Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC QUAN SÁT PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐIỀU TRA (Phương pháp…
PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC QUAN SÁT PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC ĐIỀU TRA
Phương pháp quan sát
Quy trình thực hiện
Bước 2: Lựa chọn đối tượng quan sát
Khi lựa chọn đối tượng quan sát , gv cần ưu tiên lựa chọn vật thật
Đối tượng quan sát là các sự vật hiện tượng có mối quan hệ đang diễn ra trong môi trường tự nhiên hay xã hội hoặc các tranh ảnh , mô hình,...
Khi không có đối tượng vật thật thì giáo viên cho học sinh quan sát tranh ảnh, mô hình,....
Bước 3: Tổ chức và hướng dẫn học sinh quan sát
Tùy theo mục đích và đối tượng được sử dụng cho học sinh quan sát, gv chỉ cần hướng dẫn cho học sinh sử dụng nhiều giác quan để phán đoán, cảm nhận sự vật hiện tượng
Sử dụng các câu hỏi để hướng dẫn học sinh
Quan sát bên ngoài đến bên trong
So sánh các đối tượng cùng loại để tìm ra những đặc điểm giống nhau và khác nhau
Quan sát toàn thể rồi đến bộ phận
Tổ chức cho học sinh quan sát cá nhân, quan sát theo nhóm hoặc cả lớp. Điều đó phụ thuộc vào đồ dùng chuẩn bị được và khả năng quản lí của giáo viên, kĩ năng làm việc nhóm của học sinh
Bước 1 : Xác định mục đích quan sát
Giáo viên cần xác định rõ việc tổ chức cho học sinh quan sát nhằm đạt được mục tiêu kiến thức kĩ năng nào
Bước 4 : Tổ chức cho học sinh báo cáo kết quả khả quan về đối tượng
Ưu, nhược điểm
Ưu điểm
HS được sử dụng phối hợp nhiều giác quan để tri giác sự vật, hiện tượng, hình thành các biểu tượng, khái niệm cụ thể về hiện tượng.
Phát triển tư duy và nâng cao tính tự lực, tích cực của HS.
Tạo hứng thú cho HS học tập, phát triển khả năng tập trung, chú ý, óc tò mò khám phá khoa học.
Nhược điểm
người quan sát đóng vai trò thụ động, phải chờ đợi các hiện tượng diễn ra. không chủ động làm chúng diễn ra theo ý muốn được
khó khăn trong việc đánh giá sự tồn tại của những điều kiện nảy sinh các hiện tượng, sự kiện. do đó khó tách rời mối quan hệ nhân quả
sử dụng phương pháp quan sát không phải lúc nào cũng tìm thấy đối tượng quan sát phù hợp với mục tiêu, nội dung bài học
học sinh tập trung quan sát cái cụ thể bên ngoài, ít tập trung vào bản chất bên trong. hạn chế tư duy trừu tượng
quan sát theo hình thức lớp sẽ làm cho giáo viên khó quản lớp, bao quát lớp. học sinh khó tập trung sau khi thực hành quan sát xong
Khái niệm
Quan sát
là việc thu thập thông tin của nghiên cứu xã hội học thực nghiệm thông qua các tri giác như nghe, nhìn..
Phương pháp quan sát
là phương pháp tri giác có mục đích, có kế hoạch một sự kiện, hiện tượng, quá trình trong những hoàn cảnh tự nhiên khác nhau. Nhằm thu thập số liệu, sự kiện cụ thể đặc trưng cho quá trình diễn biến của sự kiện, hiện tượng đó.
Các hình thức quan sát:
Quan sát theo nhóm
Làm việc theo cá nhân
Hình thức thể hiện :
Minh họa
thường trưng bày những đồ dùng trực quan có tính chất minh hoạ như bản mẫu, biểu đồ, bức tranh, tranh chân dung các nhà khoa học, hình vẽ trên bảng…
Trình bày
thường gắn liền với việc trình bày những thí nghiệm, những thiết bị kỹ thuật, chiếu phim đèn chiếu, phim điện ảnh, băng video.
Lưu ý
Chuẩn bị được các hệ thống câu hỏi, bài tập để hướng dẫn học sinh quan sát các sự vât, hiện tượng có mục đích va trọng tâm
Giaó viên cần chuẩn bị chu đáo cho tiết học, xác định rõ thời điểm tổ chức cho học sinh quan sát
Chuẩn bị đầy đủ các đối tượng quan sát phù hợp với nội dung, mục tiêu bài học như tranh ảnh, mẫu vật,...
Việc tổ chức, hướng dẫn cho học sinh quan sát cần phải phức tạp dân, phù hợp với trình độ nhaanjj thức của học sinh ở các độ tuổi khác nhau
Ví dụ
Quan sát quang cảnh cuộc sống xung quanh – Bài 22 (SGK môn tự nhiên và Xã hội 2)
Bước 2
: Sau khi quan sát, HS nhận xét được tranh diễn tả cuộc sống ở thành thị và kể tên được một số nghề của người dân nơi đây.
Bước 1
: HS quan sát tranh trang 46, 47 SGK
Bước 4:
Tổ chức cho HS báo cáo kết quả quan sát.
Bước 3
: GV tổ chức cho HS quan sát tranh theo nhóm với các câu hỏi gợi ý sau:
Bức tranh ở trang 46, 47 diễn tả cuộc sống ở đâu? Vì sao em biết?
Kể tên nghề nghiệp của người dân nơi đây thể hiện qua các hình 2,3,4,5 trong bức tranh.
Em sống ở thành thị hay nông thôn, những nơi em sống thường làm nghề gì?
Tác dụng
Là phương pháp mang lại hiệu quẩ cao
Phát triển năng lực tư duy, quan sát, ngôn ngữ cho các em
HÌnh thành những khái niệm, biểu tượng đầy đủ, chính xác về xã hội xung quanh
Dễ phối hợp với các phương pháp khác
Các em có thể tri giác một cách dễ dàng xã hội xung quanh
Phương pháp điều tra
Quy trình thực hiện
Bước 2:Điều tra
Phân công nhiệm vụ điều tra cho học sinh
Hướng dẫn học sinh điều tra, ghi chép và xử lí các tình huống
Giới thiệu nội dung điều tra
Bước 3: Báo cáo kết quả điều tra
GV kết luận
HS nhận xét
Học sinh báo cáo kết quả điều tra
Bước 1 :Chuẩn bị
Dự kiến thời gian, địa điểm , hình thức điều tra
Chuẩn bị nhiệm vụ cho học sinh điều tra
Xác định nội dung, đối tượng điều tra
Xác định mục đích điều tra
Dự kiến các tình huống có thể xảy ra
Khái niệm
Điều tra là hành động có mục đích, tiến hành để tìm hiểu kỹ hơn về một vấn đề nào đó
Phương pháp điều tra là phương pháp dạy học, trong đó GV tổ chức và hướng dẫn HS tìm hiểu một số vấn đề, sau đó dựa trên các thông tin thu thập được tiến hành phân tích, so sánh, tổng hợp và khái quát để rút ra kết luận, nêu ra các giải pháp hoặc kiến nghị
Ưu điểm, nhược điểm
Ưu điểm
HS được vận dụng các kiến thức lí thuyết vào giải quyết các bài tập thực tiễn. Vì vậy, PP này rèn luyện cho HS các kĩ năng quan sát, đo đạc,...
Phát hiện và làm phong phú hơn nội dung học tập.
HS được tham gia vào hình thức hoạt động độc lập sáng tạo, tập dượt hoạt động nghiên cứu.
Phù hợp tâm lý lứa tuổi học sinh: tò mò, thích tìm tòi khám phá TG xung quanh, thích được hợp tác trao đổi, làm việc cùng bạn, thích tự mình khẳng định bản thân.
Hình thành kĩ năng thu thập, xử lí, trình bày và truyền đạt thông tin.
Tạo điều kiện để HS hiểu rõ thực tế địa phương, từ đó giúp các em thêm yêu quê hương đất nước.
Nhược điểm
không phát huy được tính chủ động, tích cực, sáng tạo trong quá trình học
không có thực tiễn nên chóng quên, không có khả năng giải quyết các tình huống thực tiễn
học sinh tiếp thu một cách thụ động
học sinh không hào hứng với môn học, tiết học, chất lượng giảng dạy kém
học sinh nắm bài lan man, không sâu
Lưu ý
Trong quá trình thiết kế phiếu điều tra cho học sinh, giáo viên cần trình bày khoa học, đẹp, lệnh đưa ra cần được diễn đạt ngắn gọn, rõ ràng, cụ thể về yêu cầu, địa điểm, đối tượng,...
Lương kiến thức cần phù hợp, tương xứng với bài học và khả năng tìm hiểu của học sinh. Lượng kiến thức không nên quá nhỏ beso với nội dung bài học, cũng không nên quá nhiều gây áp lực cho học sinh
Với bài học cần địa điểm điều tra cụ thể, giáo viên cân phải chuẩn bị, tìm hiểu trước địa điểm cho học sinh đến điều tra
Giao nhiệm vụ cho hoc sinh thật rõ ràng, cụ thể, hướng dẫn chi tiết cách ghi chép vào phiếu điều tra cho học sinh nắm rõ được
Nội dung điều tra phải thực tiễn và phù hợp với điều kiện cơ sở vật chất trong khả năng cho phép
Ví dụ
Bài 36 : Vệ sinh môi trường ( TNXH lớp 3)
Bước 3:
Tổ chức cho HS báo cáo kết
quả trước lớp và cả lớp thảo luận
Rút ra kết luận, đề xuất biện pháp khắc
phục, định hướng những hành vi đúng.
Bước 2:
Tổ chức cho HS điều tra
Điều tra theo nhóm và có thể giao nhiệm vụ cho các nhóm.
Hướng dẫn cho học sinh cách thu thập thông tin
để trả lời cho 4 nội dung trên.
Việc điều tra thực hiện trước bài học.
Bước 1
: Xác định mục tiêu, đối tượng, nội dung điều tra
Mục tiêu
Tìm ra nguyên nhân và đề xuất biện pháp khắc phục
Tìm hiểu ảnh hưởng của rác thải đến: trường
học, xung quanh trường học và nơi HS sống.
Nội dung điều tra
Liệt kê những nơi thường có rác và ảnh hưởng của rác thải
Liệt kê những loại rác thải mà em thấy.
Tìm nguyên nhân và ai thường đổ rác thải ra.
Rác thải ở đó được xử lí như thế nào.
Đối tượng
Môi trường trường học, xung quanh trường học, nơi HS sống
GV, HS, người lao động, người dân địa phương
Tác dụng
Phát hiện và làm phong phú hơn nội dung học tập.
HS được vận dụng các kiến thức lí thuyết vào giải quyết các bài tập thực tiễn. Vì vậy, PP này rèn luyện cho HS các kĩ năng quan sát, đo đạc,...
Hình thành kĩ năng thu thập, xử lí, trình bày và truyền đạt thông tin.
Tạo điều kiện để HS hiểu rõ thực tế địa phương, từ đó giúp các em thêm yêu quê hương đất nước.