Oral patho

  1. Infectious disease

Bacteria 🚩

Acute pharyngotonsilitis 🏁

factor💣

Beta hemolytic Sreptococcus✨ รุนแรง

Virus ไม่รุนแรงหายเองได้ ไม่มีเสมหะ (ไอแห้ง)

syphilis

spirochete

CM👨‍⚕️

  1. Peritonsillar adbscess [Quinsy] ฝีรอบทอนซิล ✨
  1. แรงขึ้นกลายเป็น Cellulitis in neck [ Ludwig's angina ] เนื้อเยื่อรอบคออักเสบ กดหลอดลม ขากออกซิเจน✨
  1. แรงสุด retropharyngeal abscess หลังคอหอยอักเสบหายใจไม่ออกเลย ✨

Fungi 🚩

CM 👨‍⚕️

Acute >> Oral thrush ✨ ยังสามารถขูดแผ่นขาวออกได้ โดยจะเกิดจาก candida ส่งกล้องจะเห็น yeast + pseudohyphae✨ และมักจะเจอในคนที่ HIV

Chronic >> epithelium hyperplasia✨ จากการที่อักเสบนานๆ แผ่นฝ่าขาวขูดออกไม่ได้แล้ว

Virus 🚩

Herpetic gingivostomatitis 🏁

factor 💣

HSV-1 ✨

CM 👨‍⚕️

acute primary >> รับเชื้อครั้งแรก จะมีตุ่มน้ำพองใส ปวดแสบร้อน หลุมตื้นๆ "multiple shallow ulcer" ✨ + ต่อมน้ำเหลืองโตทั่วตัว lymphadenopathy ✨อาการหายได้เอง

secondary recurrent >> เชื้อที่อยู่ใน n. ออกมาเมื่อร่างกายออ่อนแอ ✨

herpes labialis ✨ตุ่มน้ำใสริมฝีปาก พวกความเครียด ความร้อน ภูมิต่ำ

recurrent intraoral herpes ✨ เชื้อขึ้นมาเป็นระยะ

Lab patho🔬

Tzanck smear ✨

multinucleated giant cell + intra nuclear inclusion body

nuclearchromatin ใสๆ เพราะถูกเบียดไปขอบ cell

  1. non-infectious disease

Aphthous ulcer ร้อนใน🚩

factor 💣

T-helper cell ต่ำ✨

trauma

emotion

อาหาร ทุเรียน ลำไย

CM 👨‍⚕️

shallow ulcer with creamy exudate ✨

ฐานขาว ขอบแดง✨

HIV

Erythema multiforme [EM] 🚩

factor 💣

hypersensitivity [ cell-mediated cytotoic reaction ] ✨

HSV, mycoplasma

ยา sulfonamide, penicillin

CA

collagen vascular disease : SLE , auto immune

CM 👨‍⚕️

multiform lesion

macules ตุ่มแบน

papule ตุ่มนูน

vesicobulous ตุ่มน้ำ

target lesion✨ คล้ายเป้ายิง

red macule + ตรงกลางซีด

Lab patho🔬

necrotic keratinocyte ดำๆ ✨

click to edit

click to edit

vacuolar degeneration of basal layer ตุ่มใสบวมน้ำ

lymphocyte exocytosis

hemorrhage

type 🏴

EM minor 🏁

little/no mucous memb. involve

EM major 🏁

รุนแรง และเกี่ยวกับ mucous memb. เยอะ >> vulvitis, stomatitis, conjunctivitis, keratitis, balanitis (อวัยวะเพชชายอักเสบ), cheilitis( ริมฝีปากอักเสบ)

other 🏁

steven johnson syndrome [SJS] >10% ของผิวหนังที่หลุด

Toxic epidermal necrolytic [TEN] > 30% ผิวหนังที่หลุด

CM 👨‍⚕️

โรคเดียวกัน แต่ความรุนแรงต่างกัน โดย ผิวหนังจะหลีดเหมือนโดนน้ำร้อนลวก✨

erythematous purpuric + terget lesion ตุ่มน้ำเหี่ยว เลือดซึมออกมาด้วยตลอด ติดเชื้อง่าย

click to edit

Lichen planus [ PL ] 🚩

factor 💣

Cell mediated immune response [ CMI ]

CM 👨‍⚕️

ผื่น 3P ✨

Pruritic คันมาก

Purple ผื่นทำลายเม็ดสีจนหลุดออกมา เกิดการสะสม melanin กับเลือดที่มาคั่ง

Polygonal papules แผลนูนขึ้นเป็นแฉกๆ

Wickham striae [ hypergranulosis ]

ในปากจะเป็นสีขาวๆ "white line on red bg" ✨เพราะ เกิด keratohyaline granule

Orthokeratosis : keratin หนาตัวขึ้นที่ผิวหนัง

Acanthosis : epithelium หนาตัว คล้ายฟันเลื่อย saw-toothing

Hairy leukoplakia 🚩

necrotic keratinocyte + บวม basal layer เรียกว่า interface dermatitis

CM 👨‍⚕️

แผ่นขาวๆ ลอกข้างลิ้น

factor 💣

virus EBV ✨

Lab patho 🔬

พบ nucleus สีน้ำตาล ✨

  1. Tumor/CA

type

click to edit

click to edit

Benign 🚩

Oral papilloma 🏁

CM 👨‍⚕️

แบนๆเรียบๆ แต่โต

verruca vulgaris หูด ✨

Condyloma acuminatum หูดหงอนไก่ ✨

Precancerous lesion 🚩 เสี่ยงเป็นมะเร็ง

click to edit

click to edit

Leukoplakia 🏁

CM 👨‍⚕️

white patcht(เรียบ)/plaque(นูน) บน oral mucosa ✨หนาตัวและขูดออกไม่ได้

พบที่ลิ้น เพดานปาก

Erythroplakia 🏁

CM 👨‍⚕️

red plaque บน oral mucosa ✨ ตุ่มเล็กๆคล้ายกำมะหยี่

patho 🔬

น่ากลัวกว่า leukoplakia เพราะเลือดมาเลี้ยงเยอะ เสี่ยง CA✨

speckle leukoerythroplakia ✨[ red + white plaque ] แสดงว่าจะเป็น CA แล้ว

CA 🚩

oral squamous cell CA 🏁

เป็น CA ในปากที่พบบ่อยสุด ✨

patho 🔬

เจอ malignant squamous cell diff. >> keratin pearl✨

CM 👨‍⚕️

เสียงแหบ หายใจลำบาก เหมือนตัน

ฟันโยก

คล้ายแผลร้อนใน แต่ไม่หายเอง สงสัยได้ว่าอาจจะเป็น

factor 💣

บุหรี่ UV

HPV หูด , EBV , HIV , candida albican, treponema pallidum [ syphilis ], alcohol

Kaposi's sarcoma 🏁

เป็น malignant tumor ของหลอดเลือด ✨

Pyogenic granuloma 🏁 [ lobular capillary hemangioma ]

benign tumor ของ capillary✨

CM 👨‍⚕️

โต ก้อนแดง ✨แผล ulcer มีเลือดออก [ lobular red mass ]

factor 💣

pregnant [ granuloma gravidarum ] ✨

trauma, infection

CM 👨‍⚕️

dark red patch/plaque

factor 💣

AIDs

patho 🔬

spindle cell รวมกันเป็น หลอดเลือด✨

Granular cell tumor 🏁

Pseudoepitheliomatous hyperplasia of lining mucosa✨

CM 🔬

ไม่เจ็บ ก้อนๆ มักเจอที่ลิ้น

  1. Others

Type

click to edit

Dental caries 🚩

factor 💣

S. mutans ✨ ผลินกรด ทำลายชั้น enamel

CM 👨‍⚕️

ทำลาย pulp

Apical periodontitis

saliva 🚩

Gingivitis 🚩

factor💣

calcified plaque จาก bacteria

CM 👨‍⚕️

ฟันโยกจากการทำลาย periodontal ligament✨

ทำลาย alveolar bone

gingival recession เหงือกร่น✨

Abscess formation

click to edit

benign 🏴

click to edit

cysts 🚩

Odontogenic จาก odontogenic epi.

Peripical cyst/Radicular cyst จาก chronic inflammation

Dentigerous cyst จาก ถุงฟันคุด[impacted tooth]

Developmental cyst จาก thyroglossal duct cyst

Mucocele 🏁

factor 💣

กัดปาก แล้วโดน minor saliva gland ริมฝีปากล่าง ✨เกิดการสะสมของ mucin >> foreign body reaction

ถ้าเกิด ที่ floor of mouth = Ranula ✨ แต่จะเกิดที่ major saliva gland แทน✨

malignant 🏴

Mucoepidermoid carcinoma 🏁

พบบ่อยสุดใน malignant เกิดได้ทั้ง major/minor gland ✨

Grade

low grade : gland เยอะสร้าง mucin เยอะ

intermediate grade

high grade : gland, mucin น้อย ย้อมสีแล้วจะรุ้ CA

Adenoid cystic carcinoma 🏁

พบที่ minor gland บ่อย✨ รักษายากเพราะจะซ่อนตัวอยุ่ใน nerve = high recurrent rate

Acinic cell carcinoma 🏁

สร้าง basement memb. material

ไม่ค่อยเจอ ถ้าเจอจะเป็นที่ parotid gland

ประกอบกันคล้าย acinar cell แต่ไม่มี duct

Preomorphic adenoma 🏁

มีลักษณะผสมของหลาย tissue [ mixed tumor ] มักเกิดกับ major saliva gland ✨ โดยเฉพาะ parotid gland✨

CM 👨‍⚕️

สามารถกลายเป็น CA ได้ = carcinoma ex pleomorphic adenomar✨

พบลักษณะของ 2 tissue ✨

gland or solid : epi + myoepi.

มี matrix หรือ myxoid

mucopolysaccharide

chondroid / bone

Warthin tumor 🏁

papillary cystadenoma lymphomatosum✨

พบบ่อยที่ major duct โดยเฉพาะ parotid/ submandibular ✨

CM 👨‍⚕️

papillary growth in cystic space ✨มี mucous อยู่

oncocyte columnar epi เจริญ 2ชั้น

granular, eosinophilic cytoplasm มี mitochondria เยอะ

prominent nuclei ✨