Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

ทฤษฎีความสูงอายุ - Coggle Diagram

- - - - ลักษณะ
        
        เนื่องจากคอลลาเจนเกิดจากการเชื่อมตามขวางภายในเซลล
        
        ทําใหมีลักษณะแข็ง แตกแหง สูญเสียความยืดหยุน
        
        คลองตัวในการเคลื่อนไหวรางกายลดลง เนื้อเยื่อสูญเสียความยืดหยุน เปนผลใหเกิดความเสื่อมของอวัยวะ
        
        เชน ผิวหนัง ผนังหลอดเลือด เลนซในลูกตา
      - อธิบายวา เมื่อมีอายุมากขึ้นโปรตีนบางตัวจะเปลี่ยนแปลงลักษณะไขวขวางกันและอาจจะขัดขวางกระบวนการเผาผลาญในรางกายหนาที่การทํางานจึงลดลง
    - - ทฤษฎีนี้ไดเปรียบเทียบคนคลายกับเครื่องจักร คือเมื่อมีการใชงานมาก ๆ ใชงานอวัยวะเปนเวลานาน หรือใชอยางหักโหมสะสมมาเรื่อย
        
        เมื่ออายุมากขึ้น จึงเกิดการตายของเซลล เนื้อเยื่ออวัยวะและระบบตาง ๆ ในรางกายจะทํางานเสื่อมลง
        
        เชน หลอดเลือด ขอเขา เปนตน
    - - อธิบายว่าเกิดจากสาร ไลโปฟัสสซิน (Lipofuscin)
        
        สารนี้เป็นผลผลิตจากของการเผาผลานไขมันไม่อิ่มตัว
        
        เชื่อส่ามีผลต่อการขนส่งสารที่จำเป็นในร่างกายน
        
        เป็นสารสีเหลืองที่ประกอบด้วยไขัมันและโปรตีนพบได้มากในเซลล์กล้ามเนื้อหัวใจ
    - - ความสูงอายุถูกควบคุมดวยพันธุกรรม อายุขัยของมนุษยถูกโปรแกรมกอนเกิดกําหนดไวโดยเริ่มจากยีนใน DNAถายทอดลักษณะตาง ๆ ใหลูกหลาน
      - ทฤษฎีนี้เชื่อวามนุษยสามารถคาดอายุขัยได นั่นคือ ครอบครัวใดที่พอ – แม – ปู – ยา ตา – ยาย อายุยืน ลูกยอมมีอายุยืนดวย
    - - อธิบายว่าความสูงอายุเกิดจาก การสะสมของสารที่เกิดจากการเผาผลาญ
        
        ไขมัน โปรตีนและคาร์โบไฮเดรต ร่วมกับแสง ความร้อนและรังสี
      - แนวคิดใหม่ที่สอดคล้องกับทฤษฎีนี้คือ
        
        ทฤฎีการจำกัดพลังงาน (Caloric Restriction or Metabolic Theory)
    - - ทฤษฎีนี้เชื่อวาความสูงอายุเปนผลรวมกันของการเปลี่ยนแปลงระบบประสาท/ตอมไรทอและระบบภูมิคุมกันที่ทําหนาที่ลดลง หรือแตกตางจากเดิม
        
        เชน แบคทีเรีย ไวรัส และภูมิคุมกันนี้ ลดลง เมื่ออายุมากขึ้น มีผลทําให มีโอกาสติดเชื้อไดงาย
      - ระบบภูมิคุมกันแบบ humoral immunity เกิดจากการทํางานของ B cell รางกายสราง antibody ตอตาน antigen ที่จําเพาะ
- - - - พัฒนกิจที่สําคัญในวัยผูสูงอายุ ไดแก
        
        การชื่นชมกับชีวิตในอดีต
        
        การปรับตัวตอความ เจ็บปวย การสูญเสียและการเปลี่ยนแปลง
        
        การเตรียมตัวเองเขาสูวาระสุดทายของชีวิต
      - ผูสูงอายุตองปรับตัวตอ ความสิ้นหวังใหคงไวซึ่งความรูสึกเปนตัวของตัวเอง ใชชีวิตที่เปนอิสระ มากขึ้น หาจุดหมายใหมของชีวิต และทําบทบาทใหมเพื่อดําเนินชีวิต ตอไปอยางมีความหมาย
      - แนวคิดที่สําคัญคือ
        
        การเปนผูสูงอายุที่มีสุขภาพจิตดี อยูบนพื้นฐานของ การประสบความสําเร็จในการเผชิญพันธะกิจในแตละขั้นตอนของชีวิต สิ่งที่ผูสูงอายุควรปฏิบัติคือ การหาความหมายของชีวิตเพื่อเสริม ความรูสึกมีศักดิ์ศรี ซึ่งจะชวยใหผูสูงอายุยอมรับการเปลี่ยนแปลง
    - - ใหเฉพาะเจาะจงเกี่ยวกับการสรางความรูสึกมีศักดิ์ศรีใน ตนเองวาผูสูงอายุควรสรางความรูสึกพึงพอใจในตนเองในฐานเปน คนคนหนึ่ง ไมใชจากการมีบทบาทในสังคม
      - ผูสูงอายุควรหาความสุข ทางใจมากกวา หมกมุนกับความจํากัดของรางกายที่เกิดขึ้นจาก ความสูงอายุ และควรมองหรือสะทอนคิดถึงอดีตที่ ประสบความสําเร็จอยางชื่นชมแทนการมอง ระยะเวลาที่เหลืออยูในชีวิต
    - - ทฤษฎีนี้ อธิบายวาผูสูงอายุจะมีความสุขในการทํากิจกรรมตาง ๆ ไดขึ้นอยูกับ บุคลิกภาพและแบบแผนการดําเนินชีวิตที่มีมาในอดีตที่แตละคนเคย ปฏิบัติมากอน
      - บุคลิกภาพเปนผลมาจากความพึงพอใจใน ชีวิตตอการมีบทบาทในกิจกรรมนั้น ๆ ดังนั้นควรมีการสงเสริมให ผูสูงอายุมีการตัดสินใจที่จะเลือก เพื่อใหผูสูงอายุมีความพึงพอใจ
        
        โดย
        
        ไมขัดแยงตอความรูสึกภายในผูสูงอายุ
        
        การประเมินพฤติกรรมในอดีตของผูสูงอายุ จึงเปนประโยชนใน การชวยใหผูสูงอายุเผชิญกับภาวะความเครียดในปจจุบันและอนาคตดังนั้นการประเมินพฤติกรรมในอดีตของผูสูงอายุ
    - - โดยทฤษฎีนี้สงเสริม การทํากิจกรรมตอไป ไมยอมรับการเปนผูสูงอายุเร็วเกินไป เมื่อผูสูงอายุ เกิดการสูญเสียบทบาทที่เคยทําอยู บทบาทใหมหรือบทบาทที่แตกตาง ออกไป รวมทั้งความสนใจใหม ๆ ควรเขามาแทนที่
      - ดังนั้นจึงควรตระหนักใหผูสูงอายุ
        
        มีกิจกรรมตอไปเมื่อมีอายุมากขึ้น
        
        มีกิจกรรมตอไปเมื่อมีอายุมากขึ้น การกระตุนใหผูสูงอายุไดมีกิจกรรมตอไป เพื่อความมั่นคงและอยูในสังคมได อยางมีคุณคาและผาสุกตอไป
    - - เมื่อถึงวัยผูสูงอายุจะสามารถยอมรับในบทบาทและหนาที่ของตนเองลดลงทําใหผูสูงอายุสวนใหญมีลักษณะแยกตัวออกจากสังคมทีละนอย
      - ฉะนั้นถาสังคมและบุคคลรอบขางของผูสูงอายุยอมรับเปดโอกาสและเคารพในตัวผูสูงอายุ จะทําใหผูสูงอายุมีความสุขมากขึ้น และทําใหพวกเขารูสึกวายังมีคุณคา
        
        พยาบาลจะตองใหการดูแลผูสูงอายุที่แตกตางกัน เพราะผูสูงอายุมี การตอบสนองตอการเกษียณอายุการทํางานที่แตกตางกัน ควรจัดให มีความรูการเตรียมตัวกอนการเกษียณ สนับสนุนความรูสึกมีคุณคา เปนสมาชิกในสังคม คงไวซึ่งความรูสึกมีอํานาจในการควบคุม สิ่งแวดลอมที่อยูอาศัยของตน