Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
مبانی، اصول و روش های تربیتی (مبنای اول (تاثیر ظاهر بر باطن (روش تربیتی…
مبانی، اصول و روش های تربیتی
مبنای اول
تاثیر ظاهر بر باطن
اصل اول
تغییر ظاهر
متوجه به مردم
برای خود نمایی
ناپسند
متوجه به درون
برای تحول باطن
پسندیده
روش تربیتی
تلقین به نفس
قولی
تغییر به واسطه به زبان آوردن سخنی معین
سلبی
دوری از نزاع و مشاجره
بیماری دل
اشغال دل
کینه
نفاق
دوری از حرف زور
سکوت پیشگی
ایجابی
گفتن لااله الا الله
هنگام نفوذ اندیشه های کفرآلود در دل
پس از قهقه بگوییم ، خدایا بر ما خشم نگیر
خواندن اسامی خداوند با توجه به موقعیت
فعلی
تغییر به واسطه آشکار ساختن عملی در اعضا و جوارح
تأثیر درونی
سلبی
تباکی
پرهیز از تبختر
تواضع به منظور کنترل عجب و غرور
تاثیر ظاهری
ایجاب
قولی-فعلی
نماز
سخنان معین
حرکات خاص
حالات باطنی ویژه
با صدای آهسته و آرام
حج
تحمیل به نفس
باطن نسبت به انجام اعمال بی رغبت است
باطن بی رغبت را می توان با حرکات اندام رام و راغب کرد
استمرار و پیوستگی لازم است
مداومت و محافظت
رسیدن به شرح صدر
حدود برای تحمیل به نفس
تنها در حیطه عمل است
لا اکراه فی الدین
راه هدایت و ضلالت روشن است
پس از ثبت بدون اجبار ایمان باید تحمیل صورت گیرد
نباید مایه اعراض و روی گردانی دل شود
طاعات و عبادات را بر خود تحمیل نکنید
مگر با رعایت حد
با تحمیل به نفس، فرد به کرامت میرسد
1 more item...
نمونه
جهاد و روزه
خوش رفتاری با همسران الی رغم مورد پسند نبودن
انجام کاری برای زایل شدن ترس از آن کار
تحلّم
تحمل کردن کسی علی رغم میلی درونی
مومن با آنکه آتش غیظ و انتقام درونش شعله ور است ولی باز تحمل می کند و جلو زبانش را می گیرد
قولی
با والدین سخن به کرامت بگو
هرگاه والدینت تو را کتک زدند، در برابر آنها بگو خدا از شما بگذرد
ناظر بر تدبیر
وضعیت بدن
سخن
اعمال
خوب
به زبان آوردن نام خدا
بد
راه رفتن با تفرعن
مبنای چهارم
تاثیر شرایط بر انسان
اصل چهارم
اصلاح شرایط
انسان از شرایط محیطی تاثیر می پذیرد
ریشه بخری از افکار، نیات و رفتارهای انسان
برای از بین بردن یا ایجاد رفتارها
باید شرایط محیطی را تغییر داد
مانند اخراج سامری از امت و سوزاندن نماد شرک توسط حضرت موسی
روش تربیتی
زمینه سازی
توجه به شرایطی که حالات ورفتارهای مطلوب یا نامطلوب را ایجاد می کند
وجه ها
فراهم کردن شرایط اولیه احتمال بروز رفتار مطلوب
ایجاد شرایط برای انتخاب همسر مناسب
1 more item...
جلوگیری از شرایط اولیه ای که احتمال بروز رفتارها و حالات نامطلوب را افزایش می دهد
حضور نداشتن کودکان نابالغ در اتاق والدین در سه زمان معین
3 more items...
تغییر موقعیت
اسوه سازی
تغییر رفتار انسان در مواجه با
زمان و مکان مختلف
نشاط سپیده دم
یاد آوری خسران غروب
روز زمان تکاپو
شب زمان سکوت
شب قدر
1 more item...
شرایط اجتماعی مختلف
انسان های هم سنخ به هم می گرایند
انسان های ناهمسنخ از هم دوری می کنند
هرگاه فردی در جمعی معین رفت و آمد کند، کم کم شبیه آن جمع میشود
مبنای دوم
تاثیر باطن بر ظاهر
اصل دوم
تحول باطن
ظاهر نشدن رفتار مطلوب نشان دهنده وضعیت درونی نامناسب است
باید به فکر تحول درون بود
روش تربیتی
اعطای بینش
تغییر دادن تلقی فرد از امور
در نتیجه تغییر رفتار و اعمال فرد
تفاوت بینش و آگاهی
هر بینشی آگاهی است
بینش، نوعی آگاهی عمیق و گسترده
بینش، فرد را به آگاهی می رساند
روش اعطا بینش ،ذکر شده در قرآن
از طرف خداوند بینش هایی برایتان آ»ده است، هرکه از آن سود جوید به نفع خود و هرکه دوری ورزد به زیاد خود است
هر آگاهی بینش نیست
آگاهی ممکن است سطحی و گمراه کنده باشد
توصیف منحرفان در قران
فقط از ظاهری از زندگی دنیا آگاهند
بینش هایی که در قرآن آمده است
بینش در مورد نظام هستی
مبدا هستی خداست
هستی در ارتباط با خدا سه ویژگی دارد
3 more items...
دنیا
مرحله ابتدایی از هستی
راز دنیا
2 more items...
حقیت انسان
انسان محتاج است
لذا به هر آنچه آن را رفع کند وابسته میشود
1 more item...
هرگاه احساس بی نیازی از خدا
1 more item...
تاریخ انسان
جنگ همیشگی حق و باطل
برای پیروزی نهایی حق
1 more item...
بستر تحولات تربیتی در انسان
2 more items...
مرگ و پس از مرگ
مرگ در بینش قرآنی
یک آغاز
1 more item...
دعوبت به ایمان
ایمان
باور و اعتقادی که
به طور عمیق
در وجود انسان
رسوخ می کند
در احادیث
اعتقاد قلبی
ویژگی اول ایمان
اقرار به زبان
اگر کسی به اجبار به زبان کفر بگوید
اما در دل ایمان داشته باشد
1 more item...
عمل به اعضا و جوارح
ویژگی دوم
ارادی و اختیاری بودن
خداوند انسان را به ایمان دعوت کرده، مجبور نکرده
زبان
لحن قول
پریشانی فعل
چشم
چشم اشکبار مومن
دل معرفت یافته
چشم جامد کافر
دل سنگواره او
آهنگ کلام
نجیب سخن گفتن
با تقوا
دریده سخن گفتن
نداشتن عقل و شعور
مبنای سوم
ظهور تدریجی شاکله
اصل سوم
مداومت بر محافظت بر عمل
ویژگی عمومی انسان
ظهور تدریجی شاکله
ویژگی های شاکله
اول. استواری و پایداری
دوم. احاطه بر فکر، احساس، نیت، اراده و رفتار انسان
دستورالعمل کلی
برای ایجاد شاکله مطلوب
مداومت
در عمل ، اعضا و جواره بدند
مراقبت، هوشیاریو توجه
انسانها در نوسان اند
در مواجهه با ناگواری ها، نالان می شوند
1 more item...
روش تربیتی
فریضه سازی
از ویژگیهای ادیان الهی
داشتن فرضیه
برخی از دستورالعمل هایی که برای تربیت انسان ضروری است
انجام آن واجب است
تعطیل بردار نیست
فرضیه سازی در تربیت
تضمین کننده مداومت و محافظت در عمل
امری است که الزما باید انجام شود
برای انجام آن باید شرایط خاصی، و آداب آن را رعایت کرد تا مورد قبول واقع شود
در قرآن
هر آنچه باعث آسیب رسانی شود
باید ترک شود
« تسویف»
به آینده موکول کردن فرایض
اعمال مستحب
که به انجام فرایض آسیب می زند
محاسبه نفس
ارزیابی اعمال و
نیت پنهان در آنها
ملاک
اعمال مبتنی بر تقوا و انگیزه تقرب باشد
حُسن عمل مورد نظر است نه کثرت آن
«عمل باتقوا کم نیست»
اگر عملی با تقوا انجام شود دیگر کم و اندک حساب نمی شود
دوام عمل و نیل به غایت
در محاسبه باید اعمالی که به نتیجه رسیده اند حساب شود
فرد در محاسبه نفس خویش نباید اعمال خود را زیاد بشمارد
عمل فرد هر چقدر باشد در برابر رحمت خدا اندک است
«خدایا چنان کن که گفتارها و کردارهای خوب خود را هرچند بسیار باشد اندک شمارم»
اندک شمردن بدی ها نیز درست نیست
باعث مداومت در انجا م بدی
زیاد شدن بدی میشود
شاکله
تعبیر علمای اخلاق
ملکه
تعبیر روانشناسان
منش /charachter
personality/ شخصیت
رفتارو اعمال
بر افکار و نیات
تاثیر و تأثر مستقیم دارد
خداوند در مقام محاسبه بر همه چیز آگاه است
آنچه از باطن به ظاهر تراوش می کند
آنچه در باطن بوده و تراوش نکرده
آنچه در پی کسب آن بودند بر دلهایشان غشایی سخت زد
مشکِّل نیست هست
ظاهر و لایه رویین بر باطن را شکل می دهد
رفتار، ادراک، احساس و عمل آدمی
به سبک سیاق فرد شکل می دهد
«هرکس در پی کسب بدی باشد، بدکاری وی بر او احاطه یابد»
«هریک بر پایه شاکله خود عمل می کند»
آدمهایی با شاکله های مختلف در مواجهه با آیات قرآن به شکل های متفاوت عمل می کنند
« ما از قرآن، آنچه برای اهل ایمان شفا و رحمت است فرو می فرستیم ولی کافران را جز زیان نخواهد افزود»
تعبیر مولوی از قران
1 more item...
احساس و رفتار متاثر از شاکله است
شاکله فرومایه وپست
اعمال زشت خود را زیبا می بینند
شاکله عالی
اعمال نیکو برای وی زیابست
«خداوند ایمان را محبوب شما گردانید و آنرا در دلهایتان نیکو بیاراست و کفر و عصیان را از نظر خودتان ناخوشایند ساخت
مبنای پنجم
مقاومت و تاثیر گذاری بر شرایط
اصل پنجم
مسئولیت
انسان می تواند
در برابر شرایط مقاوم باشد
حتی بر شرایط تأثیر بگذارد
شیوه تربیتی باید به گونه ای باشد که
از الزام ها درونی پیروی کند نه رفتارهای بیرونی
الزام درونی
1 more item...
روش تربیتی
مواجهه با نتایج اعمال
دریافتن
فرد را نسبت به پیامد عملش آگاه کنید
«اینان بر ما ستم نکردند بلکه به خودشان ستم روا داشتند»
«قربانی های شما به خدا نمی رسد بلکه تقوای شماست که به خدا می رسد»
«اینها بینش هایی است از سوی خدا، پس هرکه بینا باشد برای خود و هرکه کوری ورزد برخود کرده است»
اجازه می دهیم تا با نتیجه عملش روبرو شود
عواقب عملش را بچشد
شیوه کارآمدتر
اما در حدی که متوجه اشتباه شود و باز گردد
1 more item...
تحریک ایمان
یک الزام درونی
ایجاد احساس مسئولیت در فرد
نیروی محرکه
ایمان به خداست
1 more item...
ابتلا
یعنی آزمودن
برای تربیت انسان او را دچار بلا می کند
با تنگدستی و دشواری
با صبر آزموده میشود
1 more item...
با غنا و راحتی
با شکر آزموده میشود
1 more item...
برای آزمودن نیست
برای از بین بردن آلودگی و ضعف و نقص
1 more item...
انسان بر شرایط حّد میزند
نه اینکه به ادامه شرایط در خود دامن زند
دلیل شکل گیری زهد
بخاطر از دست دادن
دچار یأس نشوی
با بدست آوردن چیزی
به آن دل نبندی
در ارتباط با مسائل اجتماعی
انسان هدایت یافته
در برابر گمراهان مقاوم اند
انسانهای گمراه
در برابر هدایت مقاومند
«امت ها در برابر دعوت پیامبران، انگشت در گوش خود می برند تا سخن حق را نشنوند»
مبنای ششم
جذبه حسن و احسان
اصل ششم
آراستگی
روش تربیتی
آراستن ظاهر
نظیف بودن
خوشبو بودن
تزیین کلام
کلام و واژه نامناسب می تواند تأثیر منفی داشته باشد
اصل هفتم
فضل
متناظر با احسان
از عدل برتر است
عدل حالت موازنه دارد
هر رفتار مثبت باید پاسخ داده شود
لازم نیست به تحرکات نامطلوب پاسخ گفت
با ظلم برابر نیست
ظلم ویژگی مذموم و ناپسند است
روش تربیتی
توبه
خدا نیز به سمت انسان توبه می کند
و زمینه استغفار را برایش فراهم می کند
پس توبه انسان
درواقع توبه دوم خداوند است
1 more item...
تبشیر
بشارت دادن به پاداشی
که پس از انجام تکلیف بدست می آوریم
همراه با عمل است
رو به آینده است
1 more item...
تشویق رو به گذشته است
پس از عمل باید ارائه شود
1 more item...
مبالغه در عفو
قبل از عذرخواهی متربی باید او را بخشیده باشیم
مبالغه در پاداش
حسن
هر آنچه باعث سرور شود
ظاهری
زیبایی
آراستگی
باطنی
خوبی
احسان/انعام
که از عدل برتر است
در احسان می توان
2 more items...