Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
BIZITZA (DEFINIZIOA (Definizio biokimikoa (Izaki bizidun guztiek…
BIZITZA
DEFINIZIOA
Definizio biokimikoa
Izaki bizidun guztiek informazio hereditario birsorgarria du bere barnean azido nukleikoetan kodifikatua zeintzuek metabolismo zelularra kontrolatzen duten proteina eta entzimen bitartez.
-
Definizio metabolikoa
Sistema bizi bat muga definitu bat duen objektua da zeinak kontinuoki inguruarekin substantziak elkartrukatzen dituen alteratu gabe
Definizio termodinamikoa
Sistema biziak lokalizatutako inguruneak dira non ordenaren gehikuntza kontinuo bat gertatzen den kanpo interbentziorik gabe
Definizo fisiologikoa
Izaki biziduna jan, metabolizatu, iraitzi, arnasa hartu, mugitu, hazi, birsortu eta kanpo faktoreen aurrean erantzuteko gai dena da.
ERREINUEN SAILKAPENA
MONERO ERREINUA
Ezaugarriak:
-
-
Adibideak:
Bakterioak
Arkeobakterioak
-
Zer da?
Organismo prokariotoak eta zelulabakarrak dira, hotz, ez dute nukleorik eta material genetikoa zitoplasman sakabanaturik dago
ONDDO ERREINUA
Ezaugarrriak:
-
-
Adibideak:
Perretxikoak
Legamiak
-
Zer da?
Zelulanitzak edo zelulabakarrak dira, eta zelula eukariotoez osatutako organismoak dira.
PROTISTOEN ERREINUA
Zer da?
Organismo protistzelulabakarrak edo zelulanitzak dira, eta zelula eukariotoak dituzte, hotz, nukleo zelularra dute eta nukleo horretan dago pilatuta material genetikoa
Ezaugarriak:
-
-
Adibideak:
Protozooak
Algak
LANDARE ERREINUA
Zer da?
Organismo zelulanitzak dira eta zelula eukariotoak, eta animalien antzeko konposizio kimikoa dute.
Ezaugarriak:
Autotrofoak dira, eta berdeak fotosintesia egiten dutelako. Gainera, garrantzitsuak dira atmosferako oxigeno kopurua mantentzeko
-
-
-
-
-
ANIMALI ERREINUA
Zer da?
Zelulanitzak, eukariotoak eta heterotrofoak dira
-
Bi talde bereizten dira:
Ornodunak:
-
-
Narrastiak
Ugaztunak
Hegaztiak
Barne eskeletoa eta bizkarrezurra dute. Gorputza hiru zati ditu: Burua, enborra eta gorputz adarrak
-
BIZI FUNTZIOAK
Erlazioa-funtzioa
Funtzio honen bidez, gainerako bizi-funtzioak koordinatu eta inguruarekin harremanetan jartzen da organismoa.
-
-
-
Ugalketa-funtzioa
Funtzio honen bidez, organismo biziak beren itxurako beste organismo batzuk sortzeko gai dira.
-
-
JATORRIA
Duela 13 000 milioi urte unibertsoa eratu. Duela 4 600 milioi urte eguzki sistema eta lurra eratu. Duela 3 800 milioi urte inguru lurraren azala kontsolidatu eta itsasoak, ozeanoak eta atmosferak eratu. Eta duela 3 500 milioi urte bizia sortu lurrean.
Materia bizia osatzen duten bioelementu nagusiak zeuden: karbonoa (C), nitrogenoa (N), hidrogenoa (H) eta oxigenoa (O)
Big bang
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-