LIBERALIZM (I połowa XIX wieku)
RACJONALIZM
Rozum ludzki jest nieograniczony w swych możliwościach poznawczych i kreatywnych
Człowiek jest twórcą państwa i to on określa granice jego władzy
INDYWIDUALZIM
Jednostka zajmuje dominującą pozycję i jej interes przeważa nad wszelkimi interesami
WOLNOŚĆ
Jednostka może realizować swoją wolność do granic wolności innych jednostek
WŁASNOŚĆ
Własność pozostaje w ścisłym związku z wolnością
Postulat nienaruszalności własności przez państwo
PAŃSTWO
Funkcja "stróża nocnego"
Ograniczenie funkcji państwa liberalnego do porządkowych
Zapewnienie bezpieczeństwa obywateli we wszystkich sferach życia
Ograniczenie władzy ma nie dopuścić do absolutyzacji ustroju
Felicite de Lamennais
Charles de Montalembert
John Emerich Acton
Karl Wilhelm von Humboldt
Benjamin Constant
Jeremy Bentham
Alexis de Tocqueville
John Stuart Mill
zwolennik szkolnictwa konfesyjnego i oparcia polityki na fundamencie religii katolickiej
optował za rozdziałem Kościoła od państwa
zainicjował ruch katolików liberalnych zwany "szkołą z Angeres"
zwolennik ustroju republikańskiego
oparł politykę na fundamencie religii katolickiej
uważał, że polityka wynika z religii, pomimo poglądu o rozdziale kościoła od państwa
postulat o nadaniu wspólnotom samorządowym pełnej autonomii
kolejny myśliciel próbujący połączyć liberalizm z katolicyzmem
wolność ma bezpośrednie źródło w woli Boga
istotą wolności chrześcijańskiej jest pełna autonomia w dociekaniu prawdy
zwolennik społeczeństwa obywatelskiego
Równość --> uważał ją za niebezpieczną dla natury politycznej
Katolicyzm --> źródło wszystkich pozytywnych wartości współczesności
przeciwnik rewolucji francuskiej
demokracja --> przyszłość cywilizacji europejskiej
uważał, że najwyższe wartości do życia zbiorowego i indywidualnego wniosła arystokracja
francuski arystokrata
przedstawiciel liberalizmu tej połowy wieku
przedstawiciel neohumanizmu nawiązującego do kultury starożytnej
jego poglądy można zakwalifikować do liberalizmu arystokratycznego
zwolennik monarchii
żądał nieingerowania państwa w sprawy społeczne
opowiadał się za równością obywateli wobec praw
parlament ma spełniać jedynie funkcje doradcze w stosunku do króla
postulat zniesienia poddaństwa chłopów
wolność prasy
szczęście podstawą systemu wartości
akceptacja ustroju demokratycznego
przyjemne doznania są utożsamiane z dobrem
pochwała egoizmu jednostik
istota przyjemności --> przyczynia się nie tylko do własnej przyjemności, ale też do przyjemności innych ludzi
koncepcja etyczna --> miała charakter ascetyczny, wymagała samodyscypliny
'Społeczeństwo jest rzekomym ciałem, złożonym z indywidualnych osób"
zróżnicował przyjemność, nadając im walor moralny
był indywidualistą
jednostka uzyskuje wolność przez autokreację