Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pleural Effusion) (อาการและอาการแสดง (หอบ…
ภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pleural Effusion)
ความหมาย
ภาวะที่มีของเหลวปริมาณมากเกินปกติในพื้นที่ระหว่างเยื่อหุ้มปอดและเยื่อหุ้มช่องอก โดยปริมาณน้ำที่มากขึ้นจะไปกดทับปอด ส่งผลให้ปอดขยายตัวได้ไม่เต็มที่
โดยปกติภายในช่องว่างระหว่างเยื่อหุ้มปอดและเยื่อหุ้มช่องอกจะมีของเหลวอยู่ในปริมาณเล็กน้อย เพื่อป้องกันไม่ให้ปอดเสียดสีกับช่องอกขณะเกิดการขยายตัวในกระบวนการหายใจ แต่หากของเหลวนี้มีปริมาณมากเกินปกติจะทำให้เกิด Pleural Effusion
สามารถแบ่งออกเป็น 2 ชนิดหลัก ๆ ตามสาเหตุที่ของเหลวเพิ่มปริมาณขึ้น ได้แก่
ของเหลวแบบใส (Transudate)
เกิดจากแรงดันภายในหลอดเลือดที่มากขึ้นหรือโปรตีนในเลือดมีค่าต่ำ ทำให้ของเหลวรั่วไหลเข้ามาในช่องเยื่อหุ้มปอด ซึ่งมักพบในผู้ป่วยที่มีภาวะหัวใจล้มเหลว
ของเหลวแบบขุ่น (Exudate)
ส่วนใหญ่เกิดจากการอักเสบ มะเร็ง หลอดเลือดหรือท่อน้ำเหลืองอุดตัน มักมีอาการที่รุนแรงและรักษาได้ยากกว่าภาวะ Pleural Effusion ชนิดของเหลวแบบใส
สาเหตุ
Pleural Effusion ทั้ง 2 ชนิดมักเกิดจากสาเหตุที่ต่างกัน ดังนี้
สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดของเหลวแบบใส
ภาวะหัวใจล้มเหลว
โรคตับแข็ง
โรคลิ่มเลือดอุดกั้นในปอด
หลังการผ่าตัดหัวใจแบบเปิด
สาเหตุหลักที่ทำให้เกิดของเหลวแบบขุ่น
โรคปอดบวมหรือโรคมะเร็ง
ไตวาย
อาการอักเสบ
สาเหตุอื่น ๆ
โรคหรือภาวะที่นอกเหนือจากข้างต้นอาจก่อให้เกิด Pleural Effusion ได้เช่นกัน แต่พบไม่มากนัก เช่น วัณโรค โรคภูมิคุ้มกันทำลายตัวเอง เลือดคั่งในทรวงอก ภาวะน้ำเหลืองคั่งในช่องปอด (Chylothorax) รวมถึงผู้ที่ต้องสูดดมแร่ใยหินเป็นประจำ
อาการและอาการแสดง
หอบ หายใจถี่ หายใจลำบากเมื่อนอนราบ หรือหายใจเข้าลึก ๆ ลำบาก เนื่องจากของเหลวในช่องเยื่อหุ้มปอดไปกดทับปอด ทำให้ปอดขยายตัวได้ไม่เต็มที่
ไอแห้งและมีไข้ เนื่องจากปอดติดเชื้อ
สะอึกอย่างต่อเนื่อง
เจ็บหน้าอก
การวินิจฉัย
การสอบถามประวัติทางการแพทย์และการตรวจร่างกาย
ผู้ที่เคยมีภาวะหัวใจล้มเหลว หรือเคยเป็นโรคตับแข็ง ร่วมกับมีอาการบ่งชี้ เช่น เจ็บหน้าอก หายใจลำบาก ไอแห้ง หรือตรวจร่างกายแล้วพบความผิดปกติที่ระบบหายใจ อาจคาดการณ์ได้ว่ามีภาวะ Pleural Effusion
การเอกซเรย์
เป็นวิธีวินิจฉัยที่ให้ผลการตรวจชัดเจน เนื่องจากจะช่วยให้เห็นลักษณะปอด รวมถึงของเหลวภายในช่องเยื่อหุ้มปอดได้
เอกซเรย์คอมพิวเตอร์ (Computerized Tomography:
CT Scan)
อาจนำมาใช้ตรวจเพื่อหาสาเหตุของภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอดที่เป็นไปได้เพิ่มเติม
อัลตราซาวด์ (Ultrasound)
เป็นการใช้คลื่นเสียงความถี่สูงแสดงภาพอวัยวะภายในร่างกาย ซึ่งจะแสดงภาพส่วนของเนื้อเยื่ออ่อน (Soft Tissue) ทารกที่อยู่ในครรภ์ ภาวะเส้นเลือดอุดตัน การอัลตราซาวด์อกจึงเป็นอีกหนึ่งวิธีวินิจฉัยภาวะน้ำในช่องเยื่อหุ้มปอด
การวิเคราะห์ของเหลวภายในช่องเยื่อหุ้มปอด
(Pleural Fluid Analysis)
สามารถทำได้หลายวิธี แต่ส่วนใหญ่แพทย์มักใช้การเจาะโพรงเยื่อหุ้มปอดหรือสอดท่อขนาดเล็กเข้าไปในปอดเพื่อระบายของเหลวออกมา แล้วนำของเหลวดังกล่าวไปตรวจสอบ
การรักษา
การระบายของเหลวออกจากช่องเยื่อหุ้มปอด
Pleurodesis
คือวิธีการรักษาโดยใช้สารบางชนิดเชื่อมเยื่อหุ้มปอดและเยื่อหุ้มช่องอกให้ติดกัน
การผ่าตัด
วิธีนี้มักใช้กับผู้ป่วยที่มีอาการรุนแรง โดยแพทย์จะสอดท่อเข้าไปในช่องอกเพื่อบังคับทิศทางให้ของเหลวไหลจากบริเวณปอดออกสู่ช่องท้อง ซึ่งเป็นจุดที่ร่างกายระบายของเหลวได้ง่ายกว่า หรือในกรณีที่มีอาการรุนแรง แพทย์อาจตัดเยื่อหุ้มปอดบางส่วนทิ้ง วิธีนี้เรียกว่า Pleurectomy
ภาวะแทรกซ้อน
แผลเป็นที่ปอด (Lung Scarring)
ภาวะหนองในช่องเยื่อหุ้มปอด (Empyema)
ภาวะลมในช่องเยื่อหุ้มปอด (Pneumothorax)
ภาวะติดเชื้อในกระแสเลือด (Blood Infection)
