Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การดูแลสุขวิทยาส่วนบุคคล (สุขวิทยาส่วนบุคคล (Personal Hygiene)…

- - - - กำจัดสิ่งสกปรก ไขมัน ลดจำนวนเชื้อโรคที่สะสมที่หนังศีรษะ
      - กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตที่หนังศีรษะ
      - กระตุ้นต่อมไขมันให้ขับไขมันออกมาหล่อเลี้ยงผม
      - เพื่อส่งเสริมให้ผู้ป่วยรู้สึกสุขสบาย
  - - - ทำให้ปากและฟันสะอาด
      - ลดจำนวนแบคทีเรียในช่องปาก และทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสดชื่น
      - สังเกตการณ์ติดเชื้อ แผลในช่องปาก
  - - - กระตุ้นการไหลเวียนโลหิตตามส่วนต่างๆของร่างกาย
      - ช่วยให้ผู้ป่วยสดชื่น สุขสบาย ลดความตึงเครียด
      - สังเกตลักษณะผิวหนังผู้ป่วยว่ามีความผิดปกติหรือไม่
    - - การอาบน้ำที่อวัยวะบางส่วนของร่างกาย ซึ่งถ้าไม่อาบแล้วจะทำให้เกิดความรู้สึกไม่สุขสบาย เช่น มือ หน้า รักแร้ ขาหนีบ และบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์ ผู้ป่วยบางรายสามารถทำความสะอาดร่างกายบางส่วนได้เอง และในส่วนที่ผู้ป่วยทำเองไม่ได้ พยาบาลจะเป็นผู้ที่ช่วยทำให้ในส่วนที่ผู้ป่วยไม่สามารถทำได้เอง เช่น บริเวณหลังและเท้า
    - - การอาบน้ำ ที่ผู้ป่วยไม่สามารถทำเองได้ทั้งหมด พยาบาลต้องเป็นผู้ทำให้ทั้งหมด เช่น ในผู้ป่วยที่ไม่รู้สึกตัว ผู้ป่วยที่อ่อนเพลียไม่มีแรง หรือผู้ป่วยที่จำกัดการเคลื่อนไหว เป็นต้น
    - - ป่วยสามารถไปอาบน้ำได้เองในห้องน้ำที่มิดชิด (self bath)โดยสามารถอาบน้ำได้เอง หรือในผู้ป่วยบางรายอาจต้องให้ผู้อื่นช่วยบ้าง
  - - - เพื่อกำจัดกลิ่นที่ไม่พึงประสงค์ และกำจัดสิ่งที่ขับออกมา
      - ป้องกันและลดการติดเชื้อบริเวณอวัยวะสืบพันธุ์
      - ทำให้ผู้ป่วยรู้สึกสุขสบาย
      - ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์หลังการขับถ่ายอุจจาระหรือปัสสาวะ และก่อนอาบน้ำ ก่อนสวนปัสสาวะให้ผู้ป่วย
- - - - ปฏิบัติเช่นเดียวกับการทำเตียงที่ไม่มีผู้ป่วยอยู่บนเตียง แต่ต่างกันที่จะปูผ้ายาง ในตำแหน่งที่ผู้ป่วยได้รับการผ่าตัด คลี่ผ้าห่มออกคลุมเตียง ให้ชายของผ้าคลุมลงไปข้างๆเตียงเท่าๆกัน พับตลบผ้าห่มที่ปลายเท้าขึ้นมา ให้ยาวพอที่จะคลุมเท้าผู้ป่วยได้มิดชิด พับตลบผ้า ด้านศีรษะลงมาในระดับที่คลี่แล้วจะคลุมบริเวณไหล่ผู้ป่วย
    - - กลับที่นอน และเช็ดให้ทั่ว
      - ทำความสะอาดเตียง ที่นอน เช็ดให้แห้ง
      - ล้างมือให้สะอาด เช็ดมือให้แห้งแล้วปูที่นอนให้เรียบตึง โดยคลี่ผ้าปูที่นอนให้ รอยพับอยู่กึ่งกลางที่นอน เหน็บชายผ้าปูที่นอนด้านหัวเตียงและปลายเตียง ทำมุมให้เรียบร้อย
      - รื้อผ้าปูที่นอน และถอดปลอกหมอนออก โดยเก็บด้านสกปรกทบไว้ด้านใน
      - ทำเตียงด้านที่เหลือ เช่นเดียวกัน และปูผ้ายาง ผ้าขวางเตียง ทีละข้าง
      - 6.พับผ้าห่มไว้ที่ปลายเตียง เปลี่ยนปลอกหมอน
      - จัดสิ่งของเครื่องใช้ของผู้ป่วยให้เป็นระเบียบ
      - 8.ล้างมือให้สะอาด เช็ดมือให้แห้ง
    - - รื้อผ้าปูที่นอนที่อยู่ด้านหลังผู้ป่วยออก โดยม้วนผ้าปูที่นอน ผ้าขวางเตียง และผ้ายางทีละชั้น เข้าชิดตัวผู้ป่วย เก็บด้านที่สัมผัสตัวผู้ป่วยไว้ด้านใน
      - เช็ดที่นอนให้สะอาด แห้ง
      - ปูที่นอนด้วยผ้าปูที่นอนผืนใหม่ ให้รอยกึ่งกลางของผ้าปูที่นอนอยู่กึ่งกลางเตียง คลี่ผ้าปูออก โดยม้วนให้ด้านที่จะสัมผัสกับผู้ป่วยอยู่ชิดกับผ้าปูที่นอนผืนเก่า
      - พลิกตะแคงตัวผู้ป่วยให้นอนชิดริมเตียงด้านตรงข้ามกับพยาบาล จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนในท่าที่สุขสบาย
      - เหน็บชายผ้าปูที่นอนทางด้านหัวเตียง ปลายเตียง ปูผ้ายาง และผ้าขวางเตียง โดยมีวิธีการปูเช่นเดียวกับการปูผ้าปูที่นอน
      - เก็บสิ่งของที่ไม่จำเป็นออกจากเตียงผู้ป่วย ไขเตียงลงให้ราบ (กรณีไม่มีข้อห้าม)
      - พลิกตะแคงตัวผู้ป่วยมาด้านที่ปูแล้ว รื้อผ้าปูที่นอนผืนเก่าออก ทิ้งลงถังผ้าเปื้อน เช็ดที่นอนด้านที่เหลือให้สะอาด แห้ง
      - คลี่ผ้าปูที่นอน ผ้ายาง ผ้าขวางเตียงด้านที่เหลือ ทับชายผ้าแต่ละชิ้นทางด้านหัวเตียง ปลายเตียงให้เรียบร้อย และเรียบตึง
      - จัดท่าให้ผู้ป่วยนอนในท่าที่สุขสบาย
- - - - การตรวจสภาพผิวหนังก่อนการนวดหลัง ความตึงตัว ความแห้ง ไม่ควรนวดหลังในกรณีที่ผู้ป่วยมีแผลที่หลัง ผิวหนังที่หลังมีรอยแดง รอยช้ำ มีผื่นต่างๆ หรือมีปัญหากระดูกชายโครงหัก และกระดูกสันหลังหัก
      - ซักถามประวัติความเจ็บป่วย ในผู้ป่วยที่เป็นโรคหัวใจ หรือความดันโลหิตสูง ควรตรวจสอบชีพจรและความดันโลหิตก่อนการนวดหลัง เพราะการนวดหลังจะทำให้อัตราการเต้นของหัวใจและความดันโลหิตสูงขึ้นได้
    - - บอกประโยชน์และอธิบายขั้นตอนการนวดหลังให้ผู้ป่วยทราบ
      - สอบถามความต้องการในการนวดหลัง
      - ลื่อนตัวผู้ป่วยมาชิดริมเตียงด้านที่จะให้การพยาบาล
    - - นวดบริเวณแผ่นหลัง ด้วยวิธีในการนวด ดังนี้
        
        ท่าลูบ (effleurage or stroking) โดยพยาบาลใช้ฝ่ามือทั้ง 2 ข้าง วางบนก้นกบของผู้ป่วย แล้วค่อยๆลูบขึ้นไปตามแนวกระดูกสันหลังจนถึงต้นคอ แล้ววกกลับลงมาตามแนวสีข้าง และสะโพก โดยใช้ฝ่ามือลูบช้าๆอย่างนุ่มนวล
        
        ท่าจับกล้ามเนื้อยกบิดไปมาสลับกัน (petrissage) ใช้นิ้วหัวแม่มือและปลายนิ้วทั้งสี่ถึงกล้ามเนื้อผู้ป่วยให้อยู่ในอุ้งมือประมาณ 3 นิ้ว ทั้งสองข้าง บีบและคลายสลับกัน พร้อมกับหมุนมือทั้งสองข้างขึ้นลง โดยไม่ยกมือขึ้น นวดไปตามแนวกระดูกสันหลัง เนื้อของผู้ป่วยจะถูกยกลักษณะเป็นคลื่น
        
        ท่าใช้สันมือสับ (tapotement) ใช้สันมือทั้งสองข้างสับลงที่หลัง ทำสลับกันที่ละมืออย่างเร็วโดยให้แรงที่เกิดจากการสับมาจากการสบัดข้อมือของพยาบาล โดยสับขวางกับ เส้นใยของกล้ามเนื้อ เริ่มสับตั้งแต่หัวไหล่ด้านไกลตัวมาจบที่หัวไหล่ผู้ป่วยด้านใกล้ตัว
        
        ท่าใช้อุ้งมือตบ (percussion) พยาบาลห่อมือให้ปลายนิ้วชิดกันทั้งห้านิ้ว ตบลงบนหลังของผู้ป่วยสลับกันไปทั้งสองมือเป็นจังหวะตามแนวกระดูกสันหลัง
        
        ท่าใช้นิ้วหัวแม่มือกด (Digital kneading) โดยลงบนแผ่นหลังของผู้ป่วยในแนวด้านข้างของกระดูกสันหลัง เป็นระยะตามยาวตลอดแนวสันหลัง
        
        ท่าสั่นสะเทือน (Vibration) ทำได้โดยใช้มือข้างหนึ่งจับมืออีกข้างหนึ่ง ใช้นิ้วชี้และนิ้วกลางของมืออีกข้างหนึ่งกดด้านข้างกระดูกสันหลังของผู้ป่วย กดและคลึงเบาๆเป็นแนวยาวไปจนถึงบริเวณก้นกบ
        
        จบการนวดหลังด้วยท่าการลูบ ทั้งนี้การนวดในแต่ละท่าจะทำท่าละประมาณ 4-5 รอบ ระหว่างการนวดจะต้องไม่ปล่อยมือออกจากแผ่นหลังผู้ป่วย และจบการนวดลงด้วยท่าลูบ
      - หลังเสร็จสิ้นการนวดหลังใส่เสื้อให้ผู้ป่วย และจัดท่าให้อยู่ในท่าที่สุขสบาย
      - เทโลชั่น แป้ง หรือแอลกอฮอล์ลงบนมือพยาบาล แล้วทาลงบนแผ่นหลังของผู้ป่วย เพื่อลดแรงเสียดทานขณะนวดหลัง และช่วยให้ผิวหนังชุ่มชื้น แอลกอฮอล์ช่วยทำให้ผิวหนัง ของผู้ป่วยให้หนาขึ้น และช่วยให้กล้ามเนื้อผ่อนคลาย
      - ลงบันทึกลักษณะผิวหนัง และปฏิกิริยาของผู้ป่วยขณะที่ได้รับการนวดหลัง
    - - การไหลเวียนโลหิตที่ผิวหนังเพิ่มมากขึ้น โดยพิจารณาจาก
        
        ผิวหนังบริเวณหลังและบริเวณที่อยู่เหนือปุ่มกระดูกไม่แดง ซีด หรือเป็นแผล
        
        ผู้ป่วยรู้สึกผ่อนคลาย และสามารถพักผ่อนได้
      - สัมพันธภาพระหว่างผู้รับบริการและผู้ป่วยดีขึ้น โดยพิจารณาจาก
        
        ผู้ป่วยให้ความร่วมมือในการรักษาพยาบาล
        
        ผู้ป่วยกล้าซักถามปัญหา และให้ข้อมูลตนเองมากขึ้น
- - - - ขนาดของพื้นผิวที่จะใช้ความร้อน ถ้าขนาดพื้นผิวใหญ่ ควรจะใช้อุณหภูมิต่ำ ไม่ร้อนจัดจนเกินไป
      - อุณหภูมิที่ใช้ต้องคงที่เสมอ
      - การใช้ความร้อนเปียก ความร้อนจะผ่านเนื้อเยื่อได้ดีกว่าและทำให้พองน้อยกว่าความร้อนแห้ง
      - ความทนต่อความร้อนของแต่ละบุคคลแตกต่างกัน
      - ความทนของผิวหนังของอวัยวะแต่ละแห่งไม่เท่ากัน
      - อายุ และสภาวะของผู้ป่วยที่แตกต่างกันจะทนต่อความร้อนได้ไม่เท่ากัน เช่น เด็กและผู้สูงอายุ หรือผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบไหลเวียนจะทนต่อความร้อนได้น้อย
    - - ข้อต่อบวม เหงือกหรือฟันอักเสบจากการติดเชื้อ เพราะความร้อนทำให้หลอดเลือดขยายตัว รู้สึกไม่สุขสบายยิ่งขึ้น
      - ภาวะที่หลอดเลือดมีการขยายตัวอยู่แล้ว เช่น ปวดศีรษะ ถ้าใช้ความร้อนจะเพิ่มความดันในกระแสเลือดดำ ทำให้ปวดศีรษะมากขึ้น
      - เป็นมะเร็ง เพราะจะเพิ่มการเผาผลาญภายในเซลล์
      - ได้รับอุบัติเหตุทันที เพราะหลอดเลือดขยายอยู่แล้ว จะทำให้ตกเลือดได้ หรือหลังผ่าตัด 24 ชั่วโมงแรก ห้ามประคบร้อน ต้องใช้ความเย็นประคบก่อน และหลังจากนั้น 24 ชั่วโมงแล้วจึงจะประคบร้อนได้
      - มีการอักเสบเฉียบพลัน เช่น ไส้ติ่งอักเสบ เพราะจะทำให้ไส้ติ่งแตกได้
    - - ความร้อนแห้ง
        
        กระเป๋าน้ำร้อน (hot water bag)
        
        ขวดน้ำร้อน (hot water bottle)
        
        กระเป๋าไฟฟ้า ผ้าห่มไฟฟ้า (electrical heating pads)
        
        การประคบร้อนด้วยแสง (infrared lamp)
        
        ถุงความร้อนทางเคมี (chemical hot packs)
      - ความร้อนเปียก
        
        การประคบด้วยความร้อน (hot compress)
        
        การประคบและ อบด้วยความร้อน (hot formentation)
        
        การประคบความร้อนด้วยน้ำมันสน (hot turpentine stupe)
        
        การแช่ก้นด้วยน้ำร้อน (hot sitz bath)
        
        การแช่ตัว แช่มือ และแช่เท้า (body soaks, hand soaks and foot soaks)
  - - - ขนาดความเย็นที่จะใช้ประคบ ถ้าพื้นผิวขนาดใหญ่ควรใช้อุณหภูมิที่สูงขึ้น ไม่ประคบเย็นจนเกินไป
      - อุณหภูมิของความเย็นต้องคงที่เสมอ
      - การประคบเย็นแบบเปียก ความเย็นจะทะลวงผ่านเนื้อเยื่อได้ดีกว่าการประคบด้วย ความเย็นแบบแห้ง
      - อายุและสภาวะของผู้ป่วย ผู้สูงอายุและผู้ที่มีปัญหาเกี่ยวกับระบบไหลเวียนเลือด จะมีความทนต่อความเย็นได้น้อยกว่าปกติ
    - - ผิวหนังหรือเนื้อเยื่อมีสีม่วงคล้ำ
      - ผิวหนังหรือเนื้อเยื่อเย็น
      - ผิวหนังไม่มีความรู้สึก
      - มีอาการปวดเนื่องจากกล้ามเนื้อหดรัดตัว
      - มีอาการหนาวสั่น และอุณหภูมิของร่างกายต่ำ
    - - ความเย็นชนิดแห้ง
        
        กระเป๋าน้ำแข็ง (ice bag or ice collar)
        
        ถุงเยลลี่ (jelly pad or cold pack)
      - ความเย็นชนิดเปียก
        
        การประคบด้วยความเย็น (cold compress)
        
        การใช้น้ำเย็นช่วยลดอุณหภูมิของร่างกาย (sponge)