การดูแลเกี่ยวกับการขับถ่ายอุจจาระ

การตรวจอจุจาระ (Routine Stool Examination)

วัตถปุระสงค์

เพื่อตรวจหาความผิดปกติในระบบทางเดินอาหาร

เพื่อช่วยในการวินิจฉัยโรคที่เกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร

วิธีการตรวจอุจจาระ

ตรวจด้วยตาเปล่า (Macroscopicexamination)

ตรวจด้วยกล้องจุลทรรศน์
(Microscopic examination)

ตรวจโดยอาศัยขบวนการเคมี

วิธีการเก็บอุจจาระส่งตรวจ

ชนิดของการตรวจ

Stool culture : การเก็บอุจจาระเพาะเชื้อ(culture) ภาชนะที่ใช้เก็บตัวอย่างอุจจาระต้องปลอดเชื้อ

Stool for parasite : ห้ามสวนด้วยน้ายา (Enema) / ยาถ่าย ที่มีสารประกอบของน้ำมัน

Stool for occult blood : ตรวจเลือดแฝง ในอจุจาระ
งดอาหารเนื้อสตัวเ์ป็นเวลา3 วันป้องกันผลคลาดเคลื่อน

1.อธิบายให้ผู้ป่วยเข้าใจวัตถุประสงค์ในการเก็บอุจจาระส่งตรวจ เก็บตัวอย่างที่ปลอดการปนเปื้อนปัสสาวะ น้ำและสิ่งปนเปื้อนอื่นๆ

2.ให้ถ่ายอุจจาระลงในหม้อนอนที่สะอาดแห้ง

3.การเก็บอุจจาระเพื่อเพาะเชื้อ(culture)
ภาชนะที่ใช้เก็บตัวอย่างต้องปลอดเชื้อ

4.เก็บชิ้นส่วนของอุจจาระที่คาดว่าผิดปกติจำนวนเล็กน้อย
หากอุจจาระเป็นน้ำใช้สำลีพันปลายไม้ (play air)แทน

  1. ส่งห้องปฏิบัติการทันทีพร้อมใบส่งตรวจ

ชนิดของการสวนอุจจาระ (Types of Enema)

การสวนล้าง (Cleansing enema or enema to be expelled)

สวนน้ำหรือ น้ำยาเข้าไปในลำไส้ใหญ่เพื่อกระตุ้นให้ลำไส้มีการ เคลื่อนไหวโดยทำให้เกิดการระคายเคืองของcolon หรือrectum รวมทั้งลำไส้โป่งตึง ด้วยน้ำ/ น้ำยาและขับเอาอุจจาระออกมา

จุดประสงค์การสวนล้าง

  1. บรรเทาอาการท้องผูกอุจจาระอัดแน่น
  2. ล้างลำไส้ใหญ่ให้สะอาด ใช้เตรียมตรวจผ่าตัด, X-ray
    3.ช่วยให้การขับถ่ายเป็นปกติช่วงเข้าโปรแกรมฝึกขับถ่าย

ประเภทของการสวนล้าง

Hypertonic solution: สารละลายที่มีความเข้ม
ข้นมากกว่า ความเข้มข้นของเลือดในร่างกาย

Hypotonic solution: ความเข้มข้น < เลือดในร่างกาย

Isotonic solution: เข้มข้นเท่ากับความเข้มข้นของเลือด ในร่างกาย

เครื่องใช้ในการสวนล้าง (Equipments)

1.หัวสวน(Enema tip)
2.น้ำยาชนิดของน้ำยาให้พิจารณาตามแผนการรักษา

  1. หม้อสวน (Enema can)
    4.เหยือก(Jug) ใส่น้ายาที่ใช้สวน
    5.เสาแขวนหม้อสวน (Stand)

6.วาสลิน (Vaseline)
7ถุงมือชนิดใช้ครั้งเดียว
8.ผ้ายางรองกันเปื้อน
9.หม้อนอนและชุดชำระอวัยวะะสืบพันธุ์ภายนอก
10.ชามรปูไตหรือภาชนะใส่ของใช้แล้ว
11.กระดาษชำระ

การสวนเก็บ(Retention enema or enema to be retained)

การสวนน้ำยาเข้าไปเก็บไว้ในลำไส้ใหญ่ จำนวนน้ายาที่ใช้ผู้ใหญ่ ไม่เกิน 200 มิลลิลิตร

จุดประสงค์ในการสวนเก็บขึ้นอยู่ชนิดของน้ำยาที่ใช้สวน

Oil – retention enema: การสวนเก็บด้วยน้ำมันเพื่อให้ อุจจาระอ่อนตัวกระตุ้นให้ล้าไส้มีการบีบตัวได้ดีขึ้น

Medicated enema: การสวนเก็บด้วยยา เพื่อให้ยาดูดซึม
เข้าไปในร่างกายทางทวารหนัก

2