Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

โรคไตวายเรื่อรังระยะสุดท้าย(end stage renal disease; ESRD) (สาเหตุ…

- - - - การใส่น้ำยาล้างไตเข้าไปในช่องท้องผ่านทางสายยางที่ฝังไว้ในช่องท้องผู้ป่วยเพื่อกรองของเสียในร่างกายออก วิธีนี้จำเป็นต้องทำทุกวัน
    - - การผ่าตัดเอาไตของผู้อื่นมาใส่ไว้ในร่างกายผู้ป่วยเพื่อทดแทนไตเดิมที่ไม่สามารถทำงานได้แล้ว โดยไตใหม่นั้นอาจได้มาจากผู้บริจาคอวัยวะที่มีภาวะสมองตาย หรือผู้บริจาคที่ยังมีชีวิตอยู่และมีไตเข้ากับผู้ป่วยได้
    - - การนำของเสียและน้ำออกจากเลือด โดยเลือดจะออกจากตัวผู้ป่วยแล้วผ่านตัวกรองเพื่อกำจัดของเสียใช้เวลาประมาณ 3-4 ชม. และต้องทำอย่างน้อยสัปดาห์ละ 2-3 ครั้ง
      - การให้คำแนะนำผู้ป่วยภายหลังการใส่สายสวนเพื่อฟอกเลือด
        
        ดูแลความสะอาดบริเวณที่ใส่สายสวนให้แห้งและสะอาดอยู่เสมอ เปลี่ยนผ้าปิดแผลเมื่อเปียกชื้น
        
        ดูแลรักษาความสะอาดของร่างกาย ล้างมือด้วยสบู่ทุกครั้งที่จะมีการสัมผัสกับสาย หรือเปลี่ยนผ้าปิดแผล เพื่อลดอัตราเสี่ยงต่อการติดเชื้
        
        ระมัดระวังบริเวณที่ใส่สายสวนไม่ให้เปียกชื้นในขณะอาบน้ำ งดลงแช่น้ำ หรือเข้าเซาว์น่าเพราะความเปียกซื้นบริเวณที่ใส่สายเป็นสาเหตุของการติดเชื้อ
        
        ใช้2% chlorhexidine in alcohol 70%, chorhexidine aqueous 71,75-77 หรือ 10% iodine ทำความสะอาดรอบๆบริเวณที่ใส่สาย ก่อนปิดผ้าปิดแผลปิดแผลด้วย transparent dressing
        
        ดูแลสายสวนไม่ให้ ดึงรั้ง หัก พับ งอเพราะอาจท าให้ประสิทธิภาพของการทำงานเสียไป
        
        งดแกะเกาบริเวณรอบนอกแผล เพราะอาจเป็นสาเหตุของการติดเชื้อได้
        
        ผู้ป่วยที่ใส่สายสวนบริเวณคอหลีกเลี่ยงการใส่เสื้อชนิดสวมศีรษะ แนะน าสวมเสื้อผ่าเปิดด้านหน้า และติดกระดุมหน้าเพื่อป้องกันการเกี่ยว และดึงรั้งสาย
        
        ในผู้ป่วยที่ใส่สายสวนบริเวณขาหนีบระมัดระวังเรื่องความสะอาดเป็นพิเศษในช่วงที่มีการขับถ่ายปัสสาวะ และ อุจจาระเพื่อป้องกันการติดเชื้อจากการสัมผัสสิ่งสกปรก
- - - - ซักประวัติ และให้ค าแนะน าการงดยาต้านการแข็งตัวของเลือด และยาต้านเกล็ดเลือดตามคำสั่งการรักษาของแพทย์
      - ควบคุมภาวะโรคประจ าตัว เช่น เบาหวาน ความดันโลหิตสูง โรคหัวใจ โดยการรับประทานยาให้สม่ำเสมอในระหว่างรอจนถึงวันผ่าตัด
      - วางแผนการฟอกเลือดก่อนเข้านอนโรงพยาบาล โดยแนะนำผู้ป่วยให้ฟอกเลือดก่อนผ่าตัด1 วัน
      - ผู้ป่วยที่นัดผ่าตัดแบบผู้ป่วยนอก แนะนำ งดน้ำและอาหารอย่างน้อย 6-8 ชั่วโมงก่อนผ่าตัดเพื่อป้องกันการส าลักอาหารหรือน้ำย่อยลงปอดขณะผ่าตัด
      - เจาะเลือด เอ็กซเรย์ปอด และ ตรวจคลื่นไฟฟ้าหัวใจ เพื่อประเมินความพร้อมของผู้ป่วยก่อนผ่าตัด
      - การเตรียมภาวะด้านจิตใจเป็นสิ่งหนึ่งที่ควรค านึงถึง20,24 เนื่องจากผู้ป่วยมักมีความวิตกกังวลสูงจากหลายสาเหตุ เช่น จากความเจ็บป่วยเรื้อรังที่เป็นอยู่ ความกลัว และกังวลในการท าผ่าตัด
      - การพยาบาลระยะเตรียมก่อนผ่าตัด
        
        ประเมินความรู้ ความเข้าใจของผู้ป่วย เกี่ยวกับโรคและสาเหตุการเจ็บป่วย รวมถึงความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับการผ่าตัด การปฎิบัติตนก่อนและหลังผ่าตัด
        
        ให้ข้อมูลเกี่ยวกับแผนการรักษาของแพทย์ เปิดโอกาสให้ผู้ป่วยและญาติมีส่วนร่วมในการวางแผนการรักษา
        
        ประเมินระดับความวิตกกังวลในผู้ป่วย และญาติโดยการสอบถามด้วยคำถามปลายเปิด และสังเกตพฤติกรรมผู้ป่วยขณะตอบคำถาม เช่น รู้สึกอย่างไรกับการผ่าตัด
        
        ประเมินความสูญเสียบทบาทในสังคมของผู้ป่วยด้วยค าถามปลายเปิดถึงการยอมรับความเจ็บป่วยและปรับตัวตามแผนการรักษา ผลกระทบต่อผู้ป่วย การพึ่งพาบุคลอื่น
        
        อธิบายให้ทราบถึงขั้นตอนต่างๆในการเตรียมผู้ป่วย รวมถึงการให้คำแนะนำในการเตรียมตัวก่อนผ่าตัด เพื่อผู้ป่วยเข้าใจ รับทราบและพร้อมให้ความร่วมมือ
        
        สร้างสัมพันธภาพที่ดีกับผู้ป่วย โดยการใช้คำพูดสุภาพ อ่อนโยน เริ่มต้นจากการแนะนำตนเองเพื่อให้ผู้ป่วยเกิดความไว้วางใจ
      - ปัญหาการพยาบาลก่อนผ่าตัด
        
        ผู้ป่วยมีความวิตกกังวลเกี่ยวกับการผ่าตัด เนื่องจากขาดความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับโรคและการปฎิบัติตน ก่อน และหลังผ่าตัด
    - - ให้คำแนะนำ ทบทวนการดูแลแผลผ่าตัดและบริเวณใส่สายสวนเพื่อป้องกันการติดเชื้อ เช่น ดูแลความสะอาดบริเวณที่ใส่สายสวนให้แห้งและสะอาดอยู่เสมอ ดูแลรอบสายสายให้แห้งอยู่เสมอ
      - ประเมินความผิดปกติที่แสดงถึงอาการติดเชื้อบริเวณรูเปิดของสายสวนระยะยาวเพื่อฟอก
        เลือด ได้แก่อาการปวด บวมแดง ร้อน มีหนองไหลจากบริเวณรูเปิดของสายสวนระยะยาว
        เพื่อฟอกเลือด
      - 1.ประเมินสัญญาญชีพ โดยเฉพาะอุณหภูมิร่างกาย หากมีอุณหภูมิสูงกว่า 37.5 o C ควรซักประวัติ ประเมินร่างกาย และรายงานแพทย์ทราบ
      - แนะนำให้ผู้ป่วยสังเกตอาการผิดปกติบริเวณที่ใส่สายสวนระยะยาวฯ และบริเวณแผลผ่าตัดอย่างสม่ำเสมอ ควรรีบมาพบแพทย์ทันที เมื่อมีอาการแสดงของอาการติดเชื้อ ได้แก่ มีไข้สูง หนาวสั่น
      - อธิบายให้ผู้ป่วยและญาติเข้าใจและเห็นความส าคัญของการใช้หลักวิธีการปฏิบัติเพื่อลด
        ความเสี่ยงต่อการติดเชื้อ (aseptic technique) ในการดูแลสายสวนระยะยาว
      - ให้คำแนะนำส่งเสริมความรู้ด้านโภชนาการ แนะนำผู้ป่วยในการรับประทานอาหารที่เหมาะสมตามสภาวะของโรค และเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
    - - ผู้ป่วยมีโอกาสขาดความรู้ในการปฎิบัติตนภายหลังผ่าตัด เมื่อกลับไปอยู่
        บ้า
      - ผู้ป่วยอาจมีความรู้สึกไร้พลังอำนาจ สูญเสียภาพลักษณ์และคุณค่า
        ในตนเอง
      - ผู้ป่วยมีโอกาสพลัดตกหกล้ม ขณะรอตรวจติดตามผลหลังผ่าตัด
        เนื่องจากภาวะความดันโลหิตต่ำภายหลังฟอกเลือด
      - ผู้ป่วยเสี่ยงต่อการติดเชื้อบริเวณที่ใส่สายสวนระยะยาวหลังผ่าตัดเมื่อ
        กลับไปอยู่บ้าน
      - ผู้ป่วยมีโอกาสเสี่ยงต่อการเกิดภาวะหลอดเลือดดำอุดตันในชั้นลึก
        (deep vein thrombosis) จากการใส่สายสวนระยะยาวบริเวณขาหนีบ
      - ผู้ป่วยมีโอกาสเกิดภาวะแทรกซ้อนเนื่องจากขาดความรู้ในการดูแลตนเอง
        เมื่อเป็นโรคไตเรื้อรัง
  - - - ชะลอการเสื่อมของไต
      - ยืดเวลาที่จะต้องล้างไตให้ช้าลง
      - ลดภาระการทำงานของไตในการขับถ่ายของเสีย
      - ทำให้ไตส่วนที่เหลืออยู่ไม่ต้องทำงานหนักเกินตัว
      - ลดการคั่งของของเสียที่เกิดจากการรับประทานอาหาร
      - ป้องกันภาวะขาดสารอาหาร
      - ช่วยให้มีสุขภาพดีและมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
    - - ช่วยให้หัวใจแข็งแรงและลดความเสี่ยงต่อการเกิดโรคหัวใจ
      - เพิ่มระดับของ hematocrit และ hemoglobin ซึ่งเป็นสิ่งจำเป็นในการพาออกซิเจนไปเลี้ยงส่วนต่างๆ ของร่างกาย
      - ช่วยควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
      - ลดความดันโลหิต
      - ลดปริมาณคอเลสเตอรอลและไตรกลีเซอไรด์
      - ลดความตึงเครียด
    - - ยาน้ำแก้ไอ ยาน้ำแก้ปวดท้อง
      - ยาระบายหรือยาลดกรดที่มีอะลูมิเนียมและแมกนีเซียม
      - ยาที่มีส่วนประกอบของโซเดียม ยาที่ต้องละลายน้ำ หรือวิตามินอื่นๆ
      - ยาระบายหรือยาสวนทวาร
      - ยาแก้ปวดลดอักเสบ
      - อาหารเสริมต่างๆ มักมีส่วนประกอบของโพแทสเซียมและแมกนีเซียมซึ่งทำให้เกิดการสะสมในร่างกายได้
      - สมุนไพร เช่น สารสกัดใบแปะก๊วย (Ginko biloba) โสม (ginseng) กระเทียม (garlic) ส่งผลต่อการแข็งตัวของเลือด
    - - ทำให้ความดันโลหิตสูงขึ้นรวมทั้งอัตราการเต้นของหัวใจ
      - ลดอัตราการไหลเวียนของโลหิตในไต
      - ทำให้เส้นเลือดในไตตีบ
      - ทำลายเส้นเลือดแดงเล็กๆ
      - ทำให้เส้นเลือดในไตอุดตัน
    - - อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายระยะที่ 1 – 3 ต้องจำกัดโปรตีน ไขมัน น้ำตาล และเกลือ
      - อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายระยะที่ 4 – 5 ต้องจำกัดและควบคุมอาหารมากขึ้น ต้องระมัดระวังเรื่องฟอสเฟต และ โพแทสเซียม
      - อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวาย หลังจากที่ได้รับการปลูกถ่ายไต จะต้องควบคุมอาหารเหมือนกับผู้ป่วยไตวายระยะที่ 1 – 3 ซึ่งจะต้องพิจารณาไตใหม่ด้วยว่า สามารถทำงานได้ดีหรือไม่
      - อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายหลังจากล้างไตหรือทำการฟอกเลือด ผู้ป่วยอาจจะรับประทานอาหารโปรด ตามใจผู้ป่วยได้บ้างแต่ต้องไม่มาก เพราะจำเป็นจะต้องควบคุมอาหารต่อไปเรื่อย ๆ ถึงแม้ว่าจะทำการล้างไตแล้วก็ตาม แต่ก็ไม่ได้หมายความว่าจะสามารถทำให้การทำงานของไตกลับมาเป็นเช่นเดิมได้ทั้งหมด
      - อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายจากการการฟอกเลือดด้วยเครื่องไตเทียม สามารถทำได้ในช่วงเวลา 8 – 12 ชั่วโมงต่อสัปดาห์ สามารถกำจัดของเสียได้เพียง 6 – 7 เปอร์เซ็นต์เท่านั้น
      - อาหารสำหรับผู้ป่วยไตวายจากการล้างไตทางด้านหน้าท้อง ผู้ป่วยสามารถทำได้เองที่บ้าน สามารถทำได้ทุกวัน วิธีนี้จะสามารถกำจัดของเสียได้ 10 – 20 เปอร์เซ็นต์ของไตปกติ
- - - - ระยะที่ 1
      - ไตเริ่มเสื่อม (มีโปรตีนในปัสสาวะ) ค่า GFR ปกติ 90 หรือมากกว่า
      - ระยะที่ 2
      - ไตเสื่อม ค่า GFR ลดลงเล็กน้อย 60-89
      - ระยะที่ 3
      - ค่า GFR ลดลงปานกลาง 30-59
      - ระยะที่ 4
      - ค่า GFR ลดลงมาก 15-29
      - ระยะที่ 5
      - ไตวายน้อยกว่า 15
  - - - Creatinine ยิ่งน้อยยิ่งดี ไม่เกิน 1.5 สูง ระยะอันตราย 4-5 ขึ้นไป
      - eGFR ยิ่งมากยิ่งดี มากกว่า 90 ดี ระยะอันตรายต่ำกวา 15-29
      - BUN ยิ่งน้อยยิ่งดี 10-20 mg/dl (ถ้าน้อยไปอาจมีปัญหาที่ตับ)