Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
Erlijioak (Egipto (1.Lehen inor ez zen joaten Sahara basamortura, baina…
Erlijioak
Egipto
1.Lehen inor ez zen joaten Sahara basamortura, baina egun batean klima aldaketa bat gertatu zen eta hasi zen euria egiten. Orduan jendea hasi zen etortzen basamortura.
3.Grupo nomada asko etorri ziren Sahara basamortura bere etxeak eraikitzera. Animaliak eskuratzen hasi ziren. Egiptoko jendea egin zuten ureztatzeko sistema bat ura probetxua ateratzeko. Eta sistema horretan pertsona guztiek parte hartu behar zuten, horrela fundatu ziren ofizioak.
- Nilo ibaia egin zuen merkataritza existitzea. Ibaian oso erraza zen nabegatzea.
- 3000 eta gero Menes erregea etorri zen Egiptora. Menes egin zituen bi koro : Egipto altua eta Egipto bajua. Biak bildu ziren eta beste koro bat sortu zen.
- Egiptarra bat hilko zenean, templu batera eramaten zuten eta uzten zuten hor janariarekin, amaitzen zenean janaria uzten zuten hiltzen.
- Zientifiko asko zeunden baina Imhotep jakintsuena, fundatu zuen Egiptar medikuntza.
2.Euri hori egin zuen ibai luzeena, Nilo ibaia. Euria egiten zuenean animali asko zeunden baina uzten zuenean euria egiten, lurrean lohi geratzen zen eta hori oso ona da nekazaritzarentzat.
Judaismoa
- Judutarrak lehenengoak izan ziren bakarrik jainko batengaz sinesten.
- Duela 5.700 urte hasi zela erlijio hau.
- Judutarrak Israelen bizi ziren. Israel estatu txiki bat zen.
-
- Judaismoa Mesopotamian hasi zen.
- Garai horretan zegoen jainkoa Abraham deitzen zena.
- Judaismoaren liburu sakratua Tora deitzen da, hor jartzen du guztia Judaismori buruz.
Grezia aintzina
-
- Grezia Europako hegoaldean zegoen. Lehen hiriei,"Polis" deitzen zioten.
- Hiri poderotsuena "Esparta" eta "Atenas" ziren. Polis guztiak autonomoak ziren. Eta askotan Polis guztien artean borrokak zeuden. Grezia aintzinean: emakumeak, esklaboak eta atzerritarrak ez ziren ikusitak herritarrak bezala. Bakarrik pertsonak Polisetan jaiotak ziren herritarrak.
4.Bakarrik herritarrak estabaidatzen zuten legeei buruz. Estabaidaketak egiten ziren leku batean deitzen zena: Ágora. Beraiek botatzen zuten horrezegatik esaten dute Grekotarrak izan zirela demokraziako asmatzaileak. Ere bai asmatu zuten fiosofia.
- Filosofo inportanteenak Sócrates, Platón eta Aristóteles ziren. Eta Grekotarrak ziren. Filosofia eta Demokrazia asmatugatik esaten da Grekotarrek izan zirela lehenengo zibilizazio intelektuala.
- Grekotarrek olinpiadak sortu zuten. Eta antzerkia ere bai. Aintzinako Grekotarrak jainko askoentzat sinesten zuten.
Erroma
- Duela 2800 urte sortu zela Erroma.
- Lehenengoz bakarrik agintzen zuten erregeak, baina gero ez zeuden erregeak eta agintzen zuten politikoek. Baina duela 2000 urte hasi zen erroma imperioa.
- Gizartea 3 zatitan banatzen zen: 1. Nobleak , 2. Plebeyoak , 3. Esklaboak
- Erromatarrentzat oso inportantea zen gerra, horregatik zeuzkaten soldado asko deitzen zirenak legionarioak. Haiei esker konkistatu zuten: Mediterraneoko rinkoi gustiak.
- Erromatarrak ingenieroak eta arkitektoak ziren eta osatu zuten herri oso ordenatuta.
Akueduktuak, zubiak, zirkuak, antzerkiak, bainutxeak eta eskolak eta galtzadak sortu zuten.
- Erromatar inperioa amaitu zuen 5. sigloan.
Mesopotamia
-
-
3.Garai horretan hasi ziren bere etxeak egiten eta bere janaria lantzen. Ondoren hasi ziren bere herriak eraikitzen.
4.Leku hori Mesopotamia deitzen da, Grekotarrez esan nahi duelako: ( La tierra entre dos ríos)
-
Lehen zibilizazioak
- 6.000 k.a nomada talde bat ahiegatu zen Mesopotamiara. Hasi ziren fruituak eta barazkiak biltzen. Eta leku horretan finkatu ziren. Hasi ziren herriak eraikitzen. Pasatu ziren nomadak izaten sedentarioak izatera. Ondoren, hasi ziren lanak banatzen, horrela sortu ziren lanbideak: ogi - saltzailea, zapatariak... Ere lehen tenpluak eraikitzen hasi ziren.