Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ภาวะวิกฤติและฉุกเฉินจากเบาหวาน (ความหมาย (ภาวะวิกฤติฉุกเฉินในผู้ป่วยเบาหวา…
ภาวะวิกฤติและฉุกเฉินจากเบาหวาน
ความหมาย
ภาวะวิกฤติฉุกเฉินในผู้ป่วยเบาหวานและเป็นอันตรายรนแรงต่อชีวิตผู้ป่วยที่พบบ่อยได้แก่น้ำตาลในเลือดสูงที่มีการคั่งของกรดคีโตนและภาวะหมดสติจากไฮเปอร์ออสโมลาร์ชนิดไม่มีการตั้งของกรดคีโตนและภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำ
ภาวะฉุกเฉินที่มีระดับน้ำตาลในเลือดสูง
ภาวะคีโตซีส [Diabetic ketoacidosis,DKA]
ป็นภาวะฉุกเฉินของโรคเบาหวานซึ่งทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดสูงและเกิดภาวะกรดเมตะบอลิคจากการที่มีกรดคีโตนดังในร่างกายภาวะนี้พบได้ทั้งในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 1 และชนิดที่ 2 ซึ่งอาจมีการเจ็บป่วยหรือภาวะอื่นเป็นปัจจัยชักนำหรือปัจจัยส่งเสริมให้เกิดขึ้นเช่นภาวะติดเชื้อการผ่าตัดการได้รับอุบัติเหตุได้รับยาบางชนิดการขาดอินซูลิน เกิดกระบวนการสลาย ไขมัน (lipolysis) เพิ่มขึ้น เกิดกรดไขมันอิสระเพิ่มขึ้นนและส่งไปที่ตับสร้างเป็นคีโตน
สาเหตุ
การขาดอินสุลินหรือได้รับอินสุลินไม่พียงพอ
การได้รับยาบางชนิดที่ทำให้ระดับอินสุลินลดลงเช่นกลูโคคอร์ติคอยต์, ยาขับปัสสาวะกลุ่มไฮอะไซด์เป็นต้น
การมีสาเหตุชักนำที่ทำให้ร่างกายต้องการอินสุลินเพิ่มขึ้นเช่นภาวะเครียดติดเชื้อ
พยาธิสภาพ
เป็นภาวะที่ร่างกายมีการขาดอินซูลินอย่างรุนแรงร่วมกับมีฮอร์โมนที่ออกฤทธิ์ตรง ข้ามกับอินซูลิน ได้แก่ glucagons,catecholamine,cortisol และgrowth hormone มากเกินไป ทำให้มี ภาวะน้ำาตาลในเลือดสูงร่วมกับภาวะกรดเมตะบอลิคจากกรดคีโตนคั่งในร่างกาย
อาการ
มีอาการคลื่นไส้อาเจียนเนื่องจากภาวะกรด
มีหายใจหอบลึก (Kussmaut 's breathing) และมีกลิ่นผลไม้ (fruity odor) เพื่อขับกรดออกจากร่างกาย
อาการนำมาก่อน
4 more items...
ระดับความรู้สึกตัวลดลงส่วนใหญ่มีอาการซึมต่อมาหมดสติเนื่องจากขาดน้ำและเซลล์สมองขาดออกซิเจน
ชีพจรเต้นเร็วความดันโลหิตลดลงจากภาวะขาดน้ำ
การวินิจฉัย
4 more items...
ภาวะหมดสติจากไฮเปอร์ออสโมลาร์ชนิดไม่มีค์โตนจากน้ำตาลในเลือดสูง (hyperglycemic hyperosmolar nonketotic state: HHNS)
เป็นกลุ่มอาการที่เกิดขึ้นเนื่องจากการขาดอินสุลินทำให้มีกลโคสและ Osmolarity ในเลือดสูงมากแต่ไม่มีภาวะกรดจากสารคีโตนส่วนใหญ่พบในผู้ป่วยเบาหวานชนิดที่ 2 (DM type 2)
สาเหตุ
การติดเชื้อหรือภาวะเครียดทำให้มีการหลั่งฮอร์โมน catecholamine cortisol และ growth hormone ซึ่งออกฤทธิ์ต่ายอินสุลินทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น
การติดเชื้อหรือภาวะเครียดทำให้มีการหลั่งฮอร์โมน catecholamine cortisol และ growth hormone ซึ่งออกฤทธิ์ต่ายอินสุลินทำให้ระดับน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น
การได้รับยาบางชนิดที่มีผลเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดเช่น propanolol phenytoin corticosteroid เป็นต้น
การดื่มน้ำน้อยหรือเสียน้ำมากมีผลทำให้ความเข้มข้นของน้ำตาลในเลือดเพิ่มขึ้น
การไม่ได้รับการลดน้ำตาลในเลือดตามแผนการรักษา
พยาธิสภาพ
เมื่อร่างกายขาดอินสุลินตับมีการสร้างกลูโคสจากกลูคากอนทำให้มีกลูโคสเข้าสู่หลอดเลือดมากและเร็วเกิดภาวะ Osmotic dieresis ทำให้ผู้ป่วยถ่ายปัสสาวะมากและบ่อยร่างกายขาดน้ำ (dehydration) ทำให้ความเข้มข้นของน้ำตาลในหลอดเลือดสูงมาก (hyperglycemia) น้ำจะถูกดึงออกจากเซลล์และช่องว่างระหว่างเซลล์เข้าสู่หลอดเลือดทำให้เซลล์ขาดน้ำรุนแรงเลือดจะเข้มข้นและหนืดมากขึ้น (osmolarity มากกว่า 320 rmOsn / kg) ระยะนี้ผู้ป่วยจะกระหายน้ำมากถ้าเกิดภาวะขาดน้ำรุนแรงจะทำให้การทำงานของสมองลดลงถึงขั้นหมดสติและเสียชีวิตได้นอกจากนี้ยังทำให้การไหลเวียนเลือดช้าลงทำให้ผู้ป่วยมีความดันโลหิตต่ำเกิดภาวะเนื้อเยื่อขาดออกซิเจนและเสียชีวิตสภาวะขาดน้ำและความดันโลหิตต่ำอาจทำให้เลือดไปเลี้ยงไตลดลงเกิดภาวะไตวายเฉียบพลันได้
อาการ
มีอาการขาดน้ำอย่างมาก ความดันโลหิตต่ำ การโป่งพองของหลอดเลือดดำที่คอลดลง หายใจตื้นไม่มีอาการหอบหายใจไม่มีกลิ่นอะซีโตนมีอาการทางระบบประสาทเช่นอาการชักเฉพาะแห่งหรือชักทั้งตัว อัมพาตครึ่งซีกหมดสติจากเซลล์สมองขาดน้ำ
มีBabinskis sign
มีการทำงานของไตผิดปกติกล้ามเนื้อหัวใจตายและ cerebral thrombosis ร่วมด้วยตรวจร่างกายพบภาวะขาดน้ำคือผิวแห้งเหี่ยวย่นขาดความตึงตัวความดันลดลงขณะเปลี่ยนท่าชีพจรเร็วปลายมือปลายเท้าเย็น
การประเมินสภาพ
4 more items...
ภาวะฉุกเฉินที่มีระดับน้ำตาลในเลือด ต่ำ
Hypoglycemia
ความหมาย
ภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำคือภาวะที่ระดับน้ำตาลในพลาสมา (plasma glucose) เท่ากับหรือต่ำกว่า 50 mg / dl หรือระดับน้ำตาลในเลือดหรือในเลือดครบใvwhole blood glucose) เท่ากับหรือต่ำกว่า 40 / dl.
สาเหตุ
ได้รับยารักษาโรคเบาหวาน
ยาฉีดอินสุลินพบว่า NPH และ premix insulin ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้บ่อยกว่า long acting insulin analogs สำหรับกลุ่มอินสุลินออกฤทธิ์สั้นและเร็วพบว่า Regular insulin ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำกว่ากลุ่ม Rapid acting insulin analogs
ยารับประทานลดน้ำตาลในเลือดกลุ่ม sulfonylurea ทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้บ่อย
Critical organ failure โดยเฉพาะผู้ป่วยที่มีสภาวะเหล่านี้ได้แก่
Hepatic failure เนื่องจากตับเป็นแหล่งสร้างกลูโคสที่สำคัญของร่างกายเมื่อเนื้อตับถูกทำลายทำให้เกิดภาวะน้ำตาลในเลือดต่ำได้
Renal failure เนื่องจากไตเป็นอวัยวะที่สำคัญรองจากตับในการสร้างกลูโคสแก่ร่างกาย
Cardiac failure มักพบในผู้ป่วยที่เป็น cardiac cachexia
การขาดฮอร์โมน
ขาดฮอร์โมน cortisal หรือ growth hormone
ขาดฮอร์โมน glucagon หรือ epinephrine
ภาวะขาดฮอร์โมนธัยรอยด์ (hypothyroid)
ปัจจัยเสี่ยงอื่นๆ
ผู้ที่เคยมีประวัติน้ำตาลในเลือดต่ำรุนแรงมาก่อนผู้ป่วยที่ควบคุมน้ำตาลแบบเข้มงวดมากรับประทานอาหารไม่เป็นเวลาออกกำลังกายมากกว่าปกติได้รับยาบางชนิดได้แก่ salicylate
ผู้ป่วยเบาหวานที่อายุมากกว่า 60 ปีหรือเป็นมานานกว่า 10 ปีมีโรคแทรกซ้อนเช่นโรคไตการดื่มสุราการได้รับยรักษาโรคจิต
พยาธิสภาพ
เมื่อระดับในเลือดต่ำจะมีผลกระทบต่อสมองเป็นอันดับแรกทำให้เกิดภาวะขาดน้ำตาลเมื่อสมองขาดน้ำตาลจะเกิดการกระตุ้นระบบประสาทมีการทำงานของระบบประสาทซิมพาเตติคมากขึ้นทำให้มีการหลั่งฮอร์โมน catecholamine และ glucagon มากขึ้นนอกจากนี้ยังมีผลกระตุ้นให้ร่างกายหลั่งฮอร์โมน Cortisol และ growth hormone มากขึ้นเพื่อช่วยเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือดโดยการสลายไกลโคเจนเป็นน้ำตาลมากขึ้นทำให้สมองได้รับน้ำตาลอย่างเพียงพอสำหรับประสาทส่วนกลางจะทำให้สมองทำงานลดลงและพฤติกรรมเปลี่ยนแปลง
อาการและอาการแสดง
ผลมาจากระบบประสาทซิมพาเทติกถูกกระตุ้น
4 more items...
ระบบประสาทส่วนกลางทำงานผิดปกติ
4 more items...
การวินิจฉัย
4 more items...
การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีการเจ็บป่วยวิกฤติและเฉียบพลันในระบบต่อมไร้ท่อ