Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง Chronic Obstructive Pulmonary Disease หรือ COPD)
โรคปอดอุดกั้นเรื้อรัง
Chronic Obstructive Pulmonary Disease
หรือ COPD)
สาเหตุ
โรคหลอดลมโป่งพอง (emphysema)
มีการทำลายของถุงลมปอดทำให้ถุงลมบริเวณที่อยู่ปลายต่อของหลอดลมฝอยส่วนปลายพองโตกว่าปกติ การแลกเปลี่ยนก๊าซระหว่างออกซิเจนและคาร์บอนไดออกไซด์ในหลอดเลือดฝอยในปอดลดลงเกิดการคั่งของก๊าซคาร์บอนไดออกไซด์ในเลือดทำให้ออกซิเจนในเลือดต่ำลง
โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง (chronic bronchitis)
ผู้ป่วยที่มีอาการไอมีเสมหะเป็นๆ หายๆ อย่างน้อย 3 เดือนใน 1 ปี เป็นเวลา 2 ปีติดต่อกัน
ชนิดของถุงลมโป่งพอง
Centriacinar emphysema เกิดบริเวณส่วนต้นหรือส่วนกลางของ acinar
Panacinar emphysema มีขนาดกว้างออกไปเริ่มจากหลอดลมฝอยส่วนหายใจ
Paraseptal emphysema เกิดส่วนปลายของถุงลม
Irregular emphysema พบบ่อยสุดไม่มีรูปแบบแน่นอน
สาเหตุ
การสูบบุหรี่
มีสารอันตรายคือ นิโคตินทำให้คนติดบุหรี่ ออกฤทธิ์โดยตรงต่อสมองกระตุ้นและกดระบบประสาทส่วนกลาง
การทำงานที่สูดดมเอาสารพิษ สารเคมีเข้าไปในปอด
มลพิษทางอากาศ
พันธุกรรม จากการขาดเอนไซม์ α- 1antitrypsin
อาการและอาการแสดง
โรคหลอดลมอักเสบเรื้อรัง
มีอาการอย่างนี้ต่อเนื่องไปตั้งแต่ 3 เดือน ใน 1 ปี ติดต่อกันอย่างน้อย 2 ปีด้วย หายใจมีเสียงวี้ด หอบเหนื่อยเมื่อออกแรงร่วมกับมีการติดเชื้อทางเดินหายใจบ่อยๆ
โรคถุงลมโป่งพอง
มีอาการไอมีเสมหะมากในตอนเช้า อาการเหนื่อยค่อยๆรุนแรงมากขึ้นแม้ทำกิจวัตรประจำวัน ทรวงอกมีรูปร่างเหมือนถังเบียร์หรือโอ่ง เรียกว่า barrel shape หายใจออกแบบห่อปาก (pursed lip) นิ้วปุ้ม
พยาธิสรีรภาพ
หลอดลมอักเสบเรื้อรัง
หลอดลมได้รับสารระคายเคืองต่อเยื่อบุภายในหลอดลม ก่อให้เกิดการอักเสบเรื้อรังต่อเยื่อเมือกทำให้สร้างสิ่งคัดหลั่งเพื่อตอบสนองการอักเสบ ทำให้เยื่อเมือกบวมเสมหะเหนียวข้นและขับออกได้ยาก ช่องทางเดินอากาศในหลอดลมตีบแคบลงเกิดการระบายอากาศลดลงจึงก่อให้เกิดอาการไอเรื้อรังและหายใจลำบาก
ถุงลมโป่งพอง
ถุงลมโป่งพอง เกิดจากผนังของถุงลมถูกทำลายไปจึงทำให้ท่อถุงลมและถุงลมที่อยู่ติดกันรวมตัวกันกลายเป็นถุงลมขนาดใหญ่เมื่อได้รับสารระคายเคืองจะไปกระตุ้นให้เกิดการอักเสบของหลอดลม ส่วนใหญ่เกิดจากการขาดเอนไซม์ alpha – 1 antitrypsin)ท่อถุงลมและถุงลมจึงถูกย่อยสลาย
การวินิจฉัยโรค
การซักประวัติ
การสูบบุหรี่หรือได้รับควันบุหรี่จากบุคคลอื่น การทำงานที่สูดดมสารพิษเข้าไป มลพิษทางอากาศ และโรคทางพันธุกรรมจากการขาดเอนไซม์แอลฟ่า 1 แอนติทริพซิน
การตรวจร่างกาย
ลักษณะการหายใจออกยาวตื้น
มีเสียงวี้ดขณะหายใจออก
การหายใจเบาลง
ใช้กล้ามเนื้อส่วนอื่นช่วยหายใจ
ริมฝีปากปลายมอปลายเท้าเขียว (cyanosis)
Advance COPD แขน ขา ลีบเล็ก อ่อนแรง น้ำหนักตัวลดผอมซูบ
การตรวจทางห้องปฏิบัติการ
การตรวจภาพถ่ายรังสีทรวงอก (chest x - ray)
พบอากาศในปอดมากกว่าปิดปกติ กระบังลมแบนราบ (flattened diaphragm) หัวใจมีขนาดโต (cardiomegaly)
การตรวจสมรรถภาพปอด (spirometry)
โดยให้ผู้ป่วยหายใจเข้าปอดให้เต็มที่แล้วเป่าลมหายใจออกอย่างแรงใน 1 วินาที
การวิเคราะห์กาซในหลอดเลือดแดง (Arterial Blood Gas; ABG)
ตรวจคัดกรองภาวะขาดเอนไซม์ alpha – 1 antitrypsin
การตรวจเอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (High – Resolution Computed Tomography; HRCT) เพื่อวินิจฉัยแยกโรค
การรักษา
ระยะที่อาการสงบ (Stable COPD) ให้หยุดสูบบุหรี่
การรักษาด้วยยา
ยาขยายหลอดลม (Bronchodilator)
คอร์ติโคสเตียรอยด์
การฉีดวัคซีน
ยาปฏิชีวนะ ให้เมื่อมีอาการของการติดเชื้อเท่านั้น
ยาต้านอาการเจ็บป่วยทางจิตให้เมื่อมีอาการ เช่น ซึมเศร้า วิตกกังวล นอนไม่หลับ
ระยะที่โรคกำเริบเฉียบพลัน (acute exacerbation)
การบำบัดด้วยออกซิเจน
ให้ออกซิเจนระยะยาวมากกว่า 15 ชั่วโมงต่อวัน ในผู้ป่วยที่มีภาวะหายใจล้มเหลวเรื้อรัง
การบำบัดด้วยออกซิเจนโดยให้ออกซิเจนทางจมูก 3 ลิตรต่อนาทีเพื่อคงระดับออกซิเจนในหลอดเลือดแดงเท่ากับ 70 มม.ปรอท
การใช้เครื่องช่วยหายใจ แบบไม่สอดใส่เข้าไปในร่างกายของผู้ป่วย (Non – Invasive Ventilation; NIV)
การรักษาโดยการผ่าตัด
ภาวะแทรกซ้อน
การติดเชื้อที่ปอดซ้ำ
กระดูกพรุน
น้ำหนักลด ผอมลง
หัวใจล้มเหลว
ปอดแตก