Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Phương pháp dạy học quan sát và phương pháp dạy học điều tra (Phương pháp…
Phương pháp dạy học quan sát và phương pháp dạy học điều tra
Phương pháp dạy học quan sát
Khái niệm
Được dùng để dạy học sinh cách sử dụng các giác quan khác nhau để tri giác các sự vật, hiện tượng 1 cách có mục đích , có kế hoạch, có trọng tâm => rút ra những kết luận khoa học.
Tác dụng
Ở các lớp 1,2,3 tư duy trực quan cụ thể còn chiếm ưu thế. Các em khi suy nghĩ cần dựa vào những hình ảnh cụ thể.
Là phương pháp dạy học mang lại hiệu quả cao.
Hình thành ở học sinh những biểu tượng và những khái niệm đầy đủ, chính xác, sinh động về thế giới xung quanh.
=> phát triển năng lực quan sát, năng lực tư duy và ngôn ngữ cho HS.
Là phương pháp dạy học đặc trưng của môn học KHXH, giúp HS có thể tri giác một cách dễ dàng.
Các bước tiến hành
Bước 3: Tổ chức và hướng dẫn quan sát.
Bước 4: Tổ chức cho HS báo cáo kết quả quan sát.
Bước 2: Xác định mục đích quan sát.
Bước 5: Hoàn thiện kết quả quan sát, rút ra kết luận chung.
Bước 1: Lựa chọn đối tượng quan sát
Một số điểm cần lưu ý
Giáo viên cần chuẩn bị chu đáo kế hoạch dạy học, xác định rõ thời điểm tổ chức cho HS quan sát.
Cần chuẩn bị đầy đủ các đối tượng quan sát phù hợp với mục tiêu, nội dung bài học: tranh ảnh, mẫu vật, sơ đồ, bản đồ,...
Cần chuẩn bị được hệ thống câu hỏi, bài tập để hướng dẫn HS quan sát các sự vật, hiện tượng có mục đích, có trọng tâm.
Các câu hỏi cần được sắp xếp từ những câu hỏi khái quát đến những câu hỏi chi tiết, cụ thể.
Việc tổ chức, hướng dẫn quan sát phải phức tạp dần phù hợp với trình độ nhận thức của học sinh ở các lứa tuổi khác nhau.
Ví dụ
Lớp 1:
Quan sát bầu trời ( Bài 31
)
Bước 2: Sau khi quan sát, học sinh nhận xét bầu trời tại thời điểm quan sát và biết miêu tả bằng vốn từ của mình.
Bước 3: GV tổ chức cho HS ra sân trường để các em quan sát bầu trời theo gợi ý các câu hỏi sau:
Nhìn lên bầu trời, các em có thấy những khoảng trời xanh và mặt trời không?
Trời hôm nay nhiều mây hay ít mây ?
Những đám mây có màu gì?
Chúng đứng im hay chuyển động?
Em có thấy ánh nắng vàng chiếu xuống hay những giọt mưa rơi không?
Nhìn xung quanh các em thấy sân trường, cảnh vật, cây cối mọi vật lúc này khô ráo hay là ướt?
Bước 1 : Học sinh quan sát bầu trời.
Bước 4: Tổ chức cho học sinh báo cáo kết quả quan sát và mô tả bầu trời.
Phương pháp dạy học điều tra
Khái niệm
Là PPDH trong đó GV tổ chức và hướng dẫn học sinh tìm hiểu 1 vấn đề và sau đó dựa trên các thông tin thu nhận được tiến hành phân tích, so sánh, tổng hợp và khái quát để rút ra kết luận nêu ra các giải pháp kiến nghị
Cách tiến hành
Chuẩn bị
Xác định mục đích
Xác định nội dung, đối tượng
Dự kiến thời gian, hình thức, địa điểm
Chuẩn bị nhiệm vụ điều tra cho Hs
Dự kiến các tình huống có thể xảy ra
Điều tra
Giới thiệu nội dung điều tra
Phân công nhiệm vụ điều tra cho HS
Hướng dẫn HS điều tra ghi chép và xử lí thông tin
Báo cáo kết quả điều tra
Hs báo cáo kết quả
Hs nhận xét
Gv kết luận
Tác dụng
Ưu điểm
Hình thành KN thu thập xử lí, trình bày và truyền đạt thông tin
Tạo điều kiện để học sinh hiểu rõ thực tế địa phương =>yêu quê hương
Phát hiện và làm phong phú nội dung học tập
Hs được vận dụng các kiến thức lí thuyết vào giải quyết bài tập thực tiễn => Rèn luyện các kĩ năng quan sát, đo đạc..
Hs được hoạt động độc lập, tập dượt hoạt động nghiên cứu
Phù hợp với Tâm lí lứa tuổi: trẻ tò mò, thích tìm tòi khám phá thế giới xung quanh được trao đổi làm việc cùng bạn, thích tự khẳng định bản thân
Nhược điểm
Hs nắm bài lan man, không sâu
Hs tiếp thu cách thụ động
Không phát huy tính tích cực chủ động sáng tạo trong quá trình học ở HS
Thiếu tính thực tiễn nên chóng quên, không có khả năng giải quyết các tình huống thực tế
Hs không hào hứng với môn học, tiết học, chất lượng giảng dạy kém
Ví dụ
Bài 36: Vệ sinh môi trường (TN-XH 3)
Điều tra rác thải ở địa phương em
Bước 1: Xác định mục tiêu, đối tượng, nội dung điều tra
Nội dung
Liệt kê những nơi thường có rác và ảnh hưởng của rác
Liệt kê những loại rác thải
Tìm những nguyên nhân và ai thường đổ rác ra
Rác thường được xử lí như thế nào
Đối tượng
Môi trường học, xung quanh trường học, nơi HS sống
Gv,Hs người lao động, người dân địa phương
Mục tiêu
Tìm hiểu ảnh hưởng của rác thải đến trường học, xung quanh trường học và nơi sống của HS
Tìm ra nguyên nhân và đề xuất biện pháp giải quyết
Bước 2: Tổ chức cho HS điều tra
Việc điều tra thực hiện trước bài học.
Điều tra theo nhóm và có thể giao nhiệm vụ cho các nhóm
HD học sinh cách thu thập thông tin để trả lời câu hỏi
Bước 3: Tổ chức cho HS báo cáo kết quả trước lớp và thảo luận
Rút ra kết luận, đề xuất biện pháp khắc phục, định hướng những hành vi đúng
Một số cần lưu ý
Gv cần tìm hiểu trước địa điểm tổ chức cho HS đến điều tra
Giao nhiệm vụ rõ ràng, cụ thể, nên có phiếu gợi ý cho HS ghi chép
Khi thiết kế phiều điều tra, chúng ta cần trình bày khoa học, đẹp, lệnh đưa ra cần diễn đạt cần được ngắn gọn, cụ thể
Lượng kiến thức cần phù hợp, tương xứng với nội dung bài học và khả năng trình độ học sinh