Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Aldaketak materian (Talken teoria (Talken teoriaren arabera, erreakzio bat…
Aldaketak materian
Talken teoria
Talken teoriaren arabera, erreakzio bat gertatuko bada, erreaktiboen partikulek eraginkortasunez egin behar dute talka
Energia behar da, talkak erreaktiboen partikulak hautsi egin behar
baititu.
Orientazio egokia behar da, talkaren ondoren atomoek produktue
tan izango dituzten loturak eratu daitezen.
-
Temperatura, Erreaktibo baten edo biren kontzentrazioa, Ukipen-azalera, Katalizatzaileak
Materia eta materialak
-
-
Material naturalak: naturan daudenak dira. Haiek erabiltzeko, aldaketa fisikoak eragin behar zaizkio lehengaiari.
Material sintetikoak: naturan ez daudenak dira. Haiek lortzeko, aldaketa kimikoak eragin behar zaizkio lehengaiari. Adibideak: plastikoak eta beira.
-
-
Atomoak:
-
Atomo isolatuak: Naturan isolatuta dauden atomo bakarrak taula periodikoko 18. taldeko elementuenak dira. Hona hemen elementuok: helioa (He), neona (Ne), argona (Ar), kriptona (Kr), xenona (Xe) eta radona (Rn).
Helio, neon, argon, cripton, xenon, radon
-
-
Kristalak
-
Substantzia bakun kristalinoa: Elementu beraren atomoek osatutako solidoak dira. Formulan, elementuaren ikurra adierazten da.
Konposatu kristalinoa: Proportzio finkoan dauden bi elementuren edo gehiagoren atomoz osatutako kristal-solidoak dira.
-
Daltonen teoriaren arabera, honela sailka dezakegu materia:
-
• Konposatua: proportzio finkoan konbinatutako atomo mota batez baino gehiagoz osatuta dagoen substantzia da
Taba periodikoa
Elementu kimiko guztiak taula periodiko edo sistema periodiko izeneko taula batean adierazten dira. Zazpi ilaratan (periodoak) eta hamazortzi zutabetan (taldeak) ageri dira.
-
Aldaketa fisikoa: Aldaketa fisikoak materiaren izaera eraldatzen ez duten aldaketak dira. Hona hemen aldaketa fisikoen adibide batzuk: egoera-aldaketak (A), substantzien nahasteak eta bereizketak (B), eta tenperatura-aldaketak eta tamaina-aldaketak (C).
Aldaketa kimikoa: Aldaketa kimikoak materiaren izaera eraldatzen duten aldaketak dira. Aldaketa gertatu aurretik, materiak formula kimiko bat zeukan; eta aldaketa gertatu ondoren, beste bat dauka. Elektrolisiak (A) eta errekuntzak (B) aldaketa kimikoen adibideak dira.
