Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผู้ใหญ่ที่มีความผิดปกติเกี่ยวกับ กระดูก ข้อ และกล้ามเนื้อ -…

- - - - สาเหต
        
        เกิดจากการหกล้ม
        ตกหลุม หรือเล่นกีฬา
      - อาการและอาการแสดง
        
        ปวดข้อมากถ้ากดบริเวณข้อจะยิ่งปวดมากขึ้น ข้อบวมช้ำ เคลื่อนหวได้น้อย อาจมีอาการช้าเนื่องจากเส้นประสาทบริเวณนั้นช้ำหรือฉีกขาด
      - การปฐมพยาบาล
        
        • พักให้ข้อพักนิ่งๆ ,• ยกมือ หรือ เท้าข้างที่เจ็บให้สูงขึ้นกว่าปกติ,•ภายใน 24ชั่วโมงประคบด้วยความเย็นหลังจากนั้นประคบด้วยความร้อน,• พันด้วยผ้ายืด,• ภายใน 7 วัน หากอาการไม่ดีขึ้นควรพบแพทย์
    - - แบบเรื้อรัง
        
        เกิดจากการใช้อวัยวะเหล่านั้นเป็นเวลานานๆ
      - แบบเฉียบพลัน
        
        เกิดจากการเคลื่อนไหวอวัยวะอย่างรวดเร็ว
    - - เกิดได้จากการถูกกระชากอย่างแรงทําให้ข้อต่อปลายกระดูกเคลื่อนหรือหลุดจากที่
      - อาการ
        
        ปวด บวมเคลื่อนไหวข้อปกติไม่ได้
        อาจคลําพบปลายกระดูกที่หลุด ปูดออกมา
      - การปฐมพยาบาล
        
        ให้ข้อพักนิ่งๆ ประคบด้วยความเย็น ใส่เฝือกชั่วคราวโดยใช้ผ้าสามเหลี่ยม
      - สาเหตุ
        
        เกิดจากการกระทบกระแทกหรือเกิด
        อุบัติเหตุบริเวณข ้อ หรือเกิดจากการเหวี)ยง
  - - - ผู้หญิงหลังจากหมดประจําเดือน กินอาหารไม่ถูกสัดส่วน กรรมพันธุ์สูบบุหรี่ดื่มสุรา ขาดการออกกําลังกาย ผู้สูงอายุ
    - - ใช้หลายๆวิธีประกอบกัน เช่น ประวัติความเจ็บป่วย การเอกซเรย์กระดูก การวัดด้วยคลื่นเสียงอัลตร้า การวัดความหนาแน่นของ
        เนื้อกระดูก
    - - การออกกําลังกาย ขจัดปัจจัยเสี่ยงที่ทำให้เสียเนื้อกระดูก. การรักษาด้วยยา เช่น ยาที่มีฤทธิ์ลดการทําลายกระดูก และยาที่มีีฤทธิ์กระตุ้นการสร้างได้แก่ แคลเซียม วิตามินดี
  - - - -แรงกระทํา (force or violence) มีทั้งทางตรงและทางอ้อม
        -การกระตุกหรือการหดตัวของกล ้ามเนื;ออย่าง
        แรง (sudden muscular force)
        -.การหักหรือหลุดของกระดูกและข้อที่มีโรคหรือพยาธิสภาพอยู่ก่อนแล้ว (disease of bone)
    - - การแบ่งตามลักษณะของบาดแผล1.กระดูกหักแบบปิด (closed fracture)2.กระดูกหักแบบเปิด (open fracture )
    - - Recognitionดูว่ามีกระดูกหัก เคลื่อนหรือไม่
        Reduction การจัดกระดูกให้เข้าที่
        Retention ประคับประคองกระดูก
        Rehabilitation ฟื้นฟูส่วนที่บาดเจ็บ
        Reconstruction แก้ไขซ่อมแซมส่วนที่สูญเสีย
  - - - สาเหต
        
        ความผิดปกติของยีน ปัจจัยด้านกายภาพ
        ปัจจัยด้านการติดเชื้อ
      - อาการและอาการแสดง
        
        อาการปวด (pain) คลําได้ก้อน (mass)
        กระดูกหักแบบมีพยาธิสภาพ (pathologic fracture)
        กระดูกผิดรูป (deformity) ตรวจพบโดยบังเอิญ (accidental finding)
      - แนวทางการรักษา
        
        การผ่าตัด เคมีบําบัด รังสีรักษา
    - - การวินิจฉัย
        
        ผู้ป่วยที่เคยได้รับการวินิจฉัยว่าเป็นมะเร็งและมาพบแพทย์ด้วยอาการปวดเพียงอย่างเดียว
        
        ผู้ป่วยที่ไม่เคยมีประวัติว่าเป็นมะเร็งมาก่อนมักมาพบแพทย์ด้วยอาการต่างๆ ดังนี้ ปวด มีกระดูกหักแบบไม่มีพยาธิสภาพมาก่อน มีภาวะแทรกซ้อนทางประสาทอย่างรวดเร็ว
  - - - อุบัติเหตุ โรคทางหลอดเลือด มีการติดเชื้อที่กระดูกหรือเนื้อเยื่อรอบๆ เนื้องอกอาจเป็นเนื้องอกธรรมดา หรือร้ายแรง ความพิการแต่กำเนิด
    - - ระยางค์ส่วนบน(upper extremities)
        
        การตัดใต้ข้อศอกอ (B.E. amputation)
        การตัดเหนือข้อศอก (above elbow amputation)
        การตัดผ่านข ้อของกระดูก (disarticulation amputation) มีน้อย
      - ระยางค์ส่วนล่าง(lower extremities)
        
        Syme’s amputation ตัดเหนือข้อเท้าแต่ยังเหลือส้นเท้าอยู่
        การตัดใต้ข้อเข่า (below knee amputation) การตัดผ่านข้อเข่า (Knee disarticulation) การตัดเหนือเข่า (Above Knee disarticulation)
        การตัดผ่านข้อสะโพก (Hip disarticulation)
    - - ระยะช๊อคไม่เชื่อ(Shock and disbelief)
        ระยะที่เริ่มรับรู้กับสิ่งที่เสียไป(Developing awareness of the loss) ระยะชดเชยยอมรับสิ่งทีี่สูญเสียไป(Restitution)
    - - ป้องกันการติดเชื้อ ดูแลรูปร่างของตอขา ให้ได้รูปทรวงกระบอก หลีกเลี่ยงท่าที่ไม่
        ถูกต้อง ดูแลตอแขน ขา เมื่อใส่ขาเทียม
  - - - เป็นความผิดปกติทาง metabolism ทําให ้ระดับของกรดยูริคในเลือดสูง ร่างกายไม่สามารถขับกรดนี้ออกได้เกิดการคลั่งของเกลือของกรดยูริค คือ monosodium urateตกตะกอนในข้อ ทําให ้ข้อต่อเกิดการอักเสบเรียกว่า Gouty Arthritis
    - - 1.อาหาร พบในประเภทเครื่องในสัตว์ ปลาซาร์ดีน กุ้ง หอย ปู เห็ด ผักโขม ดอกกะหลํา อาหารประเภทนี้จะมีสารพิวรีน (purine) สูง
        2.ร่างกายสร้างขึ้นมาเองจากการสังเคราะห์โปรตีน ที่เป็นส่วนประกอบของนิวเคลียสของเซลล์สารต้นตอของกรดยูริคคือ สารกลุ่มพิวรีน
    - - การรักษาด้วยยา
        1.(colchicine)อาการอักเสบที่เกิดจากผลึกของเกลือยูเรต ADR คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง
        2.การใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์indomethacin, naproxen, และ lbuprofen
        3.สเตียรอยด์ ใช้ในรายที่ไไม่ตอบสนองและไม่ใช้ยาข้อ 1,2ได้ยาตัวนี้จะทให้อาการทุเลาลงภายใน 24 ชม.
      - การรักษาโดยการผ่าตัด
        1.ข้อติดแข็งเคลื่อนไหวไม่ได้ ผ่าตดออก
        2.ถ้ากระดูกข้อถูกทําลายมากโดยผลึก urate ควรตัดส่วนกระดูก และผลึก urateออก
        3.ทําผ่าตัด Arthroplastyในรายที่ข้อเสียแล้วให้กลับมาได้ดังเดิม
        4.ทําผ่าตัด Arthrodesis ในรายที่ข้อเสียมาก ทำการเชื่อมข้อเข้าด้วยกัน
        5.ถ้าเป็นแผลเรื้อรังและแผลมีขนาดใหญ่ ผ่าตัดโดยทํา skin graft เพื่อปิดบาดแผล
- - - - ข้อเสื่อมปฐมภูมิ(primary osteoarthritis)เกิดขึ้นเองโดยไม่มีโรค
      - ข้อเสื่อมทุติยภูมิ(secondary osteoarthritis) เกิดขึ้นโดยมีโรคเป็นสาเหตุ
    - - อายุ ความอ้วน การได้รับบาดเจ็บบริเวณข้อ มีการติดเชื้อที่ข้อทำให้มีการทำลายของกระดูกอ่อนผิวข้อ
    - - อาการปวด (pain) มีเสียงดังกอบแกบบริเวณข้อที่มีการเคลื่อนไหว ข้อบวมโต (joint enlargement) ข้อผิดรูป(deformity)ข้อติด (stiffness) งอเข่าได ้น้อยลงและเหยียดเข่าตรงไม่ได้
    - - เกิดตามหลังการตายของกระดูกเนื่องจากขาดเลือดมาเลี้ยง(avascular necrosis) พบได้บ่อยในผู้ป่วยที่มีการหักของกระดูกต้นขาส่วนคอ หรือCongenital dislocation
      - การรักษาโดยการผ่าตัดคนหนุ่มสาวถ้าเป็นไม่มากอาจทํา osteotomy เป็นมากอาจทำการเชื่อมข้อ(arthrodesis) อายุมากควรเปลี่ยนข้อเทียมทดแทน (Total Hip Replacement, THR) หรือผ่าตัดตกแต่งข้อใหม่(Total Hip Arthroplasty ,THA)
      - การพยาบาลผู้ป่วยที่ได้รับการผ่าตัดเปลี่ยน
        ข้อสะโพกเทียม การป้องกันข้อสะโพกเทียมหลุด (หลังผ่าตัด ระยะแรก) ข้อห้ามและข้อควรปฏิบัติ
    - - การป้องกันข้อสะโพกเทียมหลุด (หลังผ่าตัดระยะแรก)
        
        ข้อห้ามและข้ออควรปฏิบัติ
  - - - แบคทีเรีย เชื้อรา ไวรัส ปาราสิต
    - - acute osteomyelitis
        
        อาการและอาการแสดง อาการทั่วไป มีไข้ อาการเฉพาะที่ ปวด บวม แดงร้อน บรอเวณกระดูกที่ติดเชื้อ
        
        การรักษาทั่วไปให้ส่วนที่มีพยาธิสภาพได้พัก ให้ยาปฏิชีวนะ ให้ยาบรรเทาอาการปวด ลดไข้ ให้ได้รับอาหารที่มีประโยชน์ การรักษาเฉพาะทีประคบด้วยความเย็น เพื่อบรรเทาอาการปวด ทําผ่าตัดเอาหนองออก (incision and drain)
      - subacuteosteomyelitis
        
        อาการและอาการแสดงเป็นการอักเสบติดเชื้อชนิดค่อยๆ เกิดมักไม่มีอาการเจ็บป่วย ไม่พบรอยอักเสบเฉพาะที อาจมีอาการปวดเล็กน้อย มักตรวจพบโดยบังเอิญ
        
        การรักษาทั่วไปให้ยาปฏิชีวนะให้ส่วนที่มีพยาธิสภาพได้พัก ทำการขูดล้างโพรงกระดูก( Debridement )
      - chronic osteomyelitis
        
        สาเหตุ
        
        มีการติดเชื้อจากภายนอกร่างกาย มักพบในกรณี open fracture
        ติดเชื้อจากตำแหน่งอื่น ลุกลามเข้าสู่กระแสเลือด
        มีความผิดปกติของหลอดเลือดจากโรคต่างๆ เช่น โรคเบาหวาน
        มีสาเหตุมาจากacute osteomyelitis ที่ไม่ได้ทำการรักษาอย่างต่อเนื่อง
        
        อาการและอาการแสดง มีไข้ ผิวหนังแดง ตึง มีปวดบริเวณที่มีการอักเสบติดเชื้อ รูหนอง(sinus tract)
        
        การรักษา การให้ยาปฏิชีวนะทั่วไป ผ่าตัดเอากระดูกที่เน่าตายออก(sequestrectomy) การทําแผล จัดกระดูกที่อักเสบให้อยู่นิ่งๆ ปลูกกระดูก(bone graft) การให้ยาปฏิชีวนะเฉพาะที่
        
        ภาวะแทรกซ้อนข้อติดแข็ง กล้ามเนื้อลีบ แผลเป็น กระดูกสั้นกว่าปกตอ แผลกลายเป็นมะเร็ง
  - - - พันธุกรรม,โรคติดเชื้อบางชนิด ,ฮอร์โมนเพศและสิ่งแวดล้อม
    - - ระยะแรกผู้ป่วยจะมีอาการเจ็บปวดข้อ และมีบวมแดงร้อนของข้อหลายข้อ โดยเป็นกับข้อที7มีเยื่อบุข้อคือ ข้อปลาย (peripheral joint) มักจะเป็นสองข้างเหมือกัน(symmetry)
        ลักษณะพิเศษผู้ป่วยจะมีอาการตึงตอนเช้า(morning stiffness ) โดยมักเป็นนานกว่า 1 ชม.ระยะแรกพบข้อบวมและจะหนาตัวขึ้นคลำได้นิ่ม
      - ระยะต่อมาจะมีการเปลี่ยนแปลงรูปร่างของข้อ จากการถูกกัดกร่อนของกระดูกอ่อนและกระดูกแข็งที7อยู่ใต ้กระดูกอ่อน ทําให้ข้อแคบและติด ( ankylosis ) เส้นเอ็นรอบข้อมีการรวม ทำให้มีการหลวมหลุดของข้อ (subluxation)
      - ในรายที่เป็นชนิดรุนแรง จะพบก้อนเนื้อที่ค่อนข้างแข็งในบริเวณใต้ผิวหนัง ( subcutaneous )บริเวณข้อศอก เรียกว่าปุ่มรูมาตอยด์ ( rheumatoid nodules) ผู้ป่วยที่พบปุ่มรูมาตอยด์จะตรวจพบ RF positive เสมอ
    - - ระยะแรกควรให้ผู้ป่วยพักการใช้ข้อ พักผ่อนให้เพียงพอบริหารกล้ามเนื้อเพื่อป้องกันไม่ให้ข้อติดแข็ง ลีบ ร่วมกับการใช้ยา(NSADS) หลังการอักเสบลดลง
        ควรทำกายภาพ
      - โดยการใช้ยา
        1.การใช้ยาต้านการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์ลดการปวดอักเสบ แต่ไม่ยับยั้งการเกิดโรค
        2.ยาต้านรูมาติสซั่มที่ปรับเปลี่ยนการดําเนินของโรค ป้องกันความพิการ
        3.ยาสเตียรอยดืที่ใช้บ่อย คือ prednisolone โดยแท้จริงแล้วไม่ควรใช้ เพราะมีอาการข้างเคียง และหยุดยายาก
      - การผ่าตัด
        1.จะทําในรายที่ได้รับการรักษาด้วยยาอย่างเต็มที่แต่ยังมีข้อที่อักเสบอยู่ อาจพิจารณาผ่าตัดเลาะเอาเยื่อบุข้อที่หนาตัวออก
        ( synovectomy) ร่วมกับการใช้ยา
        2.ในรายที่ข้อพิการไปมากแล้ว พิจารณาเปลี่ยนข้อเทียมเมื่อโรคมีสภาวะสงบลงแล้วจะค่อยๆหยุดยา โดยหยุดยาสเตียรอยด์ , ยา(NSADS)และหยุดยานหมด
  - - - เชื้อโรคเข้าสู่ร่างกายโดยทางใดทางหนึ่งเมื่อเชื้อโรคเข้าสู่กระแสโลหิตแล้ว จะสามารถแพร่ไปสู่ส่วนต่าง ๆะไปเกาะติดอยู่ในเยื่อบุของข้อเช่น เส้นเอ็น แล้วมีการแพร่พันธุ์อย่างรวดเร็ว ร่างกายจะมีเม็ดเลือดขาวและเซลล์ที่มีหน้าที่กำจัดเชื้อโรค แต่หากเชื้อโรคมีจำนวนมาก ทำให้เกิดเป็นหนองที่บริเวณนั้น และข้อนั้น ๆ ก็จะอักเสบอย่างรุนแรง หากไม่ได้รักษา ส่วนต่าง ๆ ของข้อต่อ จะถูกทำลาย
    - - ไข้สูง ครั่นเนื้อครั่นตัว ปวดเมื่อยไปหมดทั้งตัว ต่อมา 2-3 วัน ข้อใดข้อหนึ่งจะอักเสบอย่างเฉียบพลันและรุนแรง ข้อที่พบว่าติดเชื้อได้บ่อย ได้แก่ ข้อเข่า ข้อเท้า ข้อมือ และข้อศอก ตามลำดับ มักจะปวดข้อมากจนเดินไม่ได้หรือไม่ยอมแตะต้องเคลื่อนไหวข้อนั้น ๆ เลย
    - - 1.โดยทั่วไปข้ออักเสบชนิดติดเชื้อเป็นโรคที่รักษาให้หายขาดได้ หากได้รับการรักษาแต่เนิ่นๆ แต่จะไม่ปกติเนื่องจากกระดูกอ่อนถูกทำลาย
        2.ให้ยาฆ่าเชื้อทางสายน้ำเกลือ เมื่อมีการทำลาายของข้อไปบางส่วนอาจต้องให้ยา 4-6สัปดาห์ เมื่อหายแล้วต้องให้ยาลดปวด ลดการอักเสบที่ไม่ใช่สเตียรอยด์เพื่อให้เคลื่อนไหวข้อได้ไม่ฝืด
      - การรักษาโดยการผ่าตัด
        1.แพทย์จะพิจารณาผ่าตัดข้อที่อักเสบติดเชื้อ เมื่อพบว่ามีหนองคั่งในข้อมากและดูดออกไม่ได้หมด การผ่าตัดเพื่อชะล้างหนองออกให้มากที่สุด และขูดล้างเศษเนื้อเยื่อที่เน่าเปื่อยออกด้วย
        2.ผู้ป่วยที่ข้อถูกทำลายโดยเชื้อโรคมากจนเชื้อฝังลึกถึงกระดูก อาจผ่าตัดเชื่อมข้อต่อนั้นไม่ให้เคลื่อนไหวอีกต่อไป
      - การรักษาโดยการทำกายภาพผู้ป่วยจะเริ่มเคลื่อนไหวข้อและบริหารกล้ามเนื้อรอบ ๆ ข้อให้แข็งแรงขึ้น เมื่อภาวะข้อติดเชื้อหายแล้ว ข้อที่เคยอักเสบติดเชื้อได้เร็วหรือช้า ขึ้นอยู่กับระยะเวลาที่ข้อนั้นได้พักใช้งานว่านานเพียงใด และข้อถูกทำลายไปแค่ไหน ต้องปฏิบัติตามคำแนะนำในการบริหารกล้ามเนื้อให้ถูกต้องแล้ว โอกาสที่จะเดินหรือเคลื่อนไหวข้อได้ตามปรกติจะมีมาก