayrı, a
-
-
-
-
Şiir Nedir?
Şiir dilin anlam, ses, ritim öğelerini belli düzen içinde kullanarak bir olayı ya da duygusal bir durumu ve düşünsel deneyimi yoğunlaşmış ve sıradanlıktan uzaklaşmış biçimde ifade etme sanatıdır.
Nazım Birimi
Şiiri oluşturan dize kümelerine “nazım birimi” denir. Nazım birimi, nazım şekillerini belirlemede ölçü olarak kullanılır. Şiirde en küçük nazım birimine “mısra (dize)” adı verilir. “Dize”nin yanında “beyit, dörtlük, bent” gibi nazım birimleri de vardır.
İslâmiyet’ten önceki Türk şiirinde ve halk şiirinde “dörtlük ‘, klasik Türk şiirinde (divan şiiri) “beyit”, çağdaş Türk şiirinde ise “dize” nazım birimi olarak kullanılmıştır.
Şiirde Ölçü
Şiirde dizelerin hece sayısına veya hecelerin ses değerine göre bir uyum içinde olmasına ölçü denir.
-