Leibniz (1646-1716)
reageerde op Locke.
geest geen wit papier, maar 'veined marble'. Kan wel gevormd worden, maar binnen aangeboren grenzen. Was het wel eens met empiristen dat ervaring de bron is van kennis. Zag dieren als ware empiristen omdat zij die aangeboren kenmerken (zoals ratio) niet bezaten.
Stelde bewustzijn voor op een continuüm, van apperceptie: bewustzijn, naar perceptie: ook bewust maar minder helder, tot petit perceptie: onder het niveau van bewustzijn.
dit impliceerde het onderbewustzijn en inspireerde Freuds werk, evenals onderzoek naar thresholds.