Please enable JavaScript.

Coggle requires JavaScript to display documents.

การพยาบาลผดุงครรภ์ - Coggle Diagram

- - - - Latent phase
        
        ระยะปากมดลูกเปิดช้า เริ่มเจ็บครรภ์จริงจนถึงปากมดลูกเปิดประมาณ 3 cm.
        
        ครรภ์เเรกใช้เวลาไม่เกิน 20 ชม. และ 14 ชม. ในครรภ์หลัง
      - Active phase
        
        ระยะปากมดลูกเปิด 3-10 cm. ครรภ์เเรกปากมดลูกเปิดอย่างน้อย 1.2 cm/hr. ครรภ์หลังอย่างน้อย1.5 cm./hr.
        
        ระยะปากมดลูกเปิดอย่างรวดเร็ว (Acceleration)
        
        ระยะปากมดลูกเปิดอย่างรวดเร็วมากที่สุด (phase of maximum slope)
        
        ระยะปากมดลูกเปิดล้าลง(deceleration
    - - การเปลี่ยนแปลงเฉพาะที่
        
        กล้ามเนื้อมดลูกหดรัดตัว
        
        การทำงานประสานกันของกล้ามเนื้อมดลูก เกิดรอยต่อระหว่างส่วนบนเเละส่วนล่าง เรียกว่า Pathological retraction ring หรือ Braun's ring
        
        การสั้นบางเเละการเปิดขยายของปากมดลูก
        
        มีมูกหรือมูกปนเลือดออกจากทางช่องคลอด
        
        การเปลี่ยนแปลงของถุงน้ำทูนหัวและภายในถุงน้ำคร่ำ
        
        การหดรัดตัวของกล้ามเนื้อเอ็นต่างๆที่ยึดมดลูก
      - การเปลี่ยนแปลงระบบหัวใจและหลอดเลือด
        
        cardiac output เพิ่มขึ้น
        
        blood pressure เพิ่มขึ้น
        
        pulseในท่านอนตะเเคงจะไม่เปลี่ยนแปลง ท่านอนหงายจะลดลง
      - ระบบเลือดเเละเม็ดเลือด
        
        hemoglobin เพิ่มขึ้น 1.2 gm%
        
        WBC เพิ่มขึ้น 15000 cell/mm3.
      - ระบบทางเดินอาหารเเละการเผาผลาญพลังงาน
        
        ความหยากอาหารลดลง คลื่นไส้ อาเจียนได้
      - ระบบขับถ่าย
        
        ปัสสาวะมาก ปลายระยะที่ 1 จะรู้สึกอยากเบ่งถ่ายอุจจาระ
      - ระบบกล้ามเนื้อเเละกระดูก
        
        ปวดหลังเเละปวดตามข้อต่างๆ
      - ระบบต่อมไร้ท่อ
        
        estrogen ลดลง
        
        progesterone , prostaglandin , oxytocin เพิ่มขึ้น
    - - วิตกกังวลหรือเครียด
      - กลัว
      - อ่อนล้า หมดเเรง
    - - ระยะเเรกรับ
        
        1.ซักประวัติ
        
        2.ตรวจร่างกาย
        
        3.ทำความสะอาดร่างกาย
        
        4.ด้านจิตใจ
        
        5.บันทึกการพยาบาลเมื่อรับใหม่ผู้คลอด
      - ระยะเจ็บครรภ์คลอด
        
        ด้านสุขวิทยา
        
        รับประทานอาหารอ่อน ย่อยง่าย
        
        ถ่ายปัสสาวะทุก 2-4 ชม. หรือสวนปัสสาวะในรายที่ไม่สามารถปัสสาวะๆด้เอง
        
        สวนอุจจาระทุก 12 ชม.
        
        ดูเเลพักผ่อน
        
        บรรเทาความเจ็บปวด
        
        ให้ความรู้
        
        เทคนิคต่างๆ เช่น การหายใจ ลูบหน้าท้อง เบี่ยงเบนความสนใจ
        
        ประคบร้อนเละเย็น
        
        อาบน้ำหรือนอนเเช่ในอ่างอาบน้ำอุ่น
        
        ให้ยาเเก้ปวด
        
        ประเมินความก้าวหน้าของการคลอด
        
        ตรวจภายนอก/ทางช่องคลอด
        
        การควบคุมการหดรัดตัวของมดลูก โดยใช้ oxytocin หรือ syntocinon
        
        ประเมินสภาพมารดาเเละทารกอย่างใกล้ชิด
        
        ด้านจิตสังคม
        
        รับฟัง/ตอบคำถามผู้คลอด ,ให้กำลังใจเเละให้ความมั่นใจ
  - - - 1.Early หรือ late phase ใช้เวลา 10-30 นาที
      - 2.Descent หรือ active phase เห็นส่วนนำทารก
      - 3.Perineal phase ฝีเย็บบางเเละโป่งตึง ถุงน้ำคร่ำมักเเตกในช่วงต้นของระยะนี้
    - - 1.จากเเรงเบ่ง
      - 2.ถุงน้ำทูนหัวเเตกจากปลายระยะที่ 1 หรือต้นระยะที่ 2
      - 3.มีมูกเลือดออก เริ่มจากปลายระยะที่ 1
      - 4.การตรวจภายในพบปากมดลูกเปิดหมด 10 ซม.
    - - เเรงผลักดันทารก
        
        1.การหดรัดตัวของมดลูก
        
        2.การหดรัดตัวของกล้ามเนื้อหน้าท้องเเละกระบังลม
      - ทารกอยู่ในลักษณะก้มมากขึ้นเเละเคลื่อนผ่านช่องเชิงกรานลงมา
      - การเปลี่ยนเเปลงของพื้นที่เชิงกรานเเละฝีเย็บ
        
        1.รู้สึกอยากเบ่งหรืออยากถ่ายอุจจาระ
        
        2.ฝีเย็บโป่งตึงหรือรูทวารหนักเปิด
        
        3.มองเห็นส่วนนำทารก
        
        4.มีการเเตกของน้ำทูนหัว
        
        5.มีมูกเลือดออกทางช่องคลอดเพิ่มมากขึ้น
    - - เหนื่อย อ่อนเพลียมากขึ้นจากการเจ็บปวดมากขึ้น ไม่สนใจสิ่งเเวดล้อม ร้องเอะอะโวยวาย ไม่ให้ความร่วมมือ กลัวว่าจะคลอดเองไม่ได้
    - - 1.Engagement การเคลื่อนเข้าสู่อุ้งเชิงกรานของส่วนที่กว้างที่สุดของศรีษะทารก Biparietal diameter
      - 2.Descent ศรีษะเคลื่อนต่ำ
      - 3.Flextion ก้มหน้าคางชิดอก
      - 4.Internal rotation การหมุนของศรีษะให้อยู่ในเเนว AP (antero posterior)
      - 5.Extention ทารกเงยหน้าผ่านพ้นช่องคลอด
      - 6.Restitution และExternal rotation การหมุนกลับของศรีษะทารกภายนอกช่องคลอด เพื่อให้หัวตั้งฉากกับไหล่
      - 7.Expulsion การขับเคลื่อนเอาตัวเด็กออกมาทั้งกหมด
    - - 1.การหดรัดตัวของมดลูก
        
        ประเมินทุก 5-10 นาที
      - 2.สภาวะของทารกในครรภ์
        
        ฟังเสียงหัวใจทารก ทุก 15 นาที ปกติอัตราการเต้นหัวใจ 120-160 ครั้ง/นาที ถ้า <100 หรือ >160 หรือจังหวะการเต้นไม่สม่ำเสมอ แสดงว่าทารกในครรภ์มีภาวะขาดออกซิเจนเกิดขึ้น
      - 3.สภาวะของผู้คลอด
        
        ตรวจเเละบันทึกสัญญาณชีพ เเละวัดความดันโลหิตทุก15 นาที
        
        งดน้ำ-อาหาร
        
        ดูเเลให้กระเพาะปัสสาวะให้ว่างเสมอ
        
        จัดให้ผู้คลอดได้พักผ่อน
        
        ช่วยเหลือการเจ็บปวด เช่น การนวดลึกๆ บริเวณsacrum ให้มารดานอนตะเเคงซ้าย , ให้กำลังใจ ,ให้ยาระงับปวด
      - 4.การสำรวจเเรงเบ่ง
        
        ดูระยะถี่ห่างของแรงเบ่ง ปกติมดลูกจะหดรัดตัว 2-3 นาที ระยะการหดรัดตัวประมาณ 50-60 วินาที
        
        การเบ่งต้องสัมพันธ์กับการหดรัดตัวของกล้ามเนื้อมดลูก
      - 5.สำรวจการเคลื่อนต่ำของส่วนนำ
      - 6.สภาวะจิตใจ
        
        1.เเจ้งให้ผู้คลอดทราบถึงความก้าวหน้าของการคลอด
        
        2.เข้าใจเเละให้ความเห็นใจของผู้คลอด
        
        3.ให้คำชมเชย ให้กำลังใจเเละความมั่นใจ
  - - - 1.Schultze mechanism
        
        การลอกตัวเกิดที่ตรงกลาง รกลอกตัวได้สมบูรณ์ รวดเร็ว จึงเห็นรกด้านเด็กซึ่งมี amnion
      - Duncan mechanism
        
        การลอกตัวอยู่ที่บริเวณริมรกก่อน มี vulva sign การลอกตัวเกิดได้สมบูรณ์ช้ากว่าเเละเสียเลือดภายหลังคลอด เเละมีการริมรกทางด้านแม่จะคลอดออกมาก่อน
    - - 1.Uterine sign
        
        จะคลำได้มดลูกส่วนบนกลมเเข็งเเละเอียงไปด้านใดด้านหนึ่งซึ่งมักเป็นข้างขวา
      - 2.Vulva sign
        
        เลือดออกทางช่องคลอดประมาณ 50 ml.
      - 3.Cord sign
        
        ดูการเคลื่อนต่ำของสายสะดือจะเหี่ยวเเละไม่มี pulsation
    - - 1.การป้องกันการตกเลือด
        
        จัดให้ผู้คลอดนอนหงายในท่าคลอดหรือท่าขึ้นขาหยั่ง
        
        สวนปัสสาวะเมื่อกระเพาะปัสสาวะเต็ม
        
        การฉีดยากระตุ้นการหดรัดตัวของมดลูก
      - 2.การรักษาความสะอาด
      - 3.การให้ความอบอุ่น
      - 4.การสังเกต
        
        1.ชีพจร ถ้า <90 ครั้ง/นาที ควรนึกถึงการมีเลือดออก
        
        2.ความดันโลหิต
        
        3.ผิวหนัง
        
        4.การฉีกขาดของแผลฝีเย็บ
        
        5.การสังเกตมดลูก ขนาดเเละความเเข็งหรือการหดรัดตัว
      - 5.การทำคลอดรก
        
        1.ให้มารดาเบ่ง
        
        2.การทำคลอดรกมี 3 วิธี
        
        Modified crede’ maneuver
        
        เป็นวิธีที่นิยมและปลอดภัย
        
        Brandt-Andrews Maneuver
        
        Cord traction
        
        ไม่เเนะนำเพราะอาจทำให้มดลูกปลิ้นหรือสายสะดือขาด
      - 6.การตรวจรกเเละเยื่อหุ้มทารก
        
        สายสะดือปกติจะยาว 35-100 ซม. เฉลี่ย 50 ซม.
        
        การตรวจเยื่อหุ้มเด็ก
        
        ลักษณะรูปร่างทั่วไป เเละความผิดปกติของรก
        
        ตรวจดู chorion
  - - - 1.จัดให้ผู้คลอดนอนหงายราบในท่าที่สบาย ให้นอนหนีบขาเข้าหากันเพื่อให้เเผลที่เย็บไม่ตึงเกินไป
      - 2.ดูเเลร่างกายให้สะอาด
      - 3.สังเกตการหดรัดตัวของมดลูกทุก 15 นาที ใน 1 ชั่วโมงเเรกหลังคลอด และทุก 30 นาที ในชั่วโมงที่ 2
      - 4.สังเกตจำนวนเเละลักษณะเลือดที่ออกจากช่องคลอด ถ้าเกิน 500 มิลลิลิตรขึ้นไป ถือว่ามีการตกเลือดหลังคลอด
      - 5.ตรวจดูกระเพาะปัสสาวะให้ว่างอยู่เสมอ
      - 6.วัดสัญญาณชีพ ทุก 15 นาที ใน 1 ชั่วโมงเเรกหลังคลอด และทุก 30 นาที ในชั่วโมงที่ 2 หลังคลอด หากชีพจร >100 ครั้ง/นาที ความดันโลหิต <100 mmHg. หายใจเร็ว มักเป็นอาการแสดงว่าตกเลือดหรือช็อค
      - 7.ตรวจดูอวัยวะสืบพันธ์ุภายนอก
        
        มีเลือดออกมาให้เห็นได้
        
        มีเลือดออกเเละเเทรกซึมอยู่ภายในกล้ามเนื้อ
      - 8.ดูเเลให้ผู้คลอดได้รับอาหารเหลวหลังคลอด เช่น นมหรือโอวัลตินอุ่นๆ เพื่อเสริมพลังงานทดเเทนที่สูญเสียไปขณะคลอด
      - 9.ดูเเลให้ผู้คลอดได้พักผ่อน
      - 10.ให้ยาแก้ปวดเพื่อให้ผู้คลอดที่ได้พักเต็มที
      - 11.การให้ความอบอุ่น
      - 12.นำบุตรมาไว้กีบผู้ตลอดเเละควรให้สามรหรือญาติช่วยเหลือดูแลด้วยเพื่อส่งเสริมสัมพันธภาพของครอบครัว
      - 13.บันทึกรายงานการคลอด
      - 14.การย้ายผู้คลอดออกจากห้องคลอด เมื่อผู้คลอดมีสภาพปลอดภัยจากอันตรายประมาณ 2 ชั่วโมง จะย้ายมารดาไปยังหน่วยพักหลังคลอด