Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การบำบัดรักษาด้วยยาทางจิตเวช (Psychopharmacology) (ยารักษาอาการชัก…
การบำบัดรักษาด้วยยาทางจิตเวช (Psychopharmacology)
ยารักษาโรคจิต (Antipsychotic Drugs/ Major Tranquillizers)
Typical antipsychotic drugs หรือ Dopamine Antagonists (DA)
1.1 กลุ่ม Aliphatic Phenothiazine
มีฤทธิ์ Sedative สูง มีฤทธิ์ข้างเคียงทาให้ความดันโลหิตต่ำมากกว่ายาชนิดอื่น
Chlorpromazine (Largactil) 25 mg, 50 mg, 100 mg, 200 mg
1.2 กลุ่ม Piperazine Phenothiazine
มีฤทธิ์ Sedative ปานกลาง มี Extrapyramidal Symptoms น้อย แต่มีฤทธิ์ข้างเคียง Anticholinergic สูงกว่ายาอื่น
Thioridazine (Melleril, Tidazine, Thiomed) 10 mg, 25 mg, 50 mg, 100 mg
1.3 กลุ่ม Piperazine Phenothiazine
มีฤทธิ์ Sedative ต่า แต่ Extrapyramidal Symptoms สูง ลดความคิดหลงผิด และประสาทหลอนได้ดี
Perphenazine (Trilafon, pernazine, Pernamed) 2 mg, 4 mg. 8 mg
Trifluoperazine (Stelazine, Triflazine, Psyrazine) 1 mg, 2 mg, 5 mg, 10 mg
Fluphenazine (Fendec, Phenezine, Prolixin) 25 mg/ml
1.4 กลุ่ม Thiozanthenes
Zuclopenthixol Acetate (Clopixol Acuphase) 50 mg/ml, 200 mg/ml
Flupenthixol Decanoate (Fluanxol Depot) 20 mg/ml, 40 mg/ml
1.5 กลุ่ม Butyrophenone
มี Potency สูง มีฤทธิ์ Sedative น้อยละมี Extrapyramidal Symptoms สูง ใช้ในการควบคุมอาการวุ่นวาย ก้าวร้าว ประสาทหลอน หลงผิด และ Mania
Haloperidol (Haldol, Halop, Haridol) ชนิดรับประทาน 0.5 mg, 2 mg, 5 mg, 10 mg และ ชนิดฉีด 5 mg/ml
Bromperidol (Impromen) 5 mg, 10 mg มีทั้งชนิดรับประทานและฉีด
Atypical antipsychotic drugs หรือ Serotonin-Dopamine Antagonists (SDA)
มีการตอบสนองต่อการรักษาและผลข้างเคียงประเภท Extrapyramidal Symptoms น้อยกว่ายากลุ่มเดิม แต่ราคาจะค่อนข้างสูงกว่า
Clozapine (Clozaril, Clopaze) 25 mg, 100 mg
Risperidone (Risperdal) 1 mg, 2 mg, 3 mg, 4 mg
Olanzapine (Zyprexa) 5 mg, 7.5 mg, 10 mg
Quetiapine (Seroquel) 25 mg, 100 mg, 200 mg
Ziprasidon (Geodon) 20 mg, 40 mg
Side effect
2กลุ่มอาการ
1.EPS
Pseudoparkinsonism/Parkinsonism
Acute Dystonia
Akathisia
Tardive dyskinesia
2.NMS
Fever
Encephalopathy
Vital sign unstable
Enzyne elevated
Rigidity of muscle
2ภาวะ
1.orthostatic hypotension
2.seizure threshold
3ระบบ
1.ประสาทอัตโนมัต
ปากแห้ง
ตาพร่า
ปัสสาวะลำบาก
ท้องผูก
2.ต่อมไร้ท่อ
หิวบ่อย กินจุ น้ำหนักเพิ่ม
ญ นมคัด หลั่งน้ำนม ประจำเดือนลด ความต้องการทางเพศลด
ช นมโต หลั่งอสุจิลดลง
3.เลือด
agranulocytosis ติดเชิ้อง่าย มีไข้
3.อวัยวะ
1.ผิวหนัง
ลมพิษ ผิวหนังอักเสบ
2.ตับ
ดีซ่าน
3.ตา
ตาพร่า
การพยาบาล
1.EPS
อธิบายให้ผู้ป่วยทราบว่าอาการเหล่านี้จะเกิดได้ในระยะแรกที่ได้รับยา
จะเกิดขึ้นชั่วคราวเท่านั้น จะหายไปได้เมื่อใช้ยาแก้แพ้ (Antiparkinson drugs)
ระวังการเกิดอุบัติเหตุ และการรบกวนผู้อื่น คอยดูแลการรับประทานอาหาร
คอยสังเกตอาการ ถ้าพบควรให้อาหารที่มีแคลลอรี่สูง อาหารอ่อน
ให้ผู้ป่วยพักผ่อนให้เพียงพอ
แนะนำผู้ป่วยให้พูดช้าๆ ให้ผู้ป่วยพูดถึงความรู้สึกเขาออกมา
2.NMS
คอยสังเกตการ ถ้าพบรีบรายงานแพทย์ทราบเพื่อให้การช่วยเหลือ
Anticholinergic side effect
ให้อมน้ำแข็งหรือจิบน้าบ่อยๆ
ไม่ควรขับรถจนกว่าอาการตาพร่าจะดีขึ้นระวังการพลัดตกหกล้มจากการมองเห็นไม่ชัด
จดบันทึกน้ำดื่มและปัสสาวะ
แนะนำให้ผู้ป่วยรับประทานอาหารที่มีกากใยมากๆ
Adrenergic side effect
แนะนำผู้ป่วยให้ลุกขึ้นอย่างช้าๆจากท่านอนเป็นท่านั่ง หรือท่านั่งเป็นท่ายืน
วัดความดันโลหิตท่านอนและท่ายืนเพื่อเปรียบเทียบกัน
5.Endocrine effect
แนะนำเรื่องอาหารและการออกกำลังกาย
6.Skin reaction
อาจจะหยุดยาชั่วคราว หรือให้ยาแก้แพ้
แนะนำผู้ป่วยให้ระวัง โดยใส่เสื้อแขนยาวหรือกางร่ม หรือใช้ยาทาผิวกันแสงแดดเมื่อจะออกไปข้างนอก
7.Hepatologic effect
สังเกตอาการดีซ่าน เช่น ตัวเหลือง ตาเหลือง
8.Hematologic effect
สังเกตอาการของผู้ป่วย เช่น เจ็บคอ มีไข้ รายงานให้แพทย์ทราบ
9.Effect on seizure threshold
คอยสังเกตอาการชักของผู้ป่วยที่อาจจะเกิดขึ้นได้
10.Ocular effect
คอยสังเกตอาการของผู้ป่วยและถ้าพบแนะนำให้ผู้ป่วยระวังการเคลื่อนไหว เพราะอาจพลัดตกหกล้มทำให้บาดเจ็บได้
ยารักษาอาการชัก (Anticonvulsant Drug)
Valproic Acid (Depakene) Capsule 250 mg Syrup 250 mg/5 ml
2.Phenytoin (Dilantin) Suspension 30 mg/5 ml, 125 mg/5 ml
Clonazepam (Klonopin) Tablets 0.5 mg, 1 mg, 2 mg
Primidone (Mysoline) Tablets 50 mg, 250 mg
Carbamazepine (Tegretol) Tablets 200 mg
ผลข้างเคียง
อาจมีอาการเหงือกบวม คลื่นไส้ ผื่นแดง ง่วง มึนงง ซึม ตาพร่า กล้ามเนื้ออ่อนแรง