Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

เคสกรณีศึกษา PP นศพต.ชยาภรณ์ ทรายแซม เลขที่ 16 ดาวน์โหลด,…

- - - - ทำหมันแห้ง >> ทำหลังคลอดไปแล้วมากกว่า 6 สัปดาห์
        สามารถทำได้หลายช่องทาง เช่น การทำผ่าน laparoscope, การทำแบบ laparotomy
      - ทำหมันเปียก >> ทำภายใน 12-24 ชั่วโมงหลังคลอด มักนิยมทำเป็น mini-laparotomy
  - - - Only Progesterone
        ไม่ส่งผลต่อการสร้างน้ำนม และการเจริญเติบโตของทารก สามารถเริ่มใช้ได้ 6 สัปดาห์หลังคลอด
        
        ยาเม็ดคุมกำเนิด (Progestrogen-mini pills - PMP) >> ยาคุมชนิดนี้ในหนึ่งแผงจะมีทั้งหมด 28 เม็ด รับประทานได้ทุกวันโดยไม่ต้องหยุด เมื่อรับประทานหมดแล้วก็สามารถรับประทานแผงใหม่ต่อได้เลย ควรกินยา 1 เม็ดทุกวันเวลาเดิมอย่างสม่ำเสมอ
        
        ยาฉีดคุมกำเนิด (progestin-only injectable contraceptives) >>
        เริ่มให้ 6 สัปดาห์หลังคลอดหรือ 7 วันหลังมีประจำเดือน แบ่งออกเป็นยาคุมกำเนิดชนิดฉีดแบบ 3 เดือน ได้แก่ ชนิดฉีดเข้ากล้ามเนื้อ (DMPA-IM) และชนิดฉีดเข้าใต้ผิวหนัง (DMPA-SC) และแบบ 2 เดือน ได้แก่ norethisterone enanthate หากต้องการมีบุตรต้องรอตกไข่ 6 เดือน-1 ปี
        
        ยาฝังคุมกำเนิด (Contraceptive Implant) >> ควรรับการฝังยาคุมในช่วง 5 วันแรกของการมีประจำเดือน โดยใช้หลอดยาขนาดเล็กฝังเข้าไปใต้ผิวหนังบริเวณใต้ท้องแขนของแขนท่อนบนด้านใน ซึ่งภายในแท่งหรือหลอดจะบรรจุฮอร์โมนโปรเจสติน (Progestin) เอาไว้ เมื่อฝังเอาไว้เรียบร้อยก็จะค่อย ๆ ปล่อยฮอร์โมนเข้าสู่ร่างกาย ซึ่งจะช่วยป้องกันการตั้งครรภ์ได้เป็นเวลา 3-5 ปี หากต้องการมีบุตรหรือต้องการหยุดใช้ ก็สามารถนำออกได้อย่างง่ายดาย และสามารถมีบุตรได้และตกไข่เร็วกว่าการฉีดยาคุม 3-6 เดือน
        ซึ่งมารดาเคสกรณีศึกษาเลือกใช้วิธีนี้
      - Progesterone & Estrogen
        ส่งผลต่อการสร้างน้ำนม ทำให้น้ำนมสร้างน้อย ดังนั้นควรใช้หลังคลอด 6 เดือนขึ้นไป
        
        ยาเม็ดคุมกำเนิด (Combined Oral Contraceptive - COC) >>ยาคุมชนิดนี้จะมีประสิทธิภาพในการป้องกันการตั้งครรภ์สูงมาก ส่วนใหญ่มีแผงละ 21 หรือ 28 เม็ด หากรับประทานอย่างสม่ำเสมอ และยังมีผลดีทำให้ประจำเดือนมาตรงเวลาอย่างสม่ำเสมอ อาจปวดประจำเดือนน้อยลงได้
        
        ยาฉีดคุมกำเนิด (combined injectable contraceptives) >> ฉีดเข้ากล้ามเนื้อทุก 1 เดือน โดยเยื่อบุมดลูกมีการหลุดลอกทุกเดือนเหมือนปกติ ทำให้ประจำเดือนมาทุกเดือน จึงลดความกังวลเรื่องตั้งครรภ์โดยไม่รู้ตัว ยาฉีดชนิดนี้เหมาะกับผู้ที่มักลืมรับประทานยาหรือไม่อยากรับประทานยาทุกวัน มีการพัฒนายาให้เป็นรูปแบบที่ผู้ใช้สามารถฉีดเองได้ ภายหลังการฉีดยาเหล่านี้เสร็จแล้วไม่ควรบีบ นวดหรือคลึงบริเวณที่ฉีด เพราะจะทำให้ตัวยาบางส่วนถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดเร็วเกินไป จนอาจเหลือไม่เพียงพอ
        
        วงแหวนคุมกำเนิด (Birth Control Ring) >> โดยมีลักษณะเป็นวงแหวนพลาสติกนุ่มยืดหยุ่นได้ ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลาง 5 เซนติเมตร ประกอบด้วยฮอร์โมนเช่นเดียวกับยาเม็ดคุมกำเนิด แต่ดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดทันที โดยจะปล่อยฮอร์โมนออกมาในปริมาณต่ำต่อเนื่องและสม่ำเสมอกว่ายาเม็ดคุมกำเนิด เริ่มสอดใส่ในวันที่ 1-5 หลังมีประจำเดือน ทิ้งวงแหวนไว้ในช่องคลอดเป็นเวลา 3 สัปดาห์ก็เอาออก เว้นไป 1 สัปดาห์ จะมีประจำเดือนมาตามปกติ จากนั้นจึงเริ่มใส่วงแหวนอันใหม่ต่อไปและทิ้งไว้ 3 สัปดาห์เหมือนเดิม
        
        แผ่นแปะคุมกำเนิด >> แผ่นแปะคุมกำเนิด 1 กล่อง มี 3 แผ่น สำหรับใช้ 1 เดือน ให้ใช้สัปดาห์ละ 1 แผ่น ต่อเนื่องกัน 3 สัปดาห์ และงดใช้ในสัปดาห์ที่ 4 เริ่มใช้ในวันที่ 1-5 ของการมีประจำเดือน โดยติดทิ้งไว้บนผิวหนังบริเวณท้องช่วงล่าง ก้น หลัง หรือต้นแขน และควรเปลี่ยนตำแหน่งการติดทุกครั้งเมื่อเปลี่ยนแผ่น
    - - ถุงยางอนามัย >> อุปกรณ์คุมกำเนิดที่นิยมใช้มากที่สุด และมีประสิทธิภาพมากหากนำมาใช้อย่างถูกต้องเหมาะสม แล้วยังช่วยให้ปลอดภัยจากโรคติดต่อที่เกิดจากการมีเพศสัมพันธ์ (Sexually Transmitted Disease: STD)
      - ห่วงคุมกำเนิด (Intrauterine Device: IUD) >> ห่วงอนามัยชนิดมีลวดทองแดงพันอยู่รอบ ๆ อุปกรณ์ ซึ่งจะปล่อยสารทองแดงออกมาเพื่อก่อให้เกิดการอักเสบที่เยื่อบุมดลูก ส่งผลให้ไข่ที่ตกออกมาไม่สามารถปฏิสนธิได้และทำให้มดลูกมีสภาพไม่เหมาะต่อการฝังตัวของไข่ จึงไม่เกิดการตั้งครรภ์ ห่วงอนามัยชนิดนี้มีอายุการใช้งานยาวนานถึง 3-10 ปี ควรตรวจสายห่วงคุมกำเนิดอย่างสม่ำเสมอหลังหมดประจำเดือนทุกเดือน
- - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        ผู้ป่วย Grand multipara (G5P3A1)
        
        ผู้ป่วย Eldery pregnancy อายุ 35 ปี
        
        ผู้ป่วยมีการเปิดของระยะ Active phase เร็ว (การคลอดเร็วในระยะที่ 1)
        
        ฺBlood loss at LR 100 ml.
        
        Hb = 9.5 g/dL, Hct = 29.4 % (13/12/2563) ต่ำกว่าเกณฑ์ปกติ
      - การพยาบาล
        
        Record V/S โดยเฉพาะ BP และ PR ทุก 4 ชม.
        
        ประเมินปริมาณและลักษณะของ bleeding per vagina ทุก 2-4 ชม.
        
        2.ประเมินอาการเวียนศีรษะ อ่อนเพลีย ใจสั่น ตัวเย็น
        
        ประเมินการหดรัดตัวของมดลูก คลึงหน้าท้องบริเวณยอดมดลูก ทุก 2-4 ชม.
        
        ประเมินแผลฝีเย็บตามหลัก REEDA
        
        ประเมินน้ำคาวปลา ปริมาณ, สี, กลิ่น
        
        ติดตามผล Lab CBC โดยเฉพาะ Hb, Hct
      - การประเมินผล
        
        V/S ปกติ แต่มี BP ต่ำ repeat ได้ BP = 100/60 mmHg
        
        ไม่เวียนศีรษะ ไม่อ่อนเพลีย ใจสั่น ตัวเย็น
        
        มดลูกหดรัดตัวดี กลมแข็งดี
        
        แผลฝีเย็บ ไม่แดง ไม่บวม ไม่ช้ำ แผลชิดสนิทกันดี ไม่มี bleeding ซึม
        
        น้ำคาวปลาสีแดงสด 100 ml.
        
        ไม่มีการติดตาม Hb, Hct
      - วัตถุประสงค์
        
        มารดาไม่ตกเลือดหลังคลอด
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        V/S ปกติ
        
        Hb, Hct อยู่ในเกณฑ์ปกติ
        
        Bleeding per vagina < 500 ml.
        
        ไม่มีอาการเวียนศีรษะ ใจสั่น ตัวเย็น
        
        มดลูกหดรัดตัวกลมแข็งดี
        
        ฝีเย็บ REEDA ปกติ
        
        น้ำคาวปลาปกติ
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดา 24 ชั่วโมงหลังคลอด
        
        มารดาอ่อนเพลียหลังคลอด
        
        มารดางดน้ำงดอาหารระหว่างรอคลอด
      - วัตถุประสงค์
        
        ไม่เกิดการพลัดตกหกล้ม
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        มารดาไม่เกิดการพลัดตกหกล้ม
      - การพยาบาล
        
        ดูแลให้มารดาได้รับประทานอาหารอย่างเพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
        
        ช่วยเหลือกิจกรรมบนเตียงให้มารดาหลังคลอด
        
        เมื่อมารดาต้องการความช่วยเหลือให้กดกริ่งเรียกพยาบาล
        
        ยกไม้กั้นเตียงด้านบนข้างหัวขึ้นทั้ง 2 ข้าง
        
        หมั่นไปเยี่ยมผู้ป่วยทุกๆ 2 ชม.
      - การประเมินผล
        
        มารดาไม่เกิดการพลัดตกหกล้ม
  - - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        ได้รับการตัดฝีเย็บแบบ Right mediolateral episiotomy tear 2 degree
      - วัตถุประสงค์
        
        ไม่เกิดการติดเชื้อหลังคลอด
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        V/S ปกติ temp. < 38 องศาเซลเซียส
        
        แผลฝีเย็บ ไม่บวม ไม่แดง ไม่มีช้ำ ไม่มี discharge ไหลซึม และแผลติดสนิทกันดี
        
        น้ำคาวปลาสีปกติ ไม่มีกลิ่นเหม็น
      - การพยาบาล
        
        Record V/S โดยเฉพาะ temp.
        
        สังเกตและประเมินลักษณะแผลฝีเย็บตามหลัก REEDA
        
        สังเกตลักษณะ, สี, กลิ่น ของน้ำคาวปลา
        
        แนะนำมารดาเปลี่ยน pad ทุก2-3 ชม. หรือเมื่อชุ่มเต็มแผ่น
        
        แนะนำให้มารดาทำความสะอาดอวัยวะเพศทุกครั้งหลังปัสสาวะหรืออุจจาระทำจากหน้าไปหลัง ไม่เช็ดย้อนกลับ
        
        ดูแลให้ยา Amoxicillin ตามแผนการรักษาของแพทย์
      - การประเมินผล
        
        V/S ปกติ temp. < 38 องศาเซลเซียส
        
        แผลฝีเย็บ ไม่บวม ไม่แดง ไม่มีช้ำ ไม่มี discharge ไหลซึม และแผลติดสนิทกันดี
        
        น้ำคาวปลาสีแดงสด ไม่มีกลิ่นเหม็น
    - - ข้อมูลสนับสนุน
        
        มีแผลการตัดฝีเย็บแบบ Right mediolateral episiotomy tear 2 degree
        
        มารดาบอกปวดมดลูก 2 คะแนน ปวดแผลฝีเย็บ 2 คะแนน
      - วัตถุประสงค์
        
        มารดาสุขสบาย ไม่มีอาการปวดมดลูกและฝีเย็บ
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        Pain score = 0 คะแนน
        
        แผลฝีเย็บปกกติตามหลัก REEDA
        
        ผู้ป่วยไม่บนปวดมดลูกและแผลฝีเย็บ
      - การพยาบาล
        
        ประเมิน pain score ที่มดลูกและฝีเย็บ
        
        ประเมินแผลฝีเย็บด้วยหลัก REEDA
        
        อธิบายให้มารดาเข้าใจว่า อาการปวดเกิดจากการหดรัดตัวของมดลูก เพื่อเข้าสู่ช่องเชิงกราน
        
        จัดท่านอนให้สุขสบาย พักผ่อนให้เพียงพอ
        
        ช่วยเหลือกิจกรรมบางอย่างที่มารดายังไม่สามารถทำได้
        
        พูดคุยเบียงเบนความสนใจ เพื่อลดอาการปวด
        
        ดูแลให้ได้รับยา Paracetamol ตามแผนการรักษาของแพทย์
      - การประเมินผล
        
        pain score มดลูก 0 คะแนน แผลฝีเย็บ 0 คะแนน
        
        แผลฝีเย็บไม่บวม ไม่แดง ไม่มีช้ำ ไม่มี discharge ไหลซึม และแผลติดสนิทกันดี
        
        ผู้ป่วยไม่บ่นปวดมดลูกและแผลฝีเย็บ
  - - - วัตถุประสงค์
        
        มารดาหัวนมไม่แตก หรืออาการหัวนมแตกลดลง
      - ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดามีหัวนมแตกข้างขวา
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        หัวนมผู้ป่วยไม่แตกเพิ่ม หรือไม่แตกเลย
        
        ทารกดูดนมลึกถึงลานนม
        
        มารดานำทารกเข้าเต้าถูกท่า
      - การพยาบาล
        
        แนะนำให้มารดานำทารกเข้าเต้าในท่าที่ถูกวิธี เช่น cradle hold, side lying position
        
        เน้นย้ำมารดาต้องให้ทารกดูดถึงลานนม และดูดข้างที่ไม่เป็นแผลก่อน
        
        ฝึกให้มารดาเอาหัวนมออกจากปากทารกอย่างถูกวิธี โดยไม่ดึงหัวนมออกขณะทารกดูดนมอยู่
        
        แนะนำให้บีบน้ำนมทาบริเวณหัวนมข้างที่แตก แล้วปล่อยให้แห้งเอง
        
        ประเมินลักษณะเต้านมทั้ง 2 ข้าง ดูว่ามีหัวนมแตกหรือไม่
      - การประเมินผล
        
        หัวนมผู้ป่วยไม่แตกเพิ่ม
        
        ทารกดูดนมลึกถึงลานนม
        
        มารดานำทารกเข้าเต้าถูกท่า
    - - วัตถุประสงค์
        
        มารดาได้รับคำแนะนำหลังกลับบ้าน
      - ข้อมูลสนับสนุน
        
        มารดามี plan discharge ในวันที่ 15 ธันวาคม พ.ศ.2563
      - เกณฑ์การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยรับรู้ เข้าใจ สามารถตอบคำถามได้
      - การพยาบาล
        
        ให้คำแนะนำด้านโภชนาการ รับประทานอาหารให้ครบ 5 หมู่ เน้นอาหารที่มีโปรตีน เช่น เนื้อ นม ไข่ และอาการกระตุ้นการสร้างน้ำนม เช่น หัวปลี น้ำขิง ใบแมงลัก ใบกะเพรา แนะนำให้กินอาหารรสจืด งดทานอาหารรสจัด รสเปรี้ยว อาหารสุกๆดิบๆ และดื่มน้ำวันละ 2.5-3 ลิตร
        
        ให้คำแนะนำการทำความสะอาดร่างกาย อาบน้ำได้ตามปกติ ทำความสะอาดอวัยวะสืบพันธุ์ทุกครั้งหลังปัสสาวะหรืออุจจาระ จากหน้าไปหลัง ไม่ย้อนกลับ แล้วซับให้แห้ง ไม่แช่น้ำหรือลงสระ เปลี่ยนผ้าอนามัย ทุก 2-3 ชั่วโมงหรือเมื่อชุ่มเต็มแผ่น
        
        ให้คำแนะนำควรงดกิจกรรมที่ให้แรง เช่น การยกของหนัก การเดินขึ้นบันได สามารถทำงานบ้านได้ เช่น ทำอาหาร กวาดบ้าน และออกกำลังกายโดยการทำ kegal excercise โดยการขมิบช่องคลอดวันลั 200-300 ครั้ง
        
        แนะนำให้หมั่นคลึงมดลูกให้กลมแข็ง โดยจะลดระดับลงวันละ 0.5-1 นิ้ว
        
        แนะนำให้มารดาประเมินสังเกตลักษณะ สี, กลิ่น ของน้ำคาวปลา
        
        1-3 วันแรกหลังคลอด น้ำคาวปลาจะมีสีแดงคล้ำและข้น ประกอบด้วยเลือดเป็นส่วนใหญ่
        
        4-9 วันหลังคลอด น้ำคาวปลาจะมีสีแดงจางๆ สีชมพูหรือสีเหลือง จากการมีเม็ดเลือดขาวและน้ำเหลือง
        
        10 วันหลังคลอด น้ำคาวปลามีสีเหลืองครีมๆหรือสีขาว และปริมาณลดลงจนไม่มี
        
        แจ้งอาการที่ควรรีบมาพบแพทย์ให้มารดาทราบ
        
        น้ำคาวปลาสีแดงสด หรือสีเขียว มีกลิ่นเหม็น
        
        มดลูกเข้าอู่ช้า ยังคลำพบก้อนมดลูกเมื่อผ่านไป 2 สัปดาห์
        
        แผลฝีเย็บแยก มีเลือดออก มีหนอง กลิ่นเหม็น
        
        เต้านมคัดตึงร่วมกับมีบวงแดง น้ำนมเป็นสีหนอง (mastitis)
        
        ปัสสาวะแสบขัด ดื่มน้ำมากๆก็ไม่หาย
        
        มีไข้ไม่ทราบสาเหตุ ห้ามซื้อยารับประทานเอง
        
        ประเมินความรู้ความเข้าใจในการปฎิบัติตัวหลังกลับบ้านของมารดา
        
        เน้นย้ำให้มารดามาพบแพทย์ตามนัด
        
        เปิดโอกาสให้มารดาซักถามข้อสงสัย
        
        ประเมินความรู้ความเข้าใจหลังให้คำแนะนำ
      - การประเมินผล
        
        ผู้ป่วยรับรู้ เข้าใจ สามารถตอบคำถามได้
- - - - หัวนมมารดาเคสกรณีศึกษายาว 1.5 ซม. ไม่สั้น ไม่บอด หัวนมแตกข้างขวา เต้านมไม่คัดตึง น้ำนมไหลดี
    - - น้ำนมมารดาเคสกรณีศึกษามีสีเหลือง คือเป็นน้ำนมชนิด Colostrum