ทฤษฎีผู้สูงอายุ
ทางชีวภาพ
(Biological theories)
เชิงจิตสังคม (Phychosocial theory)
ความหมาย
อธิบายเกี่ยวกับการเปลี่ยนแปลงทางกายภาพที่เกิดขึ้นในร่างกาย
ประกอบด้วย
ทฤษฎีอนุมูลอิสระ (Free radical theory)
ทฤษฎีจำกัดพลังงาน (Metabolic theory)
ทฤษฎีสะสม (Accumulation theory)
ทฤษฎีการเชื่อมตามขวาง (Cross-link theory) หรือ ทฤษฎีคอลลาเจน (Collagen theory)
ทฤษฎีความเสื่อมโทรม (Wear and tear theory)
ทฤษฎีพันธุกรรม (Genetic theory)
ทฤษฎีระบบประสาท/ต่อมไร้ท่อและภูมิคุ้มกัน (Neuroandocrine-Immunologic theory)
ความสูงอายุเกิดจาก
อนุมูลอิสระ
ได้จาก
การเผาผลาญCHO,PRO,FAT
ได้รับการกระตุ้นจากความร้อน แสง รังสี
ก่อให้เกิด
การทำลายโปรตีน เอ็นไซม์และDNA
ส่งผลให้อวัยวะเสื่อมลง
เชื่อว่า
การจำกัดพลังงานในอาหารจะช่วยชะลอ
การเผาผลาญในร่างกายโดยเฉพาะไขมัน
เกิดจาก
Lipofuscin
คือ
สารสีเหลือง ได้จากการ
เผาผลาญไขมันอิ่มตัว
ประกอบด้วย
ไขมัน
โปรตีน
พบใน
กล้ามเนื้อหัวใจ
ตับ
เส้นประสาท
ผลเสีย
มีผลต่อการกระจายและขนส่งสาร
ที่จำเป็นในร่างกาย
เชื่อว่า
โปรตีนบางตัวจะเปลี่ยนแปลงลักษณะไขว้ขวางกัน
และอาจขัดขวางการเผาผลาญ
สารไขว้ขวาง
เช่น
คอลลาเจน
อิลาสติน
สารที่อยู่ภายในเซลล์
สารที่อยู่ภายนอกเซลล์
กลุ่มของสารใยโปรตีนที่ประกอบเป็นโครงร่าง
มีลักษณะแข็ง เนื้อเยื่อสูญเสียความยืดหยุ่น เกิดความเสื่อมของอวัยวะ
เชื่อว่า
คนคล้ายเครื่องจักร
ใช้งานอวัยวะเป็นเวลานาน เมื่ออายุมากขึ้นจึงเกิดการตายของเซลล์
เชื่อว่า
ความสูงอายุถูกควบคุมโดยพันธุกรรม
ครอบครัวใดอายุยืนยาว ลูกย่อมอายุยืนยาวด้วย
เชื่อว่า
ความสูงอายุเป็นผลร่วมกันของการเปลี่ยนแปลง
ระบบประสาท/ต่อมไร้ท่อและภูมิคุ้มกันที่ทำหน้าที่ลดลง
อายุมากขึ้น โอกาสติดเชื้อง่าย
ประกอบด้วย
ทฤษฎีการถดถอย (Disengagement theory)
ทฤษฎีการมีกิจกรรม (Activity theory)
ทฤษฎีความต่อเนื่อง (Continuity theory)
แนวคิดพัฒนกิจชีวิตของอิริคสัน
(Erikson's deelopmental tasks)
ทฤษฎีของเพค (Peck'concept)
ยอมรับในบทบาทและหน้าที่ของตนเองลดลง ทำให้แยกตัวจากสังคมทีละน้อย
เปิดโอกาสให้คนรุ่นใหม่เข้ามาแทนที่
ส่งเสริมการทำกิจกรรมต่อไป เมื่อสูญเสียบทบาทที่เคยทำ บทบาทใหม่หรือความสนใจใหม่ๆควรเข้ามาแทนที่
ผู้สูงอายุจะมีความสุขในการทำกิจกรม ขึ้นอยู่กับแบบแผนที่มีมาในอดีตที่แต่ละคนเคยปฏิบัติ
พัฒนกิจที่สำคัญในวัยสูงอายุ
ได้แก่
การปรับตัวต่อความเจ็บป่วย
การสูญเสียและการเปลี่ยนแปลง
การชื่นชมกับชีวิตในอดีต
การเตรียมตัวเองเข้าสู่วาระสุดท้ายของชีวิต
แนวคิดที่สำคัญ
ผู้สูงอายุจะมีสุขภาพจิตดี อยู่บนพื้นฐานของการประสบความสำเร็จในพันธะกิจแต่ละขั้นของชีวิต
ผู้สูงอายุควรสร้างความรู้สึกพึงพอใจในตนเองในฐานะเป็นคนคนหนึ่งและควรหาความสุขทางใจมากกว่าหมกมุ่น
กับความจำกัดของร่างกาย
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
แนะนำให้หลีกเลี่ยงการสูบบุหรี่หรือการอยู่ใกล้คนที่สูบบุหรี่
ป้องกันร่างกายจากแสงแดด กางร่ม สวมเสื้อแขนยาว
รับประทานอาหารที่มีสารต้านอนุมูลอิสระ
เช่น
อาหารที่มีวิตามินA,C,E
กระตุ้นให้ออกกำลังกายแบบยืดเหยียด ป้องกันการยึดติดแข็งของกล้ามเนื้อ เอ็นและข้อ
ควบคุมน้ำหนักตัว
ออกกำลังกายบริหารข้อเข่า
กำจัดปัจจัยเสี่ยง
เช่น
การดื่มแอลกอฮอล์
การสูบบุหรี่
การใช้สารเสพติด
กระตุ้นการสร้างเสริมสุขภาพด้วยการรักษา
สุขอนามัย ฉีดวัคซีนป้องกันโรคต่างๆ
หลีกเลี่ยงสารก่อมะเร็ง
เช่น
อาหารปิ้งย่างไหม้เกรียม
ควันบุหรี่
ตรวจหามะเร็งเป็นประจำ
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
จัดสัมมนาให้ความรู้เกี่ยวกับการเตรียมตัวก่อนเกษียณอายุการทำงาน
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
สนับสนุนให้ปฏิบัติกิจกรรมประจำวันด้วยตนเองให้นานที่สุด
กระตุ้นให้ทำกิจกรรม โดยเลือกให้เหมาะสมกับข้อจำกัดของร่างกาย
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
ชี้แนะให้ผู้สูงอายุมองอดีตของตนเองอย่างชื่นชม
การประยุกต์ใช้ทางการพยาบาล
กระตุ้นให้ผู้สูงอายุที่มีนิสัยรักสนุก มีความกระตือรือร้นในสังคมเข้าร่วมกิจกรรมในสังคม
ส่งเสริมให้ผู้สูงอายุที่มีนิสัยแยกตัวได้ทำกิจกรรมตามลำพัง
พยาบาลทำความเข้าใจกับปัญหาที่ผู้สูงอายุเผชิญในแต่ละขั้นตอนเพื่อให้การดูแลแบบองค์รวมสมบูรณ์มากขึ้น
นางสาวศุภิสรา หงษ์ทอง เลขที่ 84 รุ่น37 (62111301087)