Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
vraag 6. De politieke- en religieuze oorzaken van de Nederlandse Opstand.
vraag 6. De politieke- en religieuze oorzaken van de Nederlandse Opstand.
De nederlandse opstand
Plaats: 17 gewesten van de nederlanden
Tijd
: 1568 en 1648
Oorzaak
cultuur maatschappelijk oorzaak: Godsdienstvervolgingen, kettervervolgingen & Bloedplakkaat 1550
Gevolgen
Onstaan Nederland
Politieke oorzaak:
Centralisatiepolitiek
van Karel v en Filips de 2e
Karel de vijfde
was in macht van 1515-1555 en gaf de macht aan
filips de tweede
koning van spanje
Heer der Nederlanden
Keizer duitse rijk (habsburger)
Koning van de nieuwe wereld
Vijanden van karel V
Turken
Hervormers (protestantse)
Fransen
Tachtigjarige oorlog werd een strijd om de godsdienst, terwijl
prins Willem van Oranje-Nassau
, een strijd om de vrijheid van godsdienst voerde
Religieuze oorzaken van de nederlands opstand:
Hiermee besloot hij wetten tegen
ketter
(schelwoord tegen de protestanse) en
vervolgingen
, en een speciale rechtbandk, die hij de
inquisitie
noemde. Zelfs sommige Rooms-katholieken vonden dit afgrijselijk
Inquisitie
:
rooms-katholieke instelling/rechtbank die vanaf de twaalfde eeuw tot taak kreeg ketters op te spren en te berechten, vaak met marteling
Omdat
Karel V
streng Rooms-katholiek was, er in Nederland de mensen
Protestants
werden, was karel bang dat er een ruzie zou uitbreken
Hagenspreken
: een predicatie in het open veld in de eerste tijd van de Reformatie, Deze werden in de Nederlanden veel gehouden door calvinisten vanaf 1562, omdat openlijke geloofsuitoefeningen verboden waren.
In die tijd had het volk hetzelfde
godsdienst
als de vorst
Politieke oorzaken van de Nederlanse opstand
Priveleges
: een voor recht dat je minder hoeft
De adel protesteerde ook, omdat de koning hun wilde vervangen voor
Ambtenaren
Zij kozen hiervoor Brussel. Van de geestbestuurders en stadbestuurders kwam hiertegen veel verzet, want
Adel
en steden wilden bepaalde
priveleges
behouden. Want die verloorde ze door de
centralisatie
Ambtenaren
: In dienst van de overheid en luisteren naar de wetten van de overheid
Zij wilden ook over de hele nederlanden regeren daarvoor wilden ze wel een
centralisatie
De staten-generaal protesteerde ook, want Filips wilde hen afzetten zodat hij de gelzaken kon regelen
Karel V
en
FIlips II
wilden beide
Absolutisme
Karel V wil het bestuur in de Nederlanden moderniseren
Omdat zijn rijk is te groot om
En afspraken te maken over belasting en enz
Alle streken vaak te bezoek en bestuurszaken te regelen
Oplossing--> Centralisatie
Regels/plakkaten gelden voortaan voor alle 17 gewesten
plakkaat
: Wet
Karel V gaat 17 gewesten
centraal
vanuit Brussel besturen -->
Centralisatie
Waarom vonden de stadhouders, adel & steden in de gewesten dit niet fijn
Gestuursambtenaren namen taken adel over ( waar ze geld aan verdienden)
Adel kreeg lagere positie
Gewesten konden minder zelf beslissen
Gevolg
Wilde macht en privelgeges behouden
Ook steden en gewesten wilden priveleges houden
Adel komt in verzet
Hoe is het spaans bestuur in de Nederlanden geregeld
Baas: Karel V/ FIlips 2
landsheer
Baas per gewest:
stadhouder
( bestuurder gewest namens de lansheer)
De nederlanden= 17 gewesten
De staden overlegden samen in de
gewestelijke staten (standenvergadering
in een gewest)