ดัชนีอนามัย
หมายถึง เครื่องชี้บ่งภาวะสุขภาพอนามัยของชุมชนโดยมากเป็นการวัด
ด้านประปริมาณเพื่อแสดงถึงสุขภาพอนามัยของชุมชน ในด้านต่างๆ มีลักษณะเป็นได้ท้ังในรูปอัตรา อัตราส่วนและสัดส่วนในทางระบาดวิทยามักใช้ในรูปอัตราเป็นส่วนใหญ่ดัชนีอนามัยเป็นเครื่องชี้บ่งความถี่ของการเกิด การเจ็บป่วย
ความพิการ การตาย และ ภาวะสุขภาพอนามัยอื่นๆที่ เกี่ยวข้อง เช่น อัตราป่วยและอัตราตายด้วย โรคต่างๆการให้และการใช้ บริการอนามัยของชุมชน เป็นต้น
ประโยชน์ของดัชนีอนามัย
- ช่วยในการวัดการกระจายของโรคและแสดงแนวโน้มของการ เกิดโรคในชุมชน
- ใช้วิเคราะห์สถานการณ์ทางด้านอนามัย และปัญหาสุขภาพ อนามัยของชุมชน
- ใช้เป็นแนวทางในการวางแผนงานสาธารณสุขช่วยกำหนดเป้าหมายวัตถุประสงค์ และ การประเมินผลของแผนงาน
- ใช้ในการประเมินการจัดบริการสาธารณสุขและวัดผลการดำเนินงานตามโครงการต่างๆ ว่าได้ผลมากน้อยเพียงใด
- ช่วยในงานวิจัยและการศึกษาทางด้านระบาดวิทยาต่างๆ
แนวคิดพื้นฐานของดัชนีอนามัย
ชนิดของดัชนีอนามัย
- การหามาได้ (availability)
- ความสมบูรณ์ของการครอบคลุม (completeness of coverage)
- คุณภาพ (quality)
- ความมีอยู่ทั่วไป (universality)
- การยอมรับ (acceptability)
- ความง่าย (simplicity)
- การผลิตได้ใหม่ (reproducibility)
- ความจ าเพาะ (specificity)
9.ความไว (sensitivity)
- ความถูกต้อง (validity)
- ดัชนีอนามัยเกี่ยวกับการป่วย
- ดัชนีอนามัยเกี่ยวกับการตาย
- ดัชนีอนามัยอื่นๆที่เกี่ยวกับสุขภาพอนามัย
- ดัชนีอนามัยรวม
ดัชนีอนามัยเกี่ยวกับการป่วย
อุบัติการณ์(Incidence) : จำนวนผู้ป่วยใหม่ ที่เกิดขึ้นในระยะเวลาที่กำหนด
ความชุก(Prevalence) :จำนวนผู้ป่วยทั้งหมดทั้งมีอยู่(เก่าและใหม่) ในระยะเวลาที่กำหนด
อัตราป่วย (Attack rate) : สัดส่วนของประชากรที่มีภูมิไวรับที่ป่วยเป็นโรค
ดัชนีอนามัยเกี่ยวกับการป่วย
อุบัติการณ์(Incidence)
ความชุก(Prevalence)
อัตราป่วย (Attack rate)
อัตราป่วยระลอกสอง (secondary attack rate)
อัตราป่วยจำเพาะ (specific attack rate)
อัตราป่วยระลอกแรก (primary attack rate)
สัดส่วนสาเหตุการป่วย (proportional morbidity rate)
ดัชนีอนามัยเกี่ยวกับการตาย
อัตราตายอย่างหยาบ (crude death rate)
อัตราตายเฉพาะ/ จำเพาะ (specific death rate)
อัตราป่วยตาย (case fatality rate)
สัดส่วนสาเหตุการตาย(proportional mortality rate)
อัตราเด็กเกิดไร้ชีพ (fetal death rate)
อัตราส่วนเด็กเกิดไร้ชีพ (fetal death ratio)
อัตราตายก่อนและหลังคลอด (perinatal death rate)
อัตราตายของทารกแรกเกิด (neonatal mortality rate)
อัตราตายของทารกหลังระยะแรกเกิด (postneonatal mortality rate)
อัตราตายของทารก (infant mortality rate)
อัตราตายของมารดา (maternal mortality rate)