Please enable JavaScript.
Coggle requires JavaScript to display documents.
ทฤษฎีความสูงอายุ, นางสาวพิชามญชุ์ เชิงทวี, เลขที่ 59 (62111301061),…
ทฤษฎีความสูงอายุ
1.ทฤษฎีทางชีวภาพ (Biological Theories)
อธิบายความชราทางชีววิทยา
เกี่ยวกับกระบวนการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพ
ประกอบไปด้วยทฤษฎี ดังต่อไปนี้
ทฤษฎีสะสม (Accumulation Theory)
ทฤษฏีนี้เกิดจากสารไลโปฟัสซิน (Lipofuscin)
ผลเสีย จะมีผลต่อการกระจายและการขนสางสารที่จําเป็นในร่างกาย
สารสีเหลืองที่ประกอบด้วยไขมันและโปรตีน
แนวคิดใหม่ที่สอดคล้องกับทฤษฎีอนุมูลอิสระคือ ทฤษฎีจํากัดพลังงาน
(Caloric Restriction or Metabolic Theory)
เชื่อว่าการจํากัดพลังงานในอาหารชะลอกระบวนการเผาผลาญ
ทฤษฎีอนุมูลอิสระ (Free radical Theory)
ความสูงอายุเกิดจากการสะสมสารที่เกิดจากการเผาผลาญ
โปรตีน
คาร์โบไฮเดรต
ไขมัน
ร่วมกับ การได้รับการกระตุ้นจากความร้อน แสง และรังสี
ก่อให้เกิดสารที่เรียกว่า อนุมูลอิสระ
ทําลายโปรตีน เอ็นไซม์ และ DNA
ส่งผลให้อวัยวะมีความเสื่อมลง ร่างกายทําหน้าที่ลดลง
ทฤษฎีการเชื่อมตามขวาง (Cross - Linking Theory)
หรือทฤษฎีคอลลาเจน (Collagen Theory )
ทฤษฏีเชื่อว่า
ความสูงอายุเมื่อมีอายุมากขึ้นโปรตีนบางตัวจะเปลี่ยนแปลงลักษณะไขว้ขวางกัน
อาจจะขัดขวางกระบวนการเผาผลาญในร่างกาย
สารไขว้ขวาง
สารที่อยูภายในเซลล์
คอลลาเจน อิลาสติน
สารที่อยู่นอกเซลล์เป็นกลุ่มสารเส้นใยโปรตีน
พบมากในผิวหนัง กระดูกและกล้ามเนื้อ
ผลให้เกิดความเสื่อมของอวัยวะ
ผิวหนัง
ผนังหลอดเลือด
เลนซ์ในลูกตา
ทําให้มีความทึบแสงมากขึ้น
กลายเป็นต้อกระจก (cataracts)
ทฤษฎีความเสื่อมโทรม (Wear and tear theory)
ใช้งานมาก นาน หรือสะสม อายุมากจะเกิดการตายของเซลล์
เนื้อเยื่ออวัยวะและระบบต่าง ๆ ในร่างกายจะทํางานเสื่อมลง
ข้อเข่า เป็นต้น
หลอดเลือด
ได้เปรียบเทียบคนคล้ายกับเครื่องจักร
ทฤษฎีพันธุกรรม (Genetic Theory)
เชื่อว่าความสูงอายุถูกควบคุมด้วยพันธุกรรม
อายุขัยของมนุษย์ถูกโปรแกรมก่อนเกิดกําหนด
เริ่มจากยีนใน DNA
เชื่อว่ามนุษย์สามารถคาดอายุขัยได้ จากพ่อแม่ปู่ย่าตายาย
ทฤษฎีระบบประสาท/ต่อมไร้ท่อและภูมิคุ้มกัน
(Neuroendocrine-Immunologic Theory)
นี้เชื่อว่าความสูงอายุเป็นผลร่วมกันของ
ต่อมไร้ท่อและระบบภูมิคุ้มกันที่ทําหน้าที่ลดลง หรือแตกต่างจากเดิม
การเปลี่ยนแปลงระบบประสา
ทฤษฎีความสูงอายุเชิงจิตสังคม (Phychosocial theory)
ทฤษฎีการถดถอย (Disengagement Theory)
พยาบาลให้การดูแลผู้สูงอายุที่แตกต่างกัน
เพราะผู้สูงอายุมีการตอบสนองต่อการเกษียณอายุการทํางานที่แตกต่างกัน
ผู้สูงอายุส่วนใหญ่มีลักษณะแยกตัวออกจากสังคมทีละน้อย
ควรจัดให้มีความรู้การเตรียมตัวก่อนการเกษียณ
จะยอมรับในบทบาทและหน้าที่ของตนเองลดลง
ทฤษฎีการมีกิจกรรม (Activity theory)
เพื่อความมั่นคงและอยู่ในสังคมได้อย่างมีคุณค่าและผาสุกต่อไป
ทฤษฎีนี้ส่งเสริมการทํากิจกรรมต่อไป ไม่ยอมรับการเป็นผู้สูงอายุเร็วเกินไป
ทฤษฎีความต่อเนื่อง (Continuity Theory)
อธิบายว่าผู้สูงอายุจะมีความสุขในการทํากิจกรรมต่าง ๆ ขึ้นอยู่กับ
บุคลิกภาพ
แบบแผนการดําเนินชีวิตที่มีมาในอดีต
ควรมีการส่งเสริมให้ผู้สูงอายุมีการตัดสินใจที่จะเลือก
เชื่อว่าบุคลิกภาพและรูปแบบพฤติกรรมไม่เปลี่ยนแปลงไปเมื่ออายุมากขึ้น
การประเมินพฤติกรรมในอดีตของผู้สูงอายุ
จึงเป็นประโยชน์ในเผชิญกับภาวะความเครียด ปัจจุบันและอนาคต
แนวคิดพัฒนกิจชีวิตของอิริคสัน (Erikson's Developmental'Tasks)
พัฒนกิจที่สําคัญในวัยผูู้สูงอายุ
การชื่นชมกับชีวิตในอดีต
การเตรียมตัวเองเข้าสู่วาระสุดท้ายของชีวิต
การปรับตัวต่อความเจ็บป่วย การสูญเสียและการเปลี่ยนแปลง
แนวคิดที่สําคัญคือ
สิ่งที่ผู้สูงอายุควรปฏิบัติคือ การหาความหมายของชีวิต
เพื่อเสริมความรู้สึกมีศักดิ์ศรี
ช่วยให้ผู้สูงอายุยอมรับการเปลี่ยนแปลง
ทฤษฎีของเพค (Peck, Concept)
จะขยายแนวคิดของErikson
เกี่ยวกับการสร้างความรู้สึกมีศักดิ์ศรีในตนเอง
มองถึงอดีตที่ประสบความสําเร็จอย่างชื่นชมแทนการมองระยะเวลาที่เหลืออยู่ในชีวิต
ควรสร้างความรู้สึกพึงพอใจในตนเองในฐานเป็นคนคนหนึ่ง
ผู้สูงอายุควรหาความสุขทางใจมากกว่าหมกมุ่นความจำกัดของร่างกาย
นางสาวพิชามญชุ์ เชิงทวี
เลขที่ 59 (62111301061)
ชั้นปีที่ 2 รุ่นที่ 37