Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
การพยาบาลผู้สูงอายุที่มีปัญหา (ผิดปกติการมองเห็น (การเปลี่ยนแปลที่มีผล…
การพยาบาลผู้สูงอายุที่มีปัญหา
ผิดปกติการมองเห็น
การเปลี่ยนแปลที่มีผล
Lid elasticity diminished(หนังตายืดหยุ่นน้อยลง) ทำให้หนังตาบนตก และมีการม้วนตัวของเปลือกตา : ectropion(นอก) entropion(ข้างใน) ทำให้ตาปิดไม่สนิท และตาแห้ง :<3:
ptosis ขนตาเขี่ยตา, น้ำตาไหลตลอด, conjunctivitis, เกิดแผลที่ตาทำให้ปวด เพราะกระจกตามีเส้นประสาทมาเลี้ยง
:tada: แก้วตาขุ่น(lans opacity) : แสงผ่านจอประสาทตาได้น้อย ตามัว โดยเแพาะเมื่ออยู่ในที่แสงสว่าง >> ต้อกระจก
:tada: เลนตาดูดซับรังสี ultraviolet and Infrared : เลนตาสีเหลือง -ดูดแสงสีน้ำเงิน ม่วงไว้ ทำให้มองเห็นแสงสีนี้ไม่ชัด
:tada:ความยืดหยุ่นเลนลดลง : การปรับกำลังขยายเพื่อดูใกล้ๆผิดปกติ >> สายตายาว
:tada: ขนาดแอ่งด้านหน้าลูกตาลดลง : ความดันลูกตาเพิ่ม >> เสี่ยงต้อหิน
:tada: รูม่านตาเล็ก : การตอบสนองต่อแสงลดลง อาจใช้เวลามากกว่า 30 min หรือแสงจ้าก็มองไม่ชัด
:tada: Arcus senilis : กวนการมองเห็นกรณีรูม่านตาขยายมาก
:tada:ต่อมน้ำตาผลิตน้ำตาลดลง : ตาแห้ง ระคายเคือง
:tada: ท่อน้ำตาอุดตัน : หนังตาหย่อย, การกระพริบไม่ดี มีน้ำตาเอ่อ(wetering eyes)
:tada: จอประสาทตาเสื่อมที่เมคคูล่า(Macula degeneration) : การมองเห็นด้านหน้าหรือตรงกลางเสียไป ภาพเบี้ยว ตาบอดได้
:tada: เสื่อมของน้ำวุ้นตา คือ น้ำวุ้นตาเป็นก้อน : มองเห็นจุดหรือเส้นดำลอยด้านหน้า, เวลาหลับหรือที่มืดมองเห็นแสงวาบที่หางตา, ถ้าใหญ่ขึ้นแสดงถึงอาการของโรคจอประสาทตา , จอประสาทตาฉีกขาด
สายตายาว(Presbyopia)
แต่กำเนิด เกิดจาก ลูกตาเล็กแต่กำเนิด ทำให้วัตถุไกล เมื่อผ่านเข้าตาจะไปโฟกัสที่ด้านหลังของจอปรระสาท ถ้า accommodation ไม่ได้ทำงาน ทำให้ภาพที่เห็นไม่ชัด
ผู้สูงอายุ เกิดจาก ความสามารถของการปรับกำลังลดลง สส.การมองเห็นระยะใกล้ ระยะไกลอาจยังชัดอยู่
ประสิทธิภาพการปรับกำลังสายตาลดลง จาก สส.ความยืดหยุ่นของเลนส์ตา สส.ความแข็งแรงของ กนงควบคุมเลนตา
ตาแห้ง
สาเหตุ
ต่อมน้ำตาทำงานน้อย
การลอกตา, การผ่าต้อกระจก, ยารักษาต้อหิน ยาลด BP ยาแก้แพ้, DM ,ลม, แดด, เครื่องปรับอากาศ, ขาดvit.A :pen:
อาการ
ระคายเคือง คล้ายมีผง, มองไม่ชัด, ตาฝืดๆ ขี้ตาเป็นเมือก เส้น, แห้งนานทำให้ผิวตาดำไม่เรียบ ติดเชื้อง่าย, หากติดเชื้อ ตาดำจะเป็นแผล
การป้องกัน
เลี่ยงสถานที่อากาศแห้ง เย็นจัด, ปรับไม่ให้พัดลมโดนตา, กระพริบตาขณะทำงาน ดูTV คอม, เลี่ยงแสงจ้าลมแรง,
กลไก :checkered_flag:
น้ำตาสร้างไม่พอ > น้ำตาเข้มข้น > อักเสบ > แผลที่ดวงตา > ฟิล์มน้ำตาไม่คงตัว
รักษา
น้ำตาเทียม, ยาลดการอักเสบ, การอุดท่อน้ำตา, ผ่าตัดเปลือกตา
cataract ต้อกระจก
ผิดปกติของเลน และปลอกหุ้มเลนทำให้แสงผ่านเข้าไม่ได้ :fountain_pen: โปรตีนทำให้เลนส์ใสหรือแสงผ่าน ผู้สูงอายุโปรตีนจับเป้นก้อน ทำให้เลนส์ขุ่น
signs :fire:
:smiley: Blurred vision มองภาพซ้อน
:smiley: Nuclear sclerosis มี decreased vision ไกล > ใกล้
:smiley: Glare เห็นแสงเป็นแฉกๆ เมื่อมองแสงจ้า เกิดจากแสงมีการ scatter ที่ aging lane พบบ่อยที่ posterior subcapsular cataract
:smiley: Myopic shift พบในราย Nuclear sclerosis เกิดจาก increased thickness ของ lane
Nuclear sclerosis เกิด opacity(ความทึบแสง) ตรงกลางเลนมีสีเหลิงเพิ่มขึ้น ถ้ามากอาจกลายเป็นสีน้ำตาล brunescent cataract :!?:
Posterior subcapsular cataract พบ opacity ที่ Posterior cortical layer ชิดติด posterior capsular ซึ่งมักอยู่ที่ visual axis อาการ : Blurred vision มองภาพซ้อน, มี opacity ตรงกลาง visual axis มีผล decreased vision ได้มาก
Cortical catarace เกิด opacity ที่ lans cortex แบ่งเป็น immature, intumescent, mature และ Hypermature
types
:checkered_flag: normal lens
:checkered_flag: Immature : opacity ยังไม่สมบูรณ์ยังไม่มีผลต่อการมองเห็น
:checkered_flag: Mature : entire cortex เป็นสีขาวหมด เริ่มมีผลต่อการมองเห็น
:checkered_flag: Hypermature : cortical material leak ออกมานอก intact lens capsule การมองเห็นลดลง
การชะลอการเกิด
ควบคุม DM ให้ DTX 80-180 หรือ HbA1c < 7%
ควบคุม HT ให้ BP < 140-80
งดบุหรี่ เลี่ยงแสงแดด เลี่ยงยาหยอดตามาหยอดเอง หากมองเห็นไม่ชัด เหมือนมีหมอกให้มาหาหมอ
รักษา :black_flag:
ยา : ไม่แน่นอนว่าจะชะลอให้หายได้
ECCE = เอาเลนขุ่นออก เหลือเปลือกหุ้มเลนไว้ แล้วใส่เลนเทียม(แข็ง,อ่อน) ทำให้มีโอกาสเปลือกหุ้มเลนหลังขุ่นได้น้อยกว่า
ICCE = การดึงเลนส์ออกมา ทำให้ zonule ขาด จะได้เลนทั้งหมด รวมทั้ง capsule
โรคจอประสาทตาเสื่อม(AMD)
มีความผิดปกติที่จุดกลางรับภาพของจอประสาทตา(macula) ซึ่งไวต่อการมองเห็นมากที่สุด เกิดจากการขาดเลือดบริเวณ macula และมีการทำลาย rods & cones cells :check:
ความเสี่ยง
พันธุกรรม อายุมากกว่า 65 ปี
พบมากในคนผิวขาว ญ.>ช.
ได้รับแสงแดดมาก
บุหรี่ DM HT High cholesterol
ประเภท :star:
ตาแห้ง
macula(จุดกลางรับภาพ) เสื่อมสลาย บางลง มองเห็นค่่อยๆลดลงและเป็นไปอย่างช้า
ตาเปียก
เกิดจากเส้นเลือดงอกที่ใต้จอประสาทตา และเลือด สารเหลวจากเส้นเลือดรั่วซึม ทำให้ macula บวม>มองเห็นภาพตรงกลางบิดเบี้ยว>สส.การมองเห็น>ตาบอด :recycle:
อาการ :checkered_flag:
สส.การมองเห็นเฉพาะตรงกลางภาพ
มองเห็นภาพบิดเบี้ยว
มองเห็นภาพสีลดลง
ไวต่อแสงจ้ามาก
การป้องกัน :smiley:
ใส่แว่นกันแดง เลี่ยงการสูบบุหรี่
กินอาหารแบตาแคดรทีน โดยเฉพาะ lutein และ zeaxanthin เช่น แอปเปิ้ล บร็อกโครี ข้าวโพด แตงกว่า องุ่น มะม่วง ฟักทอง ผักโขม ถั่ว พริก ไข่แดง
รักษา
laser photocoagulation หรือ hot laser treatment : การใช้ลำแสงทำให้เกิดการเผาไหม้ที่จอประสาทตาที่มีความผิดปกติของหลอดเลือด:no_entry:
:beer_mugs: photodynamic therapy or PDT : ใช้ยา verteporfin(visudin) ร่วมกับเลเซอร์เย็น โดยยาจะทำให้หลอดเลือดที่ผิดปกติอุดตัน ปลอดภัยที่สุด
:black_flag: anti-vascular growth factor เข้าไปในวุ้นลูกตา ยับยั้งการงอกของเส้นเลือดที่ผิดปกติที่จอประสาทตา ทำให้การรั่วของหลอดเลือดช้าลง
การพยาบาล
:<3: เพื่อคงหน้าที่การมองเห็น
สวมหมวกปีกหน้า และแว่นกันแดด
ตรวจสุขภาพตาปีละ 1 ครั้ง
ต้อกระจกพบแพทย์
ตาแห้ง ต้องหยอดตาเทียม
ระคายเคืองให้ใช้ความเย็นประคบ เลี่ยงควันไฟ
:explode:เพื่อชดเชยการมองเห็น
อุปกรณ์ช่วยมองเห็น
ลดแสงจ้าขณะอ่านหนังสือ แสงเข้าซ้ายของคนถนัดขวา เข้าขวาคนถนัดซ้าย
แว่นขยายห่างจากหนังสือ 2 ซม.
ตัวหนังสือขนาดใหญ่ โคมไฟห่างจากวัตถุ 1-2 ฟุต
เลี่ยงอ่านหนังสือที่กระดาษผิวมัน
:fountain_pen:เพื่อป้องกันการเกิดอันตราย
แสงสว่างเพียงพอ
ใช้หลอดไฟสีขาวนวลขนาด 60-75 วัตน์ เหนือหัว
ม่านห้องน้ำควรเป็นสีใส
ม่านสีอ่อนที่หน้าต่าง เพื่อลดแสงเข้าตา
ติดไฟดวงเล็กที่ทางเดินตอนกลางคืน
พื้นต่างระดับควรมีสีต่างกันโดยใช้เทปโทนร้อนติด
โถส้วมสีตัดกับพื้นห้องน้ำ
glaucoma(ต้อหิน)
:fire:การตีบของท่อระบายน้ำภายในลูกตา ทำให้ความดันภายในลูกตาเพิ่มขึ้น ทำลายประสาทตา และ retina ทำให้ลานสายตาแคบ จนมืดหมดหรือตาบอด :silhouettes: คลำลูกตาจะรู้สึกว่าเเข็งเหมือนหิน
ชนิด
เฉียบพลัน/มุมปิด
ปวดตามาก ความดันในลูกตาสุง
ปวดหัว คลื่นไส้อาเจียน
ciliary body บวม
รูม่านตาขยาย เห็นแสงสีรุ้งรอบดวงไฟ :explode:
มองเห็นภาพมัวถึงมองไม่เห็น ถ้าไม่รักษาภายใน 1 วัน
เรื้อรัง/มุมเปิด
ปวดตาน้อย ความดันในลูกตาสูงตลอด
optic nerve and ratina ถูกทำลาย ทำให้ลายสายตาแคบ
เห็นแสงสีรุ้งมากเวลาตอนเช้า :champagne: