Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ป่วย Colostomy (การรับประทานอาหาร (รับประทานอาหารให้เป็นเวลา…
การพยาบาลผู้ป่วย Colostomy
คำนิยาม
หมายถึง การผ่าตัดนำลำไส้ใหญ่ออกมาเปิดทางหน้าท้อง เพื่อเป็นทางออกของอุจจาระ โดยมีรูเปิดทางหน้าท้อง เรียกว่า stoma
แบ่งออกเป็น 2 แบบ
แบบชั่วคราว (Temporary Colostomy หรือ Loop Colostomy ) มีจุดมุ่งหมายให้เป็นทางผ่านของ อุจจาระชั่วระยะเวลาหนึ่ง เพื่อรักษาโรคของลำไส้ใหญ่ส่วนที่อยู่ต่ำจากช่องเปิดของลำไส้ลงไป เช่น รักษาโรคลำไส้ใหญ่อักเสบ หรือลำไส้ใหญ่ได้รับการกระทบกระเทือนมาก เป็นต้น และ เมื่อ ลำไส้ใหญ่ส่วนที่มีพยาธิสภาพได้รับการรักษาให้หายเป็นปกติแล้วก็จะทำผ่าตัดปิดcolostomy เพี่อให้ ผู้ป่วยถ่ายอุจจาระทางทวารหนักตามปกติได้
แบบถาวร (Permanent Colostomy) ส่วนมากทำผ่าตัดในรายที่เป็นมะเร็งของลำไส้ใหญ่ โดยการตัดเอาลำไส้ส่วนที่มีพยาธิสภาพออกในกรณีที่ไม่สามารถตัดเย็บต่อลำไส้ ส่วนที่มีพยาธิสภาพของโรคได้จะต้องผ่าตัดทั้งทางทวารหนักและทางฝีเย็บ เพื่อเอาส่วนของลำไส้ที่ดีเหนือส่วนที่มีพยาธิสภาพของโรคมาเปิดออกทางหน้าท้องสำหรับเป็นทางขับถ่ายอุจจาระตลอดชีวิต
ข้อบ่งชี้ในการทำ Colostomy
เพื่อลดแรงตันใน colon และ ระบายอุจจาระเหนือบริเวณที่ colon อุดตัน
เพี่อไม่ให้อุจจาระผ่านรอยต่อ colon ซึง อาจรั่วหรือไม่ให้ผ่านบริเวณที่เป็น fistula เช่น recto- vaginal fistula ลำไส้ใหญ่หลังผ่าตัดได้
เพื่อทำหน้าที่แทน anus ในผู้ที่ทำ abdominoperineal resection หรือในกรณีทีที่ยังไม่ สามารถต่อลำไส้ใหญ่หลังผ่าตัดได้
การพยาบาล
การทำความสะอาดช่องเปิดของลำไส้
ระยะที่ 1 หลังผ่าตัด 4-5 วัน ทำความสะอาดแบบการทำแผลด้วยเทคนิคปราศจากเชื้อเพื่อป้องกันการติดเชื้อของแผลผ่าตัด เปลี่ยน colostomy bag เมื่อมีอุจจาระประมาณ 1/3 หรือ ½ ของถุง
ระยะที่ 2 หลังผ่าตัด 7-10 วัน แผลผ่าตัดจะเริ่มติดดี และเริ่มมีอุจจาระออกทาง stoma ให้ใช้สำสีสะอาด และน้ำต้มสุกทำความสะอาด stoma และผิวหนังรอบๆ แล้วซับให้แห้งปิดด้วยถุงรองอุจจาระ
ระยะที่ 3 หลังผ่าตัด 6-8 สัปดาห์ แผลจะยุบบวมและมีขนาดคงที่
ระยะนี้ไม่สามารถทำความสะอาดด้วยน้ำ และสบู่อ่อน ขณะอาบน้ำสามารถทำความสะอาดเหมือนการล้างทวารหนักตามธรรมดา
การรับประทานอาหาร
รับประทานอาหารให้เป็นเวลา เพื่อให้ถ่ายอุจจาระเป็นเวลา ทั้งนี้ควรแนะนำให้ทราบถึงระยะเวลาที่อาหารเคลื่อนจากปากถึงลำไส้ใหญ่ประมาณ 6 ชั่วโมง เพื่อช่วยให้ควบคุมการขับถ่ายได้ รวมถึงมีประโยชน์ต่อการกำหนดเวลาให้เหมาะสมในการเดินทางได้
ควรสังเกตชนิดของอาหารชนิดใดทำให้มีอาการท้องเสียหรือท้องผูก
อาหารที่ช่วยให้อุจจาระเป็นก้อนควบคุมอาการท้องเดิน ได้แก่ กล้วย เนยแข็ง มันฝรั่ง เป็นต้น
อาหารที่ช่วยให้อุจจาระเหลว หรือทำให้มีอาการท้องเสีย ได้แก่ แอลกอออล์ ถั่วแห้ง บร็อกโคลี่ อาหารที่มีมัน ผักใบเขียว กะหล่ำปลี กะหล่ำดอก อาหารรสจัด นม น้ำผลไม้
หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดกลิ่น ปลา ไข่ หน่อไม้ฝรั่ง กระเทียม เครื่องเทศ ผักตระกูลกะหล่ำ สะตอ ผักกระถิน ชะอม อาหารที่ลดกลิ่น ได้แก่ คะน้า ตำลึง ผักบุ้ง โยเกิร์ต
หลีกเลี่ยงอาหารที่ทำให้เกิดแก๊ส เช่น ไข่ หน่อไม้ น้ำอัดลม กะหล่ำปลี การเคี้ยวหมากฝรั่ง สูบบุหรี่ การเคี้ยวอาหารปิดปากไม่สนิท,การดูดน้ำจากหลอด และนอนปิดปากไม่สนิทเวลาหลับ เป็นสาเหตุให้มีแก๊สในลำไส้มากเกินไป
การออกกำลังกาย
หลังผ่าตัด 6สัปดาห์แรก สามารถใช้ชีวิตประจำวันได้ ทั้งเรื่องงานอาชีพ เล่นกีฬาเริ่มจากกีฬาเบาๆ เลี่ยงกีฬาที่ใช้กล้ามเนื้อหน้าท้อง
คำแนะนำ
อาจใช้เข็มขัดหรือผ้าพันหน้าท้องเจาะช่องเปิดทวารใหม่ไว้ เพื่อป้องกันการรั่วซึมขณะเล่นกีฬา หรือในขณะทำกิจกรรมที่ต้องการความแน่นกระชับของถุงรองรับ แต่ต้องระวังการยกของหนักเพื่อป้องกันการไส้เลื่อนและลำไส้ยื่น
เพศสัมพันธ์
มีเพศสัมพันธ์ได้ใน 6-8 สัปดาห์หลังผ่าตัด
โดยผู้ป่วยหมั่นรักษาความสะอาดส่วนบุคคลทำความสะอาด หรือเปลี่ยนถุงอุจจาระหรือใช้ถุงคลุมโคลอสโตมีไว้ก่อนมีกิจกรรมทางเพศ รวมทั้งการใช้ผ้าพันรอบลำตัว ปิดทวารใหม่จะช่วยให้มั่นใจเพิ่มขึ้น