Oral patho
- Infectious disease
Bacteria 🚩
Acute pharyngotonsilitis 🏁
factor💣
Beta hemolytic Sreptococcus✨ รุนแรง
Virus ไม่รุนแรงหายเองได้ ไม่มีเสมหะ (ไอแห้ง)
syphilis
spirochete
CM👨⚕️
- Peritonsillar adbscess [Quinsy] ฝีรอบทอนซิล ✨
- แรงขึ้นกลายเป็น Cellulitis in neck [ Ludwig's angina ] เนื้อเยื่อรอบคออักเสบ กดหลอดลม ขากออกซิเจน✨
- แรงสุด retropharyngeal abscess หลังคอหอยอักเสบหายใจไม่ออกเลย ✨
Fungi 🚩
CM 👨⚕️
Acute >> Oral thrush ✨ ยังสามารถขูดแผ่นขาวออกได้ โดยจะเกิดจาก candida ส่งกล้องจะเห็น yeast + pseudohyphae✨ และมักจะเจอในคนที่ HIV
Chronic >> epithelium hyperplasia✨ จากการที่อักเสบนานๆ แผ่นฝ่าขาวขูดออกไม่ได้แล้ว
Virus 🚩
Herpetic gingivostomatitis 🏁
factor 💣
HSV-1 ✨
CM 👨⚕️
acute primary >> รับเชื้อครั้งแรก จะมีตุ่มน้ำพองใส ปวดแสบร้อน หลุมตื้นๆ "multiple shallow ulcer" ✨ + ต่อมน้ำเหลืองโตทั่วตัว lymphadenopathy ✨อาการหายได้เอง
secondary recurrent >> เชื้อที่อยู่ใน n. ออกมาเมื่อร่างกายออ่อนแอ ✨
herpes labialis ✨ตุ่มน้ำใสริมฝีปาก พวกความเครียด ความร้อน ภูมิต่ำ
recurrent intraoral herpes ✨ เชื้อขึ้นมาเป็นระยะ
Lab patho🔬
Tzanck smear ✨
multinucleated giant cell + intra nuclear inclusion body
nuclearchromatin ใสๆ เพราะถูกเบียดไปขอบ cell
- non-infectious disease
Aphthous ulcer ร้อนใน🚩
factor 💣
T-helper cell ต่ำ✨
trauma
emotion
อาหาร ทุเรียน ลำไย
CM 👨⚕️
shallow ulcer with creamy exudate ✨
ฐานขาว ขอบแดง✨
HIV
Erythema multiforme [EM] 🚩
factor 💣
hypersensitivity [ cell-mediated cytotoic reaction ] ✨
HSV, mycoplasma
ยา sulfonamide, penicillin
CA
collagen vascular disease : SLE , auto immune
CM 👨⚕️
multiform lesion
macules ตุ่มแบน
papule ตุ่มนูน
vesicobulous ตุ่มน้ำ
target lesion✨ คล้ายเป้ายิง
red macule + ตรงกลางซีด
Lab patho🔬
necrotic keratinocyte ดำๆ ✨
click to edit
click to edit
vacuolar degeneration of basal layer ตุ่มใสบวมน้ำ
lymphocyte exocytosis
hemorrhage
type 🏴
EM minor 🏁
little/no mucous memb. involve
EM major 🏁
รุนแรง และเกี่ยวกับ mucous memb. เยอะ >> vulvitis, stomatitis, conjunctivitis, keratitis, balanitis (อวัยวะเพชชายอักเสบ), cheilitis( ริมฝีปากอักเสบ)
other 🏁
steven johnson syndrome [SJS] >10% ของผิวหนังที่หลุด
Toxic epidermal necrolytic [TEN] > 30% ผิวหนังที่หลุด
CM 👨⚕️
โรคเดียวกัน แต่ความรุนแรงต่างกัน โดย ผิวหนังจะหลีดเหมือนโดนน้ำร้อนลวก✨
erythematous purpuric + terget lesion ตุ่มน้ำเหี่ยว เลือดซึมออกมาด้วยตลอด ติดเชื้อง่าย
click to edit
Lichen planus [ PL ] 🚩
factor 💣
Cell mediated immune response [ CMI ]
CM 👨⚕️
ผื่น 3P ✨
Pruritic คันมาก
Purple ผื่นทำลายเม็ดสีจนหลุดออกมา เกิดการสะสม melanin กับเลือดที่มาคั่ง
Polygonal papules แผลนูนขึ้นเป็นแฉกๆ
Wickham striae [ hypergranulosis ]
ในปากจะเป็นสีขาวๆ "white line on red bg" ✨เพราะ เกิด keratohyaline granule
Orthokeratosis : keratin หนาตัวขึ้นที่ผิวหนัง
Acanthosis : epithelium หนาตัว คล้ายฟันเลื่อย saw-toothing
Hairy leukoplakia 🚩
necrotic keratinocyte + บวม basal layer เรียกว่า interface dermatitis
CM 👨⚕️
แผ่นขาวๆ ลอกข้างลิ้น
factor 💣
virus EBV ✨
Lab patho 🔬
พบ nucleus สีน้ำตาล ✨
- Tumor/CA
type
click to edit
click to edit
Benign 🚩
Oral papilloma 🏁
CM 👨⚕️
แบนๆเรียบๆ แต่โต
verruca vulgaris หูด ✨
Condyloma acuminatum หูดหงอนไก่ ✨
Precancerous lesion 🚩 เสี่ยงเป็นมะเร็ง
click to edit
click to edit
Leukoplakia 🏁
CM 👨⚕️
white patcht(เรียบ)/plaque(นูน) บน oral mucosa ✨หนาตัวและขูดออกไม่ได้
พบที่ลิ้น เพดานปาก
Erythroplakia 🏁
CM 👨⚕️
red plaque บน oral mucosa ✨ ตุ่มเล็กๆคล้ายกำมะหยี่
patho 🔬
น่ากลัวกว่า leukoplakia เพราะเลือดมาเลี้ยงเยอะ เสี่ยง CA✨
speckle leukoerythroplakia ✨[ red + white plaque ] แสดงว่าจะเป็น CA แล้ว
CA 🚩
oral squamous cell CA 🏁
เป็น CA ในปากที่พบบ่อยสุด ✨
patho 🔬
เจอ malignant squamous cell diff. >> keratin pearl✨
CM 👨⚕️
เสียงแหบ หายใจลำบาก เหมือนตัน
ฟันโยก
คล้ายแผลร้อนใน แต่ไม่หายเอง สงสัยได้ว่าอาจจะเป็น
factor 💣
บุหรี่ UV
HPV หูด , EBV , HIV , candida albican, treponema pallidum [ syphilis ], alcohol
Kaposi's sarcoma 🏁
เป็น malignant tumor ของหลอดเลือด ✨
Pyogenic granuloma 🏁 [ lobular capillary hemangioma ]
benign tumor ของ capillary✨
CM 👨⚕️
โต ก้อนแดง ✨แผล ulcer มีเลือดออก [ lobular red mass ]
factor 💣
pregnant [ granuloma gravidarum ] ✨
trauma, infection
CM 👨⚕️
dark red patch/plaque
factor 💣
AIDs
patho 🔬
spindle cell รวมกันเป็น หลอดเลือด✨
Granular cell tumor 🏁
Pseudoepitheliomatous hyperplasia of lining mucosa✨
CM 🔬
ไม่เจ็บ ก้อนๆ มักเจอที่ลิ้น
- Others
Type
click to edit
Dental caries 🚩
factor 💣
S. mutans ✨ ผลินกรด ทำลายชั้น enamel
CM 👨⚕️
ทำลาย pulp
Apical periodontitis
saliva 🚩
Gingivitis 🚩
factor💣
calcified plaque จาก bacteria
CM 👨⚕️
ฟันโยกจากการทำลาย periodontal ligament✨
ทำลาย alveolar bone
gingival recession เหงือกร่น✨
Abscess formation
click to edit
benign 🏴
click to edit
cysts 🚩
Odontogenic จาก odontogenic epi.
Peripical cyst/Radicular cyst จาก chronic inflammation
Dentigerous cyst จาก ถุงฟันคุด[impacted tooth]
Developmental cyst จาก thyroglossal duct cyst
Mucocele 🏁
factor 💣
กัดปาก แล้วโดน minor saliva gland ริมฝีปากล่าง ✨เกิดการสะสมของ mucin >> foreign body reaction
ถ้าเกิด ที่ floor of mouth = Ranula ✨ แต่จะเกิดที่ major saliva gland แทน✨
malignant 🏴
Mucoepidermoid carcinoma 🏁
พบบ่อยสุดใน malignant เกิดได้ทั้ง major/minor gland ✨
Grade
low grade : gland เยอะสร้าง mucin เยอะ
intermediate grade
high grade : gland, mucin น้อย ย้อมสีแล้วจะรุ้ CA
Adenoid cystic carcinoma 🏁
พบที่ minor gland บ่อย✨ รักษายากเพราะจะซ่อนตัวอยุ่ใน nerve = high recurrent rate
Acinic cell carcinoma 🏁
สร้าง basement memb. material
ไม่ค่อยเจอ ถ้าเจอจะเป็นที่ parotid gland
ประกอบกันคล้าย acinar cell แต่ไม่มี duct
Preomorphic adenoma 🏁
มีลักษณะผสมของหลาย tissue [ mixed tumor ] มักเกิดกับ major saliva gland ✨ โดยเฉพาะ parotid gland✨
CM 👨⚕️
สามารถกลายเป็น CA ได้ = carcinoma ex pleomorphic adenomar✨
พบลักษณะของ 2 tissue ✨
gland or solid : epi + myoepi.
มี matrix หรือ myxoid
mucopolysaccharide
chondroid / bone
Warthin tumor 🏁
papillary cystadenoma lymphomatosum✨
พบบ่อยที่ major duct โดยเฉพาะ parotid/ submandibular ✨
CM 👨⚕️
papillary growth in cystic space ✨มี mucous อยู่
oncocyte columnar epi เจริญ 2ชั้น
granular, eosinophilic cytoplasm มี mitochondria เยอะ
prominent nuclei ✨