Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้มีความผิดปกติทางจิต (ความผิดปกติด้านบุคลิกภาพ (สาเหตุ…
การพยาบาลผู้มีความผิดปกติทางจิต
ความผิดปกติด้านบุคลิกภาพ
ความหมาย
แบบแผนของพฤติกรรมและการดำเนินชีวิต ที่เบี่ยงเบนไปจากวัฒนธรรมของบุคคลนั้นๆ และเป็นไปอย่างถาวร (APA, 2000 อ้างใน Mohr, 2006.)
อุบัติการณ์
พบประมาณ 0.5% - 3% ของประชากรทั่วไป ขึ้นอยู่กับแต่ละชนิดของความผิดปกติ และพบสูงถึง 20%ของผู้ป่วยจิตเวช (Fortinash and Holoday,2007.)
สาเหตุ
Biological factors
กรรมพันธุ์
พบได้สูงในแฝดไข่ใบเดียวกัน
Neurotransmitter dysregulation
ระดับ serotonin ต่ำ
ระดับ dopamine สูง
Psychosocial / Environment stressors
การเลี้ยงดูของพ่อแม่
ตามใจเกินไป
เข้มงวดไป
ทอดทิ้ง
ทารุณกรรม/ลงโทษ
Psychoanalytic factors
ความไม่เหมาะสมของพัฒนาการในระยะต่างๆตามทฤษฎี Psychosexual development ของ Freud (oral, anal, phallic stages)
ชนิดของความผิดปกติทางด้านบุคลิกภาพ (Categories of Personality Disorders)
Cluster A มีพฤติกรรมแบบแปลกประหลาด (Eccentric)
Paranoid personality disorders
Schizoid personality disorders
Schizotypal personality disorders
Cluster B มีการแสดงออกทางอารมณ์ผิดปกติ หรือเหมือนแสดงละคร
Antisocial personality disorders
Borderline personality disorders
Histrionic personality disorders
Narcissistic personality disorders
Cluster C มีความหวาดกลัวหรือความวิตกกังวลอย่างสูง (Fearful – anxious)
Obsessive-compulsive personality disorders
Avoidant personality disorders
Dependent personality disorders
ความผิดปกติทางเพศ
Sexual dysfunctions(ภาวะบกพร่องทางเพศ)
มีอาการมากกว่า 6 เดือน
มีอาการมากกว่าร้อยละ 75
ไม่เกี่ยวกับการเจ็บป่วยทางกาย
โรคในกลุ่มนี้มีดังต่อไปนี้
delayed ejaculation คืออาการหลั่งอสุจิช้าหรือไม่สามารถหลั่งอสุจิได้
Erectile Disorder คืออาการองคชาตไม่มีการแข็งตัว
Female Orgasmic Disorder คืออาการที่เพศหญิงไม่เกิดความรู้สึกถึงจุดสุดยอด
Female Sexual Arousal Disorders คืออาการตื่นตัวทางเพศต่ำหรือกามตายด้านในหญิง
Genito-pelvic pain/penetration disorder คืออาการเจ็บบริเวณอวัยวะเพศหรือช่องท้องส่วนล่างเมื่อมีความพยายามจะสอดใส่
male hypoactive sexual desire disorder คืออาการที่เพศชายมีการลดลงหรือไม่มีความต้องการทางเพศ
premature (early) ejaculation คืออาการหลั่งอสุจิเร็วเกินไป
substance/medication-induced sexual dysfunction คืออาการที่มีความผิดปกติในด้านเพศโดยมีความเกี่ยวข้องทางช่วงเวลากับการใช้ยาหรือสารเสพติด
การรักษา
การรักษาด้วยยา ในกรณีของความผิดปกติของการแข็งตัวขององคชาต
ยาในกลุ่ม phosphodiesterase-5 inhibitor ได้แก่ verdanafil,tadalafil เป็นยาหลัก
พฤติกรรมบำบัด assertive training เพื่อช่วยฝึกให้ผู้ป่วยบอกความต้องการในเรื่องเพศได้อย่างเหมาะสม
Gender dysphoria
วินิจฉัย
ผู้ป่วยรู้สึกว่าตนเองเป็นอีกเพศหนึ่ง ซึ่งแตกต่างกับเพศที่ถูกกำหนดมาแต่กำเนิด โดยมีระยะเวลาไม่ต่ำกว่า6เดือน
ภาวะในข้อ1ทำให้ผู้ป่วยทุกข์ใจอย่างมากหรือส่งผลเสียต่อการใช้ชีวิตด้านต่างๆ
การดูแลรักษา
หากตรวจพบโรคทางกายหรือความผิดปกติของพัฒนาการต้องส่งปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
ส่งเสริมพัฒนาการทางเพศตามปกติ
กรณีเป็นผู้ที่มีภาวะรักร่วมเพศที่ผ่านขั้นตอนตามข้อ1-2แล้ว ให้ความรู้ความเข้าใจ การปรับตัว การแสดงออกในสังคม การทำความเข้าใจตนเอง
หลังจากรักษาเบื้องต้นทางจิตใจและสังคมแล้ว ผู้ป่วยยังคงต้องการแปลงเพศ จิตแพทย์จะให้ความรู้เรื่องโรคและการแปลงเพศ ให้คำปรึกษาผู้ป่วยและครอบครัว จากนั้นจะให้ผู้ป่วยทดลองใช้ชีวิตแบบเพศใหม่ 1 ปี
ระหว่างนี้ผู้ป่วยจะกินฮอร์โมนเพศไปด้วย หากผู้ป่วยยังคงไม่เปลี่ยนใจ จะปรึกษาจิตแพทย์คนที่2เพื่อการวินิจฉัยโรค หากพบว่าผู้ป่วยไม่มีปัญหาทางจิตเวชใดๆ แล้วจึงปรึกษาแพทย์ผู้ผ่าตัดแปลงเพศต่อไป
Paraphilic disorders (ภาวะเบี่ยงเบนทางเพศ)
anomalous activity preference
Voyeuristic disorder (ชอบแอบมองคนเปลือยกายหรือร่วมเพศ )
Exhibitionistic disorder (ชอบอวดอวัยวะเพศให้คนแปลกหน้า ที่ไม่ได้คาดคิด )
Sexual Masochism disorder (พึงพอใจทางเพศจากการที่ตนเองได้รับความเจ็บปวด )
Sexual Sadism disorder (พึงพอใจทางเพศจากการทำให้ผู้อื่นเจ็บปวด )
anomalous target preference
Pedophilic disorder (พึงพอใจกับเด็ก )
Fetishistic disorder (พึงพอใจกับวัตถุ )
Transvestic disorder (พึงพอใจใส่เครื่องแต่งกายเพศตรงข้าม)
การรักษา
การใช้ยา ใช้หลักการลดระดับ testosterone เพื่อลดกิจกรรมทางเพศ เรียกว่า chemical castration
รักษาโดยจิตบำบัด cognitive behavioral therapy
ความผิดปกติของการนอนหลับและการตื่น (sleep-wake disorder)
แบ่งตาม DSM5
โรคนอนไม่หลับ (insomnia disorder) อาการหลักได้แก่ นอนหลับยาก นอนหลับไม่สนิทหรือตื่นบ่อยๆกลางดึกหรือมีการตื่นนอนเร็วกว่าปกติ
โรคนอนหลับมากผิดปกติ(hypersomnolence disorder) มีอาการง่วงนอนหรือนอนหลับมากกว่าปกติ รู้สึกเหมือนนอนไม่พอ ไม่สดชื่น ทั้งที่ได้นอนหลับตอนกลางคืนอย่างเต็มที่ตั้งแต่7ชั่วโมงขึ้นไป
โรคลมหลับ(narcolepsy) ง่วงนอนมากเกินไป ไม่สามารถต้านทานความง่วง
ที่เกิดขึ้นได้อย่างรวดเร็วได้
กลุ่มโรคนอนหลับจากปัญหาการหายใจ(breating-related sleep
disorder) ผู้ป่วยขาดหายใจเป็นช่วงหรือลมหายใจลดลงจนเป็นผลให้ระดับออกซิเจนในเลือดน้อยลง
ความผิดปกติจากวงจรเวลาการนอนหลับและการตื่น(circadian rhythm
Sleep-wake disorder) ทำให้การง่วงนอนเกิดขึ้นไม่เหมาะสมกับช่วงเวลาที่สามารถนอนหลับได้
โรคการตื่นตัวผิดปกติขณะนอนหลับในช่วงไม่มีการกลอกลูกตาอย่างรวดเร็ว(non-
Rapid eye movement sleep arousal disorder)แบ่งเป็น2ชนิดคือ ชนิดละเมอเดิน(sleep walking type) และชนิดฝันผวา(sleep terror)
โรคฝันร้าย(nightmare disorder)
โรคผิดปกติของพฤติกรรมการนอนหลับในช่วง rem sleep (rapid eye movement sleep behavior disorder) เคลื่อนไหวร่างกายตามความฝัน
โรคขาอยู่ไม่สุข(restless legs syndrom)
โรคการนอนที่เกิดจากสารหรือยา (substance/medication-induced sleep disorder)
การรักษา
ยานอนหลับ ในปัจจุบันใช้ยาในกลุ่ม benzodiazepines
ความจำบกพร่อง เสี่บงต่อภาวะสุขภาพ
ยาต้านเศร้า(antidepressants)และผลต่อการนอนหลับ
amitriptyline
clomipramine
imipramine
การแก้ไขการรู้การเข้าใจและพฤติกรรม cognitive-behavioral therapy
ให้การศึกษาเรื่อง sleep hygine
ควบคุมการกระตุ้น
จำกัดการนอน
บุคคลที่มีปัญหาด้านการรับประทานอาหาร
สาเหตุ (Etiology)
ปัจจัยทางชีววิทยา (Biological factors)
พันธุกรรม
ขนาดของ ventricles ใหญ่กว่าปกติ ปริมาณของสารสื่อประสาทหลายชนิดในน้ำไขสันหลังผิดปกติ
ปัจจัยทางจิตสังคม (Psychosocial factors)
พัฒนาการทางด้านจิตใจ
มีบุคลิกลักษณะแบบย้ำคิด (obsessiveness) และเป็นคนที่สมบูรณ์แบบ (perfectionism)
สื่อมวลชนและแฟชั่น
เกณฑ์การวินิจฉัย Anorexia nervosa ตามเกณฑ์ DSM V
A. การจำกัดปริมาณพลังงานที่สัมพันธ์กับความต้องการ นำไปสู่น้ำหนักตัวที่ต่ำอย่างมีนัยสำคัญในบริบทของ อายุ เพศวิถีการพัฒนาการตามวัยและสุขภาพร่างกาย น้ำหนักต่ำอย่างมีนัยสำคัญถูกกำหนดให้เป็นน้ำหนักที่น้อยกว่าปกติเล็กน้อยหรือสำหรับเด็กและวัยรุ่นน้อยกว่าที่คาดไว้เล็กน้อย
B. ความกลัวที่เพิ่มขึ้นของการเพิ่มน้ำหนักหรือกลายเป็นไขมันหรือพฤติกรรมถาวรที่รบกวนการเพิ่มน้ำหนักแม้ว่าจะมีน้ำหนักต่ำอย่างมีนัยสำคัญ
C. การรบกวนในลักษณะที่น้ำหนักหรือรูปร่างของร่างกายเป็นประสบการณ์มีอิทธิพลต่อน้ำหนักตัวหรือรูปร่างที่ไม่เหมาะสมต่อการประเมินตนเองหรือการขาดการรับรู้ถึงความร้ายแรงของน้ำหนักตัวต่ำในปัจจุบัน
ชนิด
Binge eating/purging type: ในช่วงที่เป็น Anorexia Nervosa บุคคลผู้นั้นจะมีพฤติกรรมการรับประทานครั้งละมากๆ หรือขับอาหารออกจากร่างกาย (binge eating or purging behavior)
Restricting type : ในช่วงที่เป็น Anorexia Nervosa บุคคลผู้นั้นไม่มีการรับประทานครั้งละมากๆ หรือมีการขับอาหารออกจากร่างกาย
เกณฑ์การวินิจฉัย Bulimia nervosa ตามเกณฑ์ DSM V
A ในช่วงที่มีการรับประทานอาหารมากขึ้น มีลักษณะ 2 อย่างดังนี้
การรับประทานในระยะเวลาที่ไม่ต่อเนื่อง (เช่น: ภายในระยะเวลา 2 ชั่วโมง) จำนวนอาหารที่มีปริมาณมากกว่าสิ่งที่คนส่วนใหญ่จะกินในระยะเวลาเดียวกันภายใต้สถานการณ์ที่คล้ายคลึงกัน
ความรู้สึกขาดการควบคุมการกินในแต่ละช่วง
B. พฤติกรรมการชดเชยที่ไม่เหมาะสมเกิดขึ้นซ้ำ ๆ เพื่อป้องกันไม่ให้น้ำหนักเพิ่มขึ้นเช่นการอาเจียนด้วยตนเอง การใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะหรือยาในทางที่ผิด การอดอาหาร หรือออกกำลังกายมากเกินไป
C. การกินและพฤติกรรมการชดเชยที่ไม่เหมาะสมทั้งคู่ เกิดขึ้นโดยเฉลี่ยอย่างน้อยสัปดาห์ละครั้งเป็นเวลาสามเดือน
D. การประเมินตนเองนั้นได้รับอิทธิพลจากรูปร่างและน้ำหนักอย่างไม่เหมาะสม
E. ความผิดปกติไม่ได้เกิดขึ้นเฉพาะในช่วงที่มีอาการAnorexia Nervosa
ชนิด
Purging type: ในช่วงที่เป็น Bulimia Nervosa บุคคลผู้นั้นจะทำให้ตนเองอาเจียน ใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ ยาสวนถ่าย
Nonpurging type : ในช่วงที่เป็น Bulimia Nervosa บุคคลผู้นั้นจะมีพฤติกรรมเพื่อชดเชยการกินมากที่ไม่เหมาะสม เช่น การอดอาหาร หรือออกกำลังกายอย่างหักโหม แต่ไม่มีการทำให้ตนเองอาเจียน ใช้ยาระบาย ยาขับปัสสาวะ ยาสวนถ่าย
ทศพล ศรีวรมย์ เลขที่ 17 24B
593020110999