Umbilical vein catheter
คำจำกัดความ
การใส่สายสวนหลอดเลือดสะดือ หมายถึง การนำท่อสายยางชนิดพิเศษ สวนเข้าไปในหลอดเลือดดำใหญ่ทางสะดือจนถึงใกล้หัวใจ
ข้อบ่งชี้
- สำหรับวัด central venous pressure (CVP)
- สำหรับการทำหัตถการ Total และ Partial exchange transfusion
- สำหรับการให้สารน้ำและยาในกรณีฉุกเฉินหรือเร่งด่วน
- สำหรับให้สารน้ำที่มีความเข้มข้นสูง (hypertonic solution)
หรือให้ยากลุ่ม vasopressors
ข้อห้าม
มีการอักเสบหรือติดเชื้อบริเวณสะดือหรือภายในช่องท้อง
อุปกรณ์
- Set cut down 1 set
- สาย uvc no. 3.5/5
- Iris forcep
- Blade no. 11
- Povidine solution
- 0.9% NSS
- ผ้าผูกยึด
- T - way
- เสื้อกาวน์ 2 ชุด
- สะพาน tape bridge
- O2 sat monitor
- เชือก cord clamp
- Heparin (UAC)
- Syring 5 ml
- พลาสเตอร์
การดูแล
- ประเมินสภาพผู้ป่วยและวัดv/s
- สังเกตตำแหน่งของสายสวนอย่างน้อยเวรละ 1 ครั้ง ถ้ามีการเลื่อนหลุดจากเดิม รีบรายงานแพทย์ทราบทันที
- ทำควาสะอาดสะดือและสาย catheter ด้วย 70% alcohol เวรละครั้ง
- บันทึกลักษณะสารคัดหลั่งจากสะดือ
หลังใส่สายสวน (น้ำเหลือง หรือเลือด)
- สังเกตสีผิวนิ้วเท้าและขาของทารก
หากเป็นสีม่วงหรือขาวซีดหลังจากใส่สายสวน
รายงานแพทย์ทราบทันที
- สังเกตภาวะแทรกซ้อนจากการใส่สายสวน
ขั้นตอน
- บอกบิดามารดา ให้ข้อมูลและเซนใบยินยอม
- ล้างมือให้สะอาด
- จัดเตรียมอุปกรณ์
- จัดท่านอนหงายราบ ติด O2 sat monitor
- เช็ดทำความสะอาดบริเวรรอบสะดือด้วย Povidine solution
- วัดv/s ระหว่างที่ใส่สายสวนrecordทุก 15minx2 ครั้ง
ทุก 30minx2 ทุก 1hrx1ครั้งและทุก4hrหรือตามความจำเป็น
สังเกต bleeding,cyanosis,ปิดตำแหน่งที่ใส่สายสวน
ด้วย sterile gauze เมื่อไม่มี bleeding ตำแหน่งเหมาะสม
ให้ตรึงสายสวนด้วยสะพาน tape bridge
- รายงานแพทย์ ถ้า RR>60 ครั้ง/นาทีเหนื่อยหอบ
สีผิวคล้ำ ขาบวม ท้องอืด O2sat<95 %
- CXRและติดตามผล เพื่อดูว่าสายสวน
อยู่ในตำแหน่งที่เหมาะสมหรือไม่
- ต่อ Three ways ต่อสายสวน โดยอีกด้านต่อกับ
syring ขนาด 5 ml ที่บรรจุ 0.9% NSS เพื่อหล่อสาย
สวนไว้ในกรณีที่แพทย์ต้องดูดเลือดจากสายสะดือเพื่อ
ส่งตรวจทางห้องปฏิบัติการ
- จัดเก็บอุปกรณ์
position
complication
- Thrombolic or embolic phenomenon
- หัวใจเต้นผิดจังหวะ เนื่องจากใส่สาย
umbilical catheter ลึกเกินไปถึงหัวใจ
- necrotizing enterocolitis โดยเฉพาะถ้าคาสาย
umbilical venous catheter ไว้นานเกิน 24 ชม.
- การติดเชื้อ เนื่องจากผู้ปฏิบัติขาดความระมัดระวัง
ในด้านเทคนิคการทำหัตถการแบบปลอดเชื้อ
- Hepatic necrosis เนื่องจากใส่สาย umbilical catheter
เข้าไปใน portal system และ อาจทำให้เกิด
portal hypertension ภายหลังได้
การ stap