Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ALKANI,ALKENI,ALKINI, CIKLOALKANI:zasićeni ugljikovodici u kojima se atomi…
ALKANI,ALKENI,ALKINI
ALKANI
najjednostavnija skupina organskih spojeva najvažniji sastojci zemnog plina i nafte opća formula: CnH2n+2
nastavak: -an
homologni niz alkana: metan,etan,propan,butan,pentan,heksan,heptan,oktan,nonan,dekan
KEM. SVOJSTVA ALKANA: teško kem. reagiraju karakteristične rekcije.reakcija gorenja i reakcija susptitucije s halogenim elemntima(Cl2,F2,Br2,I2)
FIZIKALNA SVOJSTVA ALKANA:
ovise o broju i rasporedu C-atoma u molekuli ne otpaju se u vodi,dobro se otapaju u org.otapalima vrelište raste s porastom relativne atomske mase,a pada s većim stupnjem razgranatosti lanca
1.-4alkani u homolognom nizu plinovi,5.-17. tekućine,od 17. čvrste tvari
KONSTITUCIJSKI IZOMERI: spojevi koji imaju molekulski formulu,ali različit način povezivanja atoma ugljika u molekuli(razlikuju se po fizikalnim i kemijskim svojstvima)
ALKENI
FIZIKALNA SVOJSTVA ALKENA
nepolarne molekule,nisu topljive u vodi,prva 3 alekna u homolognom nizu-plinovi,porast vrelišta porastom relativne atomske mase
KEMIJSKA SVOJSTVA ALKENA
vrlo reaktivni,karakteristična reakcija:ADICIJA
ADICIJSKE REAKCIJE:hidorgeniranje(adicija vodika),halogeniranje(adicija halogenih elemenata),hidrogenhalogeniranje(adicija halogenvodika),hidratacija(adicija vode),polimerizacija
ETEN
najjednostavniji alken,plin slatkasta i opojna mirisa,u prošlosti se koristio kao anestetik,biljni hormon,glavna sirovina za dobivanje plastičnih masa
Najznačajniji polimeri:
polieten,polipropen,politetrafluoreten,sirova guma,sintetski kaučuk
UPORABA ALKANA
PROPAN I BUTAN
ukapljena smjesa služi kao gorivo u domaćinstvu(bez mirisa i okusa)
METAN-“močvarni plin” , plin bez boje i mirisa,njegova smjesa sa zrakom je eksplozivna,glavni je sastojak zemnog plina )
PARAFINI:alkani u cvrstom ag.stanju,koriste se za proizvodnju svijeća
NOMENKLATURA ALKANA
Odabere se najdulji lanac atoma ugljika u molekuli,odrede se omena supstituenata,položaj supstituenata određuje se rednim brojem atoma ugljika na koji je supstituent vezan,broj istovrsnih susptituenata na glavnom lancu označava se umnoženim prefiksom,supstituenti se navode abecednim redom
UMNOŽENI PREFIKSI:
di-dvije skupine
tri-tri skupine
tetra-četri skupine
penta-pet skupina
FIZIKALNA SVOJSTVA ALKINA:etin,propin,butin-pri sobnoj temp. plinovi
viša tališta i vrelišta u odnosu na alkane i alkene
ALKINI: nezasićeni ugljikovodici,sadrže barem jednu trostruku vezu,u prirodi su u malenom broju FORMULA:CnH2n-2
KEMIJSKA SVOJSTVA ALKINA: reaktivni,
karakteristična reakcija:ADICIJA(hiddrogeniranje,halogeniranje,hidrogenhalogeniranje)
NOMENKLATURA ALKINA: osnovno ime alkana+ nastavak -in,ispred nastavka -in piše se broj onog ugljikovog atoma na kojem se nalazi trostruka veza,ugljikovi atomi u lancu uvijek se broje od onog kojemu je trostruka veza najbliža
ALKENI:nezasićeni ugljikovodici koji sadrže barem jednu dvostruku vezu,česti spojevi u prirodi(ulja,vitamin) FORMULA:CnH2n
ETIN:
najednostavniji alkin,bezbojan plin bez mirisa,eksplozivan
svi atomi u istoj ravnini,vezani kutovi-180°C,
uporaba:sirovina za dobivanje niza org.spojeva,acetenska svjetiljka,autogeno zavarivanje
STEREOIZOMERI parovi istovrsnih atoma ili atomskih skupina,isti sljed kov. vezanih atoma,različiti prostorni raspored,razlikuju se po fizikalnim svojstvima,nema slobode rotacije oko dvostruke veze
CIKLOALKANI:zasićeni ugljikovodici u kojima se atomi ugljika međusobno povezuju u prstenaste strukture,formula:CnH2n
NOMENKLATURA ALKENA: osnovni uglikovodik+nastavak -en, numerira se položaj dvostruke veze
POLIMERI:PVC(polivinil-klorid),PAN(poliakrilo-nitril)