Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การปฐมพยาบาลเบื้องต้นในภาวะฉุกเฉิน (อุบุติเหตุที่เจอได้บ่อย (ตะคริว…

- - - - เกิดอัมพาตของกล้ามเนื้อ ลืมตาไม่ได้ กลืนลำบาก และที่สำคัญคือทำให้หยุดหายใจเสียชีวิตได้
        
        ได้แก่ งูจงอาง งูเห่า งูสามเหลี่ยม งูทับสมิงคลา
    - - มีเลือดออกตามที่ต่างๆ ตามผิวหนัง เหงือก อาเจียนเป็นเลือด ปัสสาวะเป็นเลือด
        
        ได้แก่ งูแมวเซา งูกะปะ งูเขียวหางไหม้
    - - ทำอันตรายต่อกล้ามเนื้อ ปวดกล้ามเนื้อมาก ปัสสาวะสีดำเนื่องจากกล้ามเนื้อถูกทำลายเกิด myoglobinuria
        
        ได้แก่ งูทะเล
    - - หยุดการเคลื่อนไหวของร่างกาย ปลอบโยน ให้กำลังใจ
      - ล้างแผลด้วยน้ำสะอาดหรือน้ำเกลือทันที ปิดแผลด้วยผ้าสะอาด ทำเฝือกชั่วคราว
      - จัดให้อวัยวะที่ถูกกัดอยู่ต่ำกว่าระดับหัวใจ
      - นำตัวผู้ป่วยส่งโรงพยาบาลที่อยู่ใกล้ให้เร็วที่สุด
    - - ไม่ควรใช้ไฟจี้หรือใช้มีดกรีดบาดแผลที่ถูกงูกัด
      - ไม่ควรทำการขันชะเนาะ
      - ไม่ควรใช้ปากดูดแผลที่ถูกงูกัด
      - ไม่ควรให้ผู้ป่วยดื่มสุรา
      - ไม่ควรให้ยากระตุ้นหัวใจ มอร์ฟีน ยาระเหย หรือยาแก้แพ้ต่างๆ
      - ไม่ควรถู ขัด และนวดที่บาดแผลที่ถูกงูกัด
  - - - ในกรณีที่มีเหล็กในติดอยู่ในแผล ต้องเอาเหล็กในออกก่อน
      - ล้างบาดแผลด้วยสบู่และน้ำสะอาด
      - ประคบด้วยน้ำเย็น
      - ถ้ามีอาการปวดมากให้รับประทานยาแก้ปวดได้ ถ้ามีอาการมากขึ้นให้นำส่งโรงพยาบาล
  - - - ให้ผู้บาดเจ็บอยู่นิ่งๆ เพื่อลดการยิงพิษจากแมงกะพรุน
      - ล้างบริเวณที่ถูกพิษด้วยน้ำส้มสายชูบ้าน ความเข้มข้น 2-10 % นานอย่างน้อย 30 วินาที หากไม่มีให้ใช้น้ำทะเล
      - ใช้ถุงมือหนา หรือแหนบคีบหนวดที่ยังติดอยู่ ห้ามใช้มือหยิบ
      - ให้ใช้วัสดุขอบเรียบ เช่น เปลือกหอย บัตร สันมีด ขูดเอาเมือกออก
      - ในกรณีของ แมงกะพรุนกล่อง ให้ใช้น้ำแข็งประคบลดอาการปวด หลังจากที่ล้างด้วยน้ำส้มสายชูแล้ว หรือใช้ผักบุ้งทะเลตำพอกที่แผล
    - - ห้ามใช้น้ำจืดล้าง
      - ห้ามถูหรือขยี้ หลีกเลี่ยงการใช้เทคนิคพันรัดแน่นด้วยผ้ายืด
  - - - ล้าง และฟอกบริเวณแผลด้วยสบู่ ล้างด้วยน้ำสะอาด
      - ใช้แอมโมเนียหอมชุบปิดแผลไว้
      - ถ้าปวดให้กินยาแก้ปวดพาราเซตามอล และประคบบริเวณแผลด้วยความเย็น
      - ถ้ามีอาการแพ้ คือ ไข้สูง ปวดแผลมาก ปวดศีรษะ ควรพาไปพบแพทย์
- - - - กรณีผู้ป่วยมีสติดีอยู่ และทราบประวัติแน่ชัดว่าไม่ได้กินกรด ด่าง น้ำมันก๊าด เบนซิน ทินเนอร์ หรือสารพิษที่มีฤทธิ์กัดกร่อน รีบให้ผู้ป่วยดื่มนมหรือน้ำเปล่า เพื่อให้พิษเจือจาง ให้รีบทำให้ผู้ป่วยอาเจียน เพื่อเอาสารพิษออก
      - ผู้ป่วยหมดสติ หรือ กินกรด ด่าง น้ำมันก๊าด เบนซิน ทินเนอร์ หรือถ้ายังไม่ทราบชนิดของสารพิษที่แน่ชัด ห้ามทำให้ผู้ป่วยอาเจียนโดยเด็ดขาด
  - - - เคลื่อนย้ายผู้ที่ได้รับสารพิษไปยังสถานที่ที่มีอากาศบริสุทธิ์ ถ่ายเทสะดวกและห้ามคนมุง
      - คลายเสื้อผ้าให้หลวม เปิดทางเดินหายใจให้โล่ง ถ้าหยุดหายใจให้รีบช่วยเหลือ
      - รีบนำส่งโรงพยาบาล
  - - - ล้างด้วยน้ำสะอาดนาน ๆ อย่างน้อย 15 นาที
      - อย่าใช้ยาแก้พิษทางเคมี เพราะความร้อนที่เกิดจากปฏิกิริยาอาจทำให้เกิดอันตรายมากขึ้น
      - บรรเทาอาการปวดและรักษาภาวะช็อค
      - ปิดแผล แล้วนำส่งโรงพยาบาล
- - - - คือการป้องกันการบาดเจ็บที่จะตามมาอีก
      - โดยให้หยุดการเล่นกีฬาทันที นำนักกีฬาออกจากสถานที่ที่ได้รับบาดเจ็บ
      - เพื่อหลีกเลี่ยงการบาดเจ็บที่จะตามมาอีก
    - - คือการพัก
      - โดยพักส่วนที่ได้รับบาดเจ็บทันที
      - เพราะการเคลื่อนไหวส่วนที่บาดเจ็บจะทำให้เลือดออกมากขึ้น
    - - การใช้ความเย็น
      - ประคบเย็นบริเวณที่ได้รับบาดเจ็บด้วยน้ำแข็ง น้ำเย็น ผ้าเย็น หรือน้ำเย็นจากน้ำก๊อก
      - เพื่อลดอาการบวม การเจ็บปวด กล้ามเนื้อเกร็งตัวและการอักเสบ
      - ใช้เวลาในการประคบครั้งละ 15-20 นาที วันละ 3-4 ครั้ง ใช้ภายใน 24-48 ชม.แรก
    - - การพันผ้ายืด (compression bandage)
        
        หลักการพันผ้ายืดที่ถูกต้อง
        
        ผ้าที่พันต้องอยู่ในลักษณะเป็นม้วน แน่น และสะอาด เพื่อให้มีน้ำหนักในการพันทุกครั้ง
        
        การพันต้องหงายผ้าพันขึ้นเสมอ เพื่อป้องกันไม่ให้ผ้าหล่นจากมือ
        
        ควรใช้ส่วนที่เจ็บเป็นจุดกึ่งกลางและแบ่งพื้นที่ที่จะพันออกไปแต่ละข้าง
        
        การพันให้เริ่มจากส่วนปลายของอวัยวะไปยังส่วนโคน เพื่อรีดเลือดที่คั่งกลับสู่หัวใจ เป็นการลดบวม
        
        การพันที่ทำให้เกิดประสิทธิภาพ ควรพันแบบเลข 8 หรือแบบไขว้ อวัยวะถูกยึดแน่น
      - พันกระชับส่วนที่ได้รับบาดเจ็บด้วยผ้ายืดหรือใช้ผ้าสำลีผืนใหญ่รองไว้หนาๆ โดยรอบก่อน
      - เพื่อป้องกันไม่ให้เลือดออกมาก ลดบวมและเป็นการประคองส่วนที่ได้รับบาดเจ็บด้วย
    - - การยก
      - ยกส่วนที่ได้รับบาดเจ็บนั้นให้สูงกว่าระดับหัวใจ
      - เพื่อให้เลือดไหลเวียนกลับได้สะดวก ลดเลือดออก ลดบวม และลดอาการเจ็บปวด
    - - การวินิจฉัย/การจัดการ
      - ส่งพบแพทย์หรือสถานพยาบาล เพื่อให้การรักษาพยาบาลที่ถูกต้องต่อไป
  - - - การใช้ความร้อนประคบ ทำให้บวมและปวดมากขึ้น
    - - การทายาที่มีฤทธิ์ร้อน
    - - การวิ่งหรือทำกิจกรรม จะทำให้บาดเจ็บมากขึ้น
    - - การนวดจะยิ่งทำให้เลือดออกและบวมมากขึ้น
  - - - หยุดการเคลื่อนไหวข้อที่บาดเจ็บ และให้พักในท่าที่สบายที่สุด
      - ประคบเย็นภายใน 24 ชม. หลังการบาดเจ็บ
      - พันด้วยผ้าม้วนยืด (Elastic bandage)
      - ยกอวัยวะที่ได้รับบาดเจ็บให้สูง เพื่อลดอาการปวด บวม
  - - - กระดูกหักชนิดไม่มีบาดแผลหรือชนิดปิด (Closed fracture)
      - กระดูกหักชนิดมีบาดแผลหรือชนิดเปิด (Open fracture)
    - - ระมัดระวังไม่ให้มีการเคลื่อนไหวบริเวณที่มีข้อเคลื่อน หรือกระดูกหัก
      - ถ้าต้องถอดเสื้อผ้า ต้องตัดตามตะเข็บ อย่าพยายามให้ผู้บาดเจ็บถอดเอง
      - ถ้าบวมและชามากให้จับชีพจรเปรียบเทียบกับแขนหรือขา ทั้ง 2 ข้างเปรียบกัน
      - การตรวจบริเวณที่หัก ต้องทำด้วยความระมัดระวัง เพราะอาจทำให้ปลายกระดูกที่หักเคลื่อนมาเกยกัน
      - ถ้าต้องมีการห้ามเลือด หลีกเลี่ยงวิธีการห้ามเลือดแบบขันชะเนาะ เพราะถ้ารัดแน่นเกินไป อาจจะทำให้เลือดแดงไปเลี้ยงส่วนปลายไม่พอ
      - ในรายที่กระดูกหักแบบเปิดให้ใช้ผ้าสะอาดคลุมทับ แล้วพันไว้
      - เข้าเฝือกชั่วคราว
        
        หลักการ
        
        วัสดุที่ใช้ดามต้องยาวกว่าอวัยวะส่วนที่หัก
        
        ไม่วางเฝือกลงบนบริเวณที่กระดูกหักโดยตรง ควรมีวัสดุอ่อนนุ่มรอง
        
        มัดเฝือกกับอวัยวะที่หักให้แน่นพอควร ระวังปมเชือกกดแผล คอยตรวจบริเวณที่หักเป็นระยะ
        
        บริเวณที่เข้าเฝือกจะต้องจัดให้อยู่ในท่าที่สุขสบายที่สุด อย่าจัดกระดูกให้เข้ารูปเดิม ควรเข้าเฝือกในท่าที่เป็นอยู่
- - - - บาดแผลปิด (closed wound)
        
        ประคบเย็นภายใน 24 ชม. แรก ต่อมาให้ประคบความร้อน
      - บาดแผลเปิด (open wound)
        
        ทำความสะอาดแผล
        
        ใช้ผ้าสะอาดกดลงบนแผลจนกว่าเลือดจะหยุดไหล ถ้าผ้าปิดแผลชุ่มเลือด ไม่ควรเอาออก ให้ใช้ผ้าสะอาดผืนใหม่ปิดทับ
  - - - หากเป็นวัตถุขนาดใหญ่ ห้ามดึงออก
      - ใช้ผ้าสะอาดกดรอบๆ พันยึดให้แน่นพอควร
  - - - อวัยวะภายในได้รับบาดเจ็บหรือไม่ สังเกตการหายใจ การเสียเลือด
  - - - ใช้ผ้าสะอาดชุบน้ำหมาดๆ วางบนลำไส้ (ห้ามพยายามยัดลำไส้กลับ)
      - ผ้าสะอาดพันรอบแน่นพอควร
      - ถ้าช็อกยกปลายเท้าให้สูง ให้ห่มผ้า
  - - - ไม่รู้สึกตัว หายใจลำบาก/หยุดหายใจ ชีพจรเต้นไม่สม่ำเสมอ/หยุดเต้น แผลไหม้
    - - ห้ามจับตัวผู้ป่วยก่อนตัดกระแสไฟ
      - กำจัดสาเหตุ โดยใช้วัตถุที่เป็นฉนวนเขี่ยสายไฟออก หรือสับสะพานไฟลง
      - ตรวจชีพจรและการหายใจ
      - ตรวจดูแผลไหม้
  - - - นอนราบ ยกปลายเท้าสูง
      - คลายเสื้อผ้าให้หลวม หายใจเข้า-ออกลึกๆ
      - ให้ดื่มน้ำหวาน และหรือน้ำเกลือแร่
      - จัดสิ่งแวดล้อมให้มีอากาศถ่ายเทสะดวก
  - - - ปวดแสบ ร้อน แห้ง แดง ถ้าถึงหนังแท้จะพองเป็นตุ่มน้ำใส บวม
      - การดูแล
        
        ระบายความร้อนออกจากแผล ไม่ควรใช้น้ำแข็งประคบโดยตรง
        
        ทาด้วยยาทาแผลไหม้
        
        ห้ามเจาะถุงน้ำหรือตัดส่วนที่พองออก
        
        ปิดด้วยผ้าสะอาด แล้วพันไว้
    - - ลักษณะแผลมีสีน้ำตาลเทาหรือดำ ผิวหนังรอบๆ จะซีด มีกลิ่นไหม้ มักไม่รู้สึกเจ็บปวด
      - การดูแล
        
        ไม่ต้องระบายความร้อนออกจากแผล
        
        ห้ามใส่ยาใดๆ ทั้งสิ้นลงในบาดแผล
        
        ใช้ผ้าสะอาดปิดบริเวณบาดแผล
        
        ให้ผู้ป่วยนอนราบ ยกขาสูง และรีบนำส่งโรงพยาบาล
  - - - ขาดน้ำ เกลือแร่ กล้ามเนื้อไม่แข็งแรง วิ่งหรือใช้งานมากเกินไป
    - - หยุดพักทันที ยืดเหยียดกล้ามเนื้อ 5-10 นาที นวดด้วยน้ำมันร้อนเบาๆ ห้ามบีบหรือขยำ