Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลทารกแรกเกิดที่มีภาวะแทรกซ้อน (กระดูกหัก (Skeletal injuries)…

- - - - คือ ก้อนโนบนกะโหลกศีรษะในชั้นของหนังศีรษะ, ขอบเขตไม่ชัดเจน, อาจข้ามรอยประสานของกระดูกกะโหลกศีรษะได้
      - สาเหตุ
        
        เกิดการบวมน้ำบริเวณใต้ชั้นผิวหนังของกะโหลกศีรษะ
        
        เกิดการเกิดจากหลอดเลือดบริเวณศีรษะถูกกด
        
        ถูกบีบรัดโดยปากมดลูกเป็นเวลานาน
        
        เกิดจากศีรษะของทารกถูกขณะคลอด
      - อาการแสดง/ ตรวจพบ
        
        พบได้ทันทีแรกคลอดโดยคลำพบก้อนบวมได้บริเวณ ocipito parietal region
        
        รอยบวมข้ามรอยต่อของกระดูกกะโหลกศีรษะ suture line
        
        ขอบเขตไม่ชัดเจน
        
        ก้อนจะค่อยๆ เล็กลงและหายไปใน 36 ชม./ 2-3วัน
        
        ใช้นิ้วกดจะเป็นรอยบุ๋มภายหลังปล่อยนิ้วออก
      - การดูแลรักษาพยาบาล
        
        ไม่ต้องการการรักษาก้อนจะหายไปเอง 2-3 วันหรือจนถึง 3-4 สัปดาห์แล้วแต่ขนาดของก้อน
        
        สังเกตลักษณะขนาดการเปลี่ยนแปลงอื่นๆของ caput
        
        สังเกตอาการเปลี่ยนแปลงทางระบบประสาทของทารก
        
        ถ้ามีรอยแดงช้ำ (ecchymosed) มากอาจต้องส่องไฟเพื่อรักษาภาวะตัวเหลืองให้ทารก
        
        อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น
    - - คือก้อนโนบนกะโหลกศีรษะใต้ชั้นของเยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะ, ก้อนเลือดที่ศีรษะ, เป็นเลือดที่สะสมอยู่ใต้เยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะ (Subperiosteal hemorrhage)
      - สาเหตุที่พบบ่อย
        
        ในเด็กแรกเกิดที่บาดเจ็บจากหัวเด็กผ่านทางคลอด
        
        จากการใช้เครื่องช่วยทำคลอด เช่น การช่วยคลอดด้วยคีม และมักเป็นข้างใดข้างหนึ่ง
      - อาการแสดง / ตรวจพบ
        
        พบก้อนนูนหลัง 24 ชั่วโมงไปแล้วก้อนจะค่อยๆมีขนาดใหญ่ขึ้น และคงอยู่นานหลายสัปดาห์หรือเป็นเดือน (เฉลี่ย 3-6 สัปดาห์)
        
        คลำพบก้อนนูนอยู่บนกะโหลกศีรษะแต่ละชิ้นโดยไม่ข้ามรอยต่อของกระดูก (suture)
        
        ลักษณะก้อนค่อนข้างตึงมีขอบเขตชัดเจน เมื่อใช้นิ้วกดจะไม่เป็นรอยปูมหลังปล่อยนิ้วจะโป่งตึงเช่นเดิม
        
        ทารกอาจซีด เพราะเสียเลือดมาก
      - การดูแลรักษา
        
        ไม่ต้องการการรักษาห้ามเจาะดูดหรือระบายเพราะอาจเกิดการติดเชื้อได้
        
        อาการบวมจะหายได้เองในหลายสัปดาห์โดยทั่วไปเลือดมักจะหยุดเองและค่อยๆถูกดูดซึมหายไปได้เองในระยะเวลา 2-3 สัปดาห์หรือบางรายภายใน 2 เดือน
      - การพยาบาล
        
        สังเกตลักษณะขนาดและการเปลี่ยนแปลงอื่นๆ
        
        ให้ทารกนอนตะแคงตรงข้ามกับก้อนโนเพื่อป้องกันการกดทับที่จะกระตุ้นให้เลือดออกมากขึ้น
        
        สังเกตอาการซีดติดตามค่า Hct. และดูแลให้เลือดตามแผนการรักษา
        
        ติดตามค่า microbilirubin ถ้ามีภาวะตัวเหลือง on phototherapy ตามแผนการรักษา
        
        อธิบายให้บิดามารดาเข้าใจปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้น และไม่ให้ใช้ยาทายานวด ประคบหรือเจาะเอาเลือดออก
      - ปัญหาแทรกซ้อนอาจพบได้
        
        คือ Calcified cephal hematoma ซึ่งต้องการผ่าตัดรักษาเนื่องจากทำให้ศีรษะผิดรูป
    - - คือ ก้อนเลือดที่ศีรษะเป็นภาวะที่มีเลือดสะสมใต้ช่องว่างของเนื้อเยื่อที่อยู่ระหว่างพังพืดของกะโหลกศีรษะ (Galea aponeurotic) กับเยื่อหุ้มกะโหลกศีรษะ (Periosteum)
      - ก้อนมีขนาดเพิ่มขึ้นช้าๆในหลายชั่วโมงหรือหลายวัน
      - อาจทำให้ทารกมีอาการช็อกจากการเสียเลือดโดยปรากฏอาการซีด
      - ความตึงตัวของกล้ามเนื้อลดลง (Hypotonic) เลือดสามารถกระจายไปทั่วช่องว่างจนอาจทำให้เห็นรอบตาและใบหน้าบวมและห้อเลือด (Ecchymosis)
      - ช่องว่างจุเลือดได้ 260 มล. ก้อนจะยุบช้ามาก
      - อาการ / ตรวจพบ
        
        รอยบวมข้ามรอยต่อส่วนกลางศีรษะ (Suture line)
        
        มีลักษณะนุ่ม (Fluctuant)
        
        การบวมปรากฏหลังเกิดหลายชั่วโมง
        
        เลือดอาจเซาะทั่วศีรษะถึงหน้าผากขมับด้านข้างและท้ายทอย
      - การดูแลรักษาพยาบาล
        
        ไม่มีการรักษาเฉพาะ
        
        หากเลือดออกมากอาจทำให้เกิดภาวะช็อกหรือซีดก้อนเลือดข้างใต้อาจติดเชื้อ
        
        Rx. 1) ต้องให้การถ่ายเลือดและการฉายแสงเพื่อรักษาอาการตัวเหลือง
        
        2) ให้ยาต้านจุลชีพ
        
        หากหนังศีรษะมีบาดแผลทำให้เกิดการติดเชื้อ ทารกจะมีอาการ เช่น มีไข้ ซึม ดูดนมไม่ดี เป็นต้น ผลตรวจ CBC พบ WBC สูง
        
        Rx. 1) ต้องให้การรักษาด้วยการระบายออก
        
        2) ให้ยาต้านจุลชีพ
    - - หมายถึงการเกยกันของกระดูกกะโหลกศีรษะ (molding of the skull bones)
      - สาเหตุ
        
        เกิดจากทารกมีการปรับขนาดของศีรษะเพื่อให้สามารถผ่านช่องคลอดของมารดาได้
      - อาการ / ตรวจพบ
        
        ทารกที่เกิดท่าศีรษะเป็นส่วนน้ำทำให้ศีรษะมีรูปร่างยาว
      - การดูแลรักษาพยาบาล
        
        ไม่ต้องการการรักษาพยาบาล
        
        ภาวะนี้จะหายได้เองภายใน 2-7 วันหลังคลอด
    - - อาการ / ตรวจพบ
        
        รอยช้ำและเป็นก้อน
      - การดูแลรักษาพยาบาล
        
        ไม่ต้องการการรักษามักจะหายไปเอง
    - - สาเหตุ
        
        จากการคลอดโดย Vacuum
        
        Forceps extraction
      - อาการ / ตรวจพบ
        
        จำเลือดใต้ผิวหนัง (Ecchymosis) ที่หนังศีรษะ
        
        หากคลอดทางช่องคลอดเรียกว่า Hemorrhagic caput succedaneum
        
        อาจพบร่วมกับตุ่มพอง (Bleb) หรือแผลถลอก (Abrasion)
- - - - 1) ต้นแขนเป็นอัมพาต (Brachial paralysis of upper arm: Erb-Duchenne palsy)
      - 2) แขนส่วนล่างเป็นอัมพาต (Brachial paralysis of lower arm: Klumpke palsy)
    - - เกิดจากข่ายประสาท Brachial ถูกดึงหรือกดจะพบในนาทารกที่คลอดโดยมีส่วนนำเป็นก้น หรือคลอดยาก
    - - ขยับเขยื้อนแขนส่วนบนข้างที่ได้รับอันตรายไม่ได้
      - กล้ามเนื้อแขนข้างที่เป็นจะอ่อนแรง
      - แขนข้างที่เป็นจะวางแนบชิดลำตัวข้อศอกเหยียดแขนช่วงล่างหมุนเข้าด้านในมือคว่ำ
      - ไม่สามารถหมุนแขนออกด้านนอกและหงายแขนส่วนล่างได้
      - Moto Reflex เสียไป
      - ขยับมือไม่ได้ข้อมือตกนิ้วคลายกำไม่ได้ แต่มี Moto Reflex ไหล่และแขนส่วนบนเหยียดกางเป็นปกติ พบในอันตรายต่อส่วนล่าง
    - - จำกัดความเคลื่อนไหว (Immobilized) แขนข้างที่เป็นด้วย Brace หรือ Splint
      - ดูแลความยืดหยุ่นของผิวหนัง
      - แนะนำการเคลื่อนไหวแขนอย่างนุ่มนวลหลังบาดเจ็บ
    - - เป็นผลมาจากเส้นประสาทแขนและนิ้วส่วนล่างชอกช้ำ
    - - จำกัดความเคลื่อนไหวของนิ้วมือ และข้อต่อข้างที่เป็น
      - อาจต้องได้รับการผ่าตัดแก้ไข
      - หลังการผ่าตัด : พยาบาลต้องแนะนำการบริหารข้อต่อและการนวดที่มือและแขนต่อไป
  - - - ส่วนใหญ่เกิดมาจากเส้นประสาทสมองคู่ที่ 7 ถูกกดเนื่องจากการคลอดโดยการใช้คีมดึงหรือในรายที่คลอดยากทารกอาจเกิดอัมพาตที่ใบหน้าชั่วคราว
    - - กล้ามเนื้อของใบหน้าซีกที่เส้นประสาทถูกกดจะไม่ขยับเคลื่อนที่เมื่อทารกร้องไห้ ทำให้มีการดึงรั้งกล้ามเนื้อใบหน้าขณะร้องไห้
      - ใบหน้าเบี้ยวไปทางซีกดี ใบหน้า 2 ด้านจะไม่เท่ากันร่องระหว่างปากและจมูกจะหายไป
      - ตาซีกที่เสียจะปิดไม่สนิทหรือลืมตาอยู่ตลอดเวลา
      - ปากเบี้ยวไปทางซีกดีปากด้านที่เป็นจะถูกดึงลงมาทำให้มุมปากล่างตก
      - ไม่มีรอยย่นที่หน้าผาก
    - - รบกวนทารกให้น้อยที่สุดและให้การพยาบาลด้วยความนุ่มนวล
      - ล้างตาให้สะอาดด้วย 0. 99% N. S. S. และหยอดตาด้วย kemicitine หรือ eye ointment ตามแผนการรักษาแล้วปิดด้วย sterile eye pad วันละ 2 ครั้ง
      - ดูแลการได้รับนมและน้ำให้เพียงพอให้มารดาสอดหัวนมเข้าทางมุมปากข้างที่ปกติสังเกตการดูดกลืนและระวังการสำลัก
      - ให้กำลังใจมารดาและส่งเสริมสัมพันธภาพระหว่างมารดากับทารก
      - รายงานแพทย์ถ้ามีอาการเปลี่ยนแปลง
- - - - สาเหตุ
        
        พันธุกรรม
        
        สิ่งแวดล้อม เช่น พ่อแม่มีอายุมาก, แม่ขาดอาหาร, ได้รับยาบางชนิดหรือถูกรังสีขณะตั้งครรภ์
      - การรักษา
        
        จะทำการผ่าตัดเร็วที่สุดที่จะทำได้ เพื่อให้เด็กดูดนมได้ และช่วยด้านจิตสังคมให้บิดามารดายอมรับทารก โดยคำนึงถึงความพร้อมของทารกที่จะเข้ารับการผ่าตัด เช่น อายุ น้ำหนัก และระดับของฮีโมโกลบินในเลือด ซึ่งปกติมักจะทำเมื่อเด็กอายุ 6-12 สัปดาห์
        
        ส่งเสริมสัมพันธภาพมารดา-ทารก
      - การพยาบาลหลังผ่าตัดตกแต่งปากแหว่ง
        
        ป้องกันแผลผ่าตัดแยก
        
        1 ดูแลไม่ให้ทารกร้องไห้และไม่ให้ทารกออกแรงดูดนมเองยังคงใช้ medicine dropper ป้อนนมต่อ 1-2 wk.
        
        2 ดูแลไม่ให้ทารกเอามือมาแกะหรือเกาแผล
        
        ป้องกันแผลติดเชื้อโดยรักษาความสะอาดหลังมื้อนม
    - - อาจเกิดเฉพาะบริเวณเพดานอ่อนหรือรวมไปถึงเพดานแข็ง
      - จะพบปากแหว่งและเพดานโหว่ร่วมกันบ่อยกว่าปากแหว่งหรือเพดานโหว่อย่างเดียวเกือบ 2 เท่า
        ปากแหว่งเพดานโหว่ (Cleft Lip and Cleft Palate)
      - การรักษา
        
        มักจะทำการผ่าตัดปิดรอยโหว่ในภายหลัง ส่วนใหญ่มักจะรอทำเมื่อเด็กอายุประมาณ 1-1 1/2 ปี1
        
        ถ้าผ่าตัดเร็วเกินไปจะเป็นอันตรายต่อรากฟัน แต่ถ้าทำช้าเกินไปจะทำให้พูดไม่ชัด
        
        ในกรณีที่ต้องรอทำการผ่าตัดเป็นเวลานาน ๆ มักจะใช้เพดานเทียม (Obturator) ปิดรอยโหว่ไว้ก่อนปากแหว่งเพดานโหว่ (Cleft Lip and Cleft Palate)
      - หลังผ่าตัดตบแต่งเพดานโหว่
        
        ป้องกันแผลแยก
        
        ป้องกันแผลติดเชื้อ: ให้น้ำตามหลังการให้นม
        
        ป้องกันทางเดินหายใจอุดตัน: ให้นอนคว่ำตะแคงหน้าหรือนอนตะแคง
        
        แนะนำบิดามารดานำเด็กมาตรวจตามแพทย์นัด เพื่อประเมินผลและแก้ไขการพูดที่ผิดปกติของเด็ก เช่น การทำอรรถบำบัด (Speech therapy)
    - - ดูแลให้ได้รับนมและน้ำอย่างเพียงพอโดยใช้ medicine dropper ค่อยๆป้อน เพื่อป้องกันการสำลักนมและน้ำ
      - อุ้มเรอบ่อยๆ หลังป้อนนมจัดให้ทารกนอนท่าตะแคงขวา
      - ป้องกันและสังเกตการติดเชื้อในช่องปากและหูชั้นกลาง
      - ลดความวิตกกังวลของบิดามารดาปากแหว่งเพดานโหว่ (Cleft Lip and Cleft Palate)
  - - - มีอาการหายใจเร็วมีเสียงครืดคราดในลำคอ มีน้ำลายออกมาตลอดเวลา
      - หายใจลำบากขณะให้นม
      - มีการอุดกั้นของทางเดินอาหารหลอดอาหารตีบตันโดยกำเนิด (Esophageal atresia)
    - - การผ่าตัดปิด Fistula พร้อมทั้งต่อหลอดอาหารให้
    - - ดูแลป้องกันการสูดสำลัก
      - จัดให้ทารกนอนในท่าศีรษะสูงตะแคงหน้าความพิการแต่กำเนิดของระบบทางเดินอาหาร
  - - - ต้องรีบผ่าตัด
    - - รีบใช้ผ้าก๊อสไร้เชื้อชุบ NSS. ชุ่มๆคลุมไว้เพื่อป้องกันเนื้อเยื่อแห้งแตกหรือติดเชื้อ
      - รีบนำทารกใส่ตู้อบทารกแรกเกิด (a warmed incubator) ไม่วางทารกไว้ใต้ radiant heat
  - - - มีอาการเขียว (Cyanosis) หายใจลำบากเสียงหายใจลดลง
      - สังเกตพบทรวงอกหนาขึ้น (Bulgy chest)
      - ส่วนบริเวณท้องแฟบ (Scaphoid abdomen)
      - X-ray พบไส้เลื่อนกระบังลม
    - - ดูแลป้องกันภาวะขาดออกซิเจนสำคัญที่สุด
      - ดูแลให้ระบบไหลเวียนโลหิตทำงานปกติ
      - ดูแลให้ได้รับการผ่าตัดทางช่องท้องทันทีโดยแพทย์ทำการเย็บปิดช่องโหว่บนกระบังลม
      - ดูแลป้องกันการติดเชื้อ Neural Tube Defects / anencephaly