Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้ที่มีความผิดปกติ ทางด้านบุคลิกภาพ (Personality disorder)…
การพยาบาลผู้ที่มีความผิดปกติ
ทางด้านบุคลิกภาพ
(Personality disorder)
ความผิดปกติทางด้านบุคลิกภาพ หมายถึง แบบแผนของพฤติกรรมและการดำเนินชีวิต ที่เบี่บงเบนไปจากวัฒนธรรมของบุคคลนั้นๆ และเป็นไปอย่างถาวร
สาเหตุ
Neurotransmitter dysregulation
Serotonin มีระดับต่ำในผู้ที่มีพฤติกรรมพยายามฆ่าตัวตาย
dopamine เพิ่มขึ้นในผู้ที่มีความผิดปกติของควมคิด และการรับรู้
Biological factors
พบความผิดปกติได้สูงในญาติสายตรง
พบได้สูงในฝาแฝดเหมือน
Psychosocial
ทอดทิ้ง/ทารุณกรรม
ความสัมพันธ์พ่อ-แม่-ลูกไม่ดี
ปล่อยตามใจ
อิทธิพลของคนใกล้ชิด การขาดที่พึ่ง ความยากจน การถูกกดขี่ หรือทารุณกรรมทางด้านจิตใจ
เข้มงวด/ลงโทษ
ชนิดของความผิดปกติทางด้านบุคลิกภาพ
Cluster B
ฺB2 Borderline personality disorder (อาการบุคลิกภาพผิดปกติชนิดก้ำกึ่ง)
ต้องมีอาการอย่างน้อย 5 อย่างขึ้นไป
พยายามหลีกเลี่ยงการถูกทอดทิ้ง
มีมนุษย์สัมพันธ์ไม่ดีอย่างมาก
มีความสับสนเกี่ยวกับเอกลักษณ์ของตน
มีอาการขาดการควบคุมอารมณ์
มีความคิดหรือพฤติกรรมซึ่งแสดงว่าไม่อยากมีชีวิตอยู่บ่อยๆ
อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย
มีความรู้สึกเงียบเหงาอยู่เสมอ
มีอารมณ์หงุดหงิดโกรธง่ายอยู่เป็นประจำ
มีความคิดหวาดระแวงหรืออาการดีสโซซิเอชั่นเมื่อมีความเครียด
B3 Histrionic personality disorder (บุคลิกเรียกร้องความสนใจ)
ต้องมี 5 ข้อขึ้นไป
มีการใช้รูปร่างหน้าตาเพื่อดึงดูดให้ผู้อื่นหันมาสนใจตนเองอยู่เสมอๆ
ลักษณะการพูดจะเน้นเรื่องของอารมณ์ความรู้สึกมากเกิน และไม่มีเนื้อหาสาระ
อารมณ์ที่แสดงออกเปลี่ยนแปลงเร็วและไม่ลึกซึ้ง
การแสดงออกเหมือนเล่นละคร แสดงสีหน้าท่าทางมาก และมีการแสดงออกของอารมณ์มากเกินไป
ยั่วยวนทางเพศเกินควรหรือมีพฤติกรรมกระตุ้นความรู้สึกทางเพศ
ถูกชักจูงง่าย
รู้สึกอึดอัดเวลาที่ไม่ได้เป็นจุดสนใจ
เห็นความสัมพันธ์ที่มีกับผู้อื่นเป็นแบบใกล้ชิดกว่าที่เป็นจริง
B1 Antisocial personality disorder (บุคลิกต่อต้านสังคม)
ต้องมีอาการอย่างน้อย 5 ข้อ
ไม่เคารพกฎระเบียบของสังคม
พฤติกรรมหลอกลวง
หุนหันพลันแล่น
มีอารมณ์หงุดหงิดและก้าวร้าว
ไม่ให้ความสนใจต่อตนเองและผู้อื่น
ขาดความรับผิดชอบในหน้าที่การงาน
ไม่รู้สึกเสียใจต่อความผิดที่ได้กระทำลงไป
ฺB4 Narcissistic personality disorder (บุคลิกหลงตัวเอง)
ต้องมีอาการ 5 อย่างขึ้นไป
เห็นแก่ตัวและเอาเปรียบ โดยไม่คำนึงถึงความรู้สึกของผู้อื่น
ขาดความเข้าใจและเห็นใจ ไม่รับรู้ความต้องการของผู้อื่น
คิดว่าตนเองเป็นผู้มีสิทธิพิเศษกว่าคนอื่น
มีความคิดว่าผู้อื่นอิจฉาตนเอง
ต้องการการยกย่องชมเชยจากผู้อื่นอย่างมาก
หยิ่งยโส รสนิยมสูง
มีความเชื่อว่าตนเองควรจะอยู่ในกลุ่มคนที่มีสถานภาพทางสังคมสูง หรือตำแหน่งใหญ่โต
หมกมุ่นกับความสำเร็จ ความฉลาดหลักแหลม ความสวยงามของตนเอง
มีความคิดว่าตนเองเป็นคนสำคัญเหนือคนอื่น
Cluster C
C2 Dependent personality disorder (บุคลิกต้องพึ่งพา)
ต้องมีอาการ 5 ข้อขึ้นไป
ต้องพึ่งพาผู้อื่นอยู่เสมอ
ให้ผู้อื่นตัดสินใจเกี่ยวกับเรื่องสำคัญๆ
ไม่กล้าที่จะไม่เห็นด้วยกับผู้อื่น
หลีกเลี่ยงการทำงานที่ต้องตัดสินใจ
ยอมรับผู้อื่นแทบทุกเรื่อง
รู้สึกไม่สบายใจอย่างมากถ้าต้องอยู่ตามลำพัง
รีบหาสัมพันธภาพใหม่เมื่อความสัมพันธ์ที่มีอยู่เดิมสิ้นสุดลง
ครุ่นคิดและกังวลว่าตนจะถูกทอดทิ้ง
C3 Obsessive-compulsive personality disorder (บุคลิกครอบงำ)
ต้องมีอาการ 4 อย่างขึ้นไป
มีคุณธรรมสูง
มักจะเก็บของต่างๆไว้แม้เป็นของไม่มีค่า
ทำงานจริงจังพักผ่อนไม่เป็นและทะเยอทะยาน
ไม่ยอมมอบหน้าที่ของตนให้ผู้อื่นทำแทนเพราะไม่ไว้ใจ
ถือตามกฎเกณฑ์อย่างเคร่งครัด
เป็นคนตระหนี่ใจคอคับแคบ
เป็นคนเจ้าระเบียบละเอียดถี่ถ้วน
ไม่ยืดหยุ่นผ่อนปรนและดื้อรั้น
C1 Avoidant personality disorder (บุคลิกหลีกเลี่ยง)
ต้องมีอาการอย่างน้อย 4 อย่างขึ้นไป
มีข้อจำกัดในเรื่องการสร้างความสัมพันธ์
หมกมุ่นกับความคิดที่ถูกวิพากษ์วิจารณ์ หรือถูกปฏิเสธ
ไม่ยอมร่วมกิจกรรมกับผู้อื่น นอกจากคนในกลุ่มที่คุ้นเคย
รู้สึกว่าตนเองไม่มีความสามารถ ไม่สามารถเรียนรู้กิจกรรมใหม่ๆได้
หลีกเลี่ยงการเข้าสังคมหรือการทำงานร่วมกับผู้อื่น เนื่องจากกลัวผู้อื่นปฏิเสธ ทั้งๆที่ตัวเองต้องการเพื่อน
มองว่าตนเองเข้าสังคมไม่เป็น บุคลิกไม่ดี และมีข้อด้อยมากกว่าข้อดี
มีความลังเลในเรื่องที่จะต้องเสี่ยง หรือการทำกิจกรรมกับผู้อื่น
Cluster A
A2 Schizoid personality disorder (บุคลิกจิตเภท)
ต้องมีอาการ 4 ข้อขึ้นไป
ชอบทำงานตามลำพังคนเดียว
ไม่ชอบการมีเพศสัมพันธ์
หลีกเลี่ยงการมีมนุษย์สัมพันธ์กับผู้อื่น
มีกิจกรรมที่ให้ความสุขน้อยมาก
ไม่มีเพื่อนสนิท
กดเก็บความรู้สึกไม่ค่อยแสดงออก
มีอารมณ์เย็นชา
A3 Schizotypal personality disorder (บุคลิกแยกตัว เพี้ยน)
ต้องมีอาการอย่างน้อย 5 อย่าง
มีความคิดแปลกๆ เช่น ตาทิพย์หูทิพย์
มีการแปลสิ่งเร้าผิด (illusion)
คิดว่าผู้อื่นพูดถึงหรือนินทาเรื่องของตน
มีการพูดที่แปลกๆฟังไม่เข้าใจ
มีความหวาดระแวงสงสัย
ไม่ค่อยแสดงอารมณ์
มีพฤติกรรมแปลกๆ
ไม่มีเพื่อนสนิท
มีความกังวลอย่างมากเมื่ออยู่กับคนแปลกหน้า
A1 Paranoid personality disorder (บุคลิกหวาดระแวง)
เกณฑ์การวินิจฉัยต้องมีอย่างน้อย 4 อาการ
แปลเจตนาผู้อื่นในทางร้าย
มีความเคืองแค้นฝังแน่นในใจ
ไม่ใว้ใจผู้อื่น
มีความรู้สึกว่าผู้อื่นจะมาทำร้ายหรือทำลายชื่อเสียง
หมกมุ่นครุ่นคิดว่าเพื่อนหรือผู้ร่วมงานไม่ซื่อสัตย์
มีความระแวงว่าคู่ครองจะนอกใจ
หวาดระแวงว่าผู้อื่นจะทำร้ายหรือหลอกลวง
การบำบัดรักษา
จิตบำบัด (Psychotherapy)
เป็นการรักษาทางด้านจิตใจ โดยช่วยให้ผู้ป่วยเกิดความเข้าใจตนเอง เข้าใจปัญหา หาวิธีการที่จะปรับตัวให้เหมาะสมกับสังคมและสิ่งแวดล้อมที่เผชิญอยู่
การรักษาด้วยยา (Psychopharmacology)
ยาลดอารมณ์เศร้า (Antidepressant)
ยาต้านโรคจิต (Antipsychotic)
ยาคลายกังวล (Anti-anxiety)
พฤติกรรมบำบัด (Behavioral therapy)
เป็นการมุ่งเน้นที่ทั้งสถานการณ์ความเครียดในปัจจุบัน และประสบการณ์ด้านลบในวัยเด็ก เรียนรู้ที่จะปรับเปลี่ยนพฤติกรรมของตนเองให้เกิดความสุขในชีวิตและเป็นที่ยอมรับในสังคม
นิเวศบำบัด (Milieu therapy)
ผู้ป่วยต้องเรียนรู้ที่จะปรับตัวอยู่ในสังคมตามสภาพแวดล้อมของตน