Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) (อาการ (ตรวจภายในอาจพบก้อนที่ปีกมด…
เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis)
ความหมาย
เยื่อบุมดลูกเจริญผิดที่ (Endometriosis) หมายถึง เยื่อบุโพรงมดลูกที่ไปเจริญเติบโตอยู่ผิดที่นอกโพรงมดลูก โดยอาจแทรกตัวอยู่ในผนังหรือกล้ามเนื้อมดลูก หรืออาจเล็ดลอดเข้าไปในช่องท้องจนไปเจริญเติบโตอยู่ตามอวัยวะต่างๆในอุ้งชิงกราน เช่น เยื่อบุช่องท้อง รังไข่ ผนังลำไส้ และผนังกระเพาะปัสสาวะ และบางครั้งอาจกระจายไปสู่อวัยวะที่อยู่ไกลออกไป เช่น กระบังลม ปอด และ ช่องเยื่อหุ้มปอด
อาการ
ตรวจภายในอาจพบก้อนที่ปีกมดลูก มีอาการกดเจ็บบริเวณด้านหลังมดลูก คลำพบก้อนตะปุ่มตะป่ำด้านหลังมดลูก
ประจำเดือนมาผิดปกติ เช่น ประจำเดือนมาไม่สม่ำเสมอเป็นระยะเวลานานหรือกระปริดกระปรอย
ภาวะมีบุตรยาก ซึ่งสัมพันธ์กับการเกิดพังผืดบริเวณท่อนำไข่ ส่งผลให้ท่อนำไข่บิดผิดรูปหรือมีการอุดตันจึงทำให้ไข่ตกออกมาจากรังไข่ไม่ได้ และบางครั้งอาการเจ็บจากการมีเพศสัมพันธ์ทำให้หลีกเลี่ยงการมีเพศสัมพันธ์ โอกาสตั้งครรภ์จึงลดน้อยลง
อาการปวด เช่น ปวดประจำเดือนมากผิดปกติ ปวดท้องน้อยเรื้อรัง เจ็บลึกในช่องคลอดเวลามีเพศสัมพันธ์ หรือปวดปัสสาวะตลอดเวลา ซึ่งอาจจะมีปวดร้าวไปที่หลัง ต้นขา หรือปวดร้าวลงก้น โดยอาจมีอาการอย่างใดอย่างหนึ่งหรือหลายอย่างร่วมกันก็ได้
สาเหตุ
สาเหตุการเกิดโรคยังไม่แน่ชัด พบบ่อยในสตรีวัยเจริญพันธุ์ เนื่องจากในช่วงที่มีประจำเดือนจะมีการสร้างเยื่อบุมดลูกให้หนาเพื่อรอรับการฝังตัวของไข่ที่ปฎิสนธิแล้ว แต่เมื่อไม่มีการฝังตัวของตัวอ่อนเกิดขึ้นเยื่อบุมดลูกก็จะหลุดลอกออกมาทางช่องคลอดกลายเป็นประจำเดือน เลือดส่วนหนึ่งจะไหลย้อนกลับและลงไปในอุ้งเชิงกรานด้านหลังมดลูก ซึ่งต่อมาจะฝังตัวผิดปกติอยู่ตามอวัยวะต่างๆ ในช่องท้อง เช่น ผนังลำไส้ ผนังกระเพาะปัสสาวะ หรืออวัยวะอื่นๆ ได้ และในกรณีที่ฝังตัวลึกอยู่ที่รังไข่จะทำให้เกิดถุงน้ำซึ่งภายในเป็นเลือดสีข้นเหมือนช็อกโกแลตสะสมอยู่จึงเรียกว่า “ช็อกโกแลตซีสต์”
การรักษา
การรักษาด้วยยา
1.ยาแก้ปวดกลุ่มที่มีฤทธิ์ต้านการอักเสบ เพื่อช่วยลดอาการปวดประจำเดือนและปวดท้องน้อย
2.ยาฮอร์โมน ปัจจุบันมีทั้งยากิน ยาฉีด หรือห่วงฮอร์โมนสำหรับใส่ในโพรงมดลูก ซึ่งมีฤทธิ์กดการตกไข่หรือควบคุมประจำเดือน
การผ่าตัด
1.การผ่าตัดผ่านกล้อง แผลผ่าตัดมีขนาดเล็ก ผู้ป่วยสามารถฟื้นตัวจากการผ่าตัดได้เร็วขึ้น แต่ต้องทำโดยแพทย์ที่มีความเชี่ยวชาญเฉพาะ
2.การผ่าตัดแบบเปิดหน้าท้อง จะใช้ในกรณีที่รอยโรคเป็นรุนแรงมีการยึดของพังผืดในอวัยวะสืบพันธุ์มาก ทำให้ไม่สามารถมีบุตรต่อไปได้และผู้ป่วยไม่ต้องการมีบุตรแล้ว แพทย์จะตัดเอามดลูกออกหรือตัดรังไข่ออกด้วย
การวินิจฉัย
การตรวจภายใน และ/หรือการตรวจทางทวารหนักเพื่อหาตำแหน่งและช่วยในการประเมินความรุนแรงของโรค
การตรวจด้วยเครื่องอัลตร้าซาวด์ โดยเฉพาะอย่างยิ่งทางช่องคลอดหรือทางทวารหนัก หรือแม้แต่การส่องกล้องผ่านทางหน้าท้องเพื่อตรวจดูภายในช่องท้องก็จะช่วยให้การวินิจฉัยแม่นยำขึ้น
1.ซักประวัติเกี่ยวกับการเจ็บป่วยและประวัติการมีประจำเดือน
การตรวจโดยการส่องกล้องตรวจในช่องท้องถือเป็นมาตรฐานในการวินิจฉัยโรค ซึ่งสามารถวินิจฉัยความรุนแรงของโรคได้ดี แต่ไม่สามารถทำในผู้ป่วยทุกรายได้ เนื่องจากเป็นหัตถการที่ต้องทำในห้องผ่าตัดและอาจมีภาวะแทรกซ้อนได้จึงต้องทำโดยแพทย์ที่เชี่ยวชาญเท่านั้น