Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

จิตวิทยาวพัฒนาการวัยผู้ใหญ่ (วัยผู้ใหญ่ตอนกลาง(middle adulthood),…

พัฒนาการของวัยผู้ใหญ่ตอนต้น

พัฒนาการทางร่างกาย บุคคลในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น มีการพัฒนาความสูงมาจากวัยรุ่นและจะมีความสูงที่สุดในวัยผู้ใหญ่ตอนต้นรวมทั้งกล้ามเนื้อและเนื้อเยื่อไขมันมีการพัฒนาอย่างเต็มที่เช่นกัน เมื่อเพศชายอายุประมาณ 20 ปี ไหล่จะกว้าง มีการเพิ่มขนาดของต้นแขนและมีความแข็งแรงของกล้ามเนื้อมากขึ้น ในเพศหญิงเต้านมและสะโพกมีการเจริญเต็มที่ ในวัยนี้ร่างกายจะมีพลัง คล่องแคล่วว่องไว การรับรู้ต่างๆเช่น สายตา การได้ยิน ความสามารถในการดมกลิ่น การลิ้มรส

พัฒนาการด้านอารมณ์ วัยผู้ใหญ่จะมีการควบคุมอารมณ์ได้ดีขึ้น มีความมั่นคงทางจิตใจดีกว่าวัยรุ่น คำนึงถึงความรู้สึกของผู้อื่น รู้สึกยอมรับผู้อื่นได้ดีขึ้น มีพัฒนาการด้านอารมณ์รัก(Love) ได้ในหลายรูปแบบ

พัฒนาการด้านสังคม ทฤษฎีพัฒนาบุคลิกภาพของอิริคสัน วัยผู้ใหญ่ตอนต้นอยู่ในขั้นพัฒนาการขั้นที่ 6 คือ ความใกล้ชิดสนิทสนมหรือการแยกตัว สังคมของบุคคลวัยนี้ คือ เพื่อนรัก คู่ครอง บุคคลจะพัฒนาความรัก หากสามารถสร้างมิตรภาพได้มั่นคง จะเป็นผู้ใหญ่ที่มีความสัมพันธ์กันอย่างไว้เนื้อเชื่อใจและนับถือซึ่งกันและกัน ตรงข้ามกับผู้ใหญ่ที่ไม่สามารถสร้างความสนิทสนมจริงจังกับผู้หนึ่งผู้ใดได้จะมีความรู้สึกอ้างว้างเดียวดาย(isolation) หรือเป็นคนที่หลงรักเฉพาะตนเอง(narcissism) วัยนี้จะให้ความสำคัญกับกลุ่มเพื่อนสัมพันธภาพในเพื่อนที่ใกล้ชิดหรือเพื่อนรักยังคงอยู่และจะมีความผูกพันกันมากกว่าความผูกพันในลักษณะของคู่รักและพบว่ามักเป็นในเพื่อนเพศเดียวกัน

พัฒนาการทางสติปัญญา พัฒนาการทางความคิดตามแนวคิดของเพียเจท์ กล่าวว่า วัยผู้ใหญ่มีพัฒนาการทางความคิดสติปัญญาอยู่ในระดับ Formal operations ซึ่งเป็นขั้นสูงที่สุดของพัฒนาการ มีความสามารถทางสติปัญญาสมบูรณ์ที่สุด คือ คุณภาพของความคิดจะเป็นระบบ มีความสัมพันธ์กันและมีความคิดรูปแบบนามธรรม(Abstract logic) ผู้ใหญ่จะมีความคิดเปิดกว้าง ยืดหยุ่นมากขึ้นและรู้จักจดจำประสบการณ์ที่ได้เรียนรู้ ทำให้สามารถปรับตัวเข้ากับสถานการณ์ต่างๆได้ดี

ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับตัวของวัยผู้ใหญ่ตอนต้น

ระดับการศึกษา จากการศึกษาพบว่าผู้ที่อยู่ในวัยหนุ่มสาวที่มีการศึกษาสูงจะมีพฤติกรรมการ ส่งเสริมสุขภาพดีกว่าผู้มีการศึกษาต่ำ คือจะสนใจดูแลสุขภาพของตนเอง โดยเอาใจใส่เรื่องอาหาร การผ่อนคลายความเครียด และการให้กำลังใจซึ่งกันและกัน ระหว่างเพื่อนฝูง มากกว่าผู้ที่มีการศึกษาต่ำ

รายได้ วัยหนุ่มสาวที่มีรายได้สูงจะมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพสูงกว่าผู้ที่มีรายได้ต่ำ การส่งเสริมสุขภาพ ได้แก่ การเอาใจใส่เกี่ยวกับอาหาร การผ่อนคลายความเครียด

การรับรู้ถึงความสามารถของตนว่าทำได้สำเร็จ ผู้ที่รับรู้ว่าตนเองมีความสามารถทำสิ่งต่างๆได้สำเร็จจะมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพดีกว่า นั้นคือผู้ที่มีความมั่นใจในตนเอง เชื่อมั่นในตนเอง จะดูแลสุขภาพของตนเองได้ดี

สถานภาพสุขภาพ ผู้ที่รับรู้ว่าสถานภาพสุขภาพของตนอยู่ในเกณฑ์ดี จะมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพดีกว่าผู้อื่น

การส่งเสริมการปรับตัวของวัยผู้ใหญ่ตอนต้น

ชีวิตการทำงาน เมื่อเข้าสู่วัยผู้ใหญ่ตอนต้นบุคคลส่วนใหญ่จะอยู่ในช่วงของการศึกษาระดับอุดมศึกษา หรือใกล้ที่จะสำเร็จการศึกษา จะมีการวางแผนในการเลือกอาชีพ ประกอบอาชีพที่ตนรัก พึงพอใจในงานและการได้พิจารณาแล้วว่ามีความเหมาะสมกับตนเอง ย่อมทำให้ชีวิตการทำงานมีความสุข มีความพร้อมที่จะปรับตัวกับเพื่อนร่วมงานและพร้อมที่จะเผชิญปัญหาและการแก้ไขปัญหาต่อไป

ชีวิตคู่ ในวัยรุ่นอาจเริ่มต้นการมีสัมพันธภาพกับเพื่อนต่างเพศจนพัฒนามาเป็นความรักในวัยผู้ใหญ่ หรือบางคนเริ่มต้นมีความสนใจเรื่องความรักอย่างจริงจัง สร้างสัมพันธภาพกับคนต่างเพศรูปแบบถาวรในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น โดยมีลักษณะคิดที่อยากจะใช้ชีวิตร่วมกัน อยากที่จะสร้างครอบครัวใหม่ เมื่อบุคคลสองคนตกลงใจใช้ชีวิตร่วมกันจึงต้องมีการปรับตัวกับบทบาทใหม่ที่เกิดขึ้น ได้แก่ บทบาทของการเป็นสามีหรือภรรยา มีความรับผิดชอบในบทบาทใหม่ที่ตนได้รับ โดยการเป็นสามีที่ดี ภรรยาที่ดี มีความรักความเอาใจใส่ซึ่งกันและกัน มีความอดทน ร่วมกันประคับประคองชีวิตคู่ รวมทั้งให้การดูแลครอบครัวเดิมของแต่ละคน ในระยะแรกของการใช้ชีวิตคู่อาจต้องมีการปรับตัวอย่างมากจนกระทั่งปรับตัวได้ดี

บทบาทการเป็นบิดามารดา ผู้ใหญ่ตอนต้นมีความปรารถนาที่จะเป็นผู้มีความสามารถในการปกป้อง ดูแลผู้ที่อ่อนแอกว่า มีชีวิตคู่จึงมีความต้องการที่จะมีบุตรเพื่อทำหน้าที่ดังกล่าว ประกอบความต้องการที่จะมีทายาท เมื่อมีบุตรชีวิตครอบครัวจะต้องมีการปรับเปลี่ยนบทบาทอีกครั้งโดยการเพิ่มเติมบทบาทของการเป็นบิดามารดาโดยเฉพาะในผู้หญิงที่เมื่อแต่งงานแล้วแยกครอบครัวออกจากครอบครัวเดิมของตนหรือการเป็นครอบครัวเดี่ยวภายหลังการแต่งงาน การทำงานนอกบ้านกับการเพิ่มหน้าที่ของการเป็นมารดาอาจทำให้ประสบกับความยากลำบากในการปรับตัวในระยะแรก สามีจึงจำเป็นต้องมีบทบาทในการเป็นผู้ช่วยมารดาในการเลี้ยงดูบุตร

ชีวิตโสด สาเหตุมาจากการอุทิศเวลาให้กับงาน มีความภาคภูมิใจในตนเองอย่างมาก ไม่ต้องการที่จะมีชีวิตคู่หรือมีทัศนคติที่ไม่ดีต่อการมีชีวิตคู่ คนโสดต้องมีการปรับตัวเช่นกันเนื่องจากกลุ่มเพื่อนสนิทตั้งแต่ในวัยรุ่น เพื่อนร่วมงานมักมีครอบครัว คนโสดจึงต้องหาเพื่อนใหม่ที่เป็นโสดเช่นเดียวกัน ต้องมีการปรับตัวกับเพื่อนใหม่หรือเลี้ยงสัตว์เลี้ยงเพื่อเป็นเพื่อนและตอบสนองความต้องการที่จะปกป้อง ดูแลผู้ที่อ่อนแอกว่า

พัฒนาการของวัยผู้ใหญ่ตอนกลาง

พัฒนาการทางสติปัญญา ในระยะวัยกลางคนนี้จะมีพัฒนาการทางสติปัญญาใกล้เคียงกับในวัยผู้ใหญ่ตอนต้น มีความคิดเป็นเหตุผล รู้จักคิดแบบประสานข้อขัดแย้งและความแตกต่าง จะสามารถรับรู้สิ่งที่เป็นข้อขัดแย้งต่างๆ ได้อย่างรวดเร็ว มีความอดทนและมีความสามารถในการจัดการกับข้อขัดแย้งนั้น ดังนั้นจึงมีความเข้าใจเรื่องการเมือง เล่นการเมือง รู้จักจัดการกับระบบระเบียบของสังคมและรู้จักจัดการกับเรื่องความสัมพันธ์ระหว่างบุคคลอย่างมีวุฒิภาวะ

พัฒนาการทางร่างกาย ในวัยกลางคนนี้ ทั้งเพศชายและเพศหญิงร่างกายจะเริ่มมีความเสื่อมถอยในเกือบทุกระบบของร่างกาย ผิวหนังจะเริ่มเหี่ยวย่น หยาบ ไม่เต่งตึง ผมเริ่มร่วงและมีสีขาว น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้นจากการสะสมไขมันใต้ผิวหนังมากขึ้น ระบบสัมผัส ได้แก่ ความสามารถในการมองเห็นเปลี่ยนแปลงส่วนใหญ่สายตาจะยาวขึ้น บางคนจะมีอาการหูตึงเนื่องจากความเสื่อมของเซลล์ การลิ้มรสและการได้กลิ่นเปลี่ยนแปลงไป อวัยวะภายในร่างกาย เช่น ผนังเส้นเลือด หัวใจ ปอด ไต และสมอง มีความเสื่อมลงเช่นกัน

พัฒนาการทางอารมณ์ ในบุคคลที่ประสบกับความสำเร็จในชีวิตการทำงานจะมีอารมณ์มั่นคง รู้จักการให้อภัย ไม่เห็นแก่ประโยชน์ส่วนตน มีความพึงพอใจในชีวิตที่ผ่านมา ลักษณะบุคลิกภาพค่อนข้างคงที่ บางคนจะมีอารมณ์เศร้าจากการที่บุตรเริ่มมีครอบครัวใหม่ การสูญเสียบุคคลอันเป็นที่รัก เช่น บิดา มารดาหรือคู่สมรส หรือผิดหวังจากบุตร เป็นต้น

พัฒนาการทางสังคม ทฤษฎีพัฒนาบุคลิกภาพของอิริคสัน วัยกลางคนอยู่ในขั้นพัฒนาการขั้นที่ 7 คือการบำรุงส่งเสริมผู้อื่นหรือการพะวงเฉพาะตน บุคคลที่มีพัฒนาการอย่างสมบูรณ์ในวัยนี้จะแบ่งปัน เผื่อแผ่ เอื้ออาทรต่อบุคคลอื่นๆโดยเฉพาะกับบุคคลที่เยาว์วัยกว่า สร้างสรรค์ผลงานใหม่ ก่อให้เกิดความปลาบปลื้มใจ เห็นคุณค่าของตนเอง ตรงข้ามกับวัยกลางคนที่พะวงแต่ตน จะเห็นแก่ตัว ไม่แบ่งปัน เผื่อแผ่ต่อบุคคลอื่น ชอบแสดงอำนาจ หรือเป็นคนเฉื่อยชา ขาดความกระตือรือร้นในงาน สังคมของบุคคลในวัยกลางคนส่วนใหญ่ คือ ที่ทำงานและบ้าน กลุ่มเพื่อนที่สำคัญ ได้แก่ เพื่อนร่วมงาน หรือเพื่อนบ้านใกล้เคียง ความสัมพันธ์ในครอบครัวเป็นในลักษณะเฝ้าดูความสำเร็จในการศึกษาและความก้าวหน้าในหน้าที่การทำงานของบุตร ในบุคคลที่เป็นโสดกลุ่มเพื่อนที่สำคัญ คือเพื่อนสนิทที่ผูกพันตั้งแต่ในวัยรุ่นหรือวัยผู้ใหญ่ตอนต้น ระยะปลายของวัยนี้ส่วนใหญ่เข้าสู่วัยใกล้เกษียณอายุการทำงาน บางคนสามารถปรับตัวได้ดี บางคนไม่สามารถปรับตัวได้ รู้สึกท้อแท้ รู้สึกตัวเองด้อยคุณค่า อาจมีอาการซึมเศร้า

การส่งเสริมการปรับตัวของวัยผู้ใหญ่ตอนกลาง

ด้านโภชนาการ การรับประทานอาหารที่มีไขมันและคลอเลสเตอรอล น้ำตาลหรือเกลือมากเกินไป มักนำสูงความอ้วนและเสี่ยงเป็นโรคต่างๆ รวมไปถึงการใช้สารปรุงแต่งหรือการขาดสารอาหารก็เป็นอีกหนึ่งข้อเสียในการรับประทาน เนื่องจากวัยกลางคนนี้ระบบฮอร์โมนและภูมิคุ้มกันของร่างกายมีความเสื่อมสภาพลง จึงควรส่งเสริมให้ผู้ที่อยู่ในช่วงวัยนั้นได้รับสารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายมาก สารอาหารที่จำเป็นต่อร่างกายของผู้ที่มีอายุวัยนี้ที่พบบ่อยในการแนะนำของผู้เชี่ยวชาญส่วนใหญ่ คือ ผักและผลไม้

ด้านสุขภาพจิต ปัญหาทางด้านความเครียด การวิตกกังวลและลักษณะของอุปนิสัย เมื่อได้รับในปริมาณที่มากเกินไปและไม่เหมาะสมกับเวลาก็จะก่อให้เกิดปัญหาทางสุขภาพตามมา จึงควรจะมีการปรับทัศนคติทางด้านความคิดให้มีการคิดบวกและเข้าใจต่อวิถีชีวิตในปัจจุบัน เพื่อเป็นการรับมือกับปัญหาที่เข้ามาในแต่ละวัน นอกจากนั้นการส่งเสริมทางด้านอารมณ์ก็เป็นส่วนหนึ่งที่ทำแล้วให้ผลดีกับช่วงอายุในทุกๆช่วงวัย เช่น การฟังเพลง การอ่านนิยาย การมีผู้ให้คำปรึกษา

ด้านสภาพสิ่งแวดล้อม การอาศัยอยู่ในสถานที่แออัดหรือสถานที่ๆมีมลพิษมากเสียงดังวุ่นวาย ก็ก่อให้ เกิดปัญหาทางด้านสุขภาพกายและสุขภาพจิตได้เช่นกัน การประเมินเมื่อนำผู้ใหญ่ช่วงวัยกลางคนมาอยู่ในสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนไป พบว่าสุขภาพด้านจิตใจมีลักษณะที่ดีขึ้นลดความตึงเครียดลงไปได้มาก ทำให้สุขภาพทางกายภาพดีขึ้นตามมา สภาพแวดล้อมที่ดี เช่น การมีต้นไม้มาประดับบริเวณบ้าน การหลีกเลี้ยงพื้นที่จราจรแออัด การท่องเที่ยวในสถานที่ๆมีความอุดมสมบูรณ์ทางธรรมชาติ

พัฒนาการของวัยผู้ใหญ่ตอนปลาย

พัฒนาการทางร่างกายผิวหนังจะเหี่ยวย่น  ผมและขนเริ่มเปลี่ยนเป็นสีขาวและหลุดร่วงง่าย กล้ามเนื้อลีบลง ร่างกายฟื้นตัวยาก กระดูกเปราะ บางรายกระดูกหลังเสื่อมจนเกิดอาการหลังโก่งได้

พัฒนาการทางอารมณ์ เกิดปัญหาทางอารมณ์ อารมณ์ที่พบบ่อย เช่น เศร้า เบื่อหน่าย ท้อแท้ เหงา น้อยใจง่าย สิ้นหวัง หงุดหงิดง่าย เครียด ขี้บ่น เป็นต้น ถ้ารุนแรงมากอาจมีอาการทางจิต เช่น ประสาทหลอน หูแว่ว หวาดระแวง เป็นต้น

พัฒนาการทางสังคมบทบาททางสังคมจะถูกจำกัดลง เนื่องจากสุขภาพไม่เอื้ออำนวย ต้องเป็นภาระให้กับคนใกล้ชิด จึงทำให้ผู้สูงอายุถูกทิ้งในบ้านตามลำพัง

พัฒนาการทางสติปัญญาเซลล์สมองจะเสื่อมลง ถ้าสมองขาดการบำรุงและส่งเสริมการใช้งานที่เหมาะสมแล้ว บางรายอาจประสบปัญหาทำให้ความจำเสื่อม สับสนในทุก ๆ เรื่อง

การส่งเสริมการปรับตัวของวัยผู้ใหญ่ตอนปลาย

การใช้เวลาว่างให้เป็นประโยชน์ ด้วยการทำกิจกรรมต่างๆที่ชื่นชอบ เช่น การทำงานอดิเรกต่างๆที่เหมาะสมกับวัยและสภาพร่างกายของตนเอง  เช่น การปลูกต้นไม้ การทำดอกไม้ประดิษฐ์ การเลี้ยงสัตว์เลี้ยง การเล่นดนตรี การฟังเพลง การสวดมนต์ การเขียนหนังสือ การอ่านหนังสือ การเล่นเกมคอมพิวเตอร์ การช่วยทำงานบ้าน การทำกิจกรรม ของสมาคมหรือชมรมหรือการประกอบอาชีพ เช่น การทำขนมขาย เพื่อคลายเหงาเกิดความเพลิดเพลินผ่อนคลายทั้งร่างกายและจิตใจมีความสุข รายได้เพิ่มขึ้น แถมยังเกิดประโยชน์ต่อครอบครัวและสังคมอีกด้วย

การใช้ชีวิตที่เรียบง่ายการดำเนินชีวิตประจำวันที่เรียบง่ายเป็นวิถีชีวิตที่จะพาไปสู่ความสุขด้วยการทำตัวตามสบายไม่ผูกมัดตนเองด้วยกฎเกณฑ์ต่างๆมากมาย กินง่าย อยู่ง่าย ดำรงชีวิตอยู่บนความพอเพียง ซึ่งไม่ได้หมายถึงการประหยัดจนอึดอัดหรือรัดตัวจนเกินไปแต่ให้ดำเนินชีวิตอยู่บนทางสายกลางใช้จ่ายหรือทำกิจกรรมต่างๆ ตามแต่สถานภาพของแต่ละบุคคลที่มีอยู่ไม่ทำให้ตนเองหรือคนอื่นเดือดร้อนไม่ทำอะไรเกินตัวหรือเกินฐานะที่ตนเองมีและหาความสุขจากสิ่งใกล้ตัว ที่มีอยู่หรือเป็นอยู่ ก็จะทำให้ผู้สูงอายุมีความสุข

การสร้างอารมณ์ขันอารมณ์ขันจะช่วยคลายความกดดันลงทำให้ผู้สูงอายุที่เกิดอารมณ์ขันรู้สึกเป็นทุกข์น้อยลงเกิดความรู้สึกที่ดี จิตใจเบิกบาน การสร้างอารมณ์ขันจึงเป็นเรื่องที่ดี เพราะการที่ผู้สูงอายุได้หัวเราะและยิ้มจากใจจริงๆในแต่ละครั้งนั้นเป็นสิ่งที่บ่งบอกถึงความสุขที่เกิดขึ้นทำให้จิตใจและอารมณ์ของผู้สูงอายุดีขึ้นเพราะเมื่อหัวเราะก็จะมีสารเอ็นโดรฟินที่เป็นสารแห่งความสุขหลั่งออกมาทำให้คนนั้นมีความสุข ช่วยทำให้อายุยืนยาว มีสัมพันธภาพที่ดีกับลูกหลานและคนใกล้ชิด

ภาวะวิกฤตของวัยผู้ใหญ่ตอนกลาง

วัยหมดประจำเดือน(Menopause) ผู้หญิงในวัยหมดประจำเดือนจะมีการเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายอันเนื่องมาจากการเปลี่ยนแปลงของระดับของฮอร์โมนในร่างกาย อาการที่พบได้บ่อยคือผิวหนังบริเวณลำตัวและใบหน้าแดง ปวดศีรษะ เนื่องมาจากเส้นเลือดที่ผิวหนังขยายตัว อ่อนเพลีย เจ็บตามข้อต่างๆ หัวใจเต้นแรง และอาจมีสาเหตุจากความวิตกกังวลเรื่องกลัวสามีจะทอดทิ้ง ไม่มีความสุขทางเพศ จึงพบว่ามีการเปลี่ยนแปลงทางอารมณ์ร่วมด้วย ที่พบได้บ่อย คือ มีอาการเจ้าอารมณ์ อารมณ์เปลี่ยนแปลงง่าย หงุดหงิด ตื่นเต้น ตกใจง่าย

ปัญหาการหย่าร้าง เมื่อเกิดวิกฤติชีวิตครอบครัวและไม่สามารถแก้ปัญหาได้มักจะมีการหย่าร้างตามมา การหย่าร้างเป็นภาวะเครียดระดับสูงมากและเป็นเรื่องของความสูญเสียอย่างรุนแรงถึงขั้นเป็นภาวะวิกฤตทางอารมณ์ ในครอบครัวที่ไม่มีบุตรปัญหาจากการหย่าร้างอาจไม่เกิดขึ้นเลยหรือเกิดขึ้นน้อยมากอาจเป็นปัญหาเกี่ยวกับการเงิน การหย่าร้างของครอบครัวที่มีบุตรมักจะพบปัญหาผู้ที่จะดูแลบุตรต่อไป บุตรอาจเป็นที่ต้องการของทั้งบิดามารดา กรณีนี้จะมีการตกลงกันไม่ได้เนื่องจากความต้องการที่จะเลี้ยงดูบุตรของทั้งบิดามารดา บุตรที่บิดาและมารดาไม่ต้องการจะมีปัญหาตกลงกันไม่ได้เช่นกัน สำหรับบุตรที่เป็นที่ต้องการของฝ่ายใดฝ่ายหนึ่งจะสามารถตกลงกันได้ อย่างไรก็ตามปัญหาที่เกิดขึ้นคือ ความรู้สึกของเด็กที่บิดามารดาแยกจากกัน การมีครอบครัวใหม่ที่ขาดบิดาหรือมารดาจะส่งผลกระทบต่อจิตใจของเด็กอย่างมาก

วัยเปลี่ยนชีวิตในเพศชาย(Male menopause) เพศชาย เมื่ออายุประมาณ 45 - 50 ปี จะมีอาการ รู้สึกหงุดหงิด โกรธง่าย ฉุนเฉียว คิดเล็กคิดน้อย เนื่องจากฮอร์โมนเทสโทสเตอโรนลดจำนวนลง ทำให้สมรรถภาพทางเพศของชายค่อยๆลดลงด้วย ส่งผลให้มีความกลัวว่าตนเองกำลังจะหมดสมรรถภาพทางเพศ กลัวความสามารถทางเพศจะลดลง เกิดเป็นความกังวลเกี่ยวกับตนเอง เช่น อ้วน หน้าท้องใหญ่ ผมบางลง เหนื่อยง่าย หมดแรงเร็ว ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ

ปัจจัยที่มีอิทธิพลต่อการปรับตัวของวัยผู้ใหญ่ตอนกลาง

การยอมรับนับถือตนเอง(Self-esteem) การยอมรับนับถือตนเอง เป็นการแสดงถึงความรู้สึกว่าตนเองมีค่าย่อมจะมีกำลังใจในการปฏิบัติสิ่งต่างๆด้วยความภูมิใจในตนเอง จึงมีความตั้งใจและมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพดีกว่าคนที่รู้สึกว่าตนเองไร้ค่าหรือมีการยอมรับนับถือตนเองตํ่า

การรับรู้เกี่ยวกับสถานภาพสุขภาพ(health perception) ผู้ใหญ่วัยกลางคนที่รับรู้ว่าสถานภาพของตนอยู่ในเกณฑ์ดีจะมีพฤติกรรมส่งเสริมสุขภาพดีกว่าผู้ที่รับรู้ว่าสถานภาพสุขภาพของตนไม่ดี

ความเชื่ออำนาจในตน(internal health locus of control) บุคคลที่รับรู้ว่าตนเองสามารถควบคุม ดูแลสุขภาพของตนเองได้ จะมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพมากกว่าบุคคลที่รู้สึกว่าตนเองไม่สามารถควบคุมดูแลสุขภาพของตนเองได้ ซึ่งอาจจะคิดว่าสุขภาพเป็นเรื่องของธรรมชาติหรือเรื่องบุญและกรรมที่ตนไม่อาจไปฝ่าฝืนได้ ผู้ที่รับรู้เช่นนี้จะมีพฤติกรรมการส่งเสริมสุขภาพเกี่ยวกับการดูแลในเรื่อง อาหาร การออกกำลังกาย หรือการให้กำลังใจแก่กันและกันต่ำกว่าผู้ที่เชื่ออำนาจในตน