Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ไตวายเฉียบพลัน (Acute kidney injury) (สาเหตุ (เสียน้ำจากการอาเจียน …
ไตวายเฉียบพลัน (Acute kidney injury)
สาเหตุ
เสียน้ำจากการอาเจียน ท้องเสีย
ได้รับยาขับปัสสาวะ
มีภาวะหัวใจล้มเหลว
หัวใจเต้นผิดจังหวะ
มีการติดเชื้อแบคทีเรีย
มีนิ่วหรือเนื้องอกที่ไต กระเพาะปัสสาวะ ท่อปัสสาวะ หรืออวัยวะในอุ้งเชิงกราน
ได้รับสารพิษจากยาปฎิชีวนะ ยาเคมีบำบัด ยากลุ่ม NSAIDs
ความหมาย
เป็นภาวะที่ไตสูญเสียหน้าที่อย่างทันทีทันได มีอัตราการกรองลดลงในระยะเวลาอันสั้น 1ชั่วโมง ถึง 3วัน มีผลทำให้เกิดของเสียคั่งในเลือด เช่น ยูเรียไนโตรเจนครีอตีนีน เป็นต้น
ปัสสาวะน้อยกว่า 400มิลลิลิตร/วัน เรียกว่า ภาวะปัสสาวะน้อย (Oliguria) และหากปัสสาวะออกน้อยกว่า 100 มิลลิตร/วัน เรียกไม่มีปัสสาวะ (Anuria)
อาการและอาการแสดง
มีปัสสาวะออกน้อยกว่า( 400 มิลลิตร/วันอย่างทันทีทันไดหรือไม่มีปัสสาวะออกเลย
มีของเสียคั่ง(Blood urea nitrogen และ Creatinine สูง )
ทำให้มีอาการของภาวะยูรีเมีย ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน เบื่ออาหาร เยื่อบุช่องปากอักเสบ ท้องผูก ท้องเสีย
เลือดออกในกระเพาะอาหาร ซึม ชัก หรือไม่รู้สึกตัว
อาจเกิดภาวะหัวใจล้มเหลว ปวดบวมน้ำ
มีโปแตสเซียมในเลือดสูง โซเดียมในเลือดสูง
พยาธิสภาพ
Prerenal failure เกิดขึ้นตามมาเมื่อมีเลือดไปเลี้ยงไตลดลง เช่น ภาวะปริมาตรเลือดลดลง ความดันเลือดต่ำ หลอดเลือดหดตัวหรือ เลือดที่บีบออกจากหัวใจไปเลี้ยงร่างกายไม่เพียงพอ
โลหิตเป็นพิษเนื่องจากมีไนโตรเจนหรือมียูเรียในเลือด (Azotemia) เมื่อเลือดไปเลี้ยงไตถูกขัดขวางทำให้นำออกซิเจนต่ำ และขาดเลือดทำให้ไตเสียหน้าที่ ท่อไตมีออกซิเจนไปเลี้ยงลดลง Azotemia เป็นผลที่ตามมาของเลือดไปเลี้่ยงไตลดลง ทำให้อัตราการกรองของหน่อยกรองปัสสาวะ (Glomerularfiltration rate; GFR) ลดลง
เพิ่มการดูดซึมโซเดียมและน้ำของท่อไตซึ่ง GFR ที่ลดลงเป็นสาเหตุทำให้เกิดความไม่สมดุลของอิเล็กโทรไลด์และภาวะเลือดเป็นกรด เนื่องจากความผิดปกติของการเผาผลาญสารอาหาร Intrarenal failure; Intrinsic renal failure; Parenchymal renal
failure ทำให้กรองของไตเสียหน้าที่ และแบ่งเป็น Nephrotoxic,
Inflammatory หรือ Ischemic Postrenal failure
ระบบประสาทอัตโนมัติเสียหน้าที่ ทติดเชื้อ มีก้อนเนื้องอก ท่อไตอุดตัน ทำให้ปัสสาวะจากไตไปสู่กระเพาะปัสสาวะน้อยลงึ่งเกิดจากมีก้อนเลือดอุดตัน มีนิ่ว บวมหรืออักเสบ มีเนื้อตายที่ไต มีผังผืดหรือมีเลือดออกด้านหลังเยื่อบุช่องท้อง
ไตวายทั้ง 3 ชนิดนี้ จะมีปัสสาวะน้อย (Oliguric phase)มีปัสสาวะน้อยกว่า 30 มิลลิตร/ชั่วโมง หรือ 400มิลลิตร/วัน 2-3วันต่อสัปดาห์ ระบบยูเรียครีอดินิน และยูริกในซีรัมสูง การเสียสมดุลของอิเล็กโทรไลด์ มีอาการท่อไต และเซลล์ภายในบวม ปัสสาวะมาก
(Diuretic phase)ระยะนี้ไม่สามารถเก็บโซเดียมและน้ำไว้ มีอาการปัสสาวะมากกว่า400มิลลิตรต่อ 24 ชั่วโมง เป็นสาเหตุให้ขาดน้ำ และเสียสมดุลอิเล็กโทรไลด์ในเลือดมี BUN สูง ต่อมามีการสูญเสียโปเเตสเซียม โซเซียม และน้ำ ระยะนี้อาจมีอาการเป็นวันหรือเป้นสัปดาห์ และระยะฟื่นกลับสู่สภาพเดิม(Recovery phase)
การรักษา
ให้การรักษาหรือภาวะที่เป็นสาเหตุและแก้ไข้ภาวะผิดปกติต่างๆ ที่เกิดขึ้น
จำกัดปริมาณน้ำ จำกัดอาหารที่มีโปแตสเซียม เช่น ผัก ผลไม้ เป็นต้น
จำกัดแคลเซียมออกจากร่างกายโดยให้ Kayexalate ร่วมกับ
Sorbitol เพื่อช่วยขับโปแตสเซียมออกทางอุจจาระ
ให้Regular insulin (RI) + 50% Glucose ทาง IV ซึ่ง Insulin
จะพา Glucose เข้าเซลล์ และนํา K+ ในเลือดได้อย่างรวดเร็ว
ให้ NaHCO3 ทาง IV ช่วยแก้ภาวะ Metabolic acidosis ช่วยให้K+
เข้าเซลล์ได้มากขึ้น
ปัญหาทางการพยาบาล
มีภาวะหายใจล้มเหลวเนื่องจากการมีน้ำคั่งในปอด
กิจกรรมการพยาบาล
ตรวจสอบสัญญาณชิพทุก 1 ชั่วโมงเพื่อประเมินภาวะขาดออกซืเจน
ดูแลทางเดินหายใจให้โล่ง ดูดเสมหะให้ทุก 2ชั่วโมงและตามความเหมาะสม
ดุแลให้ได้รับออกซิเจนจากเครื่องช่วยหายใจ ดูแลข้อต่อของเครื่องช่วยหายใจไม่ให้หลุดหรือหักพับงอ
ฟังปอดทุกเวรและดูตำแหน่งของท่อหลอดลมคอให้อยู่ที่เดิม ระวังไม่ให้เลื่อนหลุด
จัดท่านอนศีรษะสูง สังเกตภาวะ Cyanosis สังเกต O2 sat ทุก 1-2ชั่วโมง
ให้ยาขับปัสสาวะ Lasix ตามแผนการรักษา สังเกต Urine Output หลังให้ยา
ระวังการติดเชื้อทางเดินหายใจโดยการล้างมือก่อนและหลังให้การพยาบาล สังเกตสีของเสมหะ
ทำความสะอาดปากและฟันอย่างน้อยทุก 4ชั่วโมง
มีภาวะของเสียคั่งในร่างกายเนื่องจากไตสูญเสียหน้าที่
กิจกรรมการพยาบาล
สังเกตระดับความรู้สึกตัว เพื่อประเมินภาวะของเสียคั่ง
ตรวจสอบสัญญาณชิพทุก 1 ชั่วโมง
ให้ยาขับปัสสาวะ Lasix ตามแผนการรักษา
ดูแลให้ได้รับการทำ CRRT , HD , CAPD ตามแผนการรักษา
ดูแลให้พักผ่อนให้เพียงพอเพื่อชะลอการเสื่อมงของไต
ติดตามผลการตรวจ BUN, Cr, Electrolyte
ดูแล้ให้ได้รับอาหารจืด เนื้อน้อย โปแตสเซียมต่ำ แคลอรีสูง ตามแผนการรักษาของแพทย์
บันทึกจำนวนน้ำเข้าและน้ำออก ทุก 8 ชั่วโมง
มีภาวะซีดเนื่องจากไตสร้างโฮร์โมน Erythropoietin ได้น้อย
กิจกรรมการพยาบาล
ให้ผู้ป่วยนอนพักอยู่ที่เตียง จำกัดกิจกรรม เพื่อลดการใช่้ออกซิเจนของร่างกาย
วัดสัญญาณชีพอย่างสม่ำเสมอทุก 2 ชั่วโมง สังเกตชีพจรเร็ว หายใจหอบ ความดันโลหิตต่ำ
ดูแลให้ได้รับอาหารที่มีประโยชน์ไม่ขัดกับโรค
ดูแลให้ PRC 1 unit ตามแผนการรักษาและสังเกตภาวะแทรกซ้อนจากการให้เลือด เช่นมีผื่นคัน หนาวสั่น
ประเมินค่าฮีมาโตคริตหลังให้เลือด 4 ชั่วโมง
ดูแลให้ FeSO4, Folic acid , Eprex ตามแผนการรักษา