Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Begrippen H4 Conflicten (paragraaf 2: Conflictgebieden in de wereld…
Begrippen H4 Conflicten
paragraaf 2: Conflictgebieden in de wereld
gewapende conflicten
Een aanhoudende strijd waarbij in een jaar in totaal minstens 25 doden vallen.
In de sub-Sahara Afrika, Zuidoost-Azië en in de Islamitische wereld.
internationale conflicten
Conflict dat zich tussen 2 of meer staten afspeelt.
De oorlog die de VS met Irak voerde, is verspreid naar Afghanistan en via Pakistan naar Jemen en de Sahara.
interne conflicten / burgeroorlogen
Conflict tussen bevolkingsgroepen binnen de grenzen van een land.
Opstandelingen die vechten tegen de regering of elkaar.
terrorisme
Geweld om een politiek doel te bereiken.
Zelfmoordaanslagen van radicale moslims.
regionaal conflict
Conflict dat begint als een intern conflict of burgeroorlog, maar zich uitbreidt tot voorbij de landsgrenzen.
De drugsoorlog in Mexico
territorium
Het woongebied van een volk.
De plek waar mensen leven met volk.
staat
Gebied met eromheen een internationaal erkende grens (land). Binnen een staat gelden wetten en regels.
Een territorium met een grens eromheen
soevereiniteit / zelfbeschikking
De staat oefent zelf de macht uit en andere staten mogen zich niet met binnenlandse aangelegenheden bemoeien.
Andere staten hebben niets te maken met wat ze allemaal in hun eigen staat bepalen.
volk
Groep mensen die zich bij elkaar voelen horen door taal, geloof of doordat ze een gemeenschappelijke geschiedenis hebben. Op aarde zijn wel zo'n vijfduizend volken.
Op aarde zijn wel zo'n vijfduizend volken.
etniciteit
De identiteit van een volk.
Op het gebied van cultuur en afkomst bepaald
regionalisme
Een volk houdt, binnen een staat, sterk vast aan de eigen geschiedenis en cultuur. Men eist dan bijvoorbeeld onderwijs in eigen taal, meestal zijn deze conflicten niet gewelddadig.
Corsicanen en Bretons
nationalisme
Een volk streeft naar onafhankelijkheid en het stichten van een eigen staat
Na de WOII wilden veel kolonieën onafhankelijk worden, dit ging niet altijd zonder geweld.
separatisme
De wens van een volk om zich van een staat af te scheiden.
Tsjetsenen, die uit de Russische Federatie willen stappen
autonome regio
Regio in een land met zelfbeschikking.
Over onderwijs, belastingen of de politie.
paragraaf 3: Oorzaken van gewapende conflicten
jeugdbult
Een groot aandeel van 15- tot 29-jarigen in de bevolking.
In bepaalde landen zijn er veel jongeren die een baan zoeken en aandeel willen in het dagelijkse leven, maar daar is niet altijd genoeg van.
natuurlijke hulpbronnen
Rijkdommen die van nature voorkomen in of op de aarde.
Goud, aardolie, aardgas, maar ook water of wind.
paradox van de overvloed
In een land met veel randstoffen of mineralen is de kans op gewapende conflicten veel groter dan in een land zonder dergelijke rijkdommen.
In Peru werd de leider van een dorpsprotest tegen een goudmijn vermoord.
autoritair regime / dictatuur
De macht in een land ligt bij één persoon of een kleine groep.
In Syrië en de Democratische Republiek Congo geldt dit.
failed state / mislukte staat
Een staat met een overheid die vrijwel geen controle heeft: overal is corruptie, misdaad en economische chaos, veel mensen zijn op de vlucht.
Dit gebeurt in Afghanistan en de Centraal-Afrikaanse Republiek.
paragraaf 4: Gevolgen van gewapende conflicten
asielzoekers
Mensen die vluchten voor oorlog of rellen in hun land en onderdak zoeken op een veilige plek.
Er zijn wereldwijd 45 miljoen vluchtelingen, sommigen reizen ver op zoek naar geluk en sommigen moeten het dichterbihj zoeken
ontheemd
Vluchtelingen die in hun eigen land blijven.
Omdat ze te weinig geld hebben om ergens anders heen te gaan gaan ze naar de dichtsbijzijnde veilige plek
genocide
Een poging tot vernietiging van een volk, ras of groep mensen.
Door leden van die groep te doden of deporteren
babyboom
Een opmerkelijk groot geboortecijfer in een bepaald jaar (geboortegolf).
Als er oorlog is geweest, is er een groot sterftecijfer en om de vrede te vieren komen er veel baby's
paragraaf 5: De rol van Nederland in conflicten
vredesoperaties
Een bijdrage (onder aanvoering van de VN of een andere organisatie) aan de internationale rechtsorde (vrede).
Nu worden er bijvoorbeeld een vredesoperatie uitgeoefend in Irak.
Veiligheidsraad
Onderdeel van de VN dat over vredesmissies besluit.
Permanent lid met vetorecht zijn China, de VS, Rusland, Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk.
ICC / Internationaal Strafhof
Berecht ergste misdaden.
Strafhof dat genocide, misdaden tegen de menselijkheid en oorlogsmisdaden berecht.
Paragraaf 8: Conflicten om land
grootschalige transnationale grondverkopen
Verkoop van stukken land van meer dan 200 hectare aan buitenlandse bedrijven of investeerders.
Worden verkocht aan grote bedrijven aan westerse landen, maar ook steeds meer uit opkomende economieën.
transparantie
Open communicatie over wie beslissingen over land en investeringen in dat land neemt.
Vaak gaat het over land dat geen andere bestaansbron heeft.
verpacht
Verhuurd.
Veel land wordt voor een hele lange tijd verpacht
inheemse volkeren
Volkeren met traditionele bestaanswijze en een sterke binding met hun grondgebied.
BIjvoorbeeld Indianen, volkeren die niet leven volgens de standaard samenleving van nu.
Wereldbank
Een organisatie van verenigde naties die door het verstrekken van leningen probeert armoede uit te roeien en welvaart te delen.
Geeft bijvoorbeeld leningen aan ontwikkelingslanden voor medicijnen, werk en eten om de situatie daar te verbeteren.
kapitaal-intensief
Wanneer bij een bedrijf veel kapitaal nodig is.
Omdat het bedrijf grootschalig en gemechaniseerd is.
arbeidsextensief
Wanneer bij een bedrijf maar weinig arbeid nodig is.
Bijvoorbeeld in fabrieken waarbij bijna alles gemechaniseerd is.
Paragraaf 9: Internationale conflicten over grondstoffen
terra incognita
Nog niet in kaart gebracht.
Te vinden in bijv. oceanen.
Exclusive Economische Zone (EEZ)
Zee en bodem tot maximaal 200 zeemijl (370 km) uit de kust van een land.
Hier kunnen ze bijvoorbeeld vissen.
moratorium
Een tijdelijk verbod.
Inheemse groepen eisen dit in de noordelijke ijszee omdat de gevolgen van de olieramp niet te overzien zijn in het gebied.
conflictmineraal
Kostbaar, zeldzaam materiaal waardoor mensen oorlogen willen voeren of waarmee ze oorlogen financieren,
'oorlogsgoud' en 'bloeddiamanten'.
kritische mineralen
Mineralen die onmisbaar zijn voor de producie van de nieuwste artikelen.
hightechartikelen (zoals smartphones) en duurzame energievoorzieningen (zoals zonnecellen en windmolens)
Paragraaf 10: Internationale conflicten over water
stroomgebied
Het gebied waar al het smelt- en regenwater via een hoofdrivier naar zee stroomt.
De Rijn en de Maas.
oeverstaten
Land waar een rivier doorheen stroomt
Nederland, Zwitserland, Frankrijk, Duitsland, Luxemburg en België.
benedenstrooms
Vanaf een punt in een rivier naar de monding toe.
Mensen benedenstrooms hebben er last van als mensen bovenstrooms het water vervuilen.
bovenstrooms
Vanaf een punt in een rivier naar de bron toe.
Als mensen bovenstrooms het water vervuilen hebben mensen onderstrooms daar last van.
waterverdragen
Verdragen waarbij partijen (landen of boeren) het watergebruik in een stroomgebied met afspraken regelen.
Het stroomgebied van de Indus, de grootste rivier van Pakistan.
vruchtbare halvemaan
Gebied in het Midden-Oosten waar 12.000 jaar geleden de landbouw begon.
Doordat de rivier steeds overstroomde was er een gebied dat heel vruchtbaar was, hier heeft zich in duizenden jaren irrigratie ontwikkeld
