Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

อวัยวะสัมผัส - Coggle Diagram

- - - - Ciliary body
        
        สร้างของเหลวที่ เรียกว่า aqueous humor
        
        ทำหน้าที่
        
        ให้อาหารแก่เลนส์และกระจกตา
        
        ช่วยรักษาความดันในลูกตาให้คงที่
        
        หน้าสุดของ choroid
      - Choroid
        
        มีเซลล์เม็ดสี(pigmented cell)
        
        ทำให้มีเป็นสีน้้ำตาล
        
        ทำหน้าที่
        
        อาหารมาเลี้ยงส่วนนอกของจอตา เลนส์และ vitreous body
      - ม่านตา (Iris)
        
        แผ่นบาง ๆ ยืดหดได้
        
        หน้าที่
        
        ควบคุมปริมาณแสงเข้าสู่ตา
        
        แบ่งช่องที่อยู่ระหว่างเลนส์และกระจกตา
        
        2 ส่วน
        
        posterior chamber
        
        anterior chamber
        
        ภายในช่องทั้งสองมีของเหลวใสเรียกว่า aqueous humor
        
        อยู่หลังกระจกตาหน้าเลนส์
        
        ตรงกลางมีช่องเรียกว่า รูม่านตา (pupil)
    - - จอประสาทตา (Retina)
        
        มีความไวต่อแสงมาก
        
        หน้าที่
        
        รับภาพจากแก้วตา
        
        ส่งมาเป็นพลังงานแสงแล้วแปลงเป็นพลังงานไฟฟ้าให้เราเห็น
        
        ส่งต่อไปยังประสาทตา
        
        เพื่อส่งต่อไปยังสมองเพื่อแปลงพลังงานไฟฟ้ากลับเป็นภาพ
        
        ส่วนหลังสุดของลูกตา
      - แก้วตา (Lens)
        
        หน้าที่
        
        ช่วยกระจกตาทำหน้าที่ในการหักเหของแสง
        
        มีชีวิตอยู่ได้โดยอาหารจากสารน้ำในลูกตาและวุ้นตา
      - วุ้นตา (Vitreous)
        
        แหล่งอาหารแก้วตา เนื้อเยื่อ Ciliary body และจอตา
    - - กระจกตา (Cornea)
        
        ลักษณะโปร่งแสง
        
        หน้าที่
        
        ช่วยในการโฟกัสภาพ
        
        หักเหแสงร่วมกับเลนส์ตา
      - เปลือกลูกตา (Sclera)
        
        หน้าที่
        
        ห่อหุ้มลูกตา
        
        เพื่อรักษาทรงของลูกตา
        
        ป้องกันอันตรายให้แก่เนื้อเยื่อชั้นใน
  - - - ดูความชุ่มชื่น
      - ดูความนูนของลูกตา
        
        ปกติขณะลืมตา
      - ดูตำแหน่งของลูกตา
      - ขอบของเปลือกตาบนจะคลุมรอยต่อของตาดำและขาว(Limbus)
      - ดูภาวะตาโปน (Exopthaimos)
      - คลำลูกตาเพื่อประเมินความนุ่ม
        
        ปกติจะนุ่มแต่ถ้าแข็ง บ่งบอกถึงภาวะความดันในลูกตาสูง
    - - ดูความบวมช้ำ เป็นก้อน
      - เปลือกตาตกหรือไม่
        
        ถ้าพบ กล้ามเนื้อลูกตาเสีย
      - สังเกตการดึงรั้งของหน้งตา
    - - ขนตาปลิ้นออก (ectropion)
      - ขนตาม้วนเข้า (entropion)
    - - แก้วตาถ้าปกติจะเป็นสีดำและใส
        
        ถ้าขุ่นจะเป็นต้อกระจก
      - ดูความสมมาตรของรูม่านตา และสังเกตุรูม่านตาว่าเป็นวงกลมหรือไม่
  - - - ประสาทตาถูกทำลาย
        
        ส่งผลให้เกิด
        
        สูญเสียประสิทธิภาพของลานสายตา
        
        สูญเสียสมรรถภาพของการมองเห็น
    - - สูญเสียลานสายตา (visual field) ร่วมด้วย
    - - มีการคั่งของน้ำเอเควียสจากมีโครงสร้างตาผิดปกติ
      - มีความเสื่อมของเนื้อเยื่อภายในลูกตา
      - ความผิดปกติของ trabecular meshwork ตั้งแต่กำเนิด
      - ต้อกระจกสุกหรือต้อกระจกสุกงอม
    - - แบ่งออกเป็น 3 ชนิด
        
        ต้อหินทุติยภูมิ (Secondary glacoma)
        
        โรคทางกายที่ทำให้การไหลของเอเควียสลดลง
        
        ต้อหินแต่กำเนิด (Congenital glacoma)
        
        โดยชนิดการเกิดต้อนั้น อาจเป็นแบบเฉียบพลันหรือเรื้อรัง
        
        ต้อหินปฐมภูมิ (Primary glacoma)
        
        ต้อหินชนิดมุมเปิด (open – angle glacoma)
        
        ตีบแคบของท่อtrabecular meshwork
        
        ทำให้การระบายน้ำเลี้ยงภายในลูกตาลดลง
        
        ความดันในลูกตาสูงขึ้นทีละน้อย
        
        2 more items...
        
        ต้อหินชนิดมุมปิด (angle – closure glacoma)
        
        มีการตีบแคบของ trabecular meshwork
        
        ทำให้การระบายน้ าเลี้ยงในลูกตาลดลง
        
        ทำให้มีแรงกดภายในลูกตา
        
        1 more item...
        
        อาการและอาการแสดง
        
        ต้อหินระยะเฉียบพลัน
        
        ตามัวลงคล้ายหมอกมาบัง
        
        ปวดตามากสู้แสงไม่ได้
        
        บางคนมองเห็นแสงสีรุ้งรอบ ๆ ดวงไฟ
        
        ต้อหินระยะเรื้อรัง
        
        ไม่มีอาการปวด
        
        ลานสายตาจะค่อย ๆ แคบลง
        
        ตาพร่ามัว รู้สึกเพลียตา
    - - ต้อหินปฐมภูมิ (Primary glacoma)
        
        การรักษา ต้อหินระยะเฉียบพลัน
        
        แพทย์มักให้ยาหยอดตาหรือยาทานรวมถึงยาฉีด
        
        ต้องรีบรักษาเพื่อลดความดันในลูกตาให้ลงสู่ระดับปกติ
        
        ต้อหินระยะเรื้อรัง
        
        แพทย์จะให้รักษาเพื่อมิให้ยาหยอดตาและยารับประทาน
        
        เพื่อเพิ่มการไหลออกหรือลดการผลิตน้ำเอเควียส
    - - แนะนำให้ใส่แว่น หลีกเลี่ยงการขยี้ตา หลังทำเลเซอร์
      - ทำเลเซอร์
        
        หลังทำอาจมีอาการปวดศีรษะหรือตามัวลงเล็กน้อย
      - สอนหยอดยาอย่างมีประสิทธิภาพ
      - หากมีอาการ ตาแดง น้ำตาไหล ปวดตามาก ตามัวลง หรือตาสู้แสงไม่ได้ให้มาตรวจก่อนวันนัด
  - - - มองเห็นเป็นวงแหวนรอบแสงไฟหรือหลอดไฟ
      - ผู้ป่วยอาจเข้าใจว่าความพร่ามัวเกิดจากระดับสายตาที่มีปัญหา
        
        สายตาสั้น
        
        นำไปสู่การเปลี่ยนแว่นตาหรือคอนแท็คเลนส์บ่อย ๆ
      - มองเห็นเป็นภาพซ้อน
      - มองเห็นได้ไม่ชัดเจน ภาพเบลอ หรือพร่ามัว
    - - ทำให้เกิดอาการตามัว มองเห็นภาพไม่ชัดเจน
    - - ความผิดปกติโดยกำเนิด (Congenital cataract)
      - เกิดจากสาเหตุอื่น ๆ (Secondary cataract)
        
        โดนของมีคมทิ่มแทงทะลุตาและไปโดยเลนส์ตา
        
        อาจเกิดจากอุบัติเหตุกระทบกระเทือนอย่างแรงที่ลูกตา
      - การเสื่อมตามวัย (Senile cataract)
        
        ต้อกระจกที่ยังไม่สุก (immature cataratc)
        
        ตาขุ่นไม่มาก
        
        ทึบตรงส่วนกลางแก้วตา แต่ส่วนรอบ ๆ ยังใส
        
        1.การขุ่นของแก้วตาเริ่มที่เปลือกหุ้มแก้วตา แต่บริเวณกลางแก้วตายังคงใส
        
        ต้อกระจกที่สุกเกินไป (hypermature cataract)
        
        ขนาดเลนส์เล็กลงและมีเปลือกหุ้มเลนส์ที่ย่น
        
        เลนส์แข็งมากขึ้น หากปล่อยทิ้งไว้ตาจะบอดได้
        
        ระยะนี้ทำผ่าตัดค่อนข้างยาก เพราะอาจเกิดภาวะแทรกซ้อนได้
        
        ต้อกระจกที่สุกแล้ว (mature cataratc)
        
        แก้วตามีความแข็งตัวในขนาดที่พอดี
        
        ระยะนี้เหมาะสมกับการผ่าตัดมากที่สุด
        
        ตาขุ่นทั้งหมด
        
        ความขุ่นของแก้วตากระจายไปทั่วลูก
        
        เมื่อใช้ไฟฉายส่องเฉียง ๆ จะไม่พบเงาม่านตาและวัดสายตาได้
    - - การทดสอบโดยขยายรูม่านตา (Retinal Eye Exam)
      - การตรวจโดยใช้กล้องจักษุจุลทรรศน์ชนิดลำแสงแคบ (Slit Lamp Examination
      - การตรวจวัดสายตา (Visual Acuity Test)
      - การตรวจวัดความดันลูกตา (Tonometry Test)
    - - มีวิธีเดียว คือ การผ่าตัดเอาแก้วตาที่ขุ่นออก เรียกว่า ลอกต้อกระจก
      - ชนิดของการผ่าตัด
        
        Intracapsular cataract extraction (IICE)
        
        ผ่าตัดนำแก้วตาที่ขุ่นพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาทั้งหมด
        
        ผ่าตัดชนิดนี้มีผลไม่แน่นอน
        
        มีผลต่อสายตาการมองถ้าไม่ใส่เลนส์เข้าไปแทน
        
        Extracapsular cataract extraction (ECCE)
        
        ผ่าตัดเอาแก้วตาที่ขุ่นออกพร้อมทั้งเปลือกหุ้มเข้าตาด้านหน้า
        
        โดยเหลือเปลือกหุ้มแก้วตาด้านหลัง
        
        Phacoemulsification with Intraocular Lens (PE C IOL)
        
        ใช้คลื่นเสียงหรืออัลตราซาวด์ที่มีความถี่สูงเข้าไปสลายเนื้อแก้วตาแล้วดูดออกมาทิ้ง
        
        จึงนำแก้วตาเทียมใส่เข้าไปแทน
        
        ข้อดี
        
        ระยะพักฟื้นหลังการผ่าตัดสั้นกว่า
        
        ข้อเสีย
        
        เป็นวิธีใหม่ ต้องอาศัยผู้เชี่ยวชาญ
    - - หลีกเลี่ยงการไอจามแรง ๆ
      - การเคลื่อนย้ายผู้ป่วยต้องระมัดระวังการกระทบบริเวดวงตาและศรีษะ
      - จัดท่านอนให้ผู้ป่วยไม่นอนทับบริเวณตาที่ได้รับการผ่าตัด
      - ทานอาหารอ่อนๆ
      - เน้นกลางคืนปิดฝาครอบตา กลางวันใส่แว่นตาสีชาหรือสีด
      - ระวังอย่าให้น้ำกระเด็นเข้าตา
    - - จัดสภาพแวดล้อมในการทำงานให้มีแสงสว่างที่พอดีและสบายต่อการมองเห็น
      - รับประทานอาหารที่มีประโยชน์
        
        โปรตีนจาก ไข่ เนย นม ตับสัตว์
        
        วิตามินเอสูงช่วยในการบำรุงสายตา
      - ไม่ควรใช้สายตาติดต่อกันเป็นเวลานาน ควรหยุดพักสายตาเป็นระยะ
      - เลี่ยงการเผชิญแสงแดดโดยตรงเพื่อป้องกันอันตรายดวงตา
  - - - ชนิดไม่มีรูขาดที่จอประสาทตา (Nonrhegmatogenous retinal detachment or exudative retinal detachment)
      - เกิดจากรูหรือรอยฉีกขาดที่จอประสาทตา (Rhegmatogenous retinal detachment)
      - ชนิดที่เกิดจากการดึงรั้ง (Tractional retinal detachment)
    - - มองเห็นคล้ายม่านบังตา(scotoma)
      - มองเห็นแสงวูบวาบคล้ายฟ้าแลบ (flashes of light)
      - ตามัว
    - - การได้รับอุบัติเหตุถูกกระทบกระเทือนบริเวณที่ตา
      - มีการเสื่อมของจอประสาทหรือน้ำวุ้นตา (vitreous)
    - - เข้ารับการตรวจสายตาเป็นประจำทุกปี โดยเฉพาะผู้ที่มีสายตาสั้นอย่างมาก
      - สวมใส่แว่นสำหรับป้องกันดวงตาขณะทำกิจกรรม
      - ไปพบจักษุแพทย์เมื่อมีอาการผิดปกที่เกี่ยวข้องกับการมองเห็น
    - - การฉีดก๊าซเข้าไปในตา (Pneumatic retinopexy)
        
        ใช้สำหรับผู้ป่วยที่จอประสาทตาฉีกขาดเพียงเล็กน้อย
      - การผ่าตัดหนุนจอประสาทตา (Scleral buckling)
        
        ใช้รักษาผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง
      - Cryocoagulation (การจี้ด้วยความเย็น)
      - การผ่าตัดน้ำวุ้นลูกตา (Pars plana vitrectomy)
        
        มักใช้กับผู้ป่วยที่มีจอประสาทตาฉีกขาดขนาดใหญ่
    - - หลังผ่าตัด
        
        จัดท่านอนคว่ำหน้าหรือนั่งคว่ำหน้าให้ได้อย่างน้อยวันละ 16 ชม.
        
        เพื่อให้แก๊สที่ใส่ไว้ขณะผ่าตัดไปกดบริเวณจอประสาทตาที่ลอกหลุด
        
        ช่วยให้จอประสาทตาติดกลับเข้าที่ได
        
        ควรให้กำลังใจและให้ข้อมูลเกี่ยวกับแผนการรักษาเป็นระยะ
        
        ได้รับการวัดความดันลูกตาหลังผ่าตัด 4-6 ชม.
        
        รับประทานอาหารอ่อนๆ
      - ก่อนผ่าตัด
        
        แนะนำหลีกเลี่ยงขยี้ตา
        
        แนะนำห้ามก้มหน้า
        
        ดูแลให้ผู้ป่วย Absolute bed rest
        
        ให้ข้อมูลเกี่ยวกับโรค แผนการรักษา การผ่าตัด เพื่อลดความกังวล
      - เมื่อกลับบ้าน
        
        ระวังอย่าให้น้ำหรือฝุ่นละอองเข้าตา
        
        ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกายที่หักโหม
        
        ควรทำความสะอาดใบหน้าโดยใช้ผ้าขนหนูชุบน้ำบิดหมาด ๆ เช็ดหน้าเบา ๆ เฉพาะข้างที่ไม่ได้ผ่าตัด
        
        ไม่ควรยกของหนักหรือทำงานหนัก
  - - - หากเกิดภาวะ corneal abrasion อาจได้รับการป้ายยาและปิดตาแน่น (pressure patch) ไว้ 24 ชั่วโมง
      - รักษาด้วยการใช้ยาขึ้นกับความรุนแรงที่เกิดขึ้น
        
        ยาป้องกันการติดเชื้อ
        
        ยาลดความดันตา
      - ล้างตาโดยเร็วที่สุด หากเป็นไปได้ผู้ป่วยควรได้รับการล้างตาด้วยน้ำสะอาดปริมาณมาก
      - การรักษาด้วยการผ่าตัด
        
        อาจมีการปลูกถ่ายเยื่อหุ้มรกเพื่อปิดแผล
        
        เปลี่ยนกระจกตา
        
        ขูดเซลล์กระจกตาที่ตายแล้วออก
        
        การผ่าตัดชนิดใดขึ้นกับความรุนแรง
    - - ดูแลบรรเทาอาการปวดกรณีที่ผู้ป่วยมีอาการปวดตามาก
        
        ให้ทานยาตามแผนการรักษาให้ครบ
      - ล้างตาให้ผู้ป่วยโดยเร็วที่สุด โดยใช้ Normal saline หรือ sterilewater โดยใช้เวลาอย่างน้อย 30 นาที
    - - อาการ
        
        การมองเห็นจะลดลง
        
        สายตาสู้แสงไม่ได้
        
        ปวดแสบปวดร้อนระคายเคืองตามาก
      - สารเคมี
        
        สารกรด
        
        สารด่าง
  - - - มีเลือดออกด้านหน้าของดวงตา
      - ตาพร่ามัว หรือการมองเห็นแคบลง
      - ปวดตา
      - ตาแพ้แสง
    - - Grade 4
        
        มีเลือดออกเต็มช่องหน้าม่านตา
      - Grade 3
        
        เลือดออก 1/2 ถึงเกือบเต็มช่องหน้าม่านตา
      - Grade 2
        
        เลือดออก 1/3 ถึง 1/2 ของช่องหน้าม่านตา
      - Grade 1
        
        น้อยกว่า1/3 ของช่องหน้าม่านตา
    - - Increase intraocular pressure
      - Blood stain cornea
      - Rebleeding
    - - ภาวะแทรกซ้อนจากการปลูกถ่ายเลนส์แก้วตา
      - การติดเชื้อที่ดวงตา
      - ความผิดปกติของหลอดเลือดบริเวณด้านหน้าของม่านตา
      - โรคเกี่ยวกับเลือด
    - - ปิดตาทั้งสองข้างเพื่อให้ได้พักผ่อนลดโอกาสการเกิด rebleeding
      - ดูแลให้ได้รับยาแก้ปวด paracetamol และ diazepam
        
        เพื่อให้พักผ่อนและประเมินอาการปวดตา
      - Absolute bed rest ท่านอนนอนศีรษะสูงประมาณ 30-45 องศา
      - อาจได้ยาสเตียรอยด์หยอดเพื่อช่วยป้องกันการเกิด rebleeding
    - - ถ้าผู้ป่วยปวดตาต้องติดตามประเมินอาการปวดภายหลังผู้ป่วยทานยาแก้ปวด 30 นาที
      - เช็ดตาทุกวันในตอนเช้าพร้อมทั้งประเมินว่ามีภาวะเลือดออก
      - ปิดตาทั้ง 2 ข้างที่มีเลือดออกด้วยผ้าปิดตา (eye pad) และที่ครอบตา (eye shield) ไขหัวเตียงสูง 30-45 องศา
      - ให้ผู้ป่วยนอนพักบนเตียงให้มากที่สุด
        
        แนะนำให้ผู้ป่วยนอนนิ่งๆ ไม่ควรลุกจากเตียงประมาณ 3 – 5 วัน
  - - - เบาหวานระยะแรก (Non-Proliferation diabeticretinopathy=NPDR)
      - เบาหวานระยะรุนแรง (Proliferation diabeticretinopathy=PDR)
      - ตามัว
        
        อาจเกิดจากจอประสาทตาบวม
        
        มีเลือดออกในวุ้นตา
        
        จอประสาทตาถูกดึงรั้งหลุดลอก
    - - ฉีดยาเข้าในน้ำวุ้นตา
        
        ข้อดี การมองเห็นจะกลับคืนมาได้เกือบเท่าหรือเท่าปกติ
        
        กลุ่ม steroid,ยา กลุ่ม Anti VEGF
        
        เพื่อรักษาโรคจุดกลางรับภาพจอประสาทตาบวมจากเบาหวาน
        
        ข้อจำกัดยามีฤทธิ์อยู่ได้ชั่วคราวเฉลี่ย 3-4 เดือน และต้องการฉีดด้วยเทคนิคปลอดเชื้อในห้องผ่าตัด
      - การผ่าตัดน้ำวุ้นตา (Vitrectomy)
        
        กรณีที่โรครุนแรงจนมีเลือดออกหรือมีพังผืด
        
        ป้องกันไม่ผู้ป่วยสูญเสียการมองเห็นอย่างถาวร
      - ยิงเลเซอร์(Panretinalphotocoagulation=PRP)
        
        จุดรับภาพส่วนกลางบวม และในผู้ที่มีเส้นเลือดผิดปกติงอกใหม่
    - - ตรวจจอประสาทตาอย่างน้อยปีละ 2 ครั้ง
      - รับประทานยาหรือฉีดยาลดระดับน้ำตาลในเลือดอย่างสม่ำเสมอ
      - ควบคุมระดับน้ำตาลให้คงที่
        
        เพื่อลดอัตราการเกิดความผิดปกติ
  - - - ความผิดปกติบริเวณหนังตา
      - การสวมใส่คอนแทคเลนส์ที่ไม่ถูกสุขลักษณะ
      - มีความผิดปกติของกระจกตา
      - ขนตายาวจนอาจไปทิ่มหรือถูกับกระจกตา
      - กระจกตามีภูมิต้านทานต่อเชื้อโรคต่ำ
      - อุบัติเหตุ (trauma)
    - - ส่งเสริมให้เกิดการแข็งแรงของร่างกาย
      - บรรเทาอาการปวดโดยให้รับประทานยาแก้ปวด
      - หาเชื้อโรคที่ทำให้เกิดการติดเชื้อ
        
        ขูดเนื้อเยื่อของแผลไปย้อมและเพาะเชื้อ (scrape lesion)
    - - รู้สึกมีบางอย่างอยู่ในตา
      - ตาอักเสบ เปลือกตาบวม
      - แสบตา มีน้ำตาไหลออกมาตลอดเวลา
      - คันตา ตามัว
      - มีหนองหรือของเหลวไหลออกจากตา
    - - แยกเตียง ของใช้ และยาหยอดตาของผู้ป่วยใช้เป็นส่วนตัว
      - หยอดตาตามแผนการรักษา
      - เช็ดตาวันละ 1-2 ครั้ง
      - แนะนำห้ามขยี้ตา
      - ให้ผู้ป่วยได้พักผ่อนและได้รับอาหารที่เพียงพอ
    - - ผู้ที่มีอาการตาแห้งหรือตาปิดไม่สนิทเป็นเวลานาน ควรรีบไปพบแพทย์ทันที
      - หากเกิดการติดเชื้อหรือบาดเจ็บที่ดวงตา ผู้ป่วยควรไปพบแพทย์
      - ล้างมือก่อนสัมผัสดวงตาและหลีกเลี่ยงการสัมผัสดวงตาโดยไม่จำเป็น
      - สวมอุปกรณ์ป้องกันดวงตาเสมอ
- - - - เป็นโพรงอากาศอยู่ระหว่างแก้วหูและหูชั้นใน
        
        Incus ทั่ง
        
        Stapes โกลน
        
        Malleous ค้อน
    - - มี 2 ส่วน
        
        Bony labyrinth
        
        Membranous labyrinth
      - เป็นที่อยู่ของอวัยวะรับเสียงและอวัยวะที่ทรงตัว
    - - รูหู
        
        มีลักษณะเป็นรูแตัว S
      - แก้วหู
        
        มีเนื้อเยื่อ 3 ชั้น
        
        Epithelium layer
        
        Fribous layer
        
        Mucous layer
      - ใบหู
        
        รวบรวมคลื่นเสียง
  - - - ได้ยินเสียงผ่านกระดูก (Bone conduction)
        
        เสียงจากการสั่นของกระดูกจะผ่านกระดูกมาสตอยด์เข้าไปถึงหูชั้นใน
      - ได้ยินเสียงผ่านทางอากาศ (Air conduction)
        
        เสียงเข้าสู่ใบหูให้เสียงผ่านรูหูไปกระทบแก้วหูจนเกิดการสั่นสะเทือนแล้วเข้าผ่านไปในหูชั้นใน
  - - - มีอาการเวียนศรีษะ
      - ได้ยินเสียงในหู
      - มีของเหลวไหลออกมาจากหู
      - อาการหูอื้อ
      - มีอาการปวดหู
    - - ตรวจร่างกายภายใน
        
        ตรวจช่องหู โดยเครื่อง Otoscopy
        
        ตรวจดูเยื่อแก้วหู
      - ตรวจร่างกายภายนอก
        
        ใช้การดูและการคลำ
        
        ดูการบวม แดง มีฝี มีรู หรือไม่
      - ถ้าตรวจแล้วไม่พบความผิดปกติใดๆ ให้ตรวจศรีษะและคอด้วย
        
        ช่องจมูก
        
        ไซนัส
        
        ช่องคอ
        
        กล่องเสียง หลอดลม
        
        ด้านหน้า ต่อมน้ำเหลือง
        
        ช่องปาก
        
        ดูเหงือก ฟันผุ ฟันคุด หรือเนื้องอก
      - ตรวจพิเศษ โดย CT Scan MRI
      - ตรตวจพิเศษด้วยเครื่องมือ
        
        Audiometry
        
        เครื่องตรวจการได้ยินแบบไฟฟ้า
        
        Tuning Fork Test
        
        ตรวจโดยการใช้ส้อมเสียง
        
        การแปลผล
        
        ระบบประสาทรับฟังเสียงบกพร่อง
        
        ข้างดีจะได้ยินชัดเจน
        
        ระบบนำเสียงบกพร่อง
        
        ข้างมีปัญหาจะได้ยินชัดเจน
        
        ถ้าคนปกติได้ยินทั้ง 2 ข้าง
        
        การแปลผล Rine Test
        
        Rine Test Negative
        
        BC>AC
        
        False Negative Rine
        
        BC>AC
        
        Rine Test Positive
        
        AC>BC
        
        Weber test
        
        วินิจฉัยผู้ป่วยที่มีปัญหาการนําเสียงบกพร่อง
        
        ตรวจการได้ยินโดยผ่านการนําเสียงกระดูก
        
        Rine Test จําแนกประเภทของการสูญเสียการได้ยิน
        
        ตรวจโดยการใช้คำพูด(Speech Adiometry)
        
        Speech Discrimination
        
        ประสิทธิภาพของหูในการแยกเสียงและเข้สใจความหมายที่พูด พยางค์เดียว
        
        Speech Reception Threshold (SRT)
        
        เสียงพูดที่ต่ำสุดเพื่อให้ผู่ป่วยเข้าใจเป็นคำพูด 2 พยางค์ที่ฟังแล้วคุ้นเคยมาก
      - การตรวจ Vestibular Function Test
        
        Unterberger's Test
        
        ทําเหมือน Rombergแต่ยื่นมือไปข้างหน้า หลับตา และซอยเท้าอยู่กับที่
        
        Gait Test
        
        ให้เดินตามแนวเส้นตรงระหว่างจุด 2 จุด แล้วหมุนตัวเร็ว ๆ กลับมาที่เดิม
        
        Romberg's Test
        
        ยืนตรง ส้นเท้าและปลายเท้าชิดกัน มองตรงไปข้างหน้า
      - ตรวจดู Nystagmus
        
        ทํา Head Shaking (สั่นศีรษะในแนวระนาบนอน 20 ครั้ง)
        
        เพื่อดูอาการเวียนศีรษะ
  - - - เด็กเล็กมักพบของเล่นชิ้นเล็ก ยัดใส่ รูหู ทําให้เกิดอาการติดเชื้อ
      - ผู้ใหญ่มักพบเป็นเศษชิ้นส่วนของไม้พันสําลีหรือพวกแมลง
      - อาการและอาการแสดง
        
        หูอื้อ สูญเสียการได้ยิน
      - การรักษา
        
        สิ่งมีชีวิต
        
        ใช้แอลกฮอล์70% หรือยาหยดประเภทน้ํามันหยอดลงไป แล้วคีบออก
        
        สิ่งไม่มีชีวิต
        
        น้้ำสะอาดหรือเกลือปราศจากเชื้อหยอดจนเต็มหูแล้วเทน้ำออกหรือใช้ที่ล้างหูช่วย
    - - อาการ
        
        หูอื้อ มีเสียงดังในหู มีอาการปวดในรูหู
      - การรักษา
        
        ทิ้งไว้เฉยๆ ไม่ต้องล้าง
        
        ไม่ต้องหยอดยาที่หู แต่รัยประทานยากันติดเชื้อ
        
        ถ้าอาการไม่หายภายใน 1-2 เดือน ทำการซ่อมแซมเยื้อแก้วหู Maringoplasty
        
        ไม่ต้องทำความสะอาดภายในช่องหู
        
        ไม่ต้องเอาลิ่มเหลือดออก
      - สาเหตุ
        
        เกิดจากการแคะหู หรือการพยายามนำสิ่งแปลกปลอมออกจากหู
        
        เกิดจากการได้ยินเสียงดังจากวัตถุระเบิด
      - การดูแลตนเองหลังการผ่าตัด
        
        ไอหรือจามควรเปิดปากเสมอ
        
        ห้ามทำงานหนักหรือยกของหนัก
        
        ให้รับประทานยาฆ่าเชื้อตามที่แพทย์สั่ง ถ้ามีอาการปวดให้ทานยาแก้ปวด
        
        หลังการผ่าตัด 24 ชั่วโมง ควรนอนศีรษะสูง โดยการนอนหงายหรือนอนตะแคงข้างที่ไม่ได้ทำการผ่าตัด
        
        ควรเคี้ยวอาหารในด้านตรงข้ามกับที่ทำการผ่าตัด
      - ภาวะแทรกซ้อนหลังผ่าตัด
        
        อาการวิงเวียนศีรษะ
        
        การอักเสบของกระดูกหลังหู
        
        หูชั้นในอักเสบ
        
        ใบหูชา
    - - อาการ
        
        หูอื้อ ปวดหู
      - พยาธิสภาพ
        
        ส่วนมากเกิดจากขี้หูสร้างมากผิดปกติ
        
        ผู้สูงอายุต่อมสร้างขี้หูฝ่อ ทําให้ขี้หูแห้งและแข็ง
      - การรักษา : โดยการล้าง ใช้เครื่องดูด
      - การวินิจฉัย
        
        แพทย์ใช้เครื่องมือ Otoscope ส่องตรวจในช่องหูชั้นนอก
  - - - เป็นภาวะที่มีการคั่งค้างของของเหลาวในหูชั้นกลาง
        
        แบ่งเป็น 4 ชนิด
        
        Chronic Otitis Media
        
        รักษา
        
        ให้ทานยา ยาปฏิชีวนะ ยาแก้ปวด ยาแก้แพ้ รวมทั้งยาหยอดหูในบางราย
        
        ทำการผ่าตัด Thypanoplasty อาจจะต้องทำ Mastoidectomy
        
        อาจทำให้เกิด ภาวะอัมพาตของใบหน้าได้
        
        อาการ
        
        เยื่อแก้วหูทะลุ มีน้ำหนองไหล หูอื้อหรือไม่ก็สูญเสียการได้ยิน
        
        Serous Otitis Media
        
        อาการระหว่าง 3 week- 3 month
        
        Acute Otitis Media
        
        เกิดในช่วงเวลาสั้น น้อยกว่า 3 week
        
        สาเหตุ
        
        เป็นหวัด คัดจมูก คออักเสบ
        
        เพดานโหว่
        
        ขณะเครื่องบินลง Barotrauma
        
        อาการ
        
        รู้สึกเหมือนมีน้ำอยู่ในหูตลอด
        
        สูญเสียการได้ยิน หูอื้อ เวลาพูดรู้สึกก้องในหู
        
        มีอาการปวดหู เยื่อแก้วหูนูนโป่ง
        
        รักษา
        
        รักษาทางยา ทานยาแก้แพ้ลดอาการคัดจมูกและยาปฏิชีวนะร่วมด้วย
        
        การทำ Maringstomy
        
        หลังทำห้ามแคะหู ห้ามน้ำเข้าหู ถ้ามีหนรองไหลใช้สำลีสะอาดเช็ด
        
        Adhesive Otitis Media
        
        เป็นนานอาจจะหลายปี
    - - อาการและอาการแสดง
        
        หูอื้อ เวียนศรีษะ บ้านหมุนขณะเปลี่ยนท่า เสียงดังในหู
      - การรักษา
        
        ใช้เครื่องช่วยฟัง สำหรับสูญเสียการฟังไม่มาก
        
        วิธีผ่าตัด : ใส่วัสดุเทียมเข้าไปทำหน้าที่แทน
      - สาเหตุ
        
        ไม่ทราบแน่ชัด
        
        อาจเกิด Measle virus
    - - สาเหตุ
        
        ผลการเปลี่ยนแปลงความดันอากาศหรือความดันในหูชั้นกลาง
      - อาการและอาการแสดง
        
        ปวดหู แน่นหู หรือสูญเสียการได้ยิน รวมกับการขึ้นเครื่องบินหรือดำน้ำ
      - พยาธิสภาพ
        
        เส้นเลือดฉีกขาด ทําให้เกิดของเหลวหรือเลือดคั่งในหูชั้นกลาง
      - การป้องกันไม่ให้เกิด คือ พยายามปรับความดัน
    - - นอนราบตะแคงข้างไม่ผ่าตัด
      - ห้ามก้มมากๆ
      - ประเมินภาวะปากเบี้ยว ตาปิดไม่สนิท ชาที่หน้า
      - ห้ามยกของหนักมากๆนาน 2 สัปดาห์
      - รู้สึกเวียนศีรษะให้นอนพัก
      - ทานอาหารอ่อน
      - ไอจามเปิดปากทุกครั้ง
      - ห้ามสั่งน้ำมูก 2-3สัปดาห์
      - หลังผ่าตัดอย่าให้น้ำเข้าหู
  - - - การปฏิบัติการพยาบาล
        
        ขณะมีอาการเวียนศีรษะควรนอนพักนิ่งๆบนเตียง
        
        แนะนำให้ความรู้ โดยเฉพาะในเรื่องโรคและการรักษา เพื่อให้ผู้ป่วยนั้นดำเนินชีวิตได้อย่างปกติ
        
        แนะนำการเคลื่อนไหว โดยให้เคลื่อนไหวช้าๆ
        
        จัดสิ่งแวดล้อมต่างๆให้เหมาะสมและช่วยให้ผู้ป่วยนั้นสามารถพักผ่อน
        
        แนะนำการออกกำลังกาย แต่ไม่ควรออกที่หนักเกินไไป
    - - สาเหตุ
        
        ไม่ทราบชัดเจน อาจเกิดจาก
        
        การอุดตันของเลือดไปเลี้ยงที่หูชั้นใน
        
        การรั่วของของน้ําในหูชั้นใน
        
        การติดเชื้อ
        
        การบาดเจ็บ
      - อาการและอาการแสดง
        
        การได้ยินลดลงในหูข้างใดข้างหนึ่งอย่างฉับพลัน
        
        อาการเวียนศีรษะร่วมด้วย
        
        หูอื้อ
      - การรักษา
        
        รักษาตามสาเหตุ
        
        ยาขยายหลอดเลือด เพื่อเพิ่มเลือดไปเลี้ยงที่หูเพิ่มมากขึ้น
        
        ยาวิตามิน บํารุงประสาทหูที่เสื่อม
        
        การนอนพัก
        
        ยาลดอาการเวียนศีรษะ ถ้ามีอาการ
      - การป้องกัน
        
        หลีกเลี่ยงเสียงดัง
        
        หลีกเลี่ยงยาที่มีพิษต่อหู
        
        ถ้าเป็นเบาหวาน ความดันโลหิตสูง ไขมันในเลือดสูง ซีด ต้องควบคุมอาการให้ดี
        
        หลีกเลี่ยงการติดเชื้อที่หู
    - - สาเหตุ
        
        ไม่ทราบชัดเจน
      - อาการ
        
        ประสาทหูเสื่อม
        
        แน่นในหู มีเสียงดังในหู อาการเวียนศีรษะ บ้านหมุน
        
        ทําให้หูอื้อ ได้ยินไม่ชัดเจน
      - รักษา
        
        เมื่อมีอาการเวียนศีรษะควรหยุดเดินหรือนั่งพัก
        
        หลีกเลี่ยงเดินทางด้วยเรือ
        
        การกินยาขยายหลอดเลือด ฮิสตามีน จะช่วยให้มีการไหลเวียนไปที่หูเพิ่มมากขึ้น
        
        ถ้าอาการดีขึ้นควรออกกำลังกายสม่ำเสมอ
    - - สาเหตุ
        
        อุบัติเหตุ
        
        การติดเชื้อ
        
        เสื่อมตามวัย
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาการเวียนศีรษะ บ้านหมุน รู้สึกโครงเครง สูญเสียการทรงตัว
      - การรักษา
        
        ทำกายภาพบำบัด เป็นการขยับศีรษะและคอ
        
        การผ่าตัด จะใช้ในกรณีที่รักษาด้วยยาและกายภาพไม่สำเร็จ
        
        รักษาด้วยยา ยาบรรเทาอาการเวียนศรีษะ
      - การป้องกัน
        
        เวลาทําอะไรควรทําอย่างช้า ๆ ทําอะไรค่อย ๆ
        
        หลีกเลี่ยงการก้มเก็บสิ่งของ
        
        เวลานอนควรนอนหนุนหมอนสูง หลีกเลี่ยงการนอนราบ
    - - สาเหตุ
        
        อายุเพิ่มขึ้น
        
        การรับเสียงที่ดัง
        
        การใช้ยา
      - อาการและและอาการแสดง
        
        การได้ยินลดลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป
      - การรักษา
        
        ใช้เครื่องช่วยฟังเป็นหลัก
        
        การจํากัดแคลอรี่ช่วยลดปริมาณไขมันในร่างกาย
- - - - แน่นจมูก
      - หายใจไม่สะดวก
      - คันจมูก
      - เสียงขึ้นจมูก
      - อาจได้รับกลิ่นลดลงหรือไม่รู้สึก
    - - Surgical Polypectomy
        
        Nasal Polyp
        
        ผ่าตัดโดยการใช้ Snaring คือการใช้ลวดคล้องแล้วค่อยๆดึงออก
        
        Antrochonal poly
      - ใช้ยากลุ่ม Steroid พ่นจมูกเพื่อให้ติ่งยุบลง
    - - อาจเกิดจากการเป็นหวัดนานๆ จากการแพ้ ติดเชื้อของเยื่อจมูก
    - - แนะนำให้ทำความสะอาดโพรงจมูกโดยการล้างจมูก ด้วยน้ำเกลือปราศจากเชื้อทุกวัน
      - การให้ยาเพื่อป้องการเกิดซ้ำ
        
        Prednisolone ร่วมกลับกลุ่มยา Steroid เพื่อพ่นจมูก
      - แพทย์จะต้องหาสาเหตให้พบ ไม่ฉะนั้นอาจจะต้องผ่าตัดซ้ำหรือไม่ก็รักษาซ้ำ
  - - - Maxillary Sinus
      - Sphenoidal Sinus
      - Frontal Sinus
      - Ethmoidal Sinus
    - - การถอนฟัน ฟันผุ การสั่งน้ำมูกแรงๆ
      - การอักเสบของจมูก เนื้องอกในจมูก
      - ด้านร่างกาย
        
        ภูมิต้านทานต่ำ
        
        การเปลี่ยนแปลงของอากาศที่เย็นจัด
        
        โดรคเลือด
        
        ฝุ่นละออง
    - - มีน้ำมูกไหลออกมาทางรูจมูกด้านหน้า หรือไหลลงคอ อาการปวดร่วมด้วย
      - แน่นบริเวณใบหน้า อาจมีการรับกลิ่นเสียไป
      - อาการคัดหรือแน่นจมูก
    - - ทางสมอง
        
        มองเห็นภาพซ้อนหรือ เห็นภาพไม่ชัด
        
        ปวดศีรษะ มีอาการคลื่นไส้อาเจียน
      - ทางตา
        
        มองเห็นภาพซ้อนหรือเห็นภาพไม่ชัด
        
        ตาบวม เจ็บตา กลอกตาแล้วเจ็บ
    - - รับประทานยาปฏิชีวนะและยารักษาตามอาการ
    - - เลี่ยงการแปรงฟันบริเวณที่เป็นแผล
      - ไม่ควรไอจามแรงๆ และต้องเปิดปาก
      - ประคบเย็น บรรเทาอาการ 48 ชม.แรก ไม่ต้องประคบร้อน
      - ไม่ควรออกกำลังกาย หรือยกของหนัก รวมทั้งการทำงานหนัก
      - จัดท่านอนศีรษะสูง 40-45 องศา เพื่อลดอาการบวม และจะได้หายใจได้สะดวกขึ้น
  - - - เกิดการฉีกขาดของหลอดเลือดที่เยื่อบุจมูก
    - - เลือดออกผกนังกั้นจมูกส่วนหลัง
        
        พบในผู้สูงอายุ
      - เลือดออกผกนังกั้นจมูกส่วนหน้า
        
        พบมาในเด็กและหนุ่มสาว
    - - เลือดออกผกนังกั้นจมูกส่วนหน้า
        
        ใช้สารเคมีหรือไฟฟ้า เพื่อหยุดที่ตำแห่งเลือดออก
        
        ใส่ผ้ากอซที่มียาปฏิชีวนะ เพื่ออุดตำแหร่งที่มีเลือดออก
      - เลือดออกผกนังกั้นจมูกส่วนหลัง
        
        ใช้ Gauze Tampon balloon Foley's เสี่ยงต่อการเกิดภาวะแทรกซ้อน ต้องดูแลอย่างใกล้ชิด
    - - จัดท่านอนศีรษะสูง 30-45 องศา
      - ประคบเย็นและให้ยาแก้ปวดเพื่อลดอาการบวม
      - ห้ามสั่งนำ้มูกหรือแกะแผล
      - สังเกตผ้ากอซ ถ้าเลื่อนต้องตัดให้สั้น แต่ห้ามดึงออกเอง
      - อ้าปากเวลาไอจาม
      - นอนพักผ่อนให้เพียงพอ
      - อาจมีหู้อื้อได้ แต่จะหายเมื่อเอาตัวกดเลือดออก เอาออกหลังใส่ 48-72 ชม.
      - หลีกเลี่ยงการกระเทือนที่จมูก
      - เมื่อเอาตัวกดเลือกออกแล้วควรนอนพักนิ่งๆ 2-3 ชม.
      - ห้ามยกของหนักหรือออกแรงมากๆ
- - - - อาจเกิดจากภาวะภูมิแพ้ หอบหืด ไซนัส
      - การเกิดต่อมทอลซิลอักเสบนั้น โดดยเชื้อที่ทำให้เกิดคือ Streptococci group A
      - เกิดจากแบคทีเรียรวมทั้งไวรัส
    - - หน้าที่หลัก
        
        จับและทำลายเชื้อโรคที่เข้าสู่ร่างกาย
      - หน้าที่รอง
        
        สร้างภูมิคุ้มกัน
    - - มีการกลืนลำบากมาก
      - ภาวะแทรกซ้อน สูญเสียการได้ยิน มีการอักเสบของหูชั้นกลาง
      - ผ่าตัดแล้วมีโอกาสที่จะเป็นซ้ำได้ในภาวะต่อมทอลซิลอักเสบ 4-5 ปี
      - จะทำก็ต่อเมื่อรักษาด้วยยาไม่ได้ผล
    - - ไข้ ไอ เจ็บคอ กลืนลำบาก
    - - หลีกเลี่ยงการไปชุมชน ช่วง 7 วันแรก เพื่อป้องการเอาเชื้อโรคเข้าสู่ร่างกาย
      - แนะนำการทำกิจกรรมที่ต้องใช้งดเสียง
      - หลีกเลี่ยงการทานอาหารเผ็ดร้อน เปรี้ยว เนื่องจากจะทำให้เกิดอาการเคืองคอได้
      - อธิบายหลังผ่าตัดว่าอาจมีอาการไม่พึงประสงค์ เช่น อาเจียนใน 24อ ชม. แรก ถึงอาการเจ็บคอ ปวดหู
      - แนะนำให้ทานของเย็น เพื่อช่วยลดอาการบวม รวมถึงบรรเทาปวดได้
    - - เมื่อต่อมทอนซิลโตมาก ๆ ทำให้เกิดอุดกั้นทางเดินหายใจ
      - ผู้ป่วยที่มีต่อมทอนซิลโต และแพทย์สงสัยว่าอาจเป็นมะเร็งของต่อมทอนซิลโดยตรง
      - เป็นภาวะต่อมทอนซิลอักเสบเรื้อรังที่รักษาด้วยยาไม่ได้ผล หรือเกิดการอักเสบปีละหลายครั้งหลายปีติดต่อกัน ทำให้ผู้ป่วยมีคุณภาพชีวิตที่แย่ลง