Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
:checkered_flag: SÖZCÜKTE YAPI :checkered_flag: (YAPIM EKİ (duy- GU, duy -…
:checkered_flag:
SÖZCÜKTE YAPI
:checkered_flag:
GÖVDE
KÖK
:pencil2:
FİİL KÖK
:pencil2:
SEV
- gi /
BİL
- gi /
SAY
- gı /
YAZ
- ı /
DİZ
- i /
KIR
- ık /
YAN
- ık
:pencil2:
ORTAK KÖK
:pencil2:
ESKİ
(eskimek ve eski)
BOYA
(boyamak ve boya)
EKŞİ
(ekşimek ve ekşi)
BARIŞ
(barışmak ve barış)
SAVAŞ
(savaşmak ve savaş
:pencil2:
İSİM KÖK
:pencil2:
SÖZ
- lük /
GÖZ
- lük /
TUZ
- lu /
YAŞ
- lı /
KALE
- ci /
KULAK
- lık
YAPIM EKİ
duy-
GU
duy
- GU - SUZ
ağaç -
LIK
duy -
GU - SUZ - LUK
ver -
Gİ
gör-
GÜ
kur -
GU
kar -
LI
kira -
LIK
ÇEKİM EKİ
2.) İSİM HAL EKLERİ
YÖNELME:
-e, -a
(ev- e, araba - ya)
BULUNMA HALİ:
-de, -da
(ev - de, araba - da)
BELİRTME HALİ:
-ı, -i, -u, -ü
(ev-i / araba -yı)
AYRILMA HALİ:
-den, -dan
(ev - den, araba - dan)
3.) AİTLİK (İYELİK) EKLERİ)
TEKİL KİŞİ İYELİK EKİ:
-n
( ev - in / araba - n)
TEKİL KİŞİ İYELİK EKİ:
-ı,- i, -u, -ü / -sı, -si, -su, -sü
(ev - i / araba - sı)
TEKİL KİŞİ İYELİK EKİ:
-m
( ev - im / araba - m)
ÇOĞUL KİŞİ İYELİK EKİ:
-ımız, -imiz, -umuz, -ümüz
(ev - imiz / araba mız)
ÇOĞUL KİŞİ İYELİK EKİ:
-ınız, -iniz, -unuz, -ünüz
(ev - iniz / araba - nız)
ÇOĞUL KİŞİ İYELİK EKİ:
-leri, -ları
( ev - leri / araba - ları)
1.) ÇOĞUL EKİ:
-ler / -lar
4. ZAMAN EKLERİ
GELECEK ZAMAN EKİ:
-ecek, -acak ( bak - ACAK)
GEÇMİŞ ZAMAN:
-dı, -di / -mış, miş ( yap - mış / gel - di)
ŞİMDİKİ ZAMAN EKİ :
- yor (bakı - YOR)
GENİŞ ZAMAN EKİ:
-r, -er, -ar ( yap - AR)
:star:
KURAL
:star:
:!!:Sonuna "-mek, -mak"
GELEMEYEN
anlamlı en küçük sözcüklerdir. :!!:
:star:
KURAL
:star:
:!!:Sonuna "-mek, -mak"
GELEBİLEN
anlamlı en küçük sözcüklerdir.:!!:
:star:
KURAL
:star:
:!!:Türkçede ortak kök diye tabir edilen, hem isim hem de fiil olarak kullanılabilme özelliğine sahip bazı kökler bulunmaktadır. Bu köklerin iki anlamı arasında anlam ilgisi varsa, bunlar ortak kök olarak adlandırılırlar :!!: :!!:
:star:
KURAL
:star:
İsim ve fiil köklerinden yapım ekleriyle türetilmiş olan her yeni kelimeye gövde denir. Yani kök hâlindeki bir kelime bir yapım eki alırsa, o kelimenin yapım eki alarak yeni bir anlamı karşılayan hâline gövde denilir. Örneğin “
baş
” kelimesi, bir isim köküdür. Bu kökün üzerine “-
lık
” isimden isim yapım eki getirdiğimizde, ortaya yepyeni bir anlamı karşılayan “başlık” kelimesi çıkar. İşte bu kelime artık bir “isim gövdesi” olmuştur.
Daha net ifadeyle, her yapım eki bir gövde oluşturur.
:star:
KURAL
:star:
Sözcüklere gelerek onlardan yeni sözcükler türeten eklerdir. Yapım ekleri eklendiği sözcüğün anlamını da türünü de değiştirir. Kısacası yapım eki, adından da anlaşılacağı gibi, sözcüklerden yeni sözcük yapım işini yapar.
:star:
KURAL
:star:
Dilimizde en çok kullanılan yapık ekleri şunlardır:-
lı, -li, -lu,- lü / -cı, -ci, -cu, -cü / -lık, -lik, -luk, -lük, / -gı, -gi, -gu, -gü / -sız, -siz, -suz, -süz
:star:
KURAL
:star:
Sözcüklerin çekimlenerek değişik yerlerde ve görevlerde kullanılmasını sağlayan eklere çekim eki denir. Çekim ekleri, kelimenin biçimini değiştirir;
ANLAMINI DEĞİŞTİRMEZ.
Eklendiği sözcüğe yeni bir anlam
KAZANDIRMAZ
.