Munduko Erlijioak Aintzinean
Judaismo
Erroma
Grezia aintzina
Egipto
Hasten da k.a 1200 urtean, eta amaitzen da k.a 146 urtean
Europako hegoaldean zegoen egeo eta mediterraneo itsasoen ondoan
Bere hiriak Polis deitzen ziren
Esparta eta Atenas
Han zeuden bi mota jende
Ziudadanoak
Ez ziudadanoak
Mutilak Grezian jaiotak
Emakumeak
Extranjeroak
Esklaboak
Bakarrik beraiek eskubideak zituzten
Demokrazia zortu zuten
Socratés, Platón eta Aristoteles grekotarrak ziren
Lehen zibilizazio intelektuala zen
Mediterraneoa mendeetan zehar dominatu zuten
Olimpiadak zortu zituzten
Politeistak ziren
Romulo eta Remo sortu zuten
Bi anai otso batez kriatuta
Duela ia 2800 urte
Italian
Hasieran monarkia bat zen baina gero Republikan sortu zen
Republika amaitzean duela 2000 urte, hasi zen erromatar inperioa
Itsaso mediterraneo guztia konkistatu zuten
Patrizioak (Nobleak)
Potere asko zituzten: Politikoak eta soldaduak
Esklabuak
Plebeyoak (Herria)
Granjeroak, Artesanoak
Guda prisioneroak
(Soldaduak) Legionarioak
Amaitu zen alemanarriak erroma konkistatu zituen momentuan
Lehen zibilizazioak
Sortu zen Sahara basamortuan han ez zeuden urarik
baina tormenta batek guztiarekin arrasatu zuen eta munduko ibairik luzeena egin zuen: Nilo eta hortik Egipto sortu zen.
Lehenak ziren geometria egitean
Duela 3000 urte Menes erregea Egipto Altua eta Baxua lotu zuen
Baxuaren koroia= Gorria
Altuaren koroia= Zuria
Hauek loturik= Koroia doblea
Piramideak sortu zituzten
6.Solairuan: Sazerdoteak
Azken solairua: Faraoia
4.Solairua: Ejerzitoa
3.Solairua: Komerzianteak
2.Solairua: Kampesinoak
1.Solairua: Esklabuak
5.Solairua: Eskribak
Jeroglifikoekin
Ziren oso azkarrak eta matematikoak
Kalendar
Batzuk medikuak ziren
Medikuak sarkofagoak asmatu zuten
Tutankomenen (Faraoi bat 18 urtekin hilda) tunbara joan zirenean gauza arraroak hasi ziren gertatzen: El Cairon apagon general bat gertatu zen eta expedizioan parte hartutako pertsona asko desagertu ziren :
Azkenean Erromatarrak Egipto inbaditu zuten
Sedentarioak ziren
Lanak zituzten: Harlagaintz, okina, zapataria, nekazaria, apaiza, soldadua...
Lehen tenpluak eraiki zituzten
k.a 6000 urtean tribu nomada batek Mesopotamiara heldu zen eta nola landatu eta sembratu ikasi zuten
Orain ez zuten behar aldatu lekuz, orduan etxeak egin zituzten
Sumerioak= Herritar importanteenak
Nippur, Uruk, Umma, Ur eta Iagash herriak sortu zuten.
Idazmena sortu zuten
Esaten dute Sumerioak zibilizazio zaharrena dela
Mesopotamia
Orain Siria eta Irak dauden aldeetan daude
Bakarrik jainko batean sinesten zuten
Duela 5.700 urte hasi zen
Eúfrates eta Tigris ibaiak inguratzen dituzte
Grekaz lurra bi ibairen artean esaten da
Sortu zen lehen zibilizazioekin
Monoteistak ziren
Éufrates ibaiaren orillan bizi ziren
Jainkoa, Abrahami esan zion "Joan lur agindurantz"
Gaur Israel dago alde horietan
Jainkoak esan zion abrahami bere semea Isaac sakrifikatzeko ea leala ba da jakiteko, justu abraham Isaac hilko momentuan jainkoa esan zion: ya erakutsi didazu zure leialtasuna
Abraham zaharra izatean esan zuen bere bilobari joatera egiptorantz baina Egipton Jacob-en jarratzaileak esklabuetan bihurtu ziren
Jainkoak egipton jaiotako Moises izeneko ume batean fijatu zen, Moises jaio zen justu faraoiak judutar guztiei hiltzea agindu zuen astean
Moisesen gurasoak saski batean jarri zieten Nilo ibaian, bera ihes egiteko.
Faraoiaren semea aurkitu zuen
Moises handia egitean rebelatu egin zuen jainkoa agindu zuen Moisesi judutar guztiei libratzeko
Faraoiak negatu egin zen eta Jainkoa haserretu egin zen, orduan 10 plaga bidali zuen Egiptora
Azkenean faraoiak utzi zuen judutarrei joatea baina ejerzito bati agindu zuen beraien atzean joateko eta Gorri itsasoan akorralatu zuten
Moises bere bastoia altxatu zuen eta Gorri itsasoan ibaian bide bat ireki zen