Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้สูงอายุ(การใช้ยา) (ผลข้างเคียง (:star: ยาที่มีฤทธิ์…
การพยาบาลผู้สูงอายุ(การใช้ยา)
ผลข้างเคียง
:star: ยาที่มีฤทธิ์ anticholinergic
ส่วนใหญ่ใช้รักษา Parkinson ภาวะซึมเศ้ร้า ความผิดปกติด้านจิต หัวใจเต้นผิดปกติ หอบหืด กลั้น ปสว.ไม่อยู่ ท้องเสีย
ยาที่มีฤทธิ์ anticholinergic จะทำให้หลั่ง secretion ลดลงการเคลื่อนไหวของอวัยวะในระบบทางเดินอาหารช้าลง ม่านตาขยาย ใจเต้นเร็ว ทนอากาศร้อนไม่ได้ ง่วงนอน เวียนหัว สับสน
1.1 กลุ่ม anticholinergic
ต่อระบบประสาทส่วนปลาย : ปากแห้ง เยื่อบุช่องปากถูกทำลาย ฟันผุ ม่านตาขยายทำให้การปรับตัวต่อแสงช้าลงและการมองเห็นบกพร่อง เสี่ยงต่อพลัดตกหกล้ม อาจมีผลต่อผู้ที่เป็นต้อหินชนิดมุมแคบเกิดอาการขึ้นเฉียบพลัน
ต่อระบบทางเดินอาหาร : เคลื่อนไหวช้าลง อาจทำให้เกิดอาการท้องผูก หรืออุจาระแข็งตัวอุอตัน หัวใจเต้นเร็ว
ทำให้เกิด orthostatic hypotention อาจเป็นสาเหตุของการพัดตกหกล้ม มีผลต่อการควบคุมอุณหภูมิร่างกาย
กลั้นปสว.ไม่อยู่เนื่องจากยาไปปิดกั้นการทำงานของ cholinergic ที่ทำให้กระเพาะปสว.หดตัว
1.2 กลุ่ม anticholinergic
ต่อระบบประสาทส่วนกลาง : ง่วงนอน สับสน เพ้อ ไม่มีสมาธิ เสี่ยงต่อการพลัดตกหกล้ม กระดูกหัก บางรายสมองเสื่อมอยู่ก่อน ถ้าไดรับยาจะทำให้สับสนและความจำเสื่อมมากขึ้น
:tada: แก้ปวดชนิดเสพติด
ง่วงนอน สับสน หลงลืม หน้ามืดเป็นลม อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร ปวดหัว กลั้น ปสว.ไม่อยู่ กดการหายใจ
ยาที่ทำให้ง่วง สับสนคล้ายอาการสมองเสื่อม :star: codeine morphine oxycodone propoxyphene meperidine ยา meperidine อาจสะสมในร่างกายคนแก่ที่การทำงานของไตลดลง และเป็นสาเหตุของอาการเพ้อคลั่ง กระสับกระส่าย สับสน ดังนั้นขนาดยาที่ให้ควรเป็น 1/3 ควรเลือกใช้กลุ่มอื่นก่อนค่อยใช้กลุ่มนี้
:<3: กลุ่ม Benzodiazepines
รักษาอาการนอนไม่หลับ วิตกกังวลหรือกระวนกระวาย คนแก่ไวต่อการฤทธิ์ข้างเคียงของยากลุ่มนี้ จึงต้องให้ยาในขนาดที่ต่ำ
ยาที่ออกฤทธิ์สั้น เช่น ยา Ativen(Lorazepam) and serex(oxazepam) เหมาะกับคนแก่ เพราะยาละลายในไขมันได้น้อย จึงสะสมในร่างกายน้อยกว่า ผลข้งเคียงน้อย ถ้าหยุดยาทันทีจะเกิดอาการถอนยา อาการถอนยาอาจเกิดขึ้นเมื่อใช้ยาเป็นเวลานาน 4-8 wk และจะกลับมามีอาการวิตกกังวลเหมือนเดิม กน.สั้นกระตุก เพ้อคลั่ง ชัก ดังนั้นต้องค่อยๆลดยา
ยาที่ออกฤทธิ์นาน เช่น diazepam flurazepam and cholrdiazepoxide ไม่ควรใช้กับผู้สูงอายุ เพราะยาสะสมในร่างกายมากทำให้เกิดผลข้างเคียงมาก เช่น สับสน
ฤทธิ์ข้างเคียง : ซึมหลับ เดินเซ พูดลำบาก กะระยะไม่ค่อยได้ สับสน :champagne:
:checkered_flag: digoxin
รักษาความผิดปกติของการเต้นหัวใจและภาวะหัวใจวาย อันตรายได้ถ้าใช้โดยไม่รอบคอบ
ละลายในน้ำ คนแก่มีปริมาณน้ำลดลง ทำให้ความเข้มข้นของยาสูงขึ้น มีการเปลี่ยนแปลง เช่น การมองเห็นบกพร่อง(มองเห็นแสงสีเหลือง) syncope อ่อนเพลีย เบื่ออาหาร
ถ้าใช่กับยาขับ ปสว. ชนิด thiazide อาจทำให้โปตัสเซียมในเลือดลดลง ยิ่งกระตุ้นพิษยาเพิ่มขึ้น
:beer_mugs: ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์
นิยมรักษาข้ออักเสบ บรรเทาอาการปวดกน.
:!!: ibuprofen(motrin), naproxen(naprosyn), diclofenac sodium(voltaren), piroxicam(feldene), indomethancin(idocin) ไม่ควรใช้ยากลุ่มนี้กับยา asprin ในคนแก่ที่มีประวัติโรคกระเพาะและโรคซีด
ผลข้างเคียงที่สำคัญของยากลุ่มนี้ :red_flag: จะไปห้ามการหลั่ง prostaglandin ในทางเดินอาหาร อาจทำให้เกิดกระเพาะอาหารอักเสบถึงมีเลือดออก ดังคนแก่ที่ได้ยากลุ่มนี้ควรประเมิน hemoglobin/hematocrit และ obs อาการเลือดออกในระบทางเดินอาหาร
:forbidden: กลุ่ม beta-adrenergic blocking
แม้ใช้ได้ผลดีกับคนแก่ แต่ต้องเฝ้าระวัง เนื่องจากยานี้ละลายไขมันได้ดีทำให้สามารถผ่าน blood brain barrier เข้าไปในสมองได้ เช่น ยา Propranolol และทำให้เกิดอาการซึมเศร้า สับสน ง่วงนอน
คนแก่ที่ผิดปกติกก.การบีบตัวของหัวใจลดลง เช่น propranolol or nadolol ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้ ทำให้หลอดเลือดเกร็ง ส่งผลให้คนแก่ที่มีโรคระบบทางเดินหายใจมีอาการเลวลง ทำให้ความรู้สึกทางเพศลดลง หัวใจเต้นช้า BP ต่ำ อาเจียน ท้อร่วง